نایب رئیس انجمن مس ایران گفت: ایران با پتانسیل‌های بالای معدنی که دارد قابلیت تبدیل شدن به یک کشور اقتصادی متکی به معدن را دارد و در واقع می‌توان قطار اقتصاد را بر روی ریل‌های معدنی به حرکت درآورد اما از حرف تا عمل این موضوع فاصله زیادی وجود دارد و موانعی همچون عدم وجود زیرساخت، تفکر و مدیریت‌های غیر معدنی و کمبود سرمایه‌گذاری ما را از شعار «معدن جایگزین نفت» هر روز دورتر می‌کند و در واقع کشور در جایگاه واقعی خود از نظر معدنی قرار ندارد.
کوروش شعبانی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: در شرایطی که صادرات و فروش نفت به عنوان یک عامل رشد اقتصادی کشور با تحریم‌های جدی مواجه است، منابع و معادن طبیعی کشور می‌توانند در راستای بهبود وضعیت اقتصادی مملکت جایگزین نفت شوند که این موضوع نیز فقط با جلسه و صحبت پیش نمی‌رود و از حرف تا عمل فاصله زیادی وجود دارد و این مسئله قطعا با شعار محقق نمی‌شود. به جرات می‌توان گفت از لحاظ ظرفیت زمین‌شناسی پتانسیل معدنی ایران که اکنون جزو ۱۰ کشور نخست دنیا است، می‌توانیم خود را به راحتی به رتبه‌های هفت و هشت برسانیم. در حوزه مس، طلا و آهن اولویت‌های بالایی داریم و حتی در حوزه‌های غیر فلزی مانند گچ و سنگ‌های ساختمانی وضعیت مساعدی داریم و می‌توانیم جزو برترین‌های دنیا باشیم.
وی افزود: واقعیت امر این است که با شعار دادن و عناوین نمی‌توانیم به جایگاه و نتیجه دلخواه در زمینه معدن برسیم، بلکه مدیران باید در جهت رسیدن به این اهداف اراده کافی را داشته باشند و زیرساخت‌های لازم را جهت تحقق آن فراهم آوردند. اگر قرار بر این است که ایران به سمت و سویی حرکت کند که به یک کشور معدنی تبدیل شود که البته در حال حاضر نیز در حوزه نفت و هیدروکربن‌ها به عنوان ماده معدنی در جایگاه نسبتا خوبی هستیم، اما اگر بخواهیم در رابطه با کشوری که اقتصاد آن به معادن متکی است صحبت کنیم، باید یک برنامه ۱۵ الی ۲۰ ساله و با سرمایه‌گذاری سالانه چند میلیارد دلاری تبیین شود و مورد محاسبه قرار گیرد و به سمتی حرکت کنیم که جایگاه واقعی کشور از نظر میزان ذخایر را در دنیا به تثبیت برسانیم. ذخایر معدنی به حجم اکتشافات متناسب بستگی دارد که در حال حاضر در حوزه اکتشافات بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم و با قاطعیت می‌توان گفت اکتشافات ناچیزی انجام شده است و در کشور مناطق با قابلیت‌های اکتشافی و استخراجی بالایی داریم.
تفکرات غیرمعدنی آسیبی جدی به سیستم معدنی کشور وارد می‌کند
نایب رئیس انجمن مس ایران تصریح کرد: برای تکمیل موضوع رسیدن به جایگاه واقعی ایران در نظام معدنی علاوه بر موضوع اکتشاف، سرمایه‌گذاری در صنایع معدنی نیز نقش موثری دارد که تمام این موارد به فضا و زیرساخت‌های کافی نیاز دارند که متاسفانه با تصویب و ابلاغ بخشنامه‌های خلق‌الساعه، با تغییر مدیریت‌های پی‌در‌پی و با به روی کار آمدن تفکرات غیر معدنی و قوانین تحمیلی مانع از رسیدن به اهداف بزرگ و ارزشمند در بخش معدنی شده‌اند و این فضا جهت رشد به هیچ عنوان مناسب نیست و در مجموع با این تفاسیر و با ادامه این روند قطعا به زودی جایگاه فعلی کشور را نیز از دست خواهیم داد.
شعبانی در رابطه با نقش معادن مس در رشد اقتصادی کشور توضیح داد: ایران بر روی کمربند فلزیایی آلپ–هیمالیا قرار دارد و مس یکی از غنی‌ترین عناصر در این کمربند به حساب می‌آید که ما نیز در کشور از معادن خوب این فلز سرخ و استراتژیک بهره‌مند هستیم و به عبارت بهتر ایران از نظر فلزی به عنوان یک کشور مسی شناخته شده است و صنعت مس نیز در کشور سابقه چند ده ساله و بالغ بر ۶۰ تا ۷۰ سال است که به صورت مدرن فعالیت خود را آغاز و ادامه داده است. ناگفته نماند سابقه معدنکاری مس در کشور به چند هزار سال می‌رسد و اولین معدنکاران در حوزه مس به ایران نسبت داده می‌شوند. به صورت ژنتیکی ذهنیت مردم ایران با مس و معدن گره خورده است. برای ارتقای جایگاه ایران، باید بازار را به دست بگیریم، شرکت ملی صنایع مس ایران فعالیت‌های بسیار گسترده‌ای دارد و با ظرفیت‌هایی فراتر از برنامه های خود در حال تولید محصولات مسی است اما شرایطی همچون تحریم، عرصه فروش را برای این شرکت نیز تنگ کرده است.
معادن کوچک‌مقیاس مستحق توجه بیشتری هستند
رئیس کمیته اکتشاف خانه معدن ایران تصریح کرد: صادرات ایران در برخی دوره‌ها ممنوع اعلام می‌شود و به هنگام باز شدن مرزها هزینه‌ها به شدت افزایش می‌یابد و به گونه‌ای مقوله صادرات برای محصولات مسی فضای امنی نیست، مس می‌تواند به رتبه یک ارزآوری فلزات تبدیل شود و در مقام بهتری در دنیا قرار گیرد اما به دلیل عوامل ذکر شده این فلز سرخ نمی‌تواند به جایگاه واقعی خود دست یابد. در راستای بهبود شرایط اکتشافی معادن مس طرح احیای معادن کوچک مقیاس مس مطرح شد و اکنون در حال عملیاتی شدن است و اگر ذخایر معادن کوچک‌مقیاس نیز مورد استفاده قرار گیرد قطعا در کنار ذخایر شرکت ملی مس به ذخیره بالایی دست خواهیم یافت.
نایب رئیس انجمن مس ایران تاکید کرد: فعال‌سازی معادن غیر فعال به زیرساخت اساسی نیاز دارد. معادن انفال هستند و به صورت طبیعی به همه مردم ایران تعلق دارد و به فرد خاصی اختصاص ندارد اما برای مثال به من نوعی به عنوان بهره‌بردار سپرده می‌شود که در معدن بهترین اکتشاف، بهترین استخراج و بهترین فرآوری انجام دهیم اما این موضوع به حمایت جدی نیاز دارد، اگر بهره‌بردار را به حال خود رها کنند به جای اینکه ذهن خود را به افزایش سرمایه و رونق معدن و صنعت مس معطوف سازد که به ظرفیت‌های مد نظر برسد، در حواشی به دام می‌افتد و عملا تمام تمرکز خود را صرف حل مشکلات جانبی خواهد کرد. مسائل مربوط به منطقه، منابع طبیعی و محیط زیست ازجمله دغدغه‌های قدیمی معدنداران بود که به تنهایی قادر به حل آن‌ها نبودند. به تازگی سازمان انرژی اتمی نیز به مدعیان اضافه شده و با بهره‌برداران معادن کوچک به مشکلات عدیده‌ای برخورده‌اند.
امنیت سرمایه‌گذاری وجود ندارد
شعبانی اضافه کرد: ما به عنوان بهره‌بردار در مجموع با چالش‌های بسیاری مواجه هستیم و قادر به آزادسازی ذهن خود نیستیم که مسائل فرعی را رها کنیم و به موضوعات اصلی بپردازیم چرا که یک دست صدا ندارد. ناگفته نماند که چه دلیلی دارد که سرمایه‌گذاری‌های کلان در بخش خصوصی انجام شود که در اصلاحیه قانون معادن گفته می‌شود که معدن مذکور فقط تا انتهای زمان پروانه بهره‌برداری به ما تعلق دارد، اینگونه موضوعات بهره‌بردار را به طور کلی از سرمایه‌گذاری کردن دلسرد می‌کند؛ چراکه امنیت در سرمایه‌گذاری حرف اول را در تمام معادن و صنایع می‌زند و در واقع ما رها شده هستیم. یک پروانه بهره‌برداری را به معدندار تحویل می‌دهند و انتظار دارند با تمام معضلات احتمالی و قطعی دست و پنجه نرم کنیم و همه موانع را از سر راه برداریم و به طور کلی تمام موارد ذکر شده موجب شده که به معادن کوچک‌مقیاس آن چنان که باید توجه شود تا کنون نشده و همچنان در احیای آن‌ها با معضل روبه‌رو هستیم و به عبارت بهتر در بین مراحل فعال‌سازی یک معدن متروکه تمام انرژی معدنکار صرف کارهای اداری شده و دیگری توانی جهت امور صنعتی ندارد؛ معادن بزرگ‌مقیاس نیز توسط شرکت‌های دولتی و نیمه دولتی تحویل گرفته می‌شوند و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.
وی به عنوان رئیس هیئت مدیره شرکت کویر مس نیز یادآور شد: این شرکت در سال ۱۳۹۲ به ثبت رسید و معدن‌ها در منطقه خراسان جنوبی حدود ۶۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان قاین واقع شده‌اند و چهار پروانه بهره‌برداری دارم که ظرفیت آن چیزی حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن با عیار ۰٫۸ درصد برآورد شده است. شرکت کویر مس یک کارخانه تانک‌لیچینگ سمنتاسیون ۱۰۰ هزار تنی نیز دارد که تا به امروز توانسته‌ایم به ۷۵ درصد ظرفیت اسمی این مجموعه برسیم و واحد هیپ مجموعه به تازگی آغاز به کار کرده است. شرکت کویر مس حدود ۵۰ نفر پرسنل دارد که در بخش‌های مختلف مشغول به کار هستند. منطقه قاین از نظر امکانات محروم بوده و اغلب پرسنل مجموعه بومی هستند. در این منطقه چهار معدن واقع است که با فواصل ۵۰ کیلومتری نسبت به یکدیگر قرار گرفته‌اند و در یکی از معادن که بزرگ‌ترین معدن محسوب می‌شود و تمام واحدهای فرآوری در این ناحیه احداث شده‌اند.
نایب رئیس انجمن مس ایران در پایان خاطرنشان کرد: ایران یک کشور معدنی است که اگر بخواهیم به جایگاه واقعی در این حوزه برسیم و ثبات کافی را نیز داشته باشیم باید شعار «معدن جایگزین نفت» باید حداقل بخشی از آن محقق شود که این تحقق مستلزم مهیا ساختن شرایط و زیرساخت‌ها است. این کشور پتانسیل‌هایی بالایی دارد که هنوز بسیاری از مناطق این سرزمین به مرحله اکتشاف نرسیده است. تا کنون تنها مناطقی که رخنمون داشته‌اند مورد اکتشاف و استخراج قرار گرفته‌اند و کویرها و مناطقی که پوشیده هستند تا به امروز دست نخورده باقی مانده‌اند. به عبارت بهتر، حدود ۷ درصد سطح کشور اکتشاف شده است که قابلیت افزایش دارد و با حمایت‌های بیشتر، فراهم آوردن زیرساخت‌ها و کاهش موارد دست و پاگیر بتوانیم به برنامه مورد نظر و جایگاه واقعی صنعت مس در دنیا برسیم.
انتهای پیام//
