حسن حسینقلی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، در خصوص وضعیت کنونی شرکت معادن سرمک، اظهار داشت: متاسفانه به دلیل عوارض ۲۰ درصدی صادرات که از سوی دولت بر روی کنسانتره سرب و روی صادراتی وضع شده، تولیدات مجموعه به شدت پایین آمده است؛ در واقع نزدیک به سه ماه است که درآمد کنسانتره ما به صفر رسیده است.
تعطیلی معادن به دلیل عوارض صادراتی
وی با تاکید بر اینکه عوارض صادراتی وضع شده باعث تعطیلی معادن خواهد شد، افزود: پرسش اساسی ما از دولت این است که بر اساس چه منطقی کنسانتره را به عنوان ماده خام محسوب کرده است؟! مگر قانون ماده خام شامل این نیست که هر محصولی که کار شیمیایی، فیزیکی و کیفی بر آن انجام شود، ماده خام محسوب نمی‌شود؟! دقیقا همین سه فرآیند روی ماده خام اولیه انجام می‌شود تا به کنسانتره برسیم.
مدیرعامل شرکت معادن سرمک، یادآور شد: با توجه به اینکه عیار سرب این معدن در ابتدای فرآیند دو تا سه درصد است و پس از آن و طی فرآیندی به کنسانتره با عیار ۵۰ درصد تبدیل می‌شود، این پرسش مطرح است که چگونه کنسانتره سربی که از عیار سه به ۵۰ درصد ارتقا پیدا می‌کند، ماده خام محسوب می‌شود؟!
توان پرداخت حقوق کارکنان و کارگران را نداریم
وی با اشاره به اینکه سه ماه از توقف صادرات معادن سرمک می‌گذرد، عنوان کرد: توقف فروش صادراتی شرکت سرمک باعث شده که فعالیت‌های توسعه‌ای معادن ما به تاخیر بیفتد و حتی در مواردی از عهده پرداخت حقوق کارکنان و کارگران مجموعه برنیاییم.
مدیرعامل شرکت معادن سرمک، تاکید کرد: نزدیک به ۷۰ درصد ذخیره سرب و روی ایران در دو معدن انگوران و مهدیآباد که متعلق به دولت است، قرار دارد. این در حالی است که حدود ۹۸ درصد معادن کشور را معادن کوچک و متوسط متعلق به بخش خصوصی تشکیل می‌دهد که البته نزدیک به ۶۵ درصد تولید کشور را نیز در اختیار دارد. بنابراین مشخص نیست که دولت با وضع قوانینی که بخش خصوصی را زمین‌گیر می‌کند، دقیقا به دنبال چیست!
حسینقلی در خصوص وضعیت بازار داخلی و خارجی سرب و روی، اظهار داشـت: در بازار خارجی و با توجه به عرضه گسترده و انبوه سرب و روی در جهان، قیمت‌ها پایین آمده است. از طرفی با توجه به پایین آمدن قیمت، چینی‌ها به عنوان یکی از مصرف‌کنندگان بزرگ این صنعت، خیلی تمایل به خرید آن ندارند. در آینده هم اتفاق خاصی نمی‌افتد و شاهد نوسانات زیاد قیمتی نخواهیم بود.
وی افزود: در مورد شرایط بازار داخلی هم به جرات می‌توان گفت که کمتر صنعتی از سال ۱۳۹۷ به این طرف، مثل صنعت سرب و روی، تا این اندازه تحت فشار بوده است. با این تعدد بخش‌نامه‌ها در خصوص صادرات و واردات، واقعا باید پرسید که دارند چه بلایی سر ما تولیدکنندگان می‌آورند؟!
رئیس اتحادیه صادرکنندگان سرب و روی ایران، با گلایه از عدم توزیع مناسب مواد اولیه، توضیح داد: امسال شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران که مسئولیت معدن انگوران را برعهده دارد، سهمیه مواد اولیه شرکت‌های تولیدکننده روی را عرضه نکرد و که همین مساله باعث ایجاد اختلال در فعالیت تولیدکنندگان می‌شود.
آمار گذشته را امروز ارائه می‌کنند
حسینقلی ادامه داد: در رابطه با معدن انگوران باید اشاره کنم که مسئولین امر در این‌باره می‌گویند که مثلا متوسط ذخیره این معدن، ۲۳ درصد روی و ۳ درصد سرب است. درواقع آماری که در گذشته وجود دارد را هرسال تکرار می‌کنند؛ غافل از اینکه هر سال حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن از معدن برداشت می‌کنند و به‌جای اینکه خاک با خلوص ۱۷ تا ۲۵ درصد را به تولیدکننده عرضه کنند، متاسفانه خاک با خلوص پنج تا هشت درصد را در اختیار آن‌ها می‌گذارند.
وی در این زمینه اضافه کرد: حال، صنعت‌گری که میلیاردها تومان سرمایه گذاشته و هزاران کارگر، تعهدات داخلی و خارجی و هزاران مسئله دیگر دارد، چاره‌ای جز این ندارد که این خاک را خریداری کند و برای خالص‌سازی آن آن از اسید استفاده کند. قیمت اسید نیز بسیار بالا بوده و تهیه آن دشوار است. به هرحال چون شرکت بهره‌برداری معدن انگوران دولتی است، خیلی توجهی به این شرکت‌های خصوصی نمی‌کند.
مدیرعامل شرکت معادن سرمک با اشاره به واردات خاک از کشور ترکیه و علل آن، یادآور شد: وقتی بهره‌برداران دولتی، سیاست بی‌توجهی به شرکت‌های خصوصی را در دستور کار خود قرار می‌دهند، مشخص است است که خصوصی‌ها به سمت واردات خاک از کشوری مثل ترکیه سوق پیدا می‌کنند.
عیار خاک معادن ترکیه هم پایین آمده است
حسینقلی عنوان کرد: در گذشته، خاک معادن سرب و روی ترکیه را با عیارهای مختلفی وارد می‌کردند؛ مثلا روی با عیار ۲۵ تا ۳۰ درصد بود و سرب بین ۱۰ تا ۱۵ درصد خلوص داشت. بنابراین آن‌ها را با کامیون وارد و سرب و روی آن را جدا می‌کردند. اما مشکلی که ایجاد شد این بود که آنقدر ایرانی‌ها از ترکیه معادن خریدند و فروختند که در حال حاضر عیار خاک آنجا هم به شدت پایین آمده است.
وی درباره وضعیت معدن مهدی آباد، افزود: این معدن حال و روز خوبی ندارد. در این ۲۵ سال باید بخشی از درآمدهای معدن انگوران را در جهت امور استخراج و راه‌اندازی در معدن مهدیآباد سرمایه‌گذاری می‌کردند که متاسفانه چنین اتفاقی رخ نداد.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان سرب و روی ایران ادامه داد: در معدن مهدیآباد، معدن‌کاران حدود ۳۴۰ متر چاه حفر کردند و همان‌جا بود که به ماده معدنی رسیدند. بنابراین فقط کافی بود در همان نقطه تونل حفر کنند و ماده معدنی را استخراج کنند که این کار را نکردند. در ادامه، متولیان این معدن، آن را به مزایده گذاشتند و برخی گروه‌ها برنده شدند. در حال حاضر، پیمانکاران در این معدن به‌جای اینکه زیرزمینی کار کنند، به صورت روباز مشغول به کار هستند و برای اینکه به تولید و بهره‌برداری برسند، حدود دو تا سه سال زمان می‌برد.
حسینقلی درباره معادن سرب و روی کشور، گفت: در ایران حدود ۷۰۰ معدن سرب و روی وجود دارد؛ اما اینکه فعالیت در چه تعدادی از آن‌ها توجیه اقتصادی دارد و به‌واقع اکتشاف و تولیدی داشته‌اند، آمار دقیقی در دسترس نیست؛ گرچه شرکت‌هایی که در حال حاضر کارخانه‌های فلوتاسیون و فرآوری دارند، همگی شناخته شده هستند و به نوعی همه می‌دانند که ریز جزئیات آن‌ها در چه مرحله‌ای قرار دارد.
بودجه سازمان زمین‌شناسی ناچیز است
وی درباره وضعیت اکتشاف معادن، تصریح کرد: وظیفه اکتشافات بر عهده سازمان زمین‌شناسی است؛ اما متاسفانه در ۱۰ تا ۱۵ سال اخیر، حداقل بودجه ممکن را برای این سازمان در نظر گرفته‌اند تا صرفا بتواند حقوق کارمندان خود را پرداخت کند و عملا مبلغی برای اهدافی که این سازمان حول آن بنا شده است، نداشته باشد.
بزرگ‌ترین معادن داخلی در دست دولت است
مدیرعامل شرکت معادن سرمک با اشاره به عدم حمایت از معادن کوچک مقیاس، افزود: در صنعت سرب و روی، به هیچ عنوان به شرکت‌های خصوصی و معادن کوچک مقیاس، توجه نمی‌شود و در واقع، معادن انگوران و مهدیآباد که ذخایر هر کدام از آن‌ها به اندازه ذخیره ۲۰۰ شرکت کوچک است، در اولویت برنامه‌های دولت قرار دارد. موضوع دیگر این است که در حوزه‌ای که روزانه یک قانون تازه توسط دولت وضع می‌شود، هیچ سرمایه‌گذاری تمایل به سرمایه‌گذاری نخواهد داشت.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان سرب و روی ایران خاطرنشان کرد: کسانی که در بخش خصوصی فعالیت کنند، هر روز با چالشی جدید رو‌به‌رو خواهند شد و جالب اینکه دولت از طرفی با وضع قوانین متعدد چوب لای چرخ تولید آن‌ها می‌گذارد و از طرف دیگر، خود را منجی معرفی می‌کند. واقعیت این است که ما هیچ انتظاری از دولت نداریم و بهترین کاری که می‌تواند انجام دهد این است که شرایط تولید را تسهیل کند و اجازه دهد معادن رو به تعطیلی ما نفس بکشند.
حسینقلی در پاسخ به این سوال که معدن‌کاران چه میزان به اصول محیط زیستی توجه دارند، اذعان کرد: همیشه باید با رفتار و کرداری منطقی، در جهت حفظ محیط زیست کوشید و این موضوع، منحصر به بخش معدن نیست؛ اما این نکته را نیز باید در نظر داشت که هر کاری تبعات نامطلوبی در پی دارد و معدن‌کاری نیز به خودی خود استفاده از منابع طبیعی است.
وی در خصوص تکنولوژی‌های معدنی، اظهار کرد: ما از لحاظ تکنولوژی و دانش فنی در حوزه معدن عقب هستیم. درحال حاضر در کشورهای پیشرفته برای تشخیص ذخیره در اعماق زمین، از تکنولوژی‌های ماهواره‌ای استفاده می‌کنند که کشور ما از آن بی‌بهره است.
