محمدپارسا کامیار در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» بیان کرد: شمش مس با عیار ۹۹٫۹۵ درصد در شرکت مس کاران جوان تولید می‌شود. قیمتگذاری مس بر اساس بورس فلزات لندن صورت می‌پذیرد و از آنجایی که نرخ دلار همواره روند افزایشی داشته است، در حال حاضر تولیدکنندگان شمش مس با نوسان قیمت ماده اولیه روبه‌رو هستند. ضمن اینکه قیمت نهایی شمش در بازار داخلی نسبت به بازار صادراتی کمتر است و بر همین اساس، سودآوری خاصی عاید تولیدکنندگان داخلی نمی‌شود. اگرچه هنوز موفق به حضور در بازارهای بین‌المللی نشده‌ایم و شمش مس تولید شده را به سایر استان‌ها به ویژه زنجان ارسال می‌کنیم.
تولید شمش مسی در کوره‌های دوار
وی افزود: از سرباره مسی به عنوان ماده اولیه در تولید شمش استفاده می‌کنیم. در واقع سرباره را از مجتمع مس سرچشمه تحویل می‌گیریم و شمش مس با خلوص بالا را تحویل این مجتمع عظیم صنعتی می‌دهیم. برای تولید شمش از کوره‌های دوار استفاده می‌کنیم و تولیدکنندگانی که امکان دسترسی به مواد سرد و یا کنسانتره دارند، این مواد را در کوره دوار ذوب می‌کنند. عیار مس این مواد بین ۳۰ تا ۵۰ درصد بوده و مات مس سرد شده که به رنگ سیاه است، پس از تکمیل ذوب، سرباره‌گیری می‌شود. در ادامه شعله کوره خاموش شده و در داخل مذاب هوا دمیده می‌شود تا مواد مزاحم سوخته و از بین برود. در این مرحله مس با عیار بالغ بر ۹۰ درصد تولید و پس از سرباره‌گیری، مس تولید شده به شکل شمش ریخته‌گری می‌شود. لازم به ذکر است سرباره‌های تولید شده در این مرحله، سیلیس بار نامیده می‌شود که عیار مس آن در حدود ۱۰ درصد بوده و در حالت کلی، میزان تولید شمش در داخل مجموعه، وابسته به تامین مواد اولیه از مجتمع مس سرچشمه است و ما تولید خود را بر همین اساس تنظیم می‌کنیم.
مدیرعامل شرکت مس کاران جوان مطرح کرد: کوره‌های مورد استفاده در مجموعه، همگی تولید داخل هستند و نکته مهم در این زمینه، آنالیز شمش تولیدشده توسط مجتمع مس سرچشمه است. یعنی اگر عیار شمش از عیار مد نظر این مجتمع پایین‌تر باشد، این محصول به شرکت عودت داده می‌شود و بر همین اساس ضرورت دارد بیشترین دقت را در تولید محصول به کار ببریم. با دستگاه آنالیز، امکان بررسی میزان خلوص شمش مسی با دقت بالا فراهم است اما تامین این نوع تجهیزات، هزینه بسیار بالایی دارد و برای تمام تولیدکنندگان امکان خرید چنین دستگاه‌هایی وجود ندارد.
توقف تولید همزمان با افزایش ناگهانی قیمت گاز
کامیار در خصوص افزایش قیمت حامل‌های انرژی، عنوان کرد: رشد قیمت حامل‌های انرژی به ویژه گاز، ضربه سختی را به تولید مجموعه وارد کرد؛ به گونه‌ای که در حدود چهار تا پنج ماه، ناچار به تعطیل کردن مجموعه شدیم و کوره‌های مورد استفاده در خط تولید را خاموش کردیم. افزایش قیمت گاز منجر به تعطیلی بسیاری از واحدهای کوچک‌مقیاس شده است و ما با توجه به قول مساعدت شرکت ملی صنایع مس ایران، فعالیت خود را دوباره شروع کردیم. قیمت گاز در اواخر سال ۱۳۹۹، در حدود ۸۰ تا ۹۰ تومان به ازای هر متر مکعب بود که سپس قیمت آن به ۸۰۰ تا ۹۰۰ تومان به ازای هر متر مکعب در اواسط سال گذشته رسید و در حال حاضر، قیمت گاز به حدود دو هزار و ۴۰۰ تا دو هزار و ۵۰۰ تومان به ازای هر متر مکعب افزایش یافته است. در حالی که گاز، نقش مهمی در تولید شمش مسی دارد و افزایش چند برابری آن به ضرر تولیدکنندگان تمام خواهد شد، ما این مسئله را با شرکت گاز استان کرمان مطرح کرده‌ایم اما با توجه به اینکه قیمت گاز تمام واحدهای صنعتی رشد پیدا کرده است، چاره‌ای جز پرداخت این مبلغ نداریم و امیدوار هستیم در ادامه شاهد تعدیل قیمت گاز برای واحدهای کوچک تولیدی باشیم.
وی در همین راستا اضافه کرد: اساس کار ما، بازیافت سرباره مسی و تولید شمش است و به نظر می‌رسد قیمت گاز واحدهای تولیدکننده شمش مس باید متفاوت از واحدهای فعالان در صنعت فولاد و حتی سیمان باشد. بر همین اساس ضرورت دارد یک بازنگری در این زمینه صورت پذیرد تا ما ناچار به پرداخت هزینه هنگفت گاز نباشیم. ضمن اینکه در حال حاضر با چالش قطعی برق مواجه هستیم و قیمت برق نیز با افزایش فراوانی در سال جاری همراه بوده است. اگرچه افزایش قیمت برق به اندازه رشد قیمت گاز تاثیرگذار نبوده است اما همزمان با قطعی برق در روزهای گرم تابستان، ناچار به توقف تولید می‌شویم.
چاره‌ای جز تعدیل نیروی انسانی نداشتیم
این تولیدکننده شمش مسی در ارتباط با نقش نیروی انسانی در تولید، تصریح کرد: تعداد نیروی انسانی شاغل در شرکت مس کاران جوان در حدود ۱۰۰ نفر طی دو تا سه سال قبل بود و این تعداد در حال حاضر به بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است. هزینه‌های بخش تولید به قدری افزایش یافته که ادامه فعالیت در چنین شرایطی، صرفه اقتصادی ندارد. ما در حال حاضر حدود ۹ میلیارد تومان به شرکت ملی صنایع مس ایران بدهکار هستیم و خوشبختانه این شرکت به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده فلزات اساسی در کشور، همکاری سازنده‌ای را با ما در این مدت داشته است. بر همین اساس خود را موظف می‌دانیم تا تولید را با حداکثر توان ادامه بدهیم و امیدوار هستیم بتوانیم نیروی انسانی شاغل در مجموعه را حفظ کنیم.
کامیار ضمن انتقاد از شرایط تولید، تصریح کرد: اگر قرار باشد شرایط به همین شکل ادامه پیدا کند، تولید مقرون به صرفه نخواهد بود. ما چاره‌ای جز ادامه فعالیت خود به منظور تامین نقدینگی لازم نداریم و امیدوار هستیم قیمت گاز در آینده نزدیک کاهش پیدا کند. نوسان قیمت مس در بورس فلزات لندن به گونه‌ای است که با کاهش قیمت جهانی مس، قیمت این فلز در داخل افزایش می‌یابد و این در حالی است که باید یک ساز و کار مشخصی برای تعیین قیمت مس در بازارهای داخلی در نظر گرفته شود. نوسان نرخ دلار نیز منجر به سردرگمی تولیدکنندگان محصولات مسی شده است و به نظر می‌رسد در صورتی که تحریم‌ها لغو شود و نرخ دلار به ثبات مشخص برسد، بخش عمده‌ای از مشکلات فعالان صنعت مس مرتفع خواهد شد.
شرایط دشوار تولید شمش مس در استان کرمان
وی در ادامه به تعطیلی واحدهای تولیدکننده شمش مسی اشاره کرد و گفت: تعداد ۲۷ واحد تولیدکننده شمش مسی در استان کرمان ثبت شده است که متاسفانه در حال حاضر، تنها چهار واحد از این تعداد مشغول فعالیت هستند. اگرچه امکان دسترسی به مواد اولیه مورد نیاز در استان کرمان فراهم است اما باید در نظر داشت شرایط دشوار آب و هوایی، آلودگی‌های زیست‌محیطی، فعالیت در مناطق محروم و دورافتاده و…، به سختی کار تولیدکنندگان این استان افزوده است و بر همین اساس نمی‌توان نسبت به تعلق گرفتن سهیمه مواد اولیه به فعالان صنعتی استان کرمان خرده گرفت. ضمن اینکه آمار مبتلایان به سرطان و همچنین مرگ و میر در این استان به دلیل آلاینده‌های صنعتی و مشکلات زیست‌محیطی نسبت به سایر استان‌ها، به شدت افزایش یافته است و بر همین اساس باید تولیدکنندگان محصولات مسی در این استان از برخی مزایا نسبت به سایر همکاران برخوردار باشند.
مدیرعامل شرکت مس کاران جوان در پاسخ به سوال خبرنگار «فلزات آنلاین» مبنی بر اینکه نقش تحریم در صنعت مس را چگونه ارزیابی می‌کنید، اظهار کرد: با توجه به اینکه ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات مسی در خاورمیانه شناخته می‌شود و همچنین معادن غنی از مس در نقاط مختلف کشور کشف شده است، به نظر می‌رسد تحریم‌های خارجی تاثیر چندانی در این صنعت نداشته باشد. البته نوسان نرخ دلار، چالش مهمی است که اکثر تولیدکنندگان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند و امیدوار هستیم هرچه سریع‌تر توافقات لازم در مذاکرات هسته‌ای حاصل شود تا شاهد رفع تحریم‌ها و کاهش معضلات موجود باشیم.
لزوم مقابله با خام‌فروشی در صنعت
کامیار آینده صنعت مس در داخل کشور را روشن ارزیابی و تاکید کرد: اگر اقدامات لازم جهت مقابله با خام‌فروشی کنسانتره معدنی انجام شود و در راستای تولید و صادرات هرچه بیشتر محصولات مسی حرکت کنیم، می‌توانیم نسبت به آینده این صنعت در داخل کشور امیدوار باشیم. در حالی که همین محصولات در آینده می‌توانند بازیافت شوند و مس موجود در آن‌ها، دوباره در صنعت مورد استفاده قرار بگیرد. نکته قابل تامل اینکه کنسانتره مسی به کشورهایی مانند چین صادر می‌شود و در قالب محصول تمام شده با قیمت چند برابر گران‌تر به داخل کشور برمی‌گردد. بر همین اساس مقابله با خام‌فروشی، امر بسیار مهمی است که باید در دستور کار مسئولان ذی‌ربط قرار بگیرد.
وی در ارتباط با اهمیت بازیافت، بیان کرد: اگر امکان دسترسی به دانش و تکنولوژی روز بازیافت محصولات آهنی و غیرآهنی در داخل کشور فراهم شود، به راحتی می‌توانیم با بازیافت صحیح و اصولی، دوباره از این محصولات در صنعت استفاده و ایجاد ارزش افزوده کنیم اما متاسفانه این امکان برای تولیدکنندگان داخلی فراهم نیست و از ضایعات آن طور که لازم است، استفاده کاربردی نمی‌شود. قطعات الکترونیکی که تنها چند گرم مس در داخل آن‌ها به کار رفته است، می‌توانند بازیافت شوند و از مس آن‌ها در تولید محصولات مسی استفاده کرد. این همان اتفاق مهمی است که در کشورهای پیشرفته صنعتی جهان رخ داده است و متاسفانه حمایت‌های لازم از بازیافت‌کنندگان فعال در داخل کشور صورت نمی‌پذیرد.
مدیرعامل شرکت مس کاران جوان در پایان یادآور شد: امیدوار هستیم مسئولان از تولید حمایت کنند تا در ادامه شاهد تعطیلی هرچه بیشتر واحدهای تولیدی کوچک نباشیم و بتوانیم با حداقل ظرفیت تولید، به فعالیت خود ادامه بدهیم.
