امروزه صنعت آلومینیوم را باید یکی از ارکان کلیدی اقتصاد جهانی برشمرد؛ چراکه این فلز استراتژیک ضمن برخورداری از خواص منحصربه‌فردی همچون سبکی در عین استحکام بالا، مقاومت فوق‌العاده در برابر خوردگی، رسانایی الکتریکی و حرارتی مناسب، شکل‌پذیری عالی وحفظ استحکام در دمای پایین ، تاثیرات گسترده‌ای بر بخش‌های مختلف اعم از ساخت‌وساز، خودروسازی، الکترونیک و… داشته است. در حالت کلی، صنعت آلومینیوم تحت تاثیر عواملی همچون هزینه‌های انرژی، پیشرفت فناوری‌های نوین و سیاست‌های تجارت جهانی بوده و از این رو چین و ایالات متحده آمریکا به عنوان دو غول نخست اقتصادی جهان و همچنین بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده آلومینیوم دنیا، همواره نقش بسزایی در تجارت و شرایط حاکم بر بازار این فلز ایفا کرده‌اند.

صنعت آلومینیوم در ایران به عنوان یکی از کشورهای برتر معدنی و فلزی جهان نیز با روند نسبتا روبه‌رشدی طی سالیان اخیر همراه بوده است؛ به نحوی که طبق آمارهای ارائه شده توسط سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، میزان تولید شمش آلومینیوم توسط چهار اسملتر آلومینیومی کشور در سال ۱۴۰۳ به ۶۰۴ هزار و ۵۲۶ تن رسیده است. اگرچه این رقم با میزان تولید هدف‌گذاری شده در افق ۱۴۰۴ یعنی دستیابی به تولید یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن شمش آلومینیوم اختلاف فاحشی داشته و تولیدکنندگان آلومینیوم کشور به دلیل چالش‌هایی نظیر عدم تامین مواد اولیه کافی (آلومینا)، قطعی برق در روزهای مختلف سال و… نتوانسته‌اند جامه عمل به اهداف برنامه‌ریزی شده خود بپوشانند. در چنین شرایطی، بدون شک عملکرد صنایع پایین‌دستی آلومینیوم که از شمش به عنوان ماده اولیه مورد نیاز تولید محصولات آلومینیومی همچون پروفیل استفاده می‌کنند نیز تحت تاثیر قرار گرفته و صنایع مذکور آن‌طور که باید و شاید در گذر زمان توسعه پیدا نکرده‌اند.

یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی تولیدکنندگان پروفیل آلومینیومی در کشور طی سالیان اخیر، عدم توسعه و اجرای پروژه‌های جدید عمرانی و ساختمانی، چه توسط دولت و چه بخش خصوصی بوده است. با توجه به رکودی که در این سال‌ها بر صنعت ساخت‌وساز سایه افکنده، استفاده از پروفیل آلومینیومی که بیشترین کاربرد را در حوزه ساختمان‌سازی دارد نیز تحت تاثیر قرار گرفته و منجر به کاهش تولید این محصول در کارخانه‌های فعال و حتی تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی کوچک‌مقیاس شده است. متاسفانه وضعیت پروژه‌های عمرانی و ساختمانی در بودجه دولت هر سال کم‌رونق‌تر از سال‌های قبل می‌شود و بخش خصوصی  نیز چندان ریسک سرمایه‌گذاری در این بخش را نمی‌پذیرد.

عدم عرضه درست و کارشناسانه شمش آلومینیوم در بورس کالای ایران را می‌توان یکی دیگر از مشکلات اساسی تولیدکنندگان محصولات آلومینیومی، به ویژه پروفیل در کشور برشمرد. از آنجایی که قیمت شمش در بورس تاثیرپذیری بالایی از نرخ ارز دارد، با تغییر ناگهانی نرخ ارز روند عرضه و تقاضای شمش آلومینیوم مختل می‌شود؛ کمااینکه در روزهای پایانی سال ۱۴۰۳ و روزهای ابتدایی سال جاری نرخ ارز از ۱۰۰ هزار تومان عبور کرد و سپس به دنبال آغاز مذاکرات ایران و ایالات متحده آمریکا به کمتر از ۸۰ هزار تومان کاهش پیدا کرد. در حالی که قیمت شمش آلومینیوم در روزهای پایانی اسفند ماه سال گذشته به بیش از ۲۸۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم نیز رسیده بود، حالا شاهد آن هستیم که این محصول در روز یکشنبه ۱۴ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴، با حداکثر قیمت حدود ۲۳۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در بورس کالا معامله شده است. مقایسه این ارقام به خوبی نشان می‌دهد که افزایش و کاهش نرخ ارز تا چه میزان بر قیمت شمش و در نهایت قیمت تمام شده محصولات آلومینیومی تاثیرگذار است و از این رو نوسان نرخ ارز را نیز باید از دیگر چالش‌های موجود در این بخش دانست.

در سال «سرمایه‌گذاری برای تولید» و در شرایطی که انتظار می‌رود اقدامات حمایتی از سوی دولت و نهادهای ذی‌ربط از بخش تولید بیش از گذشته افزایش یابد، متاسفانه شاهد آن هستیم که نه تنها تسهیلات بانکی و حمایتی در اختیار تولیدکنندگان قرار نمی‌گیرد بلکه در اقدامی بی‌سابقه، قطعی برق برخی واحدهای تولیدی و صنعتی از فروردین ماه سال جاری آغاز شده که کاملا مغایر با شعار سال است. با این وجود، انتظار می‌رود بحران نقدینگی بانک‌ها با تدابیر دولت محترم در سال جاری مرتفع شده و یک وفاق و هم‌دلی ملی جهت به نتیجه رسیدن مذاکرات اخیر بین ایران و ایالات متحده آمریکا در کشور ایجاد شود تا ضمن ایجاد ثبات نسبی در بازار ارز، تولیدکنندگان محصولات آلومینیومی علی‌الخصوص پروفیل بتوانند با آسودگی خاطر بیشتری شمش مورد نیاز را تامین کنند و در مسیر تحقق اهداف و برنامه‌های خود گام بردارند.

انتهای پیام//