از اواسط سال ۲۰۲۱ تا اواخر سال ۲۰۲۲ میلادی، قاره اروپا و بخش‌هایی از قاره آسیا درگیر بحران انرژی بودند؛ قیمت‌های نفت، گاز، زغال‌سنگ و برق در این مناطق افزایش یافت و در برخی موارد به بالاترین میزان خود رسید. به همین دلیل، بخش خانگی و بخش‌های تجاری در این مناطق در این دوران مجبور بودند حجم انرژی مصرفی خود را کاهش دهند.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از خبرگزاری رویترز، طبق بررسی‌های انجام شده به نظر می‌رسد بحران انرژی در قاره اروپا پایان یافته است. تهاجم روسیه به اوکراین و تحریم‌های اعمال شده در پاسخ به این تجاوز از سوی ایالات متحده آمریکا و متحدان، باعث اختلال در روند عرضه انرژی جهانی شد که پیش از این نیز به دلیل افزایش مقدار تولیدات صنعتی پس از همه‌گیر شدن ویروس کرونا با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کرد.
حدود ۱۸ تا ۲۴ ماه پس از پایان شیوع ویروس کرونا، اختلالات در روند عرضه جهانی انرژی با کاهش مواجه شد و قیمت حامل‌های انرژی به سمت میانگین‌های بلندمدت قبل از آغاز تورم اقتصادی در این بخش بازگشت.
قیمت انرژی و منابع تامین آن در قاره اروپا
بدون شک اختلالات بیشتری در آینده در بخش انرژی جهانی ایجاد خواهد شد اما در حال حاضر اختلالات مرتبط با پایان همه‌گیری کرونا و مشکلات مربوط به این بخش به علت حمله روسیه به اوکراین به پایان رسیده و بازار خود را با شرایط فعلی وفق داده است.
در حال حاضر یکی از بحران‌هایی که قاره اروپا با آن دست و پنجه نرم می‌کند، این است که این قاره تصمیم گرفت استفاده از گاز مایع طبیعی را با گاز طبیعی که از طریق چندین خط لوله از روسیه به این قاره انتقال داده می‌شد، جایگزین کند؛ در حالی که این اقدام، هزینه بیشتری نیز برای این قاره در پی داشت و وضعیت رقابت در صنایع مختلف در قاره اروپا را با مشکل مواجه کرد.
_نفت:
در بازار نفت، مقدار تولید نفت خام و میعانات آن در ایالات متحده آمریکا همچنان به روند افزایشی ادامه داده و در ماه آگوست ۲۰۲۳، حتی از میزان اوج خود پیش از آغاز همه‌گیری کرونا نیز فراتر رفت. مقدار تولید نفت در دیگر کشورهای غیر عضو سازمان اوپک نیز به طور پیوسته در حال افزایش است.
داده‌های به دست آمده با بسامد بالا از بازار نفت ایالات متحده آمریکا، نشان می‌دهد که حجم ذخایر نفت خام تجاری این کشور حدود ۱۲ میلیون بشکه (مثبت ۳ درصد یا مثبت ۰٫۲۶ انحراف معیار) بالاتر از میانگین فصلی در اواسط ماه نوامبر ۱۰ سال گذشته بوده است. این مسئله نشان‌دهنده کافی بودن حجم عرضه نفت در این بازار است.
بر همین اساس قیمت‌های آتی نفت خام برنت تاکنون، در ماه نوامبر سال جاری میلادی به طور متوسط ۸۲ دلار در هر بشکه تعیین شده است که دقیقا با میانگین قیمت تعیین شده این ماده در ابتدای قرن ۲۱ پس از کاهش حجم تورم اقتصادی مطابقت دارد.
به طور متوسط اختلاف قیمت‌های ۶ ماهه نفت برنت در حالت بکواردیشن به ۱٫۵۷ دلار رسید که فقط کمی بالاتر از میانگین بلندمدت این حالت یعنی ۱٫۰۴ دلار بود.
لازم به یادآوری است در اواخر سال ۲۰۲۲ و اوایل سال ۲۰۲۳، نگرانی‌ها در مورد مازاد تولید و انباشت احتمالی ذخایر نفت، جای خود را به نگرانی‌ها در مورد کمبود عرضه و کاهش سریع این ذخایر داد.
عربستان سعودی و دیگر کشورهای عضو سازمان اوپک پلاس، چندین بار مقدار تولید نفت خود را به منظور جلوگیری از ایجاد وضعیت مازاد انبار ذخایر این ماده کاهش داده‌اند. این اتفاق برخلاف افزایش مقدار تولیدی است که اعضای این سازمان در سال ۲۰۲۲ به دلیل پیش‌بینی کمبود تولید نفت انجام دادند.
_گاز:
حجم ذخایر گاز ایالات متحده آمریکا از ماه فوریه ۲۰۲۳، به بالاتر از میانگین فصلی ۱۰ سال قبل رسید و حجم صادرات آن به دیگر کشورها افزایش بی‌سابقه‌ای را به ثبت رساند.
قیمت‌های معاملات آتی گاز در ایالات متحده آمریکا پس از کاهش تورم، به پایین‌ترین میزان خود در ۳۰ سال گذشته رسید که این موضوع نشان از واکنش بازار به وضعیت مازاد اولیه ذخایر انبار شده گاز دارد.
حجم ذخایر گاز در انبارهای اروپا از پایان سه ماهه اول سال ۲۰۲۳، به دنبال زمستان گرم غیرمعمول در این سال و ماه‌های آخر سال ۲۰۲۲ و همچنین کاهش شدید مصرف گاز صنعتی، یک رکورد فصلی را به ثبت رساند.
به علاوه، مقدار تولید کالاهای انرژی‌بر در آلمان از ابتدای سال ۲۰۲۲، حدود ۱۷ درصد کاهش یافت و تاکنون هیچ نشانه‌ای از بازیابی در آن مشاهده نشده است.
مجموع میزان مصرف گاز در هفت کشور بزرگ مصرف‌کننده انرژی در اتحادیه اروپا یعنی آلمان، ایتالیا، فرانسه، هلند، اسپانیا، بلژیک و لهستان در ۹ ماهه سال ۲۰۲۳، در مقایسه با میانگین فصلی ۱۰ سال گذشته (۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱) و قبل از تهاجم روسیه به اوکراین، حدود ۱۳ درصد کاهش را تجربه کرد.
قیمت‌های آتی گاز در ماه نوامبر ۲۰۲۳، به طور متوسط ۴۸ یورو در هر مگاوات ساعت تعیین شد که نسبت به قیمت ۲۲۳ یورو ثبت شده در اوج بحران انرژی در ماه آگوست ۲۰۲۲، کاهش چشمگیری را نشان می‌دهد.
همچنین متوسط قیمت‌های آتی گاز در اروپا در سال ۲۰۲۳، به طور متوسط ۵۳ یورو بوده است؛ در حالی که این رقم در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹، حدود ۲۳ یورو و بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴، حدود ۳۲ یورو تعیین شده بود.
با این حال اگرچه قیمت‌ها هنوز نسبت به میانگین بالا هستند و دیگر در سطح بحرانی قرار ندارند اما به نظر می‌رسد این قیمت‌ها در سال ۲۰۲۴ افت بیشتری را به ثبت برسانند.
زغال‌سنگ
در رابطه با زغال‌سنگ باید اعلام کرد که حجم تقاضا برای این ماده معدنی، کاهش بسیار شدیدی را تجربه کرده است. دلیل این موضوع، افزایش حجم عرضه گاز در بازار و روند صعودی در مقدار تولید زغال‌سنگ از معادن اعلام شده است.
قیمت آتی زغال‌سنگ با شرط تحویل به بنادر شمال غربی اروپا، به طور متوسط حدود ۱۱۲ دلار در هر تن در ماه نوامبر ۲۰۲۳ تعیین شد که نسبت به رقم ۳۰۰ دلار در هر تن ثبت شده در ماه سپتامبر ۲۰۲۲، روند کاهشی را نشان می‌دهد.
میزان تولید زغال‌سنگ در چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده این ماده معدنی در جهان، به سالانه ۴۲۵ میلیون تن (۱۰ درصد افزایش) در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت؛ همچنین تولید این ماده معدنی در چین طی ۱۰ ماهه سال ۲۰۲۳، تاکنون به حدود ۱۴۴ میلیون تن (۴ درصد افزایش) رسیده است.
کاهش قیمت انرژی
هر بخش در بازار انرژی، نوسانات متفاوتی را تجربه کرده است اما همه این بخش‌ها، تغییرات رشد سریع‌تر در تولید و کاهش میزان مصرف را به ثبت رسانده‌اند.
در بخش نفت، به دلیل کندی روند چرخه تجارت جهانی، میزان مصرف این ماده رشد ناچیزی را به ثبت رسانده است؛ در حالی که میزان تولید نفت کشورهای عضو سازمان اوپک پلاس، افزایش سریع‌تری را تجربه کرده و به همین دلیل بازار این ماده در حال حرکت به سمت وضعیت مازاد عرضه است.
حجم صادرات نفت روسیه علی‌رغم اعمال تحریم‌ها از طریق دور زدن موانع قانونی و بهره‌برداری از خلاءهای موجود در تحریم‌های وضع شده و افزایش استفاده از نفتکش‌های بازار سیاه، همچنان در سطح بالایی قرار دارد.
به دلیل گرمای غیرمعمول در سال ۲۰۲۲ و زمستان سال ۲۰۲۳، مصرف گاز در قاره اروپا کاهش پیدا کرد. به علاوه به علت توقف موقت در فعالیت برخی از واحدهای تولیدی، تقاضا برای استفاده از گاز در صنایع مصرف‌گرا در اروپا با افت شدیدی همراه شد.
در همین راستا، اروپا توانست گاز مصرفی خود که از طریق روسیه تامین می‌شد را با گاز طبیعی مایع وارداتی جایگزین کند. بر همین اساس میزان استفاده از گاز طبیعی مایع در کشورهای اروپا در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۲ و زمستان سال ۲۰۲۳، از کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا پیشی گرفت و این مسئله منجر به کاهش میزان مصرف گاز طبیعی کشورهای فقیرتر شد.
افزایش مقدار تولید زغال‌سنگ از معادن چین در کنار افزایش تصاعدی در مقدار تولید برق از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر انرژی بادی و خورشیدی، وضعیت کمبود زغال‌سنگ را کاهش داد.
از دیگر عواملی که در تعدیل وضعیت کمبود زغال‌سنگ نقش داشته‌اند، می‌توان به افزایش مقدار تولید انرژی از طریق نیروگاه‌های برق‌آبی در برزیل و کاهش حجم واردات گاز طبیعی مایع و تجربه پاییزی با هوای گرم و غیرمعمول در بخش شمال غربی اروپا در سال ۲۰۲۳ اشاره کرد.
یکی دیگر از این عوامل مهم که نیاز است در اینجا به آن اشاره شود، افزایش قیمت زغال‌سنگ طی سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ بود که روند تعدیل وضعیت کمبود زغال‌سنگ در یک دوره نسبتا کوتاه را تسریع بخشید.
با در نظر گرفتن این موضوع، پس از پشت سر گذاشتن وضعیت کمبود شدید زغال‌سنگ در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، میزان تولید، مصرف و حجم ذخایر انبارهای این کالا تا پایان سال ۲۰۲۳ و حتی برای سال ۲۰۲۴ بهبود یافته و آنطور که به نظر می‌رسد وضعیت زغال‌سنگ از حالت بحران خارج شده است.
انتهای پیام//
