عبدالامیر علینقی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، بیان کرد: شرکت پیشگامان بازیافت سنا با هدف بازیافت سیم و کابل مسی و همچنین قطعات الکترونیکی در سال ۱۳۹۰ در استان البرز احداث شد. پیگیری‌های لازم جهت دریافت پروانه بهره‌برداری مجموعه حدود پنج سال زمان برد که پس از طی این مدت، فاز نخست مجموعه با تجهیز یک سوله بزرگ به بهره‌برداری رسید. همزمان با تجهیز این سوله، اقدامات لازم برای واردات ماشین‌آلات مورد نیاز از کشور چین نیز انجام شد تا ما با آمادگی کامل وارد فاز اجرایی مجموعه شویم اما متاسفانه چنین اتفاقی هرگز رخ نداد و ما ناچار به تعطیل کردن مجموعه شدیم.
بی‌توجهی مسئولان به صنعت بازیافت فلزات
وی در همین راستا افزود: زمانی که تصمیم گرفتیم فعالیت خود را در حوزه بازیافت آغاز کنیم، قیمت ضایعات مسی در بازار به شدت افزایش یافت و با بحران مالی شدیدی مواجه شدیم. این معضل در بحبوحه تحریم‌های شدید اقتصادی علیه کشور گریبان‌گیر ما شد و بنابراین چاره‌ای جز تعطیلی مجموعه نداشتیم. مزایده فروش ضایعات سیم و کابل در آن زمان، هر سه تا ۶ ماه یک بار برگزار می‌شد و عموما سازمان‌های دولتی برنده آن بودند. از سوی دیگر، قیمت ضایعات مسی در بازار آزاد به قدری افزایش یافت که هیچ صرفه اقتصادی برای خرید آن وجود نداشت و ما توانایی مالی تامین مواد اولیه مورد نیاز را نداشتیم. در واقع، تصور ما از فعالیت در این عرصه، برخلاف آن چیزی بود که در واقعیت وجود داشت و بر همین اساس به فعالیت خود ادامه ندادیم.
مدیرعامل شرکت پیشگامان بازیافت سنا ضمن انتقاد از بی‌توجهی مسئولان به حوزه بازیافت ضایعات فلزی، عنوان کرد: بازیافت، صنعت بسیار مهمی است که در حال حاضر در کانون توجه بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته جهان قرار گرفته است. تلاش ما نیز بر این بود تا با بهره‌گیری از دانش و تجربه‌ای که پیش‌تر در کشور کانادا به دست آورده بودیم، فعالیت علمی نوپا و گسترده‌ای انجام دهیم. واقعیت امر این است که در کشور ما، آن طور که باید به مقوله بازیافت ضایعات فلزی اهمیت داده نمی‌شود و مسئولان نیز حمایت خاصی از فعالان این بخش به عمل نمی‌آورند. ما تمام هزینه‌های مرتبط با راه‌اندازی مجموعه و خرید و تجهیز ماشین‌آلات و… را از سرمایه شخصی خود پرداخت کردیم و متاسفانه هیچ حمایت خاصی از ما در این زمینه نشد. مشخص است اگر در چنین شرایط سخت اقتصادی، حمایت‌های لازم از فعالان صنعتی انجام نشود، میل و رغبت آن‌ها برای ادامه یا توسعه فعالیت صنعتی کاسته شود.
بازیافت اصولی ضایعات فلزی
علینقی در ادامه به اهمیت فرایند بازیافت فلزات اشاره کرد و گفت: واقعیت امر این است که شرایط تولید در داخل کشور مطلوب نیست و اکثر تولیدکنندگان با مشکلات مالی و بروکراسی‌های ادارای فراوانی مواجه هستند. اگر ما موفق به ادامه فعالیت در مجموعه پیشگامان بازیافت سنا می‌شدیم، می‌توانستیم قدم‌های مثبتی در زمینه بازیافت صحیح و اصولی فلزات به خصوص مس برداریم. هدف اصلی از انجام بازیافت، کمک به محیط زیست و استفاده دوباره از مواد مختلف در صنایع است. همین مسئله در حوزه فلزات نیز وجود دارد و بازیافت اصولی فلزات، می‌تواند منجر به کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی شود، ضمن اینکه سودآوری خوبی نیز به همراه دارد. متاسفانه در حال حاضر عمده ضایعات سیم و کابل در کشور ما توسط عده‌ای خاص که در واقع همان مافیای این صنعت هستند، در محیط زیست سوزانده می‌شود. این افراد با ساخت کوره‌های خاص در بیابان‌های اطراف شهرهای بزرگ، برای از بین بردن روکش PVC سیم و کابل‌های ضایعاتی، آن‌ها را می‌سوزانند که باعث آلودگی هوا و بروز بیماری‌های گوناگون می‌شود.
وی مطرح کرد: این در حالی است که اگر ما موفق به واردات ماشین‌آلات مدنظر جهت استفاده در مجموعه می‌شدیم، برنامه مهندسی شده‌ای برای کاهش چشمگیر آلودگی ناشی از بازیافت با استفاده از فیلترهای خاص داشتیم. نکته جالب اینکه نمایندگان وقت سازمان صنعت، معدن و تجارت استان البرز، چند بار از مجموعه ما بازدید داشتند و هر بار بهانه‌های مختلفی را در خصوص نحوه فرایند بازیافت و… مطرح کردند. به همین دلیل، دریافت مجوز بهره‌برداری مجموعه حدود پنج سال زمان برد و طی این مدت، تورم اقتصادی موجود در کشور، ضرر و زیان‌های مالی فراوانی را به ما تحمیل کرد. در حالی که اگر پروانه بهره‌برداری ما در همان سال نخست صادر می‌شد، چه بسا فعالیت خود را در شرایط اقتصادی بهتری آغاز می‌کردیم و ناچار به تعطیلی مجموعه نمی‌شدیم.
اهمیت بازیافت لوازم الکترونیکی
مدیرعامل شرکت پیشگامان بازیافت سنا ضمن انتقاد از سوءمدیریت در حوزه بازیافت، اذعان کرد: اگر حوزه بازیافت فلزات توسط مسئولان رها نشده بود، برنامه‌های مدونی در خصوص بازیافت قطعات الکترونیکی داشتیم که به نوعی در داخل کشور، اقدام منحصر به فردی محسوب می‌شد. در کشور پیشرفته‌ای همچون کانادا، قطعات و لوازم الکترونیکی مانند تلفن همراه، رایانه شخصی و… پس از استفاده وارد چرخه بازیافت می‌شوند. در حالی که در داخل کشور، این لوازم پس از گذشت چند سال مجددا مورد استفاده قرار می‌گیرند یا در میان سایر زباله‌ها دفن می‌شوند و هیچ برنامه و دستورالعمل مشخصی برای بازیافت آن‌ها وجود ندارد. بازیافت لوازم الکترونکی، فرایند بسیار مهمی است که مسئولان باید توجه ویژه‌ای به آن داشته باشند و اگر این مقوله مهم در جامعه ما فرهنگ‌سازی نشود، قطعا در آینده دچار بحران‌های فراوانی خواهیم شد.
مافیای ضایعات
علینقی خاطرنشان کرد: بعضی جریانات خاص در داخل کشور وجود دارد که اگر شما همپای آن‌ها حرکت نکنید، توانایی حضور و رقابت در عرصه بازیافت را نخواهید داشت. در حدود پنج سال تلاش کردیم تا بتوانیم فعالیت قانونمندی در این عرصه داشته باشیم اما به دلیل اینکه هیچ حمایتی از جانب سازمان خاصی نداشتیم، نتوانستیم به فعالیت خود در این زمینه ادامه دهیم. اگرچه در حال حاضر به دلیل ادامه شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان و افزایش قیمت جهانی فلزات، فعالیت در حوزه بازیافت کمی دشوارتر از قبل شده است و حضور در چنین عرصه مهمی نیازمند عزم جدی و حمایت مالی است که متاسفانه چنین شرایطی در کشور ما وجود ندارد. این در حالی است که فرایند بازیافت به شدت مورد توجه کشورهای پیشرفته جهان قرار گرفته است و به صورت سازمان‌یافته دنبال می‌شود.
وی در پایان یادآور شد: امیدوار هستیم دولت و مسئولان بتوانند راه‌حل‌های قانونی برای مقابله با مافیای ضایعات در کشور تبین کنند. صنعت بازیافت در صورت قانونمند شدن و نظارت بیشتر مسئولان بر آن، می‌تواند زمینه اشتغال و سودآوری فراوانی را فراهم سازد. جوانان بسیاری مشتاق به حضور در این عرصه هستند که به دلیل نبود زیرساخت‌های مورد نیاز، امکان فعالیت را ندارند.
