بومی‌سازی، مقوله بسیار مهمی در حوزه معدن و صنایع معدنی به شمار می‌آید که در کانون توجه بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و صنعتی جهان طی سالیان اخیر قرار گرفته است؛ چراکه این کشورها در مسیر توسعه، متکی به منابع نفتی خود نیستند و همواره در راستای خلق تکنولوژی و به دنبال آن، تولید محصولات نوین و استراتژیک با به‌کارگیری از دانش و تخصص بومی خود حرکت می‌کنند.
ژاپن به عنوان سومین اقتصاد برتر دنیا و سوئیس در مقام یکی از برترین اقتصادهای قاره سبز، از جمله کشورهایی شناخته می‌شوند که علی‌رغم نبود ذخایر نفت، گاز و…، به پیشرفت‌هایی چشمگیری در حوزه تولید و صنعت دست یافته‌اند.
خوشبختانه بومی‌سازی در داخل ایران نیز طی سالیان اخیر با رونق خوبی همراه بوده است و این مهم به ویژه در بخش معدن و صنایع معدنی مانند فولاد دیده می‌شود. هم‌زمان با افزایش تحریم‌های ظالمانه علیه کشور از یک سو و همه‌گیری ویروس کرونا در سراسر جهان از سوی دیگر، رونق و توسعه بومی‌سازی و خرید ساخت داخل بیش از پیش احساس شده است و فعالان صنعت فولاد، گام‌های مهمی در این زمینه برداشته‌اند. برای مثال، برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی پیرامون خرید ساخت داخل، توانسته است تولیدات شرکت‌های داخلی را معرفی کند و مسیر بومی‌سازی قطعات و تجهیزات به‌روزتر را برای تولیدکنندگان هموار سازد. در واقع این مسئله، موقعیتی طلایی است تا شرکت‌های کوچک‌مقیاس و همچنین دانش‌بنیان که در حال بومی‌سازی قطعات خاص و نوین هستند، بتوانند محصولات خود را به شرکت‌های بزرگ معدنی و صنعتی کشور معرفی و از خروج ارز از کشور به منظور واردات همین تجهیزات جلوگیری کنند.
خوشبختانه بومی‌سازی در صنعت فولاد کشور، منجر به صرفه‌جویی ارزی معادل یک میلیارد دلار طی سالیان اخیر شده است. این مهم نه تنها در زمینه تعمیرات و نگهدای بلکه در ارتباط با ساخت تجهیزات و ابزارآلات مورد نیاز فولادسازان کشور به وقوع پیوسته است و توانسته‌ایم برخی قطعات مورد نیاز در خطوط مختلف تولید محصولات فولادی اعم از نورد و.. را بومی‌سازی کنیم. دستیابی به تکنولوژی‌های روز تولید فولاد برای نخستین بار در داخل کشور با تکیه بر دانش و تجربه متخصصان داخلی، یکی از نتایج توسعه بومی‌سازی در این صنعت مهم است. خوشبختانه در حال حاضر تولید انواع فولاد با تکیه بر دانش روز و به‌کارگیری از قطعات و تجهیزات ساخت داخل صورت می‌پذیرد که تاثیر بسزایی در افزایش کیفیت نهایی محصول و کاهش هزینه‌های مختلف تولید داشته است.
البته باید اظهار داشت که فعالان بخش معدن و صنایع معدنی کشور، با چالش‌هایی در راستای بومی‌سازی نیز مواجه‌اند. کمبود حامل‌های انرژی به ویژه برق و گاز، در حالی شرایط تولید را دشوار ساخته است که اگر انرژی کافی و مورد نیاز واحدهای فولادی تامین شود، بدون شک ما می‌توانیم علاوه بر بومی‌سازی تکنولوژی تولید، صادرکننده آن به کشورهای مطرح جهان نیز باشیم. همچنین سوء مدیریت کارشناسانه در برخی سازمان‌های دولتی و در راس امور قرار گرفتن مدیرانی که از تجربه و دانش کافی در بخش معدن و صنایع معدنی برخوردار نیستند، یکی دیگر از معضلاتی است که فولادسازان کشور با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. اگرچه حمایت‌های لازم نیز در این زمینه از تولیدکنندگان صورت نمی‌گیرد اما می‌توانیم آینده بسیار روشنی را برای صنعت فولاد کشور همگام با رونق بومی‌سازی و خرید ساخت داخل متصور شویم.
در پایان باید تاکید کرد که علی‌رغم شرایط سخت و دشوار اقتصادی که پیش روی تولیدکنندگان داخلی قرار گرفته است، باید امیدوارانه به مسیر توسعه ادامه دهیم و به دنبال به‌کارگیری هرچه بیشتر از نیروهای انسانی متخصص و جوان به ویژه در بخش معدن و صنایع معدنی باشیم. آموزش، مقوله مهمی است که باید در دستور کار مسئولان و سازمان‌های ذی‌ربط قرار بگیرد تا بتوانیم به نتیجه مطلوب در آینده نزدیک دست پیدا کنیم.
یادداشت: سیدرضا شهرستانی
انتهای پیام//
