حسین محمدیان در گفت‌وگو با پایگاه خبری و تحلیلی«فلزات آنلاین» مطرح کرد: شرایط صنعت سیم و کابل کشور را می‌توان در دو حوزه تامین مواد اولیه و مصرف بررسی کرد. مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان سیم و کابل شامل مس، آلومینیوم و گرانول PVC است که فعالان این صنعت از نیمه دوم سال گذشته، با مشکلات فراوانی در این زمینه مواجه شدند. ما مفتول مسی را با اعتبار اسنادی پنج ماهه در نیمه اول سال گذشته خریداری می‌کردیم که در ادامه، مدت زمان اعتبارنامه به سه ماه و در نهایت در سال جاری به دو ماه کاهش پیدا کرد.
وی افزود: این مسئله، در حالی شرایط تامین مواد اولیه را به شدت دشوار کرده است که اکثر کشورهای پیشرفته صنعتی جهان در زمان رکود و تورم، تسهیلات بیشتری را در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهند تا بازپرداخت اقساط نیز در مدت زمان طولانی‌تری صورت پذیرد؛ چراکه صنعت ساختمان‌سازی به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده سیم و کابل طی ماه‌های اخیر، با رکود مواجه شده و همچنین تامین مالی پروژه‌های عمرانی دولت نیز برای دو تا سه سال آینده در نظر گرفته شده است. در این شرایط، یک واحد تولیدکننده سیم و کابل چگونه می‌تواند مواد اولیه مورد نیاز خود را در بازه زمانی کوتاه‌مدت به منظور رفع نیاز بازارهای داخلی تامین کند.
بروکراسی‌های اداری در دریافت تسهیلات بانکی
مدیرعامل شرکت افلاک الکتریک خراسان بیان کرد: همزمان با افزایش قیمت مواد اولیه از اواسط سال ۱۴۰۰، شرایط دریافت وام نیز بسیار دشوار شده است. این مهم مغایر با تاکید مقام معظم رهبری در خصوص حمایت از تولید، توسعه و کارآفرینی بوده است و ضرورت دارد مسئولان مرتبط، توجه ویژه‌ای به حمایت از تولیدکنندگان داشته باشند. از سوی دیگر، مصرف داخلی سیم و کابل به دلیل رکود و تورم حاکم در ساخت و ساز، توسعه پیدا نکرده است که به دنبال آن، می‌توانیم برنامه‌ریزی‌های لازم را در زمینه صادرات سیم و کابل داشته باشیم. از آنجایی که امکان دسترسی به مس با خلوص بالا و همچنین آلومینیوم و گرانول کافی در بازار داخلی وجود دارد و همچنین ارزش پول ملی در سطح بین‌المللی، روز به روز کاهش پیدا می‌کند، بر همین اساس باید نسبت به توسعه صادرات سیم و کابل برای ارزآوری بیشتر اقدام کنیم.
محمدیان در خصوص چالش‌های موجود در حوزه صادرات، عنوان کرد: صادرات سیم و کابل از ابتدای سال گذشته، با مشکلاتی همراه بوده است و رفع تعهد ارزی، یکی از مهم‌ترین مسائل در این زمینه محسوب می‌شود. تولیدکنندگان سیم و کابل، جلسات فراوانی را با مدیران بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت به منظور رفع این معضل برگزار و اعلام کرده‌اند با توجه به اینکه در شرایط تحریم، صادرات به کشورهای اروپایی امکان‌پذیر نیست و عمده سیم و کابل‌های تولیدی به دو کشور همسایه یعنی عراق و افغانستان صادر می‌شود، صادرکنندگان سیم و کابل نباید دغدغه رفع تعهد ارزی داشته باشند؛ چراکه با توجه به شرایط سیاسی حاکم در افغانستان، صادرات سیم و کابل به این کشور به صورت ریالی انجام می‌شود و زمانی که صادرات بر پایه دلار نیست، تولیدکننده بر چه اساسی باید نسبت به رفع تعهد ارزی اقدام کند.
وی در همین راستا اضافه کرد: ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس، رقیبان صادراتی ما در عراق هستند که دولت در این کشورها، یک تعرفه ترجیحی را برای صادرات سیم و کابل تعیین کرده است و آن‌ها از هرگونه مالیات گمرگی معاف هستند. در حالی که مشتریان عراقی، باید هزینه گمرگی بیشتری را برای واردات سیم و کابل از ایران بپردازند و مشخص است در چنین شرایطی، نسبت به خرید از رقیبان تولیدکنندگان داخلی اقدام خواهند کرد. طبق آمار گمرک، صادرات سیم و کابل از استان خراسان رضوی به کشور افغانستان در سه ماه ابتدایی سال جاری، با کاهش حداقل ۴۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته روبه‌رو بوده است و در حال حاضر، شرایط تولید و صادرات سیم و کابل مساعد نیست.
ریزش قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی
مدیرعامل شرکت افلاک الکتریک خراسان در ارتباط با کاهش جهانی قیمت مس، اذعان کرد: قیمت مس در بورس فلزات لندن(LME) با ریزش شدیدی مواجه شده و به هفت هزار دلار به ازای هر تن رسیده است اما متاسفانه ساز و کار عرضه کاتد در بورس کالای ایران، به نحوی است که تولیدکنندگان با کاهش عرضه و افزایش تقاضا و در نهایت رقابت‌پذیری ۱۰ تا ۱۵ درصدی در این تالار صنعتی مواجه هستند. این مسئله، تاثیر مستقیم در بازارهای صادراتی خواهد گذاشت و مشتریان خارجی نیز رغبت چندانی به خرید از تولیدکنندگان داخلی نشان نمی‌دهند و به دنبال خرید سیم و کابل از کشور ترکیه که قیمت تمام شده کمتری دارد، خواهند رفت؛ چراکه با افزایش رقابت در بورس کالای ایران، قیمت نهایی سیم و کابل در بازار داخلی از صادراتی بیشتر خواهد شد و مشتریان خارجی، خرید محصول از کشورهای رقیب را به صادرکنندگان داخلی ترجیح خواهند داد. متاسفانه ساز و کار عرضه مواد اولیه در بورس کالای ایران مناسب نیست و رقابت‌پذیری کاذب ایجاد شده، شرایط تولید سیم و کابل را دشوار ساخته است. نکته قابل توجه اینکه، واسطه‌ها با توجه به اختلاف قیمت ارز آزاد و نیمایی، نسبت به خرید کاتد مس از بورس و صادرات آن اقدام می‌کنند که این معضل نیز به شدت به ضرر صادرکنندگان واقعی محصولات مسی مانند سیم و کابل تمام شده است.
محمدیان در ادامه به عرضه مفتول مسی در بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: عرضه مفتول در بورس کالای ایران با تقاضای چندانی مواجه نمی‌شود زیرا صادرکنندگان بزرگ مفتول مسی در کشور، حجم زیادی از کاتد عرضه شده در بورس را به منظور تامین مواد اولیه خریداری می‌کنند و در اختیار تولیدکنندگان مفتول قرار می‌دهند و سپس نسبت به صادرات این محصول اقدام می‌کنند. بر همین اساس، مفتول مسی بیشتر در بازار آزاد معامله می‌شود که به دنبال آن، سود بیشتری عاید تولیدکنندگان این محصول خواهد شد.
وی ضمن اشاره به اهمیت نیروی انسانی در بخش تولید، تصریح کرد: تورم، سرعت بیشتری نسبت به افزایش حقوق نیروی انسانی در سال جاری داشته است و نگهداشت نیروی انسانی شاغل در مجموعه، یکی از معضلات بزرگ تولیدکنندگان طی روزهای اخیر به شمار می‌آید. ضمن اینکه کارفرمایان، توانایی مالی لازم برای پرداخت افزایش ۵۷ درصدی دستمزد را ندارند و از سوی دیگر، نیروی انسانی نیز قادر به رفع نیازهای معیشتی خود با این میزان حقوق نیست. این معضل باعث شده است بسیاری از نیروهای انسانی متخصص به خارج از کشور مهاجرت کنند و متاسفانه شاهد فعالیت آن‌ها در کشورهای همسایه مانند اقلیم کردستان عراق هستیم. دولت ترکیه به منظور کمک به کارفرمایان و کارگران، میزان دستمزد را دو تا سه مرتبه طی یک سال افزایش می‌دهد تا ضمن کنترل و بهبود شرایط اقتصادی، تولید را همچنان سرپا نگه دارد اما حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان داخلی به منظور کاهش هزینه‌های تولید به ویژه بیمه و حقوق نیروی انسانی از جانب دولت ایران صورت نمی‌پذیرد.
زیرساخت‌های تامین برق واحدهای صنعتی فراهم شود
این تولیدکننده سیم و کابل مسی اذعان کرد: راهکار مدیریت و رفع این معضل، در دست دولت است و باید بسته‌های حمایتی به منظور کاهش حداقل مشکلات نیروی انسانی در نظر گرفته شود. در واقع دولت باید تسهیلات مناسبی را در اختیار کارفرمایان قرار دهد تا آن‌ها بتوانند زمینه‌های لازم برای فعالیت نیروی انسانی کارآمد را فراهم کنند و نباید شرایط به گونه‌ای باشد که کارفرمایان و کارگران در مقابل هم قرار بگیرند. قطعی برق، یکی دیگر از معضلاتی است که در حال حاضر تمام تولیدکنندگان با آن مواجه هستند و برق مجموعه ما نیز در روزهای چهارشنبه به طور کامل قطع می‌شود. خوشبختانه با برگزاری جلسات منظم و پیگیری‌های لازم از شرکت توزیع نیروی برق استان خراسان رضوی، برق واحدهای صنعتی در شهرک صنعتی خیام با اعلام قبلی و طبق جدول زمان‌بندی شده قطع می‌شود. البته اگر کارشناسی‌های لازم در خصوص قطعی برق صنایع مختلف نیز انجام شود، آسیب کمتری به تولید در روزهای گرم سال وارد خواهد شد و ضرورت دارد تا زیرساخت‌های لازم برای تامین برق واحدهای صنعتی طی روزهای پیش رو فراهم شود تا تولید از رونق نیفتد.
محمدیان در ارتباط با اهمیت تولید و توزیع سیم و کابل‌های استاندارد، اظهار کرد: بیش از ۵۰ درصد آتش‌سوزی‌های اخیر در کل کشور طبق اعلام سازمان آتش‌نشانی، به دلیل استفاده از سیم و کابل‌های غیر استاندارد بوده است. ضعف مدیریت و نظارت نکردن بر تولید و توزیع این محصولات در سطح بازار، مهم‌ترین دلیل این معضل است و متاسفانه در نبود نظارت، قوانین بازدارنده کافی برای مقابله با تولیدکنندگان سیم و کابل تقلبی نیز در نظر گرفته نشده است. قوانین موجود در این زمینه نیز مرتبط با سال‌های قبل است که در نهایت، یک جریمه مالی بسیار اندکی خواهد بود. در واقع اگر می‌خواهیم با این معضل در سطح کلان مقابله کنیم، باید فضای ناامنی را برای تولید و توزیع‌کنندگان سیم و کابل‌های تقلبی و غیر استاندارد ایجاد کنیم تا این افراد متوجه فضای حاکم و قوانین بازدارنده موجود در سطح جامعه شوند.
وی تاکید کرد: به همین منظور، دولت و سازمان‌های دولتی باید همکاری‌های لازم با انجمن‌های تخصصی و تشکل‌های بخش خصوصی فعال در این صنعت را داشته باشند تا بتوانیم این مشکل بزرگ را به کمترین حالت ممکن کاهش دهیم. تشکیل یک کارگروه ویژه متشکل از انجمن صنفی و کارفرمایی تولیدکنندگان سیم و کابل ایران، سازمان ملی استاندارد، سازمان تعزیرات حکومتی، سازمان صدا و سیما و قوه قضاییه با همکاری تولیدکنندگان بخش خصوصی به منظور نمونه‌برداری و شناسایی سیم و کابل‌های غیر استاندارد می‌تواند در این زمینه بسیار موثر واقع شود. تشکیل یک واحد قضایی مستقل در سراسر کشور به منظور تعیین جرم تولیدکنندگان سیم و کابل تقلبی، از دیگر اقداماتی است که می‌تواند نقش بسزایی در مقابله با این معضل داشته باشد و امیدوار هستیم بتوانیم به نتیجه مطلوبی در ادامه دست پیدا کنیم.
مدیرعامل شرکت افلاک الکتریک خراسان در ادامه به اهمیت فرهنگ‌سازی در مصرف سیم و کابل استاندارد اشاره کرد و گفت: سازمان صدا و سیما می‌تواند با تولید فیلم‌های آموزشی، اقدامات موثری را در زمینه فرهنگ‌سازی انجام دهد و سازمان نظام مهندسی نیز باید همزمان با این اقدام، استفاده از سیم و کابل‌های استاندارد و باکیفیت در ساخت و ساز را در دستور کار قرار دهد تا با همکاری تمامی بخش‌های مرتبط، بتوانیم با این چالش بزرگ مقابله کنیم.
توسعه صنعت سیم و کابل، مستلزم حمایت دولت است
محمدیان چشم‌انداز صنعت سیم و کابل را مثبت ارزیابی کرد و گفت: کاربرد مس در سایر صنایع در آینده نزدیک، به شدت افزایش خواهد یافت و می‌توان اهمیت آن را با صنعت نفت مقایسه کرد. افزایش تولید خودروهای هیبریدی و جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر با سوخت‌های فسیلی، حاکی از اهمیت ویژه فلز مس در آینده صنعت و جهان است. به دنبال این مهم، صنعت سیم و کابل نیز با رونق چشمگیری مواجه خواهد شد و در کشوری مانند ایران که حدود ۷ درصد از ذخایر مس دنیا را دارا است و صنعت پتروشیمی نیز به عنوان یکی از صنایع برجسته به شمار می‌آید، بنابراین می‌توانیم نسبت به آینده صنعت سیم و کابل خوش‌بین باشیم. البته باید اقدامات لازم جهت مقابله با خام‌فروشی انجام شود تا ضمن افزایش تولید محصولات نهایی، بتوانیم صادرات سیم و کابل را به کشورهای همسایه افزایش دهیم. در حال حاضر کشورهایی مانند اردن، عربستان و ترکیه، در حالی گوی سبقت را از تولیدکنندگان داخلی ربوده‌اند که این کشورها مس و گرانول کافی ندارند و امیدوار هستیم مسئولان ذی‌ربط در ادامه با سیاست‌گذاری‌های صحیح و مشورت با فعالان بخش خصوصی و انجمن‌های تخصصی، شرایط توسعه صادرات بیشتر سیم و کابل را فراهم سازند تا بتوانیم دوباره بازارهای منطقه‌ای را در دست بگیریم.
وی در پایان یادآور شد: اگر دولت، بخش خصوصی را در کنار خود ببیند و زمینه را برای رشد و توسعه این بخش فراهم کند، بخش عمده‌ای از این معضلات حل خواهد شد اما اگر دولت بخش خصوصی را در مقابل خود فرض کند، نه تنها این مسائل رفع نخواهد شد بلکه شرایط تولید بیش از پیش دشوار می‌شود که امیدوار هستیم در ادامه با همکاری انجمن‌های تخصصی و رسانه‌های معتبر، شاهد کاهش مشکلات موجود باشیم.
