مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران گفت: علی‌رغم چالش تامین مواد اولیه و سایر مشکلات تولید که هر سال نسبت به سال قبل بیشتر می‌شود، توانستیم تولید مته‌های حفاری مرتبط با بخش معدن را نیز در دستور کار قرار دهیم
محمود تبریزی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» اظهار داشت: شرکت سیلندرسازی تهران، تنها تولیدکننده مته حفاری در کشور است اما از حدود دو سال پیش تاکنون، تامین مواد اولیه یعنی فولاد آلیاژی برای ساخت مته با دشواری زیادی انجام می‌شود. به طور مثال، با اینکه فولاد آلیاژی در بازار وجود دارد اما قیمت آن ۹۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم است و تامین‌کنندگان، این نوع فولادها را به هر قیمت که بخواهند به مشتری عرضه می‌کنند. ضمن اینکه شرکت فولاد آلیاژی سفارش امروز را ۶ ماه بعد به قیمت هر کیلوگرم ۵۰ هزار تومان تحویل می‌دهد.
وی افزود: به دلیل زمان بسیار طولانی سفارش‌گذاری و تحویل مواد اولیه، نمی‌توانیم در این مدت کارخانه را معطل رسیدن مواد اولیه بگذاریم. به ناچار مواد اولیه خود را از واسطه‌ها به هر نحو ممکن با قیمت بسیار بالا تامین می‌کنیم.
مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران اضافه کرد: هم‌اکنون در حال مذاکره با شرکت فولاد آلیاژی ایران برای سفارش ۶ ماهه هستیم اما نکته مهم این است که قیمت سفارش بر اساس قیمت روز محاسبه می‌شود. بنابراین قیمت متغیر بوده و نمی‌توان از هم‌اکنون روی یک قیمت مشخص حساب کرد. این یعنی اگر در زمان سفارش، قیمت یک گرید خاص فولاد آلیاژی حدود ۳۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم باشد، ممکن است در هنگام تحویل قیمت آن به ۵۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم برسد و باید مابه‌التفاوت آن در حین تحویل پرداخت شود.
تبریزی ادامه داد: نکته مهم دیگر در سفارش‌گذاری برای تامین مواد اولیه، افزایش پیش‌پرداخت است که قبلا ۲۵ درصد از کل سفارش بود اما اکنون به ۴۰ تا ۷۰ درصد افزایش یافته است. افزایش بی‌رویه قیمت‌ها و عدم تحویل به موقع مواد اولیه، وضعیت نابه‌سامانی را برای مصرف‌کنندگان فولادهای آلیاژی به وجود آورده است. متاسفانه مرجعی هم به وضعیت آشفته بازار فولاد کشور رسیدگی نمی‌کند. این یعنی اگر یک مصرف‌کننده نسبت به تامین مواد اولیه از تامین‌کنندگان شکایت دارد، مرجعی به این شکایت رسیدگی نمی‌کند و یا اینکه شکایت راه به جایی نمی‌برد.
وی با ذکر مثالی در خصوص عدم رسیدگی به شکایات، گفت: دو سال قبل یک گرید فولاد آلیاژی را از یکی از تامین‌کنندگان خریداری کردیم؛ هنگامی که فولاد را تحویل گرفتیم و محصول را ساختیم، کیفیت محصول مطابق با استاندارد نبود. پس از اینکه ترکیبات فولاد را آزمایش کردیم، مشخص شد، گرید تحویل شده مطابق با سفارش و استاندارد نیست. شایان ذکر است که مشتری ما شرکت نفت بود و این شرکت نیز گرید فولادها را مطابق با استاندارد اندازه‌گیری می‌کند. بنابراین محصول تولیدی شرکت ما را برگرداند.
مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران اذعان کرد: شرکت ما با دریافت فولاد آلیاژی بی‌کیفیت و تولید محصول غیراستاندارد، به شرکت نفت خسارت زد و کارشناسان تامینکننده نیز غیر استاندارد بودن ماده اولیه را مطابق با آنالیزهای صورت گرفته، تایید کردند. در این موضوع باید فولاد آلیاژی غیر استاندارد به تامینکننده بازگردانده می‌شد و در قبال آن، یا محصول جدید به شرکت ما تحویل می‌داد یا اینکه خسارت را به نرخ روز پرداخت می‌کرد اما متاسفانه نه تامینکننده زیر بار این مسئله رفته است و نه اینکه مرجعی برای پیگیری و شکایت وجود داشت.
تبریزی خاطرنشان کرد: در حال حاضر، امکان واردات فولاد آلیاژی وجود ندارد و مصرف‌کنندگان باید فولاد آلیاژی خود را از تولیدکنندگان داخلی تامین کنند. بنابراین تقاضای فولاد آلیاژی از تولیدکنندگان داخلی به شدت افزایش یافته و افزایش قیمت نیز به این تولیدکنندگان برای کسب درآمد و سودآوری بیشتر کمک کرده است.
تنوع مصرف گریدهای فولادی
مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران با اشاره به تنوع گریدهای فولادی برای تولید مته، عنوان کرد: نوع گرید فولاد آلیاژی مصرفی، بستگی به سفارش مشتریان دارد. مته‌های تولیدی شرکت ما در سایزها و وزن‌های گوناگون تولید می‌شوند. به طوری که قطر برخی از مته‌ها به بیش از یک متر و وزن فولاد آلیاژی به کار رفته در آن به ۷۰۰ کیلوگرم می‌رسد. ضمن اینکه ممکن است در یک محصول، در بخش‌های مختلف آن، انواع فولادهای آلیاژی به کار رود. به طور مثال، برای تولید یاتاقان‌های مته حفاری، فولاد آلیاژی بلبرینگی یا سمانته شده بسیار سخت استفاده می‌شود. در حالی که در بدنه و بخش‌های دیگر این محصول، آلیاژهای دیگری از فولاد به کار می‌رود.
وی تاکید کرد: تنوع فولاد و میزان فولادی که در بخش‌های مختلف محصول استفاده می‌شود، به دشواری تامین مواد اولیه می‌افزاید. به طوری که ناچار هستیم مازاد برخی از فولادهای آلیاژی را پس از خرید و تولید محصول، در انبار بگذاریم. به همین دلیل همواره در سفارش‌گذاری تامین مواد اولیه، حجم دریافت مواد اولیه، تولید محصول، سفارش گرفتن از سوی مشتریان و تحویل به موقع آن به مشتری با چالش مواجه هستیم. در نتیجه، مدتی است که سفارش تولید محصول را قبول نمی‌کنیم زیرا با توجه به چالش تامین مواد اولیه، قطعا نمی‌توانیم به موقع و با قیمت توافق شده، محصول را به مشتریان تحویل دهیم. ضمن اینکه فاصله سفارش‌گذاری تا دریافت مواد اولیه بسیار زیاد و بعضا ۶ تا هفت ماه است. در حالی که مدت زمان تحویل محصول به مشتریان شرکت سیلندرسازی تهران حداکثر دو ماه است.
تعداد تامین‌کنندگان فولاد آلیاژی انگشت‌شمار است
تبریزی در خصوص تامین‌کنندگان فولاد آلیاژی شرکت سیلندرسازی تهران، بیان کرد: دو شرکت فولاد آلیاژی اصفهان و مجتمع صنعتی اسفراین در لیست تامین‌کنندگان شرکت ما قرار دارند. مجتمع صنعتی اسفراین دارای کوره‌های بزرگ تولید فولاد آلیاژی با ظرفیت نسبتا بالا است و بنابراین باید سفارش‌های با حجم بالا را به این شرکت ارائه دهیم. ضمن اینکه قیمت‌های مجتمع صنعتی اسفراین به دلیل حجم نسبتا بالای تولید این شرکت و نیز حجم سفارش شرکت ما، ارزان‌تر از سایر تامین‌کنندگان است. البته زمان تحویل سفارش از سوی مجتمع صنعتی اسفراین طولانی‌تر است.
مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران با بیان اینکه دیگر تامینکننده شرکت ما فولاد آلیاژی اصفهان است، خاطرنشان کرد: شرکت فولاد آلیاژی اصفهان دو کوره ۱۰ تنی در اختیار دارد و حداقل سفارش‌گذاری برای این شرکت نیز باید هفت تن باشد. با این حال، چندین شرکت دیگر در کشور وجود دارند که فولاد آلیاژی تولید می‌کنند اما با توجه به نوع آلیاژهای مورد درخواست شرکت سیلندرسازی و نیز حجم، قیمت و زمان تحویل سفارش، ترجیح داده‌ایم که با دو شرکت یاد شده کار کنیم. گفتنی است که قطر برخی از فولادهای آلیاژی مورد سفارش شرکت ما به بیش از ۱۵ سانتی‌متر می‌رسد که بسیاری از شرکت‌ها غلطک نوردکننده شمش آلیاژی برای تولید میلگرد را ندارند و تنها مجتمع صنعتی اسفراین این غلطک را برای نوردکاری شمش و تبدیل آن به میلگرد دارد.
امکان جایگزینی فولادهای آلیاژی با یکدیگر وجود ندارد
تبریزی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه امکان تغییر گرید فولاد آلیاژی مصرفی وجود دارد یا خیر، توضیح داد: جایگزینی یک گرید فولاد آلیاژی با گرید دیگر زمانی اتفاق می‌افتد که امکانات تست وجود داشته باشد و مشخص شود که گرید جدید همان قابلیت‌های گرید اولیه را دارد یا نه. قطعا نمی‌توان به یکباره و بدون تست عملیاتی گرید را تغییر داد. از آنجا که مته حفاری در اعماق نسبتا زیاد (بعضا دو هزار متر و بیشتر) به کار گرفته می‌شود، از این رو باید گرید آلیاژ خاصی را برای تولید آن به کار برد.
وی تصریح کرد: برای استفاده از یک گرید جدید باید آزمایش‌های مورد نیاز روی گرید مزبور انجام شود و در صورتی که مورد تایید قرار گرفت، نسبت به جایگزینی آن اقدام کرد. محصولات شرکت ما بر اساس استاندارد گواهینامه ISO 9001:2008 از موسسه DNV تولید می‌شوند و گریدهای به کار رفته در محصولات، سال‌ها است که در صنایع مصرف‌کننده استفاده شده‌اند. البته تمایل داریم گرید فولادهای آلیاژی را با توجه به دشواری تامین مواد اولیه تغییر دهیم اما از آنجا که امکانات آزمایشگاهی نداریم، نمی‌توانیم ریسک تغییر گرید آلیاژ را در حال حاضر بپذیریم.
جلوگیری از ارزبری با تولید مته‌های حفاری خاص
مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران مطرح کرد: مته‌های حفاری شرکت ما عمدتا در صنایع نفت و گاز برای حفر چاه‌های عمیق مورد استفاده قرار می‌گیرند و تنها تولیدکننده این محصول در ایران هستیم. اخیرا سبد محصولات خود را گسترش دادیم و ابزارهای مورد نیاز برای TBM را تولید کرده‌ایم. TBMها دستگاه‌های بسیار بزرگ حفاری هستند که در حفر تونل‌های زیرزمینی به ویژه مترو به کار گرفته می‌شوند. گفتنی است که به طور تصادفی با این ابزارها آشنا شدیم؛ به این صورت که یک شرکت در تبریز در بخش حفاری تونل فعالیت می‌کرد و ابزارهای حفاری دستگاه این شرکت به دلیل ساختار سنگی زیر زمین شهر تبریز تنها ۳۰۰ متر به صورت یکجا قادر به حفاری بود. بنابراین پس از مصرف ابزار حفاری در این ۳۰۰ متر، شرکت یاد شده ناچار بود دستگاه TBM با آن عظمت را از تونل خارج و ابزار حفاری جدید را روی آن نصب و مجدد به تونل منتقل کنند. این عملیات برای شرکت حفار بسیار هزینه‌بر بود.
تبریزی در خصوص فرایند تولید ابزار حفاری تونل و حضور شرکت سیلندرسازی در این حوزه، گفت: شرکت حفار به دلیل تجربیاتی که شرکت ما در زمینه حفاری داشت، تماس گرفت و بنابراین توانستیم برای آن‌ها، ابزار مورد نیاز حفاری در شرایط سخت را طراحی کنیم و بسازیم. البته محصول تولیدی را تنها برای تست اولیه ارائه دادیم اما در کمال تعجب، پس از به‌کارگیری ابزار حفاری برای نخستین بار، TBM توانست ۹۰۰ متر را بدون مشکل حفاری کند. حتی آخرین نمونه ابزارهایی که در اختیار این شرکت گذاشتیم، توانستند تا یک هزار و ۸۰۰ متر نیز حفاری کنند. به این ترتیب، TBM توانست فاصله میان دو ایستگاه مترو را بدون وقفه حفاری کند و شرکت استفاده‌کننده از این ابزار بسیار راضی بود.
وی اضافه کرد: با وجود تولید ابزارآلات حفاری برای شرکت حفرکننده مترو در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ و ارسال فاکتور برای این شرکت، هنوز نتوانستیم مطالبات خود را به طور کامل دریافت کنیم. حتی اگر این شرکت قصد پرداخت هزینه آن را در سال جاری داشته باشد، مابه‌التفاوت آن با توجه به افزایش شدید قیمت‌ها رقم بسیار زیادی خواهد بود. البته شرکت پیمانکار حفاری اعلام کرده که به جای پرداخت هزینه نقدی، دارایی یا زمین تهاتر کند که متاسفانه دردی از مشکلات شرکت ما دوا نمی‌کند.
مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران با بیان اینکه یکی از مشتریان مته‌ها و ابزارآلات حفاری بخش معدن است، خاطرنشان کرد: به تازگی درخواست‌هایی مبنی بر ساخت دستگاه‌های حفاری بخش معدن داشتیم و شروع به ساخت نمونه‌هایی برای این بخش کردیم. چراکه اخیرا موضوع اکتشافات در معدن مطرح شده است و با توجه به نیاز بخش معدن به اکتشافات عمیق و حفاری، استفاده از مته حفاری در دستور کار قرار دارد. گفتنی است که مته‌های حفاری بخش معدن انحصارا از خارج وارد می‌شدند و از آنجایی که امکان دارد تحریم مانع واردات شود، بنابراین ساخت داخل در اولویت است. در صورتی نمونه‌های اولیه ابزارآلات حفاری از سوی متقاضیان تایید شود، قطعا بخشی از هزینه‌های تحمیلی واردات کاسته خواهد شد.
تبریزی تصریح کرد: شرکت سیلندرسازی علاوه بر مته و ابزارآلات حفاری، ابزارهای درون‌چاهی و برون‌چاهی همراه حفاری را نیز تولید می‌کند و این محصولات مطابق با استانداردها و درخواست‌های مشتریان بوده که پس از تست اولیه و جواب گرفتن، تحویل آن‌ها شده است. مشتریان همواره پس از تست نمونه‌های اولیه محصولات شرکت ما، تایید کرده‌اند که کیفیت و عملکرد آن‌ها مطابق با محصولات وارداتی شرکت‌های معتبر بوده است.
مشکلات کشور ناشی از خودتحریمی‌ها است
مدیرعامل شرکت سیلندرسازی تهران بزرگ‌ترین مشکل تولیدکنندگان کوچک و صنایع مصرف‌کننده را نقدینگی دانست و اذعان کرد: عدم تبدیل هزینه‌ها به نقدینگی و پرداخت نشدن مطالبات از سوی مشتریان، بزرگ‌ترین مشکل بوده و تامین مواد اولیه از بازار آزاد را با چالش مواجه کرده است. بسیاری از مصرف‌کنندگان به دلیل کمبود نقدینگی، از میزان تولید خود نسبت به ظرفیت اسمی کاسته‌اند و با سختی به فعالیت خود ادامه می‌دهند. ظرفیت تولید انواع مته‌های حفاری شرکت سیلندرسازی ۵۰۰ عدد در سال است و هم‌اکنون با حداکثر ۲۰ درصد ظرفیت فعالیت می‌کنیم. البته وضعیت تولید ابزارهای برون‌چاهی نسبت به ظرفیت، بهتر از سایر محصولات است.
وی بیان کرد: اخیرا یک شرکت خارجی ماشین‌آلات خود را حراج کرده است که توانستیم آن‌ها را خریداری کنیم اما هنوز موفق به انتقال این ماشین‌آلات به ایران نشده‌ایم. تحریم‌ها و مشکلات انتقال ارز و تجهیزات از کشورهای خارجی چالش اصلی بوده اما مشکل اساسی‌تر در کشور ما است؛ متاسفانه اداره‌های مرتبط با واردات سختگیری‌های به مراتب شدیدتری را نسبت به طرف خارجی اعمال می‌کنند زیرا طرف خارجی درخواست داده که این تجهیزات مرتبط با صنایع هسته‌ای و ممنوعه نباشد اما بروکراسی اداری مربوط به واردات در کشور ما و نیز مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا ماه‌ها است که باعث تاخیر در رسیدن تجهیزات به کشور شده است. خودتحریمی‌ها بیش از تحریم‌ها به تولیدکنندگان فشار وارد می‌کند.
تبریزی در پایان ابراز امیدواری کرد که مسئولان و مدیران شرکت‌های تامینکننده فولادهای آلیاژی شرایط مصرف‌کنندگان نهایی را درک کنند زیرا پیش از تحریم‌ها عمده نیازها از طریق واردات تامین می‌شد و این نوع فولادها برخلاف فولاد ساختمانی و معمولی، حجم بسیار کمی از تولید کل کشور را شامل می‌شود. مسئولان و فولادسازان می‌توانند با سهل گرفتن شرایط برای مصرف‌کنندگان، زمینه را برای رونق بیشتر صنایع پایین‌دستی فراهم کنند.
انتهای پیام//
