عسگر بیرام‌نژاد در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، به آغاز پرچالش سال ۱۴۰۰ و تاثیرات مستقیمی که بر فعالیت تولیدی این واحد گذاشته شده است، اشاره کرد و اظهار داشت: سال ۱۴۰۰، برخلاف تصوراتی که داشتیم، با چالش آغاز شد و به راحتی با بررسی میزان حجم تولید و فروش محصولات، به خوبی می‌توان دریافت که آن طور که باید، وضعیت مطلوبی را سپری نمی‌کنیم. ظرفیت اسمی تولید که در پروانه بهره‌برداری قید شده، سالانه ۱۰ هزار تن بوده و میزان واقعی تولید این شرکت، نزدیک به چهار هزار تن در سال است.
وی افزود: عمده‌ترین معضلی که روند تولید را کندتر از گذشته کرده، بالا بودن قیمت مواد اولیه و کمبود آن در کشور بوده است. رشد نرخ دلار در کشور به شکل مستقیم بر قیمت مواد اولیه تاثیر داشته و آن را افزایش داده است و این جهش قیمتی برای تولیدکننده جز ضرر چیزی در بر نداشته است.
مدیر کارخانه ریخته‌گری بیرام‌نژاد مطرح کرد: ماده اولیه مورد نیاز خود را از شرکت‌های بزرگ تامین‌کننده مواد معدنی مانند شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران خریداری می‌کردیم که در سال جدید با توجه به افزایش قیمت‌های سرسام‌آور، به تامین مواد اولیه از راه واردات به روش عبور موقت کالا رو آوردیم. در حال حاضر، خاک معدنی، به جای اینکه به تولیدکنندگان داخلی عرضه شود، از طریق خام‌فروشی به کشورهای دیگر صادرات میشود. ماده اولیه‌ای که در خطوط تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد، ضایعات باتری فرسوده است. به این منظور، با کشور عراق مراودات تجاری داریم و در ازای باتری فرسوده‌ای که از آن‌ها خریداری می‌کنیم، شمش سرب تحویل می‌دهیم.
موانع تجاری
این تولیدکننده شمش سرب در پاسخ به این سوال که آیا در زمینه صادرات شمش سرب با مشکلی مواجه هستید یا خیر، بیان کرد: اگر صادرات در راستای امر ورود موقت کالا باشد، مشکل چندانی ندارد اما به صورت کلی باید گفت که موانعی بر سر راه صادرات و واردات وجود دارد که می‌توان به مواردی چون ضمانتنامه‌های گمرکی و فرایند ورود ارز اشاره داشت. ضمانتنامه‌های گمرکی قبلا به صورت سندهای ملکی هم توسط بانک مورد قبول واقع می‌شدند اما اکنون ضمانتنامه باید به صورت نقدی و فقط در وجه گمرک کشور صادر شود. به عبارت دیگر، باید وثیقه نقدی ارائه شود که برابر با خوابیدن پول و سرمایه تولیدکننده است.
به شرایط حاکم بر وام بانکی، خوش‌بین نیستیم
بیرام‌نژاد در خصوص تامین نقدینگی از طریق دریافت تسهیلات از بانک‌ها، عنوان کرد: وام‌های بانکی به صنایع و شرکت‌های خاصی اعطا میشود که امتیازات خاصی هم برای آن‌ها در بر دارد اما تاکنون برای واحدهای تولیدی مانند این واحد ریخته‌گری، تسهیلاتی تعلق نگرفته است. این کارخانه فعال در صنعت سرب، تاکنون از سوی هیچ نهادی حمایت نشده و تمام نقدینگی مورد نیاز خود را، به طور مستقل تامین کرده است. هر زمان که اراده کردیم از بانک تسهیلات دریافت کنیم، با بهانه‌های مختلفی مثل عدم تخصیص بودجه برای اعطای تسهیلات به تولیدکنندگان و یا اتمام مهلت دریافت آن، مواجه شدیم.
وی اضافه کرد: اگر بخواهیم فرایند تامین مالی حال حاضر را نسبت به سال‌های قبل مقایسه کنیم، شرایط بسیار بدتر شده است؛ چراکه تنها از واحدهای تولیدی خاص و بزرگ‌تر حمایت میشود و به واحدهای کوچک‌مقیاس، توجهی نمی‌شود تا بتوانند این تولیدکنندگان نیز برای ادامه روند تولید و تامین مواد اولیه مورد نیاز خود، به چه نحوی می‌توانند بدون دردسر و سختی کشیدن، نیاز مالی خود را برآورده سازند.
از بازار آزاد، ارز مورد نیاز را تامین کردیم
مدیر کارخانه ریخته‌گری بیرام‌نژاد همچنین با اشاره به نیاز به تامین ارز، اظهار کرد: برای تامین مواد اولیه از خارج از کشور، به سرمایه ارزی نیاز پیدا کرده بودیم اما به هیچ بانک و موسسه مالی رجوع نکردیم و از طریق بازار آزاد، به هر میزانی که نیاز داشتیم، ارز خریداری کردیم که هم مقرون‌به‌صرفه‌تر بود و هم اینکه مدت زمان کمتری را برای خرید صرف کردیم.
بیرام‌نژاد در پاسخ به این سوال که عمدتا تولیدکنندگان به چه منظور اقدام به تامین سرمایه از بانک‌ها و موسسات مالی می‌کنند، اذعان کرد: موارد مختلفی وجود دارد که ممکن است تولیدکننده نیاز به تزریق سرمایه برون‌سازمانی پیدا کند. به طور مثال، هزینه‌های جاری، تامین مواد اولیه، خرید ماشین‌آلات و… مواردی هستند که در هر بخشی، نزدیک به ۱۰ تا ۲۰ درصد احتیاج به تامین سرمایه داریم که البته مابقی سرمایه مورد نیاز از منابع مالی که قبلا فراهم شده‌اند، تامین میشود.
این فعال صنعت سرب کشور در ادامه به مشتریان محصول تولید شده بنگاه ریخته‌گری بیرام‌نژاد اشاره کرد و گفت: مشتریان شمش‌های سرب تولیدی ما، وزارت دفاع و شرکت‌های باتری‌سازی که باتری خودرو تولیدمی‌کنند هستند و مابقی شمش‌های خالص تولید شده، از طریق صادرات به کشور عراق ارسال و به فروش می‌رسند.
نظارت مداوم سازمان محیط زیست
مدیر کارخانه ریخته‌گری بیرام‌نژاد در ارتباط با موارد و نکات مورد توجه سازمان محیط زیست که باید توسط واحدهای بازیافت سرب رعایت شود، تصریح کرد: چون در واحدهای بازیافت، دود ناشی از ذوب ضایعات که حاوی سرب و دیگر آلاینده‌های سمی است، احتمال دارد در هوا متصاعد شود، هر سه ماه یک بار، توسط سازمان محیط زیست شاخصه‌هایی مانند مجهز بودن واحد تولید سیستم‌های فیلتراسیون، جدید، سالم و مجهز، انجام آزمایش‌ها و آنالیزهای مخصوصی برای سنجش میزان جذب سرب توسط فیلترها و در امان ماندن آب، هوا و خاک اطراف محیط بنگاه ریخته‌گری، بررسی و در صورت لزوم، تذکرات مهم ابلاغ میشود.
وی عنوان کرد: باتری‌های فرسوده ایران و خارجی تفاوت عمده‌ای از لحاظ زیست‌محیطی ندارند و اگر در هر کدام از آن‌ها اسید وجود داشته باشد، زیان‌های جبران‌ناپذیری در طبیعت بر جای خواهد گذاشت. با این حال، از نظر میزان سرب موجود در هر باتری، می‌توان اشاره کرد که باتری‌های فرسوده داخلی، سرب بیشتری درون خود دارند.
صفر تا صد ماشین‌آلات کارخانه، بومی‌سازی شده است
بیرام‌نژاد در مورد ماشین‌آلات مستقر در واحد ریخته‌گری خود، اذعان کرد: پیش‌تر، دانش فنی تمام ماشین‌آلات خطوط تولید، متعلق به کشورهای مختلفی مانند هندوستان، مالزی، ایتالیا و آلمان بود که بعد از محدود شدن واردات ماشین‌های صنعتی، مرحله به مرحله بومی‌سازی شدند و اکنون هیچ دستگاه و تجهیز خارجی در خط تولید موجود نیست. بنابراین در صورت خرابی هر کدام از آن‌ها، با مشکلی مواجه نخواهیم بود. ضمن اینکه تکنولوژی تولید این کارخانه متعلق به دانش به‌روز اروپا است.
شرایط خاص برای دپوی باتری فرسوده
این تولیدکننده شمش سرب با اشاره به موضوع دپوی ضایعات باتری فرسوده، مطرح کرد: انبارهایی که برای دپوی باتری فرسوده در نظر گرفته می‌شوند، باید ویژگی‌های خاصی را دارا باشند. باتری‌هایی که اسید دارند، باید در استخر مخصوصی قرار بگیرند تا در صورت نشت احتمالی اسید، چیزی وارد محیط اطراف نشود و در کف استخر ساکن باقی بماند. از دیگر شرایطی که برای دپوی باتری‌های فرسوده باید رعایت شود، باید به ایزوله بودن و سرپوشیده بودن انبار و عدم تابش مستقیم نور خورشید به باتری‌ها اشاره کرد. اگر حتی یک مورد از موارد یاد شده، رعایت نشود، ممکن است خطراتی برای محیط زیست به همراه داشته باشد. عموما باتری فرسوده را برای مصرف یک هفته تا ۱۰ روز، دپو می‌کنیم که میزان دپوسازی نیز متغیر است و محدودیت خاصی ندارد.
دست نیاز تولیدکننده را پس نزنید!
مدیر کارخانه ریخته‌گری بیرام‌نژاد در پایان به توقعات تولیدکنندگان از دولت سیزدهم اشاره کرد و یادآور شد: باید دید وعده‌هایی که داده شده قرار است، انجام میشود یا مانند قبل، فقط در حد یک شعار باقی می‌ماند! متاسفانه با اینکه در زمان دولت قبلی، بحث حمایت از تولید مطرح شد و همه تولیدکنندگان منتظر عملی شدن آن بودند، حمایتی صورت نگرفت.
وی ادامه داد: واحدهای تولیدی در سال جدید، با افزایش شدید قیمت منابع انرژی روبه‌رو شدند که این امر، قطعا تولید را از مقرون‌به‌صرفه بودن دور خواهد کرد. افزایش قیمت برق مصرفی واحدهای تولید، از یک سو و از سوی دیگر، قطعی‌های پی‌درپی آن، خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به تولیدکنندگان وارد کرد. متاسفانه قطع برق، طبق جدول زمان‌بندی پیش نرفت و بسیاری از دستگاه‌ها آسیب دیدند که برای تعمیر آن‌ها باید هزینه سنگینی صرف شود.
بیرام‌نژاد تاکید کرد: علاوه بر خسارت‌های ناشی از قطع برق، این امر ما را از برنامه تولید عقب انداخت؛ با هر بار قطعی برق، کوره‌هایی که تازه شارژ شده و مواد داخل آن‌ها در حال ذوب شدن بود، خاموش شد و مواد مذاب درون کوره سرد شد که این اتفاق، سبب از بین رفتن مواد اولیه میشود. به طوری که دیگر مواد درون کوره قابل استفاده نخواهند بود. همچنین بعد از وصل شدن جریان برق، سه تا چهار ساعت زمان برای گرم شدن مجدد کوره لازم است که عملا زمان یک روز کاری از بین خواهد رفت.
این تولیدکننده خاطرنشان کرد: عدم تخصیص تسهیلات تولیدی به واحدهای مستقر در شهرک صنعتی واقع در استان مرکزی، از دیگر معضلاتی است که با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنیم و بهتر است دولت جدید بیش از پیش به فکر رفع نیاز مالی واحدهای تولیدی این منطقه باشد.
