ارتقای جایگاه صنعت مس در اقتصاد ایران در دو دهه گذشته، ماحصل اقدامات شرکت ملی صنایع مس ایران در زمینه توسعه متوازن حلقه‌های مختلف این زنجیره از اکتشاف و استخراج معادن تا تولید مس تصفیه‌شده بوده است.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، مطالعه روندهای کنونی حاکم بر ساختار اقتصادی جهان، از افزایش شدید مصرف و تقاضای مس در سال‌های آینده حکایت دارد و این مسئله برای کشوری مانند ایران که از پتانسیل‌های قابل توجهی در حوزه ذخایر معدنی مس برخوردار است، فرصت ارزشمندی به شمار می‌آید تا با سرمایه‌گذاری در توسعه حلقه‌های زنجیره تولید این فلز به نقش‌آفرینی در این بازار استراتژیک بپردازد. صنعت مس در ایران در سال‌های اخیر، متاثر از اقدامات و سرمایه‌گذاری‌های شرکت ملی صنایع مس، رشد و توسعه شگرفی را تجربه کرده و امروز این شرکت قادر است تا با تولید محصولات استراتژیک و با کیفیت کم‌نظیر در سطح جهان، ضمن تامین نیاز تولیدکنندگان و مشتریان داخلی، به توسعه بازارهای صادراتی خود بپردازد. با این حال، مقایسه جایگاه ایران در سطح جهان از جنبه پتانسیل‌های معدنی و عملکرد تولید کاتد، حاکی از ظرفیت‌های بالقوه قابل توجه برای سرمایه‌گذاری در صنعت مس است و در همین راستا، شرکت ملی صنایع مس ایران برنامه همه‌جانبه‌ای را برای تولید یک میلیون تن کاتد تعریف کرده و در دستور کار خود قرار داده است که اجرایی شدن آن، زمینه ارزآوری ۱۰ میلیارد دلاری صنعت مس برای کشور را به دنبال خواهد داشت.
آنچه که صنعت مس را به صنعتی استراتژیک و جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند، افزایش روزافزون تعداد و میزان کاربردهای این فلز در صنایع گوناگون است که چشم‌انداز رشد تقاضا و مصرف را در بازارهای جهانی برای آن رقم می‌زند. حرکت دنیا به سمت گسترش تولید و استفاده از خودروهای الکتریکی، با توجه به مصرف دو تا سه برابری مس در این خودروها نسبت به خودروهای بنزینی معمول، یکی از محرک‌های قدرتمند سمت تقاضا در بازار مس محسوب می‌شود. عامل دیگر، سمت و سوی تحولات سبد انرژی دنیا به طرف استفاده از انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر به جای سوخت‌های فسیلی است. در واقع با توجه به مصرف بالای مس در احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر و سیستم‌های انتقال و توزیع برق، می‌توان نتیجه گرفت که حرکت جهان به سمت تحقق اهداف سند توسعه پایدار و سیاست‌گذاری کربن صفر موجب خواهد شد تا مصرف مس در بخش انرژی جهان در ۲۰ سال آینده تا بیش از ۱۰۰ درصد میزان کنونی افزایش یابد.
البته به این موارد باید روندهای دیگری مانند رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای کالاهای مصرفی، دیجیتالی و هوشمندشدن زندگی و فعالیت‌های بشر و افزایش تقاضا برای محصولات حوزه فناوری و تکنولوژی و حرکت کشورهای در حال توسعه به سوی احداث زیرساخت‌ها را نیز افزود که سمت تقاضای بازار مس را با شدت بیشتری تقویت می‌کنند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که ارزش بازار جهانی مس در طول ۱۰ سال آینده، با نرخ رشد سالانه ۵ درصد رشد خواهد کرد. در سمت مقابل، محدودیت‌های منابع معدنی مس در سطح جهانی و کاهش عیار معادن مس شیلی به عنوان بزرگ‌ترین تامین‌کننده معدنی این فلز، سمت عرضه بازار مس را با فشار مواجه می‌کند. به طوری که اکثر کارشناسان، بر این باورند که بازار جهانی مس در چند سال آینده با موضوع کسری عرضه در مقابل رشد تقاضا مواجه خواهد شد که نتیجه آن، رشد قیمت جهانی مس و افزایش روزافزون اهمیت این فلز بی‌جایگزین در روند توسعه اقتصادی جهان است. بدیهی است چنین شرایطی برای کشوری همچون ایران که در زمره کشورهای ثروتمند به لحاظ برخورداری از ذخایر معدنی مس به شمار می‌آید، فرصت ارزشمندی محسوب می‌شود تا با ارتقای تولید خود، نیاز مشتریان داخلی و خارجی را تامین کند و با کسب جایگاهی مناسب در بازارهای جهانی، به نقش‌آفرین اصلی صادرات غیرنفتی کشور تبدیل شود.
ارتقای جایگاه صنعت مس در ایران به همت «فملی»
ارتقای جایگاه صنعت مس در اقتصاد ایران در دو دهه گذشته، ماحصل اقدامات شرکت ملی صنایع مس ایران در زمینه توسعه متوازن حلقه‌های مختلف این زنجیره از اکتشاف و استخراج معادن تا تولید مس تصفیه‌شده بوده است. نگاهی به آمارها نشان می‌دهد در حد فاصل سال‌های ۱۳۸۸ تا ۱۴۰۰، تولید سنگ سولفوره، کنسانتره و کاتد شرکت ملی صنایع مس ایران به ترتیب ۵۵ درصد، ۳۹ درصد و ۳۵ درصد افزایش یافته است. گفتنی است این شرکت در سال‌های اخیر در کنار ارتقای کمی ظرفیت‌ها و عملکرد تولید، موضوع به‌روز رسانی تکنولوژی‌ها و فناوری‌های فرایندهای خطوط تولید را در دستور کار قرار داده است که نتیجه آن‌ها، کاهش بهای تمام‌شده محصولات و قابلیت تولید کاتد مس با عیار ۹۹/۹۹۹ درصد در این شرکت است که ماده اولیه استراتژیک در تولید تجهیزات الکترونیکی و صنایع های‌تک به شمار می‌آید. در واقع به جرات می‌توان گفت شرکت ملی صنایع مس ایران توانسته است با ارتقای کمی و کیفی تولید و محصولات خود، نیاز صنایع پایین‌دستی مصرف‌کننده مس را در داخل کشور تامین کند و بازارهای صادراتی محصولات خود را گسترش دهد. مطابق با آمارهای سازمان توسعه تجارت، ایران در سال ۱۴۰۰، در مجموع نزدیک به ۱۵۶ هزار تن کاتد مس به ارزش تقریبی یک میلیارد و ۴۹۹ میلیون دلار صادر کرده است که این میزان نسبت به سال ۱۳۹۹، حدود ۴۰ درصد به لحاظ وزنی و حدود ۱۰۸ درصد به لحاظ ارزش دلاری بیشتر است.
با این حال باید در نظر داشت مطابق با آخرین دستاوردهای شرکت ملی مس در حوزه توسعه اکتشافات معدنی، ایران به لحاظ بهره‌مندی از ذخایر مس، پنجمین کشور ثروتمند جهان به شمار می‌آید و این در حالی است که در میان ۱۵ تولیدکننده مس تصفیه جهان جایی ندارد. این مسئله از سرعت ناکافی توسعه زنجیره مس در ایران متناسب با پتانسیل‌های واقعی معدنی کشور حکایت دارد و در همین راستا شرکت ملی صنایع مس ایران، برنامه جامعی را سرمایه‌گذاری در توسعه حلقه‌های مختلف زنجیره مس کشور تدارک دیده است تا ظرفیت تولید مس تصفیه‌شده خود را از ۲۵۰ هزار تن فعلی به یک میلیون تن افزایش دهد که از این میزان، ۴۰۰ هزار تن به مجتمع مس سرچشمه، ۲۰۰ هزار تن به مجتمع مس خاتون‌آباد و ۴۰۰ هزار تن به مجتمع سونگون تعلق خواهد داشت. تحقق این چشم‌انداز سبب خواهد شد تا شرکت ملی صنایع مس ایران در آینده نزدیک قابلیت ارزآوری ۱۰ میلیارد دلاری را کسب کند.
رویکردی برای تامین بازار
استراتژی اساسی شرکت ملی صنایع مس ایران در حوزه فروش محصولات، تامین کامل نیاز تولیدکنندگان داخلی از طریق بورس کالا، مدیریت بهینه بازار و حفظ و ارتقای بازارهای هدف محصولات صادراتی این شرکت است. نگاهی به صورت‌های مالی شرکت ملی صنایع مس ایران نشان می‌دهد از مجموع ۸۰۹ هزار و ۶۴۷ میلیارد ریال درآمدهای عملیاتی شرکت ملی صنایع مس ایران، حدود ۵۲ درصد به فروش داخلی و مابقی به فروش صادراتی این شرکت تعلق داشته است. همچنین سهم فروش داخلی از تناژ کاتد فروش رفته این شرکت در سال ۱۴۰۰، برابر با ۴۹ درصد بوده است.
گفتنی است شرکت ملی صنایع مس ایران در ادامه مسیر ارتقای عملکردی خود، در ۹ ماه سال جاری موفق به فروش داخلی ۱۳۶ هزار و ۲۷۶ تن و صادرات ۶۹ هزار و ۱۱۹ تن کاتد مس شده است. مجموع درآمدهای عملیاتی شرکت ملی صنایع مس ایران در این بازه زمانی، با رشد ۴٫۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به ۵۷۵ هزار و ۱۴ میلیارد ریال رسیده که حدود ۶۸ درصد آن به فروش داخلی محصولات این شرکت در بورس کالا شامل کاتد مس، کنسانتره مس، اکسید و سولفور مولیبدن، اسید سولفوریک و سایر محصولات تعلق دارد. گفتنی است عمده محصولات صادراتی این شرکت نیز شامل کاتد مس، کنسانتره مس مازاد مصرفی در صورت وجود، کنسانتره فلزات گرانبها، اسید سولفوریک و اکسید مولیبدن است که فروش آن‌ها از طریق برگزاری مزایده، مذاکره با خریداران خارجی و یا رینگ صادراتی بورس کالای ایران انجام می‌شود.
به جرات می‌توان گفت اقدامات شرکت ملی صنایع مس ایران در خصوص عرضه محصولات با بالاترین کیفیت و توسعه بازارهای صادراتی در کشورهای مختلف، موجب شده است تا برند ملی مس به برندی بین‌المللی و شناخته شده در عرصه بین‌الملل تبدیل شود. این شرکت در ماه‌های اخیر توانسته است رکوردهای متعددی را در حوزه توسعه اکتشافات معدنی و تولید و فروش محصولات خود به ثبت برساند. با تداوم این روند و به ویژه با توجه به چشم‌انداز و هدف‌گذاری تولید یک میلیون تن کاتد مس توسط این شرکت، انتظار می‌رود تا شرکت ملی صنایع مس ایران در آینده‌ای نزدیک، جایگاه خود را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان بازار جهانی مس تثبیت و تقویت کند و به این ترتیب به مهم‌ترین بازیگر و نقش‌آفرین اقتصاد و صادرات غیرنفتی ایران تبدیل شود.
انتهای پیام//
