کربن در صنایع فلزی اعم از فولاد و آلومینیوم بر دو پایه محصولات معدنی و نفتی یافت میشود؛ نخست، کک متالورژی که پس از استخراج و فرآوری زغالسنگ ککشو و در ادامه فرایند کلسیناسیون به دست میآید. این محصول به طور مشخص در کورههای قوس الکتریکی کارخانههای فولادسازی مورد استفاده قرار میگیرد که میزان کربن موجود در آن حداکثر بین 85 تا 90 درصد است. از سوی دیگر، در کارخانههایی که از کوره القایی برای ساخت فولاد و به ویژه چدن استفاده میکنند، به محصولی با کربن بیش از 90 درصد نیاز بوده که همان روپترولیوم کک است.
مرصاد محامی آهنگران، مدیرعامل شرکت یکتا ذوب ایرانیان طی یادداشتی در «فلزاتآنلاین» نوشت:
در هیاهوی واردات
کربن در صنایع فلزی اعم از فولاد و آلومینیوم بر دو پایه محصولات معدنی و نفتی یافت میشود؛ نخست، کک متالورژی که پس از استخراج و فرآوری زغالسنگ ککشو و در ادامه فرایند کلسیناسیون به دست میآید. این محصول به طور مشخص در کورههای قوس الکتریکی کارخانههای فولادسازی مورد استفاده قرار میگیرد که میزان کربن موجود در آن حداکثر بین ۸۵ تا ۹۰ درصد است. از سوی دیگر، در کارخانههایی که از کوره القایی برای ساخت فولاد و به ویژه چدن استفاده میکنند، به محصولی با کربن بیش از ۹۰ درصد نیاز بوده که همان روپترولیوم کک است. این محصول، یکی از محصولات فرعی پالایش نفت خام بوده که از تجزیه حرارتی هیدروکربنهای سنگین نفت در دما و فشار بالا تولید میشود. روپترولیوم کک پس از فرایند کلسیناسیون که متفاوت از کک متالورژی است، به کلساین پترولیوم کک تبدیل شده و در نهایت محصول کک نفتی (CPC) با کربن بالای ۹۸٫۵ به دست میآید. نکته قابل توجه اینکه این محصول میتواند در کورههای بسیار کوچک نیز درصد بالایی از کربن را برای قطعات تولید شده به ویژه چدن ایجاد کند.
طبق آمار ارائه شده از سوی پایگاه «UN Comtrade»، میزان تجارت جهانی کک نفتی کلسینه نشده و کلسینه شده که به گرافیت پرسولفور نیز شهرت دارد، در سال ۲۰۲۳ میلادی به ترتیب برابر با ۵۷ میلیون و ۴۳۰ هزار تن و ۶ میلیون و ۴۵۰ هزار تن بوده است. در یک نگاه کلی، کشورهای چین، هند، ژاپن، برزیل و ترکیه به عنوان بزرگترین واردکننده و کشورهای آمریکا، روسیه، اسپانیا، کانادا و چین به عنوان برترین صادرکننده پترولیوم کک طی پنج سال گذشته در جهان بودهاند. در ایران به عنوان یکی از قطبهای صنعت ریختهگری و تولید قطعات چدنی و فولادی جهان، تنها یک نمونه از روپترولیوم کک تولید میشود که آن هم به دلیل بالا بودن میزان گوگرد موجود، ارزش اقتصادی اجرای فرایند کلسیناسیون را ندارد. بر همین اساس ماده اولیه مورد نیاز تولید کک نفتی باید به صورت خام از پالایشگاههای سه کشور ترکمنستان، آذربایجان و چین به داخل کشور وارد شود و سپس عملیات کلسیناسیون بر روی آن صورت پذیرد.
طبق آمار ارائه شده از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران، میزان واردات کک نفتی کلسینه نشده و کلسینه شده در پنج ماهه نخست ۱۴۰۳ به ترتیب برابر با ۱۵۳ هزار و ۴۸۰ تن و ۲۶ هزار و ۱۶۵ تن بوده است. فرایند واردات این مواد خام وکلسیناسیون آنها طی سه تا چهار سال گذشته در حالی توسط بعضی تولیدکنندگان داخلی انجام میشود که چین به عنوان بزرگترین مصرفکننده کک نفتی در جهان، بخشی از نیاز خود را از طریق پالایشگاههای مذکور تامین میکرد و به نوعی واردکننده این محصول نیز به شمار میآمد اما به دنبال اعلام ورشکستگی یکی از بزرگترین شرکتهای ساختمانسازی در این کشور، رکود سهمگینی در بازار جهانی فولاد ایجاد شد و با تشدید تنشهای ژئوپلیتیکی در مناطق مختلف، این رکود عمیقتر شد؛ تا جایی که چین را به صادرکننده محصول کک نفتی در جهان نیز تبدیل کرد.
در اوایل سال ۱۴۰۲ و همزمان با افزایش صادرات کک نفتی توسط چین، روند نزولی کاهش قیمت محصولاتی همچون گرافیت و کک نفتی آغاز شد و قیمتها از حدود یک هزار و ۱۰۰ یورو به ازای هر تن، به حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ یورو کاهش پیدا کرد. این اتفاقات در مجموع سبب شد میزان کک نفتی عرضه شده توسط چین در بازارهای جهانی به شدت رشد پیدا کند و حضور بازرگانان چینی در ایران جهت بازاریابی و فروش این محصول طی یک سال و نیم گذشته، خود مهر تاییدی بر حجم بالای عرضه کک نفتی در کشور بوده است. هماکنون میزان واردات کک نفتی به ایران به قدری افزایش یافته که حتی فروش شرکتهای بازرگانی و واردکنندگان این محصول نیز با ضرر و زیان مالی همراه شده است. افت بیرویه قیمت کک نفتی به نوعی تولید این محصول را غیراقتصادی کرده و از سوی دیگر قیمت آن را به کک متالورژی نزدیک کرده است. در حال حاضر کک متالورژی حدود ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم قیمتگذاری میشود که با توجه به آنچه گفته شد، اختلاف کمی نسبت به کک نفتی پیدا کرده است.
با توجه به رکود اقتصادی جهان و سیاستی که چین به عنوان بزرگترین مصرفکننده کک نفتی در پیش گرفته است، به نظر تغییر چندانی طی ماههای پیش رو در روند عرضه و نیز قیمتگذاری این محصول حاصل نخواهد شد؛ مگر اینکه با از بین رفتن رکود جهانی، شرایط تغییر پیدا کرده و همگام با افت صادرات چین، قیمت کک نفتی نیز بهبود پیدا کند. در این بین، پتانسیل تبدیل شدن ایران به یکی از برترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان کک نفتی در جهان نیز وجود دارد؛ به شرط آنکه ماده اولیه مورد نیاز آن که همان روپترولیوم کک است، به قدر کافی توسط پالایشگاههای نفت کشور تامین شود و در اختیار تولیدکنندگان داخلی قرار بگیرد؛ البته در این بین ضرورت دارد که اصلاح اختلاف نرخ ارز آزاد و نیمایی نیز توسط دولت و بانک مرکزی صورت پذیرد تا به دنبال آن هم تولید و هم صادرات محصولاتی همچون کک نفتی در صورت امکان رونق بگیرد.
انتهای پیام//
مدیرعامل شرکت زغالسنگ البرز مرکزی عنوان کرد:
همزمان با کاهش قیمت زغالسنگ رخ داد؛
در راستای تحقق کربن صفر،
سهم ناچیز ایران از تولید زغالسنگ؛
با اعلام معاون اکتشاف و بهرهبرداری ایمپاسکو،
در ماه سپتامبر 2024 صورت پذیرفت؛
حجتالله دربانی، مدیرعامل شرکت ذغالسنگ نگین طبس در گفتوگو با «فلزات آنلاین»:
افشین مختاری، مدیرعامل شرکت پیشرو معادن ذوبآهن سوادکوه در گفتوگو با «فلزات آنلاین»
حجتالله دربانی، مدیرعامل شرکت ذغالسنگ نگین طبس در گفتوگو با «فلزات آنلاین»
رمضان کریتی ثانی، مدیرعامل شرکت زغالسنگ پروده طبس در گفتوگو با «فلزات آنلاین
حجتالله دربانی، مدیرعامل شرکت ذغالسنگ نگین طبس در گفتوگو با «فلزات آنلاین» مطرح کرد
بهرام جلوداری، مدیرعامل شرکت گسترش و نوسازی معادن خاورمیانه (ممرادکو) در گفتوگو با «فلزات آنلاین
کیارش مهرانی، معاون مالی و اقتصادی هلدینگ «ومعادن» طی یادداشتی نوشت:
سعيد صمدی، دبير انجمن زغالسنگ ايران طی یادداشتی در«فلزاتآنلاین» نوشت:
یک چشمانداز مثبت؛
در سال ۲۰۲۳ به وقوع پیوست؛
شاخصهای قیمتی فلزات آنلاین
شمش آلومینیوم
فلزات آنلاین
1403/09/18
224500
ورق برنجی
فلزات آنلاین
1403/09/18
569015
ورق مسی
فلزات آنلاین
1403/09/18
769238
لوله مسی
فلزات آنلاین
1403/09/18
2715234
بیلت فولادی
فلزات آنلاین
1403/09/18
25592
آهن اسفنجی
فلزات آنلاین
1403/09/18
14735
ورق گرم اسیدشویی
فلزات آنلاین
1403/09/18
41653
لوله بدون درز
فلزات آنلاین
1403/09/18
49911
لوله اسپیرال
فلزات آنلاین
1403/09/18
42663
لوله درز مستقیم
فلزات آنلاین
1403/09/18
41495
تیرآهن
فلزات آنلاین
1403/09/18
27601
ناودانی
فلزات آنلاین
1403/09/18
29666
نبشی
فلزات آنلاین
1403/09/18
28158
پروفیل
فلزات آنلاین
1403/09/18
37049
ورق گرم
فلزات آنلاین
1403/09/18
34867
ورق رنگی
فلزات آنلاین
1403/09/18
56150
میلگرد آجدار
فلزات آنلاین
1403/09/18
27268
ورق سرد
فلزات آنلاین
1403/09/18
41418
ورق گالوانیزه
فلزات آنلاین
1403/09/18
45383
طلای ۱۸ عیار
فلزات آنلاین
1403/09/18
4615000