سرب به عنوان یک فلز استراتژیک که عمده مصرف آن در تولید باتریهای خودرو است، به شکل غیر مستقیم نقش مهم و غیرقابل انکاری در صنعت خودرو دارد؛ حتی با وجود حرکت صنایع خودرو به سمت تولید خودروهای برقی که باتریهای مورد استفاده در آنها از نوع سرب اسیدی نیست، پیشبینی میشود که افزایش تولید خودروهای معمولی و نیاز خودروهای موجود به باتریهای نو، کاهش مصرف سرب را جبران خواهد کرد و طی دهه آینده همچنان مصرف جهانی آن افزایش خواهد یافت و بازیافت سرب باتریهای مستعمل همچنان به عنوان صنعتی سودده به فعالیت خود ادامه خواهد داد. در ایران نیز در دهه گذشته، ظرفیت و تولید شمش سرب رشد قابل توجهی داشته است.
سرب به عنوان یک فلز استراتژیک که عمده مصرف آن در تولید باتریهای خودرو است، به شکل غیر مستقیم نقش مهم و غیرقابل انکاری در صنعت خودرو دارد؛ حتی با وجود حرکت صنایع خودرو به سمت تولید خودروهای برقی که باتریهای مورد استفاده در آنها از نوع سرب اسیدی نیست، پیشبینی میشود که افزایش تولید خودروهای معمولی و نیاز خودروهای موجود به باتریهای نو، کاهش مصرف سرب را جبران خواهد کرد و طی دهه آینده همچنان مصرف جهانی آن افزایش خواهد یافت و بازیافت سرب باتریهای مستعمل همچنان به عنوان صنعتی سودده به فعالیت خود ادامه خواهد داد. در ایران نیز در دهه گذشته، ظرفیت و تولید شمش سرب رشد قابل توجهی داشته است.
با وجود این که ایران دارای منابع قابل توجهی از سرب معدنی است، اما شمش سرب در کشور عمدتا از منابع ثانویه تولید میشود و سهم تولید معدنی سرب بسیار اندک است زیرا بخش زیادی از کنسانتره سرب تولیدی در کشور صادر میشود.
به طور کلی، چالشی که در تمام روشهای تولید شمش سرب وجود دارد، کمبود مواد اولیه است. میزان کنسانتره سرب تولیدی پاسخگوی نیاز کشور نیست و از طرف دیگر صادرات کنسانتره سرب به دلیل جذابیت بازگشت سرمایه به صورت ارزی، شرکتهای داخلی را با کمبود مواد اولیه مواجه کرده است و به گفته بسیاری از فعالین صنعت، حتی اعمال محدودیتهای صادراتی از سوی نهادهای دولتی، تاثیر چندانی بر کاهش صادرات کنسانتره سرب نداشته است؛ به طور مثال شرکت ملی سرب و روی ایران که به عنوان بزرگترین واحد تولیدکننده شمش سرب از کنسانتره سرب شناخته میشود، به دلیل کمبود مواد اولیه، تنها با ۱۰ درصد ظرفیت خود تولید میکند.
در این بین حال و روز شرکتهای تولیدکننده شمش سرب از طریق بازیافت باتریهای فرسوده به دلیل دسترسی آسانتر به مواد اولیه داخلی تا حدودی بهتر است اما ایجاد برخی محدودیتها در واردات باتریهای مستعمل مانند مشکلات ناشی از تحریمها در واردات باتریهای مستعمل و همچنین صادرات محصول تولیدی، سبب شده است تا وضعیت این بازیافتکنندگان باتری نامساعدتر از قبل باشد.
لازم به ذکر است که ظرفیت ایجاد شده برای بازیابی سرب از باتریهای مستعمل بسیار بیشتر از باتریهای مستعمل موجود در بازار بوده و میزان شمش تولیدی نیز بیشتر از نیاز داخلی است که همین مسئله وابستگی این صنعت هم از لحاظ تامین مواد اولیه و هم از لحاظ فروش محصول تولیدی را به بازارهای خارجی رقم زده است؛ از این نکته هم نباید غافل شد که تجارت جهانی باتریهای ضایعاتی به دلیل آلاینده بودن آنها بر اساس کنوانسیون بازل شامل مقررات خاص خود است.
افزایش تعداد شرکتهای تولیدکننده شمش سرب در کشور و افزایش میزان تقاضا برای باتریهای فرسوده در کنار ممنوعیت واردات آن نیز ازجملـــه دلایل موثر در کمبود مواد اولیه برای بازیافتکننــدگان باتری بوده و این امـــر، زمینـــه مناسب و مستعــدی برای ورود باتـــریهای فرسوده به کشـــور از طریـــق قاچــاق به وجود آورده اســـت؛ امـــا بـــه گفتـــه برخـــی از تولیدکنندگان، اغلب باتریهای فرسوده قاچاق، به واحدهای غیرمجاز تولید شمش سرب فروخته میشود.
در چنین موقعیتی که مواد اولیه به طور محدود یافت میشود، دو مشکل اساسی به وجود میآید؛ ابتدا زایش واحدهای غیرمجاز که غالبا برای پنهان ماندن از نگاه کارشناسان محیط زیست، فعالیت خود را در دل کوه انجام میدهند و دوم، مهاجرت تولیدکنندگان به کشورهای اطراف است تا بدون دغدغه تامین مواد اولیه، به تولید شمش ادامه دهند. در مورد نخست که واحدهای غیرمجاز به طور مخفیانه در دل کوه فعالیت میکنند، محیط زیست مناطق مذکور همواره در معرض نابودی است.
علاوه بر این برخی از شرکتهای تولیدکننده برای فرار از تعطیلی واحدهای تولیدی، راهی جز صادرات به شرط تهاتر با مواد اولیه ندارند. در واقع به دلیل کمبود مواد اولیه در داخل کشور، نیاز این شرکتها به واردات باتری فرسوده بیشتر شده است که البته با توجه به قوانین گمرک برای حل چالشهای ارزی ناشی از تحریمها، شرکتها مجبور به استفاده از شیوه تهاتر در این زمینه هستند.
دسترسی محدود به خاک معدنی سرب در کنار کمبود باتریهای مستعمل برای بازیافکنندگان باتری فرسوده و زایش واحدهای آلاینده غیرمجاز در مسیر این زنجیره، از مهمترین چالشهای صنعت سرب کشور است که باید جدی گرفته شوند.
میتوان گفت که اگر تمرکز صنعت سرب برای تامین مواد اولیه، بر احیا و فعالسازی معادن کوچک مقیاس باشد، بدون تردید راهها و مسیرهای روشنی پیش روی این صنعت قرار خواهد گرفت. چراکه تجمیع تولید این معادن، حجم عظیمی از مواد معدنی سرب را پدید خواهد آورد و تولید شمش سرب از کنسانتره، معنای واقعی خود را پیدا میکند.
سرب به عنوان یک فلز استراتژیک
مسپار به دست نسیان!
سرب به عنوان یک فلز استراتژیک که عمده مصرف آن در تولید باتریهای خودرو است، به شکل غیر مستقیم نقش مهم و غیرقابل انکاری در صنعت خودرو دارد؛ حتی با وجود حرکت صنایع خودرو به سمت تولید خودروهای برقی که باتریهای مورد استفاده در آنها از نوع سرب اسیدی نیست، پیشبینی میشود که افزایش تولید خودروهای معمولی و نیاز خودروهای موجود به باتریهای نو، کاهش مصرف سرب را جبران خواهد کرد و طی دهه آینده همچنان مصرف جهانی آن افزایش خواهد یافت و بازیافت سرب باتریهای مستعمل همچنان به عنوان صنعتی سودده به فعالیت خود ادامه خواهد داد. در ایران نیز در دهه گذشته، ظرفیت و تولید شمش سرب رشد قابل توجهی داشته است.
با وجود این که ایران دارای منابع قابل توجهی از سرب معدنی است، اما شمش سرب در کشور عمدتا از منابع ثانویه تولید میشود و سهم تولید معدنی سرب بسیار اندک است زیرا بخش زیادی از کنسانتره سرب تولیدی در کشور صادر میشود.
به طور کلی، چالشی که در تمام روشهای تولید شمش سرب وجود دارد، کمبود مواد اولیه است. میزان کنسانتره سرب تولیدی پاسخگوی نیاز کشور نیست و از طرف دیگر صادرات کنسانتره سرب به دلیل جذابیت بازگشت سرمایه به صورت ارزی، شرکتهای داخلی را با کمبود مواد اولیه مواجه کرده است و به گفته بسیاری از فعالین صنعت، حتی اعمال محدودیتهای صادراتی از سوی نهادهای دولتی، تاثیر چندانی بر کاهش صادرات کنسانتره سرب نداشته است؛ به طور مثال شرکت ملی سرب و روی ایران که به عنوان بزرگترین واحد تولیدکننده شمش سرب از کنسانتره سرب شناخته میشود، به دلیل کمبود مواد اولیه، تنها با ۱۰ درصد ظرفیت خود تولید میکند.
در این بین حال و روز شرکتهای تولیدکننده شمش سرب از طریق بازیافت باتریهای فرسوده به دلیل دسترسی آسانتر به مواد اولیه داخلی تا حدودی بهتر است اما ایجاد برخی محدودیتها در واردات باتریهای مستعمل مانند مشکلات ناشی از تحریمها در واردات باتریهای مستعمل و همچنین صادرات محصول تولیدی، سبب شده است تا وضعیت این بازیافتکنندگان باتری نامساعدتر از قبل باشد.
لازم به ذکر است که ظرفیت ایجاد شده برای بازیابی سرب از باتریهای مستعمل بسیار بیشتر از باتریهای مستعمل موجود در بازار بوده و میزان شمش تولیدی نیز بیشتر از نیاز داخلی است که همین مسئله وابستگی این صنعت هم از لحاظ تامین مواد اولیه و هم از لحاظ فروش محصول تولیدی را به بازارهای خارجی رقم زده است؛ از این نکته هم نباید غافل شد که تجارت جهانی باتریهای ضایعاتی به دلیل آلاینده بودن آنها بر اساس کنوانسیون بازل شامل مقررات خاص خود است.
افزایش تعداد شرکتهای تولیدکننده شمش سرب در کشور و افزایش میزان تقاضا برای باتریهای فرسوده در کنار ممنوعیت واردات آن نیز ازجملـــه دلایل موثر در کمبود مواد اولیه برای بازیافتکننــدگان باتری بوده و این امـــر، زمینـــه مناسب و مستعــدی برای ورود باتـــریهای فرسوده به کشـــور از طریـــق قاچــاق به وجود آورده اســـت؛ امـــا بـــه گفتـــه برخـــی از تولیدکنندگان، اغلب باتریهای فرسوده قاچاق، به واحدهای غیرمجاز تولید شمش سرب فروخته میشود.
در چنین موقعیتی که مواد اولیه به طور محدود یافت میشود، دو مشکل اساسی به وجود میآید؛ ابتدا زایش واحدهای غیرمجاز که غالبا برای پنهان ماندن از نگاه کارشناسان محیط زیست، فعالیت خود را در دل کوه انجام میدهند و دوم، مهاجرت تولیدکنندگان به کشورهای اطراف است تا بدون دغدغه تامین مواد اولیه، به تولید شمش ادامه دهند. در مورد نخست که واحدهای غیرمجاز به طور مخفیانه در دل کوه فعالیت میکنند، محیط زیست مناطق مذکور همواره در معرض نابودی است.
علاوه بر این برخی از شرکتهای تولیدکننده برای فرار از تعطیلی واحدهای تولیدی، راهی جز صادرات به شرط تهاتر با مواد اولیه ندارند. در واقع به دلیل کمبود مواد اولیه در داخل کشور، نیاز این شرکتها به واردات باتری فرسوده بیشتر شده است که البته با توجه به قوانین گمرک برای حل چالشهای ارزی ناشی از تحریمها، شرکتها مجبور به استفاده از شیوه تهاتر در این زمینه هستند.
دسترسی محدود به خاک معدنی سرب در کنار کمبود باتریهای مستعمل برای بازیافکنندگان باتری فرسوده و زایش واحدهای آلاینده غیرمجاز در مسیر این زنجیره، از مهمترین چالشهای صنعت سرب کشور است که باید جدی گرفته شوند.
میتوان گفت که اگر تمرکز صنعت سرب برای تامین مواد اولیه، بر احیا و فعالسازی معادن کوچک مقیاس باشد، بدون تردید راهها و مسیرهای روشنی پیش روی این صنعت قرار خواهد گرفت. چراکه تجمیع تولید این معادن، حجم عظیمی از مواد معدنی سرب را پدید خواهد آورد و تولید شمش سرب از کنسانتره، معنای واقعی خود را پیدا میکند.
دبیر انجمن شمش سرب ایران:
مدیر مجتمع سرب نخلک خبر داد:
در ماه آگوست 2024،
پس از سه سال متوالی،
در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳،
در بازه زمانی 2013 تا 2022،
اکبر بنائیان مفرد، مدیرعامل شرکت پارسیان پارت پاسارگاد در گفتوگو با «فلزات آنلاین»:
مدیرعامل شرکت تولیدی امین الماس انگوران مطرح کرد:
علیاصغر صفری، مدیرعامل شرکت ملی سرب و روی ایران در گفتوگو با «فلزات آنلاین»:
مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی بیرامنژاد:
مدیرعامل شرکت دیدگاهان غرب:
مدیرعامل زرین فلز پاسارگاد:
مهدی خدابندهلو، مدیرعامل شرکت تعاونی معدنی کانه آرای کاشان طی یادداشتی در «فلزاتآنلاین» نوشت:
حسین جوادی، رئیس انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان و صادرکنندگان شمش سرب ایران نوشت:
از کنسانتره تا بازیافت؛
در دهه گذشته صورت پذیرفت؛
شاخصهای قیمتی فلزات آنلاین
شمش آلومینیوم
فلزات آنلاین
1403/11/30
272167
ورق برنجی
فلزات آنلاین
1403/11/30
879499
ورق مسی
فلزات آنلاین
1403/11/30
1282152
لوله مسی
فلزات آنلاین
1403/11/30
1036086
بیلت فولادی داخلی
فلزات آنلاین
1403/11/30
28274
آهن اسفنجی
فلزات آنلاین
1403/11/30
17900
ورق اسیدشویی
فلزات آنلاین
1403/11/30
44715
لوله بدون درز
فلزات آنلاین
1403/11/30
55899
لوله اسپیرال
فلزات آنلاین
1403/11/30
41670
لوله صنعتی
فلزات آنلاین
1403/11/30
41971
تیرآهن
فلزات آنلاین
1403/11/30
36444
ناودانی
فلزات آنلاین
1403/11/30
34173
نبشی
فلزات آنلاین
1403/11/30
34746
پروفیل صنعتی
فلزات آنلاین
1403/11/30
42755
ورق سیاه
فلزات آنلاین
1403/11/30
42345
ورق رنگی
فلزات آنلاین
1403/11/30
60607
میلگرد آجدار
فلزات آنلاین
1403/11/30
32743
ورق روغنی
فلزات آنلاین
1403/11/30
46277
ورق گالوانیزه
فلزات آنلاین
1403/11/30
53769
طلای ۱۸ عیار
فلزات آنلاین
1403/11/30
6473500