جمشید جلیلی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: زمان ورود ما به عرصه تولید شمش روی به سال ۱۳۷۹ برمی‌گردد؛ زمانی که تنها چهار تا پنج واحد فرآوری روی در کل کشور وجود داشت که خوشبختانه در حال حاضر این رقم به ۴۰ تا ۵۰ واحد تولیدکننده شمش روی افزایش پیدا کرده است.
وی افزود: از همان سال‌ها که مسئولیت تهیه و توزیع مواد اولیه تولید شمش روی در اختیار شرکت کالسیمین بود، ما نیز بر اساس ظرفیت اسمی مجموعه، خاک معدنی خریداری می‌کردیم. اما به مرور و با خرید سهام شرکت کالسیمین توسط هلدینگ توسعه معادن روی ایران، فرآیند واگذاری خاک معدنی به واحدهای شمش روی دگرگون شد که البته این شرایط در زمان مسئولیت شرکت تهیه و تولید مواد معدنی در توزیع خاک معدن انگوران حادتر نیز شده است.
مدیرعامل شرکت روی ناب زنجان گفت: در حال حاضر، مقدار مواد اولیه‌ای که به واحد تولیدی ما اختصاص می‌یابد، حدود یک‌ششم ظرفیت اسمی درج شده در پروانه بهره‌برداری است. در واقع با توجه به میزان سه هزار تنی ظرفیت اسمی و مقدار مواد اولیه ورودی، تولید کارخانه به چهار تن در روز و ۱۲۰ تن در ماه می‌رسد که چنین روندی برای ما که ظرفیت تولید بیش از این مقدار را دارا هستیم، همچون سمی کشنده است.
جلیلی تاکید کرد: عیار خاک معدنی مورد استفاده از معدن انگوران، در سال‌های ابتدایی فعالیت یعنی سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۰، حدود ۴۲ درصد بود که این رقم در حال حاضر به دلیل کاهش مواد معدنی موجود در انگوران، افت قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است؛ به نحوی که برای تامین مواد اولیه کارخانه، راهی جز واردات خاک معدنی از کشورهای همسایه نداریم.
رشد قارچ‌گونه واحدهای تولید شمش روی
مدیرعامل شرکت روی ناب زنجان عنوان کرد: هرچه بر تعداد واحدهای تولید شمش روی افزوده می‌شود، میزان مواد اولیه سایر واحدهای تولیدی نیز کاهش می‌یابد. در واقع، پرسش مهم اینجا است که با وجود اینکه دولت می‌داند که صدور مجوز برای واحدهای تولیدی جدید منجر به کاهش خوراک ورودی سایر کارخانه‌ها می‌شود، پس بر چه اساسی این مجوزهای فعالیت صادر می‌کند؟! این روند در بسیاری مواقع، علت اصلی کاهش تولید واحدهای تولیدی است؛ تا جایی که اغلب تولیدکنندگان باسابقه روی برای زنده ماندن در فضای صنعتی کشور و در راستای جلوگیری از تعدیل نیروی کار شاغل در واحدها، تن به تولید حداقلی می‌دهند.
جلیلی تاکید کرد: اگر یک واحد تولیدی تعطیل‌شده، تصمیم بگیرد که همین امروز فعالیت خود را از سر بگیرد، حداقل ۱۵ روز زمان نیاز دارد تا تمام ماشین‌آلات و خط تولید آن به حالت عادی برگردد. لذا چنین مواردی باعث می‌شود که اغلب شرکت‌ها حاضر به تعطیلی کارخانه‌ها نشوند؛ چون می‌دانند که مصیبتی بزرگ و هزینه‌هایی سنگین در انتظار آن‌ها است. پس با چنگ و دندان و صورتی سرخ از سیلی، واحد شمش روی را آنچنان که هست، فعال نگه می‌دارند.
وی افزود: در حال حاضر منتظر تحویل گرفتن سهمیه چهارم مواد اولیه سال قبل توسط شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران هستیم که همچنان نیز امیدوار هستیم برای نجات واحدها از وضعیت موجود، این اتفاق رخ دهد ولی با این حال، پرسش اینجا است که چرا باید سهمیه مواد اولیه سال گذشته، امسال پرداخت شود؟ چه مشکلی در این میان وجود دارد؟ اگر شرکت توزیع‌کننده، به طور شفاف به این پرسش‌ها پاسخ دهد، تکلیف ما واحدهای تولیدی مشخص خواهد شد و شاید به واسطه این شفاف‌سازی، توانستیم پیش از آنکه دیر شود، راه سومی جز واردات مواد اولیه، در مسیر زنده ماندن تولید شمش روی، پیدا کنیم.
پلمپ محل دپوی باطله‌ها!
مدیرعامل شرکت روی ناب زنجان تصریح کرد: راندمان خاک ورودی به کارخانه، رقمی درحدود ۷۰ تا ۹۰ درصد است که البته با توجه به عیار پایین خاک ورودی به میزان ۱۰ درصد، حجم باطله‌برداری نیز افزایش می‌یابد.
جلیلی گفت: در حال حاضر، به دلیل حجم بالای باطله‌برداری، امکان دپوی آن‌ها در محل کارخانه وجود ندارد. از طرفی به دلیل پلمپ شدن محل دپوی باطله‌های معدنی-صنعتی در شهرک روی زنجان توسط دادستانی به واسطه مشکلات زیست‌محیطی، مسئولین امر اعلام کرده‌اند که محلی برای دپوی باطله‌ها در روستای مرصع (۶۰ کیلومتری شهر زنجان) در نظر می‌گیرند. با توجه به اینکه مسئولین وعده داده بودند که محل جدید را تا پایان خردادماه سال جاری آماده خواهند کرد، اما باز هم خبر رسید که دادستانی زنجان، محل مورد نظر را پلمپ کرده است.
وی توضیح داد: ما نیز همچون بسیاری از کارخانه‌های تولید شمش روی در شهر زنجان، قابلیت دپوی باطله‌برداری برای حدود یک ماه را داریم اما اکنون دیگر توانایی دپوی بقیه باطله‌ها را نداریم و همچنان نیز منتظر ارائه راهکاری توسط مسئولین صنعتی زنجان هستیم؛ چراکه در صورت عدم تحقق مکانی برای دپوی باطله‌ها، مشکلات زیست‌محیطی متعددی درپی آن به وجود خواهد آمد.
در شرایط کرونایی تعدیل نیرو ممنوع!
مدیرعامل شرکت روی ناب زنجان اذعان داشت: با توجه به اینکه ویروس کرونا باعث ایجاد مشکلات متعددی برای فضای تولیدی در تمام دنیا شده است، لذا ما نیز تدابیر ویژه‌ای بر اساس پروتکل‌های رسمی ابلاغ شده توسط وزارت بهداشت از قبیل ضدعفونی محل کارخانه و اتوبوس‌های انتقال پرسنل به واحد تولیدی به طور روزانه، ارائه ماسک و دستکش درجه یک به پرسنل و… ترتیب داده‌ایم.
جلیلی گفت: یکی از کارهای مهمی که در زمینه پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا مصوب کرده‌ایم، عدم تعدیل نیرو در این شرایط بحرانی است. در حال حاضر، نزدیک به ۴۰ نفر در مجموعه ما مشغول به کار هستند که ما به همه آن‌ها بر اساس مصوبه هیئت‌مدیره تاکید کرده‌ایم که برای جلوگیری از شیوع این ویروس، هر کسی که مبتلا به کرونا است یا علائم مشابهی دارد، درخواست مرخصی استعلاجی دهد. چراکه می‌دانیم بسیاری از افراد ممکن است از ترس اخراج شدن، حاضر به اعتراف در این زمینه نباشند؛ لذا برای اطمینان خاطر این افراد، به طور رسمی طی یک نامه‌ای مصوب کردیم که در صورت ابتلا به این بیماری، فرد بیمار نه تنها تعدیل نخواهد شد بلکه با تسهیلات در نظر گرفته شده تا زمان بهبودی، به مرخصی فرستاده خواهد شد.
رکود در واحدهای تولید به واسطه طغیان تورم
مدیرعامل شرکت روی ناب زنجان عنوان کرد: دو روش برای تجارت شمش روی وجود دارد که روش اول شامل تهاتر محصول در برابر مواد اولیه و روش دوم، فروش محصول است که متاسفانه گاهی به دلیل مشکلاتی که در زمینه تهاتر (روش اول) به وجود می‌آید، امکان مبادله شمش روی با مواد اولیه نیست و همین مسئله، ما را به سمت فروش صادراتی شمش روی سوق می‌دهد. علی‌رغم اینکه می‌دانیم مشکلات بسیاری در زمینه مبادلات مالی میان کشور ما با سایر ملل دنیا وجود دارد، اما برای بقای مجموعه چاره‌ای جز تن دادن به روش دوم نیستیم. با این حال، در اکثر موارد، دولت هم در این زمینه به عنوان یک مشکل پدیدار می‌شود؛ به طوری که فرآیند چیدمان تبدیل دلار به ریال توسط بانک مرکزی، اجحاف زیادی را در حق ما تولیدکنندگان ایجاد می‌کند.
جلیلی تاکید کرد: در حال حاضر، به دلیل بسته بودن مرز میان ایران و ترکیه، هیچ‌گونه مبادله‌ای میان دو طرف صورت نمی‌گیرد. یعنی ما نه اجازه واردات مواد اولیه را داریم و نه امکان صادرات شمش رو وجود دارد. در حالی که با توجه به کمبود مواد اولیه در کشور، واحدهای شمش روی بیش از پیش به واردات خاک معدنی از طریق کشورهای همسایه و به خصوص ترکیه، نیاز دارند. از طرفی فروش و یا صادرات محصول شمش روی نیز در این شرایط امکان‌پذیر نیست و ما به دلیل وجود چنین مشکلاتی، توانایی لازم برای تامین هزینه‌های جاری خود را از نداریم و دولت نیز در این میان، هیچ‌گونه تمهیدی برای حل مسئله به کار نگرفته است.
وی اضافه کرد: اگر به آمار و ارقام تورم موجود در کشور مراجعه کنید، متوجه خواهید شد که رقم تورم منتشر شده از طریق کانال‌های رسمی، بسیار پایین‌تر از رقم واقعی تورم در کف جامعه است. این مسئله رخدادهای هولناکی برای واحدهای تولیدی همچون ما به وجود می‌آورد. در این وضعیت، افزایش هزینه‌های مجموعه از خرید مواد معدنی برای تامین خوراک واحدها گرفته تا حقوق پرسنل و هزینه آّب، برق، گاز، استهلاک ماشین‌آلات و… تماما چند برابر شده است. در واقع، مراد از این گفته این است که نرخ محاسبه دولت و بانک مرکزی برای پرداخت ریالی ارز حاصل از صادرات شمش روی، بسیار پایین‌تر از رقم قابل معامله در بازار است و این مسئله منجر به رکود واحدهای تولیدی می‌شود.
مدیرعامل شرکت روی ناب زنجان در پایان مطرح کرد: با توجه به اینکه معیار محاسبه قیمت شمش روی بر اساس LME تعیین می‌شود، لذا در حال حاضر به دلیل نبود مشتری برای فلزاتی همچون روی، قیمت جهانی آن نیز کاهش چشمگیری داشته است.
