برنامه جدید پادشاهی دانمارک برای ریاست دوره‌ای شورای شمالگان، زمینه مناسبی برای ادامه همکاری میان کشورهای عضو فراهم کرده است اما به باور یک پژوهشگر از موسسه نروژی «FNI»، هماهنگی با دولت ترامپ بر سر مسائل اقلیمی چالش‌برانگیز خواهد بود.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از وب‌سایت «highnorthnews.com»، پادشاهی دانمارک که شامل گرینلند، جزایر فارو و دانمارک می‌شود، به تازگی برنامه خود را برای ریاست جدید شورای شمالگان معرفی کرده است. در این دوره، گرینلند نقش محوری را بر عهده خواهد داشت و از روی ۱۲ می، ریاست شورا را به طور رسمی بر عهده می‌گیرد.
این برنامه چهار اولویت اصلی را مشخص کرده است: اقیانوس‌ها، جوامع بومی و محلی، توسعه اقتصادی پایدار و گذار انرژی، تغییرات اقلیمی و تنوع زیستی.
سرافیما آندریوا، پژوهشگر موسسه «FNI» طی مصاحبه‌ای بیان کرد: این برنامه ساختار مناسبی دارد و اولویت‌های آن به خوبی تبیین شده‌اند. همان‌طور که انتظار می‌رفت، تمرکز قابل توجهی بر مردم بومی و کسانی که واقعا در منطقه شمالگان زندگی می‌کنند، دیده می‌شود. این برنامه نشانه‌ای از رویکرد عملی و هدفمند شورای شمالگان در دوره جدید است.
پادشاهی دانمارک برنامه ریاست خود را در چارچوبی مشخص و مورد توافق طراحی کرده است؛ چارچوبی که البته در عین هماهنگی با ساختار کلان، از ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد و قابل پیش‌بینی نیز برخوردار است.
آندریوا اظهار داشت: این برنامه در ادامه طرح راهبردی شورای شمالگان است که در سال ۲۰۲۱ تصویب شده بود و اولویت‌های آن هم‌سو با توافقات پیشین هشت کشور عضو است. در عین حال، برنامه مذکور از اولویت‌ها و منافع دانمارک به ویژه گرینلند، در سطح محلی نیز تاثیر گرفته است.
وی همچنین معتقد است این برنامه می‌تواند به ایجاد همکاری موثر میان کشورهای عضو کمک کند؛ هرچند باید برخی ملاحظات را نیز در نظر داشت.
پژوهشگر موسسه «FNI» خاطرنشان کرد: ایالات متحده آمریکا می‌تواند در مسائل اقلیمی مرتبط با شورای شمالگان، رفتار غیرقابل پیش‌بینی‌تری نسبت به روسیه از خود نشان دهد.
اختلاف دیدگاه
با وجود تنش میان روسیه و کشورهای غربی پس از جنگ اوکراین، مسکو در شورای شمالگان رفتاری باثبات و پیش‌بینی‌پذیر داشته است و تا زمانی که منافع ملی آن تامین شود و محدودیتی افراطی بر آن اعمال نشود، به همکاری خود ادامه خواهد داد.
آندریوا مطرح کرد: برخلاف روسیه، رفتار آمریکا قابل پیش‌بینی نخواهد بود. دانمارک بر تغییرات اقلیمی، جوامع بومی و توسعه پایدار تمرکز دارد؛ موضوعاتی که با خط مشی ترامپ در تضاد هستند و از این رو بعید است چنین دولتی علاقه‌ای به این مباحث نشان دهد.
عدم صدور بیانیه مشترک در نشست سال ۲۰۱۹ شورای شمالگان به دلیل مخالفت‌های دولت ترامپ، نمونه‌ای از این اختلاف دیدگاه‌هاست.
آمریکا در مقابل گرینلند
هم‌زمان با افزایش علاقه‌مندی ایالات متحده آمریکا به گرینلند، شورای شمالگان به بستری برای گفت‌وگو میان گرینلند و آمریکا تبدیل شده است. با این حال، حتی اگر واشنگتن بخواهد از این شورا برای اعمال نفوذ استفاده کند، همچنان باید به اصول کلیدی آن پایبند بماند؛ اصولی که تغییرات اقلیمی و حقوق بومیان را به عنوان موضوعاتی بنیادین به رسمیت می‌شناسد.
دونالد ترامپ پیش‌تر آشکارا تمایل خود را برای الحاق گرینلند به خاک آمریکا اعلام کرده بود؛ ادعایی که با واکنش قاطع و صریح مقام‌های گرینلند و دانمارک روبه‌رو شد.
وی تصریح کرد: ترامپ و دولت وی احتمالا در شورای شمالگان نیز با مقاومت جدی مقامات گرینلندی، به ویژه در حوزه سیاست‌های اقلیمی روبه‌رو خواهند شد.
پژوهشگر موسسه «FNI» عنوان کرد: وقتی برنامه ریاست شورا به روشنی بر حل بحران اقلیمی با درنظر گرفتن دیدگاه‌ها و نیازهای بومیان تاکید دارد، طبیعی است که دولت ترامپ برای تاثیرگذاری بر گرینلندی‌ها راه دشواری در پیش داشته باشد.
کور سوی امید
به گفته آندریوا، این واقعیت که شورای شمالگان تاکنون دوام آورده، نشان‌دهنده این است که همکاری در چارچوب آن برای هر هشت کشور عضو سودمند بوده و این خود دلیل قابل توجهی برای ادامه فعالیت آن است.
وی همچنین با تاکید بر جنبه نمادین این شورا، گفت: شورای شمالگان اگرچه بیشتر بر کار پژوهشی تمرکز دارد اما به لحاظ نمادین نیز برای کشورهای عضو اهمیت داشته و بستری برای مقابله با مداخلات کشورهای غیرشمالگانی فراهم کرده است.
پژوهشگر موسسه «FNI» یادآور شد: یکی دیگر از دلایل امیدواری، جایگاه رسمی سازمان‌های بومیان در ساختار شورا است؛ موضوعی که پادشاهی دانمارک نیز هنگام اعلام اولویت‌های خود بر آن تاکید کرده بود. این حضور نشان می‌دهد که شمالگان منطقه‌ای بی‌صاحب و فاقد حکمرانی نیست بلکه فضایی مدیریت شده با اهمیت ملی و محلی است؛ موضوعی که باید دید دولت ترامپ با آن چگونه برخورد خواهد کرد.
انتهای پیام//
