بهرام گوهری در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» بیان کرد: افزایش قیمت گاز، مهم‌ترین مشکلی بود که طی سال گذشته با آن مواجه بودیم. قیمت گاز در سال ۱۳۹۹، حدود ۲۰۰ تومان به ازای هر مترمکعب یود و در سال گذشته به حدود ۶۰۰ تومان به ازای هر مترمکعب رسید و در حال حاضر ۲۰ برابر رشد پیدا کرده است. در واقع قیمت گاز به صورت شناور و بر مبنای ۳۰ درصد قیمت گاز واحدهای پتروشیمی محاسبه می‌شود و این در حالی است که باید ۱۰ درصد قیمت گاز این واحدها محاسبه شود. انجمن سرب و روی ایران از طریق کمیته تسهیل و رفع موانع تولید به دنبال کاهش قیمت گاز واحدهای تولیدی شمش روی است و تایید نهایی را از این کمیته دریافت کرده است اما شرگت گاز هنوز با اجرای آن موافقت نکرده است و امیدوار هستیم نحوه محاسبه قیمت گاز به حالت سابق برگردد.
افزایش قیمت اسید سولفوریک در سال جدید
وی افزود: رشد قیمت اسید سولفوریک، بزرگ‌ترین چالشی است که در حال حاضر با آن مواجه هستیم. مجتمع مس سرچشمه کرمان، به عنوان متولی اسید تامین اسید تولیدکنندگان روی به شمار می‌آید و هر دو تا سه ماه یک بار نسبت به توزیع آن اقدام می‌کند. این مجتمع علاوه بر اینکه قیمت اسید را در سال جاری افزایش داده است، عرضه آن را هم به تاخیر می‌اندازد که دلیل آن، تعمیرات اساسی این مجتمع قید شده است. قیمت اسید سولفوریک در سال گذشته، حدود ۵۰۰ تومان به ازای هر کیلوگرم بود و در حال حاضر به حدود یک هزار و ۵۰۰ تومان افزایش یافته است. زمانی که مجتمع مس سرچشمه اسید مورد نیاز را عرضه نمی‌کند، ما ناچار به خرید از شرکت‌های تولیدکننده گوگرد هستیم. از آنجایی که گوگرد در داخل کشور تولید نمی‌شود و قیمت آن همزمان با اعمال تعرفه وارداتی در داخل افزایش یافته است، بنابراین چاره‌ای جز تامین اسید با دو تا سه برابر قیمت مصوب مس سرچشمه نداریم. زمانی که نتوانیم اسید مورد نیاز خود را تامین کنیم، ناچار به کاهش تولید شمش روی می‌شویم.
مدیرعامل شرکت کیمیا جم پارس عنوان کرد: در حال حاضر اکثر تولیدکنندگان با معضل قطعی برق مواجه هستند و این مشکل در کنار کمبود مواد اولیه، در نهایت به کاهش تولید مجموعه منجر شده است. اگرچه امسال برق بر اساس زمان‌بندی مشخص طی یک روز در هفته قطع می‌شود اما به نظر می‌رسد کارشناسی‌های لازم برای اجرای آن صورت نپذیرفته است؛ چراکه شرایط تولید در واحدهای تولید شمش روی با سایر محصولات فلزی متفاوت است و بر همین اساس باید در سال‌های آینده نسبت به شرایط تولید محصول در واحدهای مختلف صنعتی توجه و سپس برق آن‌ها در فصل تابستان که با کمبود برق مواجه هستیم، قطع شود. کاهش نیروی انسانی، یکی دیگر از مشکلاتی است که با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم. زمانی که تولید یک مجموعه افت پیدا کند، به دنبال آن تعداد نیروی انسانی نیز با کاهش مواجه خواهد شد. اگر دولت در راستای کاهش هزینه‌های تولید قدم بردارد، در ادامه تولیدکننده نیز موفق به مدیریت شرایط موجود خواهد شد و به دنبال آن می‌تواند ضمن حفظ نیروی انسانی شاغل در مجموعه، زمینه را برای اشتغال‌زایی بیشتر نیز فراهم کند. این مهم در صنعت روی به خوبی دیده می‌شود و از آنجایی که روی یک صنعت پویا و صادرات‌محور است، بنابراین می‌تواند نقش بسزایی در اشتغال‌زایی و ارزآوری داشته باشد.
ضرورت هموارسازی ورود موقت کالا
گوهری در ادامه به ورود موقت کالا اشاره کرد و گفت: خاک مورد نیاز خود را از سایر کشورها به ویژه ترکیه خریداری می‌کنیم و از آنجایی که به صورت ورود موقت در حال فعالیت هستیم، باید ۶۰ درصد شمش تولید شده را در ازای واردات ماده اولیه به خارج صادر کنیم. تعرفه گمرکی برای واردات خاک معدنی، یکی دیگر از مشکلاتی است که با آن روبه‌رو هستیم. برای مثال، اگر در سال گذشته ضمانت‌نامه ۱۰۰ میلیون تومانی در ازای واردات یک هزار تن خاک در اختیار گمرک می‌گذاشتیم، امسال موظف به پرداخت ضمانت‌نامه یک میلیارد تومانی برای همین میزان خاک هستیم. این ضمانت‌نامه به این دلیل از تولیدکنندگانی که به روش ورود موقت موقت فعالیت می‌کنند، گرفته می‌شود تا تحت هر شرایطی نسبت به صادرات محصول خود اقدام کنند. نکته قابل تامل در این زمینه اینکه گاهی دولت بخشنامه و دستورالعمل‌هایی را در حوزه صادرات وضع می‌کند که به یک باره منجر به توقف صادرات و یا افت چشمگیر آن می‌شود. برای مثال، دولت در ابتدای سال جاری اقدام به وضع عوارض صادراتی بر محصولات معدنی و فلزی کرد که این مسئله، شامل حال تولیدکنندگان شمش روی نیز شد. اگرچه خوشبختانه این بخشنامه در ادامه با اعتراض تولیدکنندگان و انجمن‌های تخصصی همراه و لغو شد اما اگر ادامه پیدا می‌کرد، بدون شک صادرات را با مشکلات بیشتری مواجه می‌کرد. این در حالی است که صنعت روی، یک صنعت ارزآور است که می‌تواند کمک شایانی به اقتصاد کشور کند و باید شرایط لازم برای توسعه صادرات شمش روی و سایر محصولات آن فراهم شود.
وی در خصوص کاهش قیمت فلزات در بازارهای جهانی، مطرح کرد: قیمت‌گذاری روی بر اساس بورس فلزات لندن (LME) انجام می‌شود و قیمت آن همراه با سایر فلزات مانند مس و آلومینیوم کاهش یافته است. از آنجایی که نرخ دلار نیز همواره با نوسان همراه بوده است، بر همین اساس قیمت روی در داخل دستخوش تغییر می‌شود. قیمت‌گذاری دستوری، یکی دیگر از معضلاتی است که تمام تولیدکنندگان نسبت به آن معترض هستند و خاک روی در بورس کالای ایران، توسط یکی از شرکت‌های خصولتی عرضه و قیمت‌گذاری می‌شود که به هیچ وجه کارشناسانه نیست و مشخص نیست که قیمت آن بر چه اساسی مشخص می‌شود. ما به هیچ وجه خاک مورد نیاز خود را از بورس خریداری نمی‌کنیم و به دنبال تامین آن از کشور ترکیه هستیم.
چاره‌ای جز واردات خاک از ترکیه نداریم
این تولیدکننده شمش روی در همین راستا اضافه کرد: خاک روی عرضه شده در بورس کالای ایران، از عیار مناسب برخوردار نیست. ضمن اینکه شاهد هستیم عیار خاک عرضه شده در بورس با عیار نهایی خاک مورد استفاده در کارخانه متفاوت است که این مسئله می‌تواند منجر به زیان مالی فراوانی برای یک تولیدکننده در زمینه تامین مواد اولیه شود. مشخص نیست که چرا باید عیار خاک وارداتی از عیار خاک داخلی بیشتر باشد و این در حالی است که ما معادن بزرگ و غنی از خاک روی در کشور داریم که می‌توانیم بیشترین بهره را از آن‌ها داشته باشیم. متاسفانه ذخیره خاک معدن انگوران که روزی بهشت تولیدکنندگان شمش روی بود، رو به پایان است و از آنجایی که صنعت روی وابسته به خاک اکسیدی است، بنابراین در آینده با چالش تامین مواد اولیه مواجه خواهیم شد. البته ذخایر غنی خاک سولفوره مانند معدن مهدی‌آباد در کشور وجود دارد که ذخایر آن سولفیدی است و تکنولوژی فرآوری این خاک، در اختیار چند تولیدکننده قرار دارد. بنابراین باید تکنولوژی فرآوری خاک سولفیدی در اختیار تمام واحدهای تولیدی شمش روی قرار بگیرد تا بیشترین بهره‌وری را از ذخایر سولفیدی کشور داشته باشیم.
گوهری در ارتباط با فرایند تولید شمش روی، مطرح کرد: فرایند تولید شمش در شرکت کیمیا جم پارس مانند سایر تولیدکنندگان داخلی، روش هیدرومتالورژی است. در این روش، ابتدا خاک روی در مخازن لیچینگ با افزایش اسید سولفوریک، حل و به محلول سولفات روی تبدیل می‌شود. پس از فیلتراسیون و جداسازی اجزای نامحلول، محلول فیلتر شده طی دو مرحله به منظور جداسازی ناخالصی‌های موجود، تصفیه و محلول حاصل به قسمت الکترولیز هدایت می‌شود و به دنبال عبور جریان برق مستقیم با ولتاژ و آمپراژ کافی، فلز روی بر سطح کاتدها رسوب می‌کند و در بازه‌های زمانی مختلف، از سطح کاتد به صورت ورقه‌هایی از جنس روی خالص جدا می‌شود. در ادامه پس از عبور از کوره ذوب، به شکل شمش روی، بسته‌بندی و آماده فروش می‌شود. ضمن اینکه تمام تجهیزات و ماشین‌آلات مجموعه، ساخت داخل هستند و خوشبختانه مشکلی در زمینه تامین قطعات یدکی مورد نیاز خود نداریم.
وی ضمن قدردانی از حمایت دولت از تولیدکنندگان بخش خصوصی، تاکید کرد: دولت و مسئولان سازمان‌های ذی‌ربط تا جایی که بتوانند، از تولیدکنندگان حمایت می‌کنند و اقدامات خوبی نیز طی سالیان اخیر در زمینه حمایت از تولید صورت پذیرفته است. خوشبختانه شرایط تولید مجموعه ما به نحوی بوده است که نیاز به دریافت تسهیلات بانکی نداشته‌ایم و با ۱۰۰ درصد ظرفیت تولید، مشغول فعالیت هستیم. ضمن اینکه همواره نسبت به پرداخت قانونمند بیمه و مالیات نیز اقدام می‌کنیم و خود را موظف به رعایت قوانین و اصول تولید می‌دانیم.
امیدوار به آینده صنعت روی هستیم
مدیرعامل شرکت کیمیا جم پارس در ادامه چشم‌انداز روشنی را برای صنعت روی متصور شد و عنوان کرد: صنعت روی، از آینده درخشانی در داخل کشور برخوردار خواهد بود؛ چراکه تولیدکنندگان ایرانی توانسته‌اند با بهره‌گیری از نیروی انسانی متخصص و دانش و تکنولوژی روز تولید، به موفقیت‌های فراوانی طی سالیان اخیر دست پیدا کنند. عملکرد فعالان صنعت روی نسبت به ۱۰ سال قبل، تحسین برانگیز و روبه‌رشد بوده است و به خوبی توانسته‌ایم بازارهای منطقه‌ای را در دست بگیریم. ضمن اینکه اگر تحریم‌ها نیز لغو شود، به راحتی می‌توانیم با تولیدکنندگان کشورهای مطرح اروپایی رقابت و شمش خود را به این کشورها صادر کنیم. خوشبختانه بازار شمش روی ایران محدود نیست و علاوه بر تامین نیاز واحدهای داخلی، از پتانسیل بالایی برای صادرات و ارزآوری بیشتر برخوردار است.
گوهری در پایان یادآور شد: به جرات می‌توان گفت صنعت روی در چنین شرایط اقتصادی، قابلیت سرمایه‌گذاری و اشتغال‌زایی بیشتری دارد و اگر دانش تولید شمش در اختیار افراد علاقمند قرار بگیرد، می‌تواند آینده آن‌ها را در این صنعت تضمین کند. البته باید بررسی‌های لازم برای حضور سودده در عرصه تولید انجام شود و سپس وارد این بخش جذاب و البته دشوار شد. امیدوار هستیم صنعت روی همچنان به مسیر موفق خود ادامه دهد تا ضمن اشتغال‌زایی بیشتر، شاهد بهبود شرایط اقتصادی کشور باشیم.
