کریم بیات در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: در سال ۱۳۸۸ راه‌اندازی مجموعه آغاز شد و پس از طی کردن مراحل نهایی آن، در سال ۱۳۹۰ به طور رسمی تولید شمش روی را با نزدیک به ۹۰ نفر پرسنل آغاز کردیم.
وی افزود: ظرفیت تولید شمش روی بر اساس پروانه بهره‌برداری، نزدیک به سه هزار و ۲۰۰ تن به صورت سالانه است که البته این مقدار نشان‌دهنده ظرفیت واقعی مجموعه نیست؛ چراکه اگر مواد اولیه کافی در دسترس ما باشد، امکان افزایش میزان تولید شمش روی به نزدیک ۱۰ هزار تن در سال نیز وجود دارد.
مدیرعامل کوثر روی فجر ایرانیان تصریح کرد: برای افزایش میزان ظرفیت تولید کارخانه، طی چندین نوبت، درخواست خود را به مراجع ذی‌صلاح ارجاع دادیم که متاسفانه تا این لحظه هنوز پاسخی به آن داده نشده است.
بیات یادآور شد: در حال حاضر به دلیل وجود مشکلات بسیاری که در زمینه تامین مواد اولیه در کشور وجود دارد، میزان تولید سالانه ما نزدیک به ۳۰ درصد ظرفیت درج شده در پروانه بهره‌برداری کاهش یافته است.
فقدان سیاست‌گذاری در تامین مواد اولیه
مدیرعامل کوثر روی فجر ایرانیان عنوان کرد: اگر برای مواد اولیه تولید شمش روی در کشور، برنامه‌ای مدون تدوین نشود، دیر یا زود باید شاهد تعطیلی گسترده واحدهای تولید شمش روی باشیم. چراکه مواد اولیه برای تولید شمش روی، نه تنها به حد کافی در کشور تولید نمی‌شود، بلکه در سیاست‌گذاری‌های توزیع آن نیز خلاء‌های بسیاری وجود دارد.
بیات اضافه کرد: یکی از راهکارهای تدوین شده ذیل سیاست‌گذاری‌های راهبردی مجموعه، برای تامین مواد اولیه، تکیه بر واردات از طریق کشورهای همسایه و به خصوص کشور ترکیه است. در واقع، این سیاست زمانی اعمال شد که سیستم تهیه و توزیع مواد اولیه شمش روی در کشور، پاسخ‌گویی به نیاز واحدهایی همچون ما نبود. بنابراین برای زنده نگه‌داشتن تولید و با توجه به سیاست حفظ و افزایش اشتغال‌زایی مجموعه، راهی جز واردات مواد اولیه وجود نداشت که البته در حال حاضر هم به عنوان تنها راهکار برون‌رفت از این مشکل محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: خاک مورد استفاده در مجموعه برای تولید شمش روی، خاک اکسیدی است که در ایران، بیشترین و مرغوب‌ترین خاک را برای تامین واحدهای تولید شمش روی، معدن انگوران دارد. از این جنبه، با توجه به کاهش ذخایر خاک اکسیدی این معدن بزرگ و پرعیار، بسیاری از واحدها همچون واحد تولیدی ما، با حداقل ظرفیت به تولید خود ادامه می‌دهیم. واقع امر این است که ما تمام توان و تلاش خود را برای حفظ و افزایش میزان اشتغال مجموعه به کار می‌بریم ولی متاسفانه در سال جدید نسبت به سال گذشته، به دلیل مشکلات عدیده‌ای که در زمینه تهیه و تامین مواد اولیه و بحران‌های مالی مجموعه وجود داشت و دارد، علی‌رغم میل باطنی ناچار شدیم نزدیک به ۳۰ نفر از پرسنل شاغل را تعدیل کنیم.
تعطیلی قریب‌الوقوع واحدهای تولیدی!
مدیرعامل کوثر روی فجر ایرانیان اظهار کرد: متاسفانه میزان خاکی که توسط منابع داخلی برای تولید شمش روی به ما تحویل داده می‌شود، تنها کفاف دو ماه تولید ما در طول کل سال را می‌دهد. بنابراین اگر بخواهیم بر اساس این سیستم، سیاست‌گذاری تولیدی مجموعه را پیش ببریم، باید ۱۰ ماه از سال را علی‌رغم سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته در این واحد صنعتی-معدنی، بیکار بمانیم. هرگز چنین شرایطی برای ما قابل قبول نبوده و نیست و تحت هرشرایطی (چه از بازار داخلی و چه از بازار خارجی)، مواد اولیه تولید شمش روی مجموعه را تامین خواهیم کرد و در ادامه نیز همین سیاست را در پیش خواهیم گرفت.
بیات عنوان کرد: باطله‌های خاک مورد استفاده در تولید شمش روی، ۸۰ درصد میزان کل خاک تهیه شده در مجموعه است. در حقیقت، اگر خاک ورودی به کارخانه به میزان ۱۰ تن باشد، نزدیک به هشت تن از آن طی فرآیند فرآوری، به باطله تبدیل می‌شود. همچنین عیار ورودی خاک مورد استفاده، از ۱۰ تا ۲۴ درصد در تناوب است که در مواردی خاک وارداتی از کشور ترکیه، به عیار ۲۴ درصد هم می‌رسد.
چالش دپوی باطله‌های معدنی
مدیرعامل کوثر روی فجر ایرانیان اذعان کرد: از ابتدای بهمن ماه تا ۱۵ اسفند ماه سال گذشته، تنها محلی که دپوی باطله‌برداری واحدهای شمش روی زنجان در آنجا صورت می‌گرفت، به شکل نامعلومی بسته شد که همین مسئله، زیان بسیاری به واحدهای کوچک و متوسط وارد کرد؛ به طوری که اکثر واحدهای تولید شمش روی به دلیل عدم توانایی در دپو کردن باطله‌های معدنی به صورت موقت، یا به تعطیلی تن دادند و یا به صورت محدود و دست‌وپا شکسته، فعالیت خود را پیش بردند.
بیات افزود: با توجه به اینکه مسئولان دولتی شهر زنجان از مدت‌ها پیش، قول مساعد داده بودند که محل دپوی باطله‌های صنعتی-معدنی واحدهای تولیدی را از شهرک صنعتی زنجان به محلی جدید در ۲۵۰ کیلومتری زنجان منتقل کنند، اما همچنان این امر محقق نشده است. مراجع ذی‌صلاح در این زمینه اعلام می‌کنند که محل موردنظر، آمادگی و ظرفیت لازم برای دپو کردن باطله‌های صنعتی-معدنی را ندارد. بنابراین ضرورت دارد تا مسئولان برای تسهیل این امر در سالی که به نام «جهش تولید» نام‌گذاری شده است، کمر همت را ببندند و زمینه را برای بهره‌برداری از این محل در اسرع وقت فراهم کنند.
تاثیرات ویروس کرونا بر صنعت روی
مدیرعامل کوثر روی فجر ایرانیان بیان کرد: یکی از تاثیرات شیوع ویروس کرونا در صنعت روی، کاهش میزان تولید شمش روی بوده است که البته تا این لحظه ما نیز همچون بسیاری از واحدها، با رعایت کامل مقررات و پروتکل‌های بهداشتی ابلاغ شده از سوی وزارت بهداشت، به فعالیت تولیدی خود ادامه داده‌ایم. با این حال، موقعیت تولیدی امروز با سال گذشته، تفاوت اساسی کرده است؛ به طوری که چشم‌انداز تولیدی این بخش از صنعت کشور، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و ما نمی‌دانیم که با توجه به کمبود مواد اولیه در کشور و کاهش میزان آن به دلیل شیوع ویروس کرونا و از طرفی بسته شدن برخی مرزها برای واردات مواد اولیه، چه سرنوشتی در انتظار ما تولیدکنندگان است.
صادرات در قبال واردات خاک معدنی
بیات مطرح کرد: در چند سال گذشته، حدود ۱۰ درصد از تولید شمش روی را به صادرات اختصاص دادیم. بیشتر صادرات ما به کشور ترکیه بوده است که البته در قبال آن، خاک معدنی دریافت کرده‌ایم و به نحوی پیروی از سیاست تهاتر، یکی از موارد مهمی بوده که ما را در صادرات شمش روی، راغب کرده است.
وی ادامه داد: میزان صادرات مجموعه به صورت سالانه، رقمی در حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ تن طی سال‌های اخیر بوده است که این رقم در آخرین محموله صادراتی در سال ۱۳۹۸، به ۴۰۰ تن شمش روی صادراتی رسید. با این حال اگر مواد اولیه کافی برای افزایش ظرفیت تولید شمش روی فراهم شود، این میزان صادرات نیز به‌تبع آن افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد.
چشم‌انداز نامعلوم صنعت روی
مدیرعامل کوثر روی فجر ایرانیان عنوان کرد: فروش شمش روی در سال گذشته، نوسان اندکی داشت؛ به طوری که هر کیلو شمش روی به میزان ۲۶ هزار و ۲۰۰ تومان معامله شد که ترسیم این رقم برای سال جاری، تاحدودی نامعلوم است؛ چراکه با توجه به نبود چشم‌انداز از زمان قطعی نابودی ویروس کرونا، نمی‌توان آینده قیمتی این فلز را مشخص کرد البته تجربه دهه‌های پیشین این صنعت نشان می‌دهد که میزان افزایش نرخ قیمتی این فلز راهبردی، نمی‌تواند فراتر از انتظار باشد و ما نیز پیش‌بینی می‌کنیم که نرخ هر کیلو شمش روی در سال جاری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته، ۵۰۰ تا ۷۰۰ تومان افزایش یابد.
بیات در پایان خاطرنشان کرد: یکی از راهکارهایی که دولت می‌تواند برای حمایت از صنعت روی در کشور انجام دهد، این است که به واقع دخالتی در امور واحدهای تولیدی نداشته باشد تا واحدهای تولیدی بدون اضطراب و تنش و در مسیر تحقق «جهش تولید»، گام‌هایی مهم و اساسی بردارند.
