در سال گذشته میلادی، فعالان عرصه فلزات باتری دورانی طاقتفرسا و مملو از نوسانات بازار را تجربه کردند؛ به نحوی که روند کاهش شدید قیمتهای لیتیوم، نیکل و کبالت که در سال ۲۰۲۳ آغاز شده بود، در سال ۲۰۲۴ نیز ادامه یافت.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزاتآنلاین» و به نقل از خبرگزاری رویترز، فعالان بخش فلزات باتری که زمانی با هدف تامین تقاضای روبهرشد، سرمایهگذاریهای گستردهای در توسعه معادن انجام میدادند، اکنون به دلیل کاهش قیمتها و افزایش هزینههای تولید مجبور به تعطیلی معادن و توقف پروژههای خود شدهاند.
یکی از چالشهای اصلی در مسیر گذار به آیندهای برقی، مازاد عرضه و افزایش شدید ظرفیتهای تولید بوده است؛ در حالی که تقاضا برای خودروهای برقی آنطور که پیشبینی میشد، افزایش نیافته و این عدم تطابق بین عرضه و تقاضا مشکلات را دوچندان کرده است. از این رو، مدیریت عرضه یا فقدان آن نقشی حیاتی در تعیین سرنوشت قیمتها در سال ۲۰۲۵ ایفا خواهد کرد. نمودار یک، کاهش قیمت فلزات باتری در سال ۲۰۲۴ را نشان میدهد.
نمودار ۱٫ کاهش قیمت فلزات باتری در سال ۲۰۲۴
رویای برقی، در پیچ و خم واقعیت
بازار جهانی خودروهای برقی همچنان در حال گسترش است و در ماه نوامبر سال ۲۰۲۴، رکورد فروش ۱.۸ میلیون دستگاه را ثبت کرد. رشد چشمگیر ۲۵ درصدی فروش جهانی در ۱۱ ماهه سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۳ نیز قابلتوجه است. با این حال، دو حقیقت در بخش فلزات باتری وجود دارد که در پس این اخبار مثبت پنهان ماندهاند.
نخست، چین همچنان سکاندار انقلاب خودروهای برقی است؛ در حالی که بازارهای غربی برای رسیدن به سطح مشابهی از توسعه، نفوذ و رقابتپذیری با موانع جدی روبهرو هستند.
همچنان وجود مشوقهای مالی برای تشویق مصرفکنندگان کشورهای غربی به استفاده از خودروهای برقی، امری ضروری است. به عنوان مثال، پس از قطع ناگهانی یارانههای دولتی در پایان سال ۲۰۲۳، فروش این خودروها در آلمان با افت قابلتوجهی روبهرو شد.
این موضوع در مقایسه با عملکرد بازار چین اهمیت بیشتری پیدا میکند زیرا فروش خودروهای برقی در این کشور در ماه نوامبر ۲۰۲۴ رکورد جدیدی ثبت کرد؛ در حالی که این میزان در ایالات متحده آمریکا و کانادا تنها ۱۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشت و در اروپا حتی با کاهش روبهرو شد.
در این میان، یارانههای ایالات متحده آمریکا نیز ممکن است در سال جاری حذف شوند؛ اگر همانطور که دونالد ترامپ وعده داده است سیاستهای حمایتی دولت بایدن در زمینه خودروهای برقی را متوقف کند.
دومین حقیقت این است که بسیاری از خریداران خودروهای برقی، به ویژه در بازار تعیینکننده چین، خودروهای هیبریدی یا هیبریدی پلاگین را به خودروهای تمامبرقی ترجیح میدهند. باتری این خودروها حدود یک سوم باتری خودروهای تمامبرقی است و بنابراین میزان مواد کاتدی فلزی مورد نیاز نیز به همین نسبت کاهش مییابد.
شیمی باتریها
در حال حاضر، باتریهای لیتیوم آهن فسفات (LFP) سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دادهاند؛ به ویژه در چین که طبق گزارش آژانس بینالمللی انرژی، دوسوم خودروهای برقی فروخته شده در سال ۲۰۲۳ از این باتریها اسفاده میکردند. به همین دلیل، تقاضا برای لیتیوم تا حدودی کاهش یافته است زیرا این باتریها در مقایسه با سایر باتریهای مورد استفاده در خودروهای برقی به لیتیوم کمتری نیاز دارند.
باتریهای لیتیوم آهن فسفات (LFP) نسبت به باتریهای پایه نیکل ارزانتر هستند و باتریسازان چینی عملکرد آنها را به حدی بهبود بخشیدهاند که جدیدترین مدل «Shenxing Plus» از شرکت «CATL» میتواند با یک بار شارژ انرژی بیش از یک هزار کیلومتر مسافت را برای خودروهای الکتریکی تامین کند.
با این حال، این موضوع برای بازارهای نیکل، کبالت و منگنز خبر خوبی نیست. طبق اعلام شرکت مشاورهی «Adamas Intelligence»، میزان لیتیوم بهکاررفته در خودروهای برقی جدید در ماه اکتبر ۲۰۲۴، تقریبا به ۴۸ هزار تن رسید که نسبت به سال پیش از آن ۲۸ درصد افزایش را نشان میدهد. در مقابل، میزان مصرف نیکل، منگنز و کبالت به ترتیب تنها ۱۰، ۴ و ۲ درصد افزایش یافته است که این امر، هم ناشی از گرایش به خودروهای هیبریدی و هم تغییر در ترکیب شیمی باتریهاست.
مازاد عرضه
کاهش تقاضا در بخش خودروهای برقی، به ویژه خارج از بازار چین، با مازاد عرضه در بازار فلزات باتری مصادف شده است.
کارخانه «Nickel West» شرکت «BHP» که قرار بود به مرکز اصلی نمایش توانمندیهای این شرکت در حوزه فلزاتی که برای فناوریهای سبز مانند خودروهای برقی و انرژیهای تجدیدپذیر ضروری هستند تبدیل شود، در ماه اکتبر ۲۰۲۴ به دلیل تولید بیرویه نیکل در اندونزی و کاهش قیمتها تعطیل شد. در همین راستا، تولیدکنندگان نیکل چینی با دستیابی به یک پیشرفت فنی، قادر به فرآوری سنگ معدن کمعیار اندونزی و تبدیل آن به نیکل درجه یک با خلوص بالا شدهاند.
شرکت خدمات مالی «Macquarie» پیشبینی میکند که تولید مشترک چین و اندونزی در سال جاری ۳۰ درصد افزایش یابد. با این وجود، مقامات اندونزی با محدود کردن سهمیههای استخراج و توقف صدور مجوز برای احداث کارخانههای فرآوری جدید، نشان دادهاند که به دنبال کنترل عرضه هستند.
با وجود کاهش شدید قیمت کبالت، به نظر میرسد شرکت چینی «CMOC» به عنوان بزرگترین تولیدکننده این فلز در جهان، به این موضوع بیاعتناست. این شرکت اعلام کرده است که تولید آن در ۹ ماهه سال ۲۰۲۴، به ۸۴ هزار و ۷۰۰ تن رسید که در مقایسه با ۳۷ هزار تن در مدت مشابه سال ۲۰۲۳، به بیش از دو برابر رسیده است. مازاد عرضه در بازار کبالت به حدی زیاد است که انبارداران چینی توانستهاند بدون ایجاد تاثیری محسوس در بازار، مقادیر قابلتوجهی از این فلز را خریداری و انباشت کنند.
تولیدکنندگان چینی لیتیوم نیز تمایلی به کاهش تولید ندارند. بسیاری از این شرکتها در تمام مراحل تولید، از استخراج تا فرآوری فعالیت میکنند و این بدان معناست که زیانهای احتمالی در بخش استخراج میتواند با سود حاصل از مراحل بعدی فرآوری جبران شود. بر اساس پیشبینی شرکت مشاورهای «Benchmark Mineral Intelligence»، حتی با در نظر گرفتن خسارتهای مالی فراوان وارد شده به معدنکاران غربی به دلیل کاهش قیمتها، همچنان انتظار میرود که در سال ۲۰۲۵ نیز برای سومین سال متوالی، مازاد عرضه لیتیوم وجود داشته باشد. با این حال، پیشبینی میشود این مازاد عرضه که سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۱۰ درصد تقاضا بود، به زیر یک درصد کاهش یابد و به این ترتیب از تضعیف بیشتر قیمتها جلوگیری کند.
در مقابل، مازاد عرضه در بازارهای نیکل و کبالت، تا زمانی که بین تولید و تقاضا تعادل بیشتری برقرار نشود، در معرض تبدیل شدن به یک مشکل ساختاری قرار دارد.
تنشهای تجاری
با در نظر گرفتن شرایط نامساعد عرضه و تقاضا، جای تعجب نیست که تحلیلگران پیشبینی میکنند تولیدکنندگان طی ماههای آینده شاهد کاهش بیشتر قیمتها خواهند بود.
چین به شکل قابلتوجهی بر بازار هر سه فلز نامبرده کنترل دارد و مصمم به تحقق اهداف خود در توسعه خودروهای برقی است. از طرفی، این مسئله به عاملی برای افزایش تنشها با ایالات متحده آمریکا تبدیل شده است.
در گزارش نهایی گروه سیاستگذاری مواد معدنی حیاتی که زیرمجموعهای از کمیته منتخب روابط ایالات متحده آمریکا و چین است، تولیدکنندگان چینی لیتیوم به کاهش قیمتها از طریق ترکیبی از دامپینگ و تولید بیرویه متهم شدهاند. این گزارش مدعی است که چین با کنترل قیمت، تسلط بر کل زنجیره تامین و ایجاد محدودیتهای شدید برای ورود رقبای جدید به بازار مانع رقابت آزاد میشود.
جو بایدن و دونالد ترامپ ممکن است در خصوص خودروهای برقی اختلاف نظر داشته باشند اما در مورد لزوم ایجاد ظرفیت تولید داخلی فلزات باتری و کاهش سلطه چین بر زنجیره تامین جهانی توافق چشمگیری بین هر دو حزب وجود دارد. احتمالا در دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ، کمکهای مالی دولت به مظور توسعه ظرفیت داخلی افزایش یابد و تعرفههای بیشتری بر فلزات چینی اعمال شود.
در همین حال، سیاست تجاری ایالات متحده آمریکا بر پیچیدگیهای موجود در بازار فلزات باتری خواهد افزود. در واقع، افزایش شدید تعرفهها این خطر را به همراه دارد که بازار جهانی به دو حوزه مجزای قیمتگذاری، یکی تحت تاثیر چین و دیگری تحت تاثیر ایالات متحده آمریکا تقسیم شود.
انتهای پیام//