چین اخیرا اولین اوراق قرضه سبز دولتی خود را در بورس فلزات لندن منتشر کرد. به نظر می‌رسد دولت چین قصد دارد با انتشار این اوراق، به یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان مالی پروژه‌های سبز در جهان تبدیل شود.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از روزنامه «South China Morning Post»، دولت چین اعلام کرده است این کشور به دنبال جذب سرمایه‌های بین‌المللی برای توسعه اقتصاد سبز داخلی بوده و قصد دارد همکاری‌های خود در بخش جلوگیری از تغییرات اقلیمی را با بریتانیا و اتحادیه اروپا افزایش دهد. این اقدام در حالی انجام می‌شود که ساخت نیروگاه‌های جدید برق از زغالسنگ جدید در چین همچنان با قدرت ادامه دارد.
در همین رابطه، ساخت چندین نیروگاه برق از زغالسنگ در این کشور با مجموع ظرفیت ۹۴٫۵ گیگاوات از سال ۲۰۲۴ آغاز شده است که بالاترین حجم ساخت نیروگاه زغالسنگ جدید در چین از سال ۲۰۱۵ به شمار می‌رود. چین از یک سو به دنبال تبدیل شدن به یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان مالی پروژه‌های سبز است و از سوی دیگر در حال افزایش میزان کربن تولیدی خود از طریق ساخت نیروگاه‌های برق از زغالسنگ جدید بوده که این مسئله، خود ابهاماتی را در حرکت این کشور به سمت اقتصاد سبز به وجود آورده است.
اگر قرار است در مورد اقدامات چین اظهارنظری منصفانه مطرح شود، باید اعلام کرد که این کشور توانسته است دستاوردهای زیست‌محیطی چشمگیری را به دست آورد. در همین رابطه، چین موفق شده است بیشترین تعداد نیروگاه‌های خورشیدی و بادی را در سطح جهان طی چند سال اخیر راه‌اندازی کند. در واقع این کشور در حال حاضر به بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار جهان در صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل شده است.
براساس طرح داخلی برایند انتشار کربن صفر ارائه شده از سوی دولت چین، این کشور متعهد شده است میزان کربن تولیدی خود را تا سال ۲۰۶۰ به صفر برساند. چین توانسته است سهم خود در بازارهای مرتبط با فناوری‌های پاک، از جمله خودروهای الکتریکی، تولید پنل‌های خورشیدی و سایر بخش‌های دیگر به شدت در مقیاس جهانی را افزایش و در کنار آن سرمایه‌گذاری هنگفتی در احیای جنگل، حمل‌ونقل عمومی الکتریکی و توسعه سیستم تجارت گازهای گلخانه‌ای (رویکرد مبتنی بر بازار برای کنترل آلودگی و مصرف با ارائه مشوق‌های اقتصادی در راستی کاهش انتشار آلاینده‌ها) انجام دهد.
برخلاف تلاش چین برای ترویج اقتصاد سبز و ارائه یک ژست حمایت‌گرانه از خود در خارج از این کشور، رویکردی که در حال حاضر در بخش انرژی داخلی ارائه شده است، به نوعی در کاهش کربن تولیدی نقش نداشته و با توجه به بالا بدون سهم سوخت‌های فسیلی در سبد انرژی چین، به وضوح عملا دستیابی به اهداف کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای و جلوگیری از تغییرات اقلیمی عملیاتی نشده است.
طبق آمارهای ارائه شده، بخش زغالسنگ با در اختیار داشتن سهم ۶۰ درصدی همچنان به عنوان قلب تپنده بخش انرژی چین به شمار می‌شود. بر همین اساس اگرچه میزان مصرف زغالسنگ در چین نسبت به دهه‌های گذشته روندی نزولی به خود گرفته اما هنوز مقدار آن همچنان بیش از دو برابر میانگین جهانی است. گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد چین در حال حاضر بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده زغالسنگ در جهان محسوب می‌شود. در سال ۲۰۲۱ و در پی وقوع بحران برق در چین، دولت این کشور دستور داد ظرفیت تولید زغالسنگ داخلی افزایش پیدا کند. پس از آن و برای دو سال متوالی ۲۳-۲۰۲۲، دولت دستور داد شرکت‌های معدنی استخراج کننده زغالسنگ چین، ظرفیت تولید و استخراج خود را به شدت افزایش دهند.
تداوم دسترسی پایدار به برق، به ویژه در موارد اضطراری بهانه و توجیهی بوده که چین همچنان اتکای خود به آن را کاهش نداده است. در واقع اقدام چین در افزایش میزان مصرف سوخت‌های فسیلی به ویژه زغالسنگ، نه تنها موجب افزایش آلودگی هوا شده بلکه تغییرات اقلیمی را نیز تشدید کرده است.
تناقض در سیاست‌گذاری‌های چین در بخش تغییرات اقلیمی بیشتر از صنعت انرژی این کشور است؛ این درحالی بوده که دولت‌های محلی همچنان مجدانه به دنبال افزایش رشد تولید ناخالص داخلی و رشد نرخ اشتغال هستند و آن را در اولویت کاری خود قرار داده‌اند.
در همین راستا، در استان شانشی و منطقه مغولستان داخلی که به عنوان قلب تپنده تولید زغالسنگ چین به شمار می‌روند، این سوخت فسیلی نه فقط به عنوان یک منبع انرژی بلکه به عنوان یک سبک زندگی در نظر گرفته شده است. باید توجه داشت که واحدهای تولید زغالسنگ در این دو استان چین، موجب افزایش نرخ اشتغال، افزایش درآمد مالیاتی دولت مرکزی و محلی و رشد شاخص اقتصادی شده است. جای تعجب نیست که بسیاری از مقامات محلی چین در برابر حذف تدریجی زغالسنگ، به شدت از خود مقاومت نشان می‌دهند.
دولت‌های محلی علی‌رغم دولت مرکزی چین که به شدت به دنبال توسعه زیرساخت‌های تجدیدپذیر برای تولید برق است، چندان روی خوشی به اجرای دستورالعمل‌های دولت مرکزی برای توسعه برق پاک نشان نداده‌اند. به همین دلیل، چالش‌هایی در همین خصوص هنوز وجود دارد.
زیرساخت‌های شبکه برق چین، یکی از این چالش‌ها به شمار می‌رود که از نظر منطقه‌ای در وضعیت نامتعادل قرار داشته و از نظر به‌کارگیری فناوری‌های نوین هنوز انعطاف‌پذیری لازم را ندارد. در همین راستا، بیشتر سیستم‌های مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر مورد استفاده در چین، در کشورهای غربی و دور از مراکز صنعتی قاره آسیا تولید می‌شود. بنابراین بدون به‌روزرسانی‌های عمده شبکه برق، نصب سیستم‌های ذخیره انرژی باتری در مقیاس گسترده و به‌کارگیری فناوری‌های نوین متناسب با حجم تقاضا، این کشور مجبور است همچنان برای تامین بخش زیادی از برق مورد نیاز خود به زغالسنگ اتکا کند.
برای رفع این چالش‌ها، دولت چین باید بین ثبات اقتصادی کوتاه‌مدت با تکیه بر استفاده از زغالسنگ و دستیابی به اهداف کاهش کربن تولیدی در بازه زمانی بلندمدت یکی را انتخاب کند. در واقع، بسیاری از نیروگاه‌های زغالسنگ جدید که دولت چین در حال راه‌اندازی آن‌هاست، در نهایت قبل از پایان چرخه عمر آن‌ها منسوخ شده و به یک دارایی بلا استفاده تبدیل خواهند شد.
این اقدام نه تنها از لحاظ اقتصادی پرهزینه بوده بلکه از نظر زیست‌محیطی نیز خسارات جبران‌ناپذیری را به بار خواهد آورد. واقعیت امر این است که مشکل تولید گازهای گلخانه‌ای در بخش زغالسنگ تنها یک مشکل داخلی محسوب نمی‌شود. از آنجایی که این کشور بزرگ‌ترین تولیدکننده کربن در جهان است، نوع انرژی مصرفی در چین می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در هدف محدود کردن گرمایش جهانی تا ۱٫۵ درجه سانتی‌گراد داشته باشد.
انتشار اولین اوراق قرضه سبز از سوی دولت چین اگرچه ممکن است اعتماد سرمایه‌گذاران را برای سرمایه‌گذاری در این کشور جلب کند اما در صورت تداوم روند افزایش انتشار کربن ناشی از مصرف زغالسنگ، تمامی دستاوردهای به دست آمده در بخش اقتصاد سبز به خطر افتاده و نتیجه ملموسی از آن حاصل نخواهد شد. برای رفع این مشکل، دولت چین باید دستورالعمل‌های داخلی خود را با تعهدات بین‌المللی ارائه شده در خصوص جلوگیری از تغییرات اقلیمی هماهنگ کند و به واسطه آن، به تدریج میزان تولید و مصرف زغالسنگ را کاهش دهد.
برای تحقق این هدف، مقامات باید به دولت‌های محلی در چین مشوق‌های جدیدی ارائه دهند که در آن، تمرکز بر تولید ناخالص داخلی در چارچوبی نظیر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، استفاده از فناوری‌های مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر نوآوری سبز و حفاظت از محیط زیست معطوف شده باشد. نوسازی شبکه انرژی برق در چین نیز باید در اولویت کاری دولت قرار بگیرد.
در واقع شبکه برق قدیمی و فرسوده این کشور، مانع بزرگی برای ادغام انرژی‌های تجدیدپذیر خواهد بود. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انتقال هوشمند، نصب سیستم ذخیره انرژی باتری و ایجاد شبکه اتصال برق سبز بین منطقه‌ای شرایطی را ایجاد خواهد کرد که در آن، امکان جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر با زغالسنگ به طور موثرتری افزایش خواهد یافت.
انتهای پیام//
