هوش مصنوعی به عنوان یکی از فناوری‌های نوظهور و قدرتمند در دنیای امروز، نقش مهمی در تغییر روابط عمومی سازمان‌ها ایفا می‌کند. بر همین اساس بررسی تاثیرات و جایگاه هوش مصنوعی در دامنه روابط عمومی و تحولاتی که در این زمینه رخ می‌دهد و همچنین راهکارها و چالش‌هایی که با توجه به گسترش هوش مصنوعی در این حوزه به وجود آمده، بسیار حائز اهمیت است. در دنیای پویا و پیچیده امروزی، سازمان‌ها با تحولات سریع و تغییرات مداوم در روابط عمومی مواجه هستند. در همین راستا و به منظور افزایش کارایی و اثربخشی ارتباطات سازمانی، از تکنولوژی‌های نوظهوری نظیر هوش مصنوعی بهره‌برداری می‌شود.

تاریخچه هوش مصنوعی

هوش مصنوعی (AI)، یکی از زمینه‌های پیشرو و بزرگ‌ترین انقلاب‌های تکنولوژیکی در دنیای مدرن است. تاریخچه هوش مصنوعی به دهه‌ها پیش از امروز برمی‌گردد و از آغاز تحقیقات در این حوزه تا پیشرفت‌های چشمگیر اخیر، تکاملی چشمگیر را نشان می‌دهد. در دهه ۱۹۵۰، تلاش‌های اولیه در توسعه هوش مصنوعی آغاز شد. شکل‌گیری مدل‌های منطقی و برنامه‌نویسی اولیه به منظور شبیه‌سازی فعالیت‌های ذهنی انسانی، از اوایل این دهه انجام پذیرفت. در این دوران، تعریف هوش مصنوعی ارتباط علوم کامپیوتر و منطق را مشخص می‌کرد.

در دهه‌های بعدی، توسعه هوش مصنوعی به تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ و توسعه الگوریتم‌های یادگیری ماشینی منجر شد. این تکنولوژی‌ها، باعث پیشرفت‌های عظیمی در حوزه هوش مصنوعی شدند و امکاناتی همچون پردازش زبان طبیعی و بینایی ماشینی را به ارمغان آوردند. در دهه‌های اخیر، با رشد سریع داده‌ها و توانایی افزایشی کامپیوترها، هوش مصنوعی به یکی از مهم‌ترین و موثرترین حوزه‌های تحقیقاتی و کاربردی در دنیا تبدیل شده است. از هوش مصنوعی در زمینه‌های مختلفی نظیر پزشکی، خودروسازی، مالی و روابط عمومی استفاده می‌شود و به یکی از عوامل کلیدی تغییرات اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است.

دلایل توجه ویژه به هوش مصنوعی طی سالیان اخیر

هوش مصنوعی (AI) به دنبال عوامل کلیدی متعددی طی سال‌های اخیر، مورد توجه فراوانی قرار گرفته است که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 پیشرفت فناوری: پیشرفت‌های زیادی در فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی مانند پردازش تصویر، یادگیری عمیق، شبکه‌های عصبی مصنوعی و پردازش زبان طبیعی رخ داده است. این پیشرفت‌ها، توانایی‌های جدیدی در تحلیل داده‌های پیچیده و ایجاد سیستم‌های هوش مصنوعی قدرتمندتر را فراهم کرده‌اند.

 کاربردهای گسترده: هوش مصنوعی در انواع مختلفی از صنایع و کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از جمله پزشکی، خودروهای هوش مصنوعی، تجارت الکترونیک، مالی، رباتیک، بازی‌های ویدئویی و موارد دیگر. این تنوع در کاربردها باعث شده است که هوش مصنوعی، جزو تمرکز علمی و صنعتی بسیاری از حوزه‌ها باشد.

  داده بزرگ: انبوهی از داده‌های دیجیتالی توسط سازمان‌ها و افراد جمع‌آوری می‌شود. این داده‌ها به عنوان سوخت برای الگوریتم‌های هوش مصنوعی عمل می‌کنند. افزایش تعداد داده‌ها و دسترسی به آن‌ها، باعث توسعه مدل‌های مبتنی بر داده و بهبود توانایی‌های هوش مصنوعی شده است.

 ســـرعت پــردازش: توانایی‌های پردازشی کامپیوترها به شدت افزایش یافته است. پردازنده‌های قوی و تعداد بالا از عملیات موازی، باعث اجرای سریع‌تر الگوریتم‌های هوش مصنوعی شده و به توسعه پروژه‌های بزرگ مبتنی بر (AI) کمک کرده است.

 تاثیر اقتصادی: بسیاری از شرکت‌های فناوری بزرگ و استارت‌آپ‌ها، سرمایه‌گذاری قوی در توسعه هوش مصنوعی انجام داده‌اند. آن‌ها به دنبال بهبود عملکرد و کاربردهای مختلف برای سازمان‌ها و مشتریان خود هستند.

 آگاهی عمومی: افزایش آگاهی عمومی از توانایی‌ها و محدودیت‌های هوش مصنوعی، باعث توجه بیشتر مردم به این فناوری شده است. انتشار گستره اخبار و رویدادهای مرتبط با (AI) در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، دیدگاه عمومی نسبت به این موضوع را فراهم کرده است.

به طور کلی، ترکیب این عوامل منجر به افزایش توجه و توسعه هوش مصنوعی در سال‌های اخیر شده و این فناوری به عنوان یک عامل کلیدی در تحولات فناوری و اقتصاد جهانی مورد توجه قرار گرفته است. روابط عمومی مدرن و کارآمد به عنوان یک عرصه حیاتی در جوامع معاصر تشخیص داده می‌شود که به کمک استراتژی‌ها، فرایندها و تکنیک‌های متنوع، ارتباطات موثری را بین یک سازمان یا نهاد و مخاطبان خود از جمله مشتریان، رسانه‌ها، جامعه و سایر ذی‌نفعان، ایجاد و تقویت می‌کند. روابط عمومی در دنیای امروز با توجه به تغییرات سریع در فناوری، فرهنگ و رسانه‌ها به یک فرایند پیچیده و بسیار متنوع تبدیل شده است.

ویژگی‌ها و اصول اساسی روابط عمومی مدرن و کارآمد

ویژگی‌ها و اصول اساسی روابط عمومی مدرن و کارآمد شامل استراتژی موثر، تبادل اطلاعات، تنوع در رسانه‌ها، مدیریت بحران، شفافیت و اخلاقیات و اندازه‌گیری و ارزیابی است. در استراتژی موثر، روابط عمومی‌های مدرن به شیوه‌های جدیدی به منظور تعیین اهداف و استراتژی‌های خود می‌پردازند و این استراتژی‌ها بر اساس تحلیل دقیقی از مخاطبان و محیط اجتماعی تدوین می‌شوند. در زمینه تبادل اطلاعات، روابط عمومی‌های کارآمد تاکید بر دوطرفه بودن ارتباط دارند. آن‌ها اطلاعات را به طور موثر به مخاطبان منتقل می‌کنند و همچنین با گوش دادن به بازخورد مخاطبان، بهبود مستمری را در فرایند ارتباطات اعمال می‌کنند. در حوزه تنوع در رسانه‌ها، روابط عمومی‌های مدرن از تنوع و چندگانگی در رسانه‌ها و وسایل ارتباطی بهره می‌برند. این مسئله شامل رسانه‌های اجتماعی، وبلاگ‌ها، رسانه‌های سنتی و محتوای چندرسانه‌ای می‌شود. در راستای مدیریت بحران، روابط عمومی‌های‌ کارآمد باید آمادگی داشته باشند تا در مواجهه با بحران‌ها و وقوع مسائل نامطلوب، سریعا و با اثربخشی عمل کنند و از تاثیرات منفی بر سازمان جلوگیری کنند. در زمینه شفافیت و اخلاقیات، روابط عمومی‌های مدرن به شفافیت و اخلاقیات در ارتباطات توجه ویژه‌ای دارند. آن‌ها سعی می‌کنند تا اطلاعات را به درستی و به نفع عموم منتشر کنند و از تبلیغات تقلبی و رفتارهای نادرست پرهیز کنند. در راستای اندازه‌گیری و ارزیابی، روابط عمومی‌های مدرن از ابزارهای اندازه‌گیری و ارزیابی برای اندازه‌گیری اثربخشی فعالیت‌های خود استفاده می‌کنند و در صورت نیاز، تغییرات و بهبودهای لازم را اعمال می‌کنند. به طور خلاصه، روابط عمومی‌های مدرن و کارآمد تلاش می‌کنند تا ارتباطات سازمانی را بهبود ببخشند؛ مخاطبان را به خوبی بشناسند و نیازها و ترجیحات آن‌ها را در نظر بگیرند و به شیوه‌های شفاف و اخلاقی عمل کرده تا اعتماد عمومی را برقرار کنند.

تاثیرات هوش مصنوعی در روابط عمومی

هوش مصنوعی، قادر به تجزیه و تحلیل دقیق داده‌های بزرگ و پیچیده است که در تصمیم‌گیری‌های روابط عمومی و ایجاد استراتژی‌های موثر مورد استفاده قرار می‌گیرد (پردازش داده‌های بزرگ و تجزیه و تحلیل)؛ ضمن اینکه الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند رویدادها و تغییرات آینده را پیش‌بینی و به سازمان‌ها در مدیریت موثر روابط عمومی کمک کنند (پیش‌بینی رویدادها). همچنین هوش مصنوعی می‌تواند در پشتیبانی مشتریان و پاسخ به سوالات آن‌ها به صورت خودکار و به سرعت عمل کند (پاسخ به مشتریان) و علاوه بر کمک به تشخیص ترجیحات و نیازهای مشتریان، ارتباطات را به صورت شخصی‌سازی شده ارائه دهد (تعاملات شخصی‌سازی شده).

راهکارها و مزایا

در ارتباط با راهکارها و مزایای موجود در این حوزه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 تحلیل دقیق داده‌ها: هوش مصنوعی به تحلیل دقیق داده‌ها و شناخت الگوهای مشتریان کمک می‌کند و به سازمان‌ها، اطلاعات معتبری برای ایجاد استراتژی‌های موثر روابط عمومی ارائه می‌دهد.

 پیش‌بینی موثر: توانایی پیش‌بینی رویدادها و تغییرات را داشته و به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با روابط عمومی خود در مقابل مسائل آتی آماده شوند.

 توسـعه تجــربه کاربری: با تـــجزیه و تحــلیل ترجیحات و نیازهای مشتریان، هوش مصنوعی می‌تواند تجربه کاربری بهبود یابد و مشتریان را به خود جلب کند.

 مدیریت بهتر ارتباط با رسانه‌ها: هوش مصنوعی می‌تواند در مانیتورینگ رسانه‌ها و تشخیص خبرهای مرتبط با سازمان به صورت خودکار کمک کند.

چالش‌ها و مسائل اخلاقی تاثیرات هوش مصنوعی در روابط عمومی شامل حفظ حریم خصوصی، اختلافات فرهنگی و زبانی و تاثیر انسانی است. استفاده از داده‌های حساس مشتریان، نیاز به حفظ حریم خصوصی دقیق دارد و تفاوت‌ها در زبان و فرهنگ ممکن است مشکلاتی در تفاهم و ارتباط با مشتریان به وجود آورد. باید توجه داشت که هوش مصنوعی ممکن است منجر به جایگزینی برخی از وظایف انسانی در حوزه‌های روابط عمومی شود که ممکن است تاثیرات اجتماعی به همراه داشته باشد.

آمارهای رسمی بسیاری از هوشمندسازی و استفاده از هوش مصنوعی در روابط عمومی کشورهای مختلف منتشر شده است که از جمله می‌توان به آمریکا، چین، انگلیس و آلمان اشاره کرد. طبق گزارش شرکت تحقیقاتی «Forrester» با عنوان آینده هوش مصنوعی در روابط عمومی، ۸۰ درصد از سازمان‌های آمریکایی تا سال ۲۰۲۳، از هوش مصنوعی در روابط عمومی استفاده خواهند کرد. شرکت تحقیقاتی «IDC» در گزارش خود با عنوان بازار هوش مصنوعی در روابط عمومی چین، تخمین زده بود بازار هوش مصنوعی در روابط عمومی این کشور در سال ۲۰۲۲، به ارزش ۱٫۲ میلیارد دلار خواهد رسید. طبق گزارش شرکت تحقیقاتی «Gartner» با عنوان چشم‌انداز هوش مصنوعی در روابط عمومی، ۵۰ درصد از سازمان‌های انگلیسی تا سال ۲۰۲۳، از هوش مصنوعی برای مدیریت بحران استفاده خواهند کرد. طبق گزارش شرکت تحقیقاتی «Statista» با عنوان بازار هوش مصنوعی در روابط عمومی آلمان، تخمین زده شده بود بازار هوش مصنوعی در روابط عمومی این کشور در سال ۲۰۲۲ به ارزش ۷۰۰ میلیون دلار خواهد رسید.

این آمارها نشان می‌دهد که استفاده از هوش مصنوعی در روابط عمومی در سراسر جهان رو به افزایش است و سازمان‌ها در کشورهای مختلف از هوش مصنوعی برای بهبود کارایی و اثربخشی روابط عمومی خود استفاده می‌کنند. همچنین این گزارش‌ها توسط شرکت‌های تحقیقاتی معتبر تهیه شده‌اند و اطلاعات آن‌ها بر اساس نظرسنجی‌های انجام شده از مدیران روابط عمومی در سراسر جهان است. لازم به ذکر است که این آمارها، تنها نشان‌دهنده روند کلی استفاده از هوش مصنوعی در روابط عمومی بوده و ممکن است در برخی از کشورها یا صنایع، استفاده از هوش مصنوعی در روابط عمومی کمتر یا بیشتر از این آمارها باشد.

هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار قدرتمند در بهبود ارتباطات سازمانی، دارای تاثیرات قابل‌توجهی است. با امکاناتی همچون تحلیل دقیق داده‌ها، پیش‌بینی‌های دقیق، ارتباطات شخصی‌سازی شده و توسعه تجربه کاربری، هوش مصنوعی می‌تواند به بهبود تعاملات و تجربه‌های مشتریان کمک کند. با این حال، به مدیریت دقیق چالش‌ها و اطلاعات حریم خصوصی اساسی در این زمینه نیاز است تا از انتقال هوش مصنوعی به سازمان‌ها به نحو موثری بهره‌برداری شود. هوش مصنوعی هنوز در مراحل اولیه توسعه خود در روابط عمومی است اما پتانسیل زیادی برای تغییر در این حرفه وجود دارد؛ چراکه با استفاده صحیح از هوش مصنوعی، متخصصان روابط عمومی می‌توانند عملکرد خود را بهبود بخشند و تاثیر بیشتری بر مخاطبان خود بگذارند.