در چشم‌انداز در حال تغییر بخش انرژی در مقیاس جهانی، آنتیموان به یک عنصر بسیار پرکاربرد در صنایع دفاعی و انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل شده است. این ماده معدنی به طور ویژه در تولید سیستم‌های فناورمحور انرژی خورشیدی، باتری پیشرفته و صنایع نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به‌ نقل از پایگاه خبری «CarbonCredits»، افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی اخیر در سطح جهانی آسیب‌پذیری‌هایی را در زنجیره تامین آنتیموان ایجاد کرده؛ از این‌ رو تلاش کشورهای مختلف برای تامین پایدار این ماده معدنی با روندی صعودی همراه شده است.

آنتیموان؛ سلاح مخفی انرژی‌های تجدیدپذیر

گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر به شدت به تامین مواد معدنی حیاتی متکی بوده و آنتیموان نیز از این قائده مستثنی نیست. به‌کارگیری آنتیموان در تولید پنل‌های خورشیدی، جذب نور را افزایش داده؛ انتقال بار الکتریکی را آسان‌تر کرده و بهره‌وری عملکرد کانی پروسکایت استفاده شده در تولید سلول‌های خورشیدی را افزایش می‌دهد. به علاوه، استفاده از آنتیموان موجب رشد نرخ تبدیل انرژی و در نتیجه افزایش جذب نور در پنل‌های خورشیدی می‌شود.

همچنین استفاده از این ماده معدنی در تولید پنل‌های خورشیدی، پایداری حرارتی این سیستم‌ها را افزایش داده است. بنابراین نیاز به جایگزینی پنل‌ها به دلیل مقاومت بالاتر در برابر شرایط سخت کاهش پیدا می‌کند.

سیستم‌های ذخیره انرژی باتری، یکی دیگر از بخش‌هایی به شمار می‌آید که از آنتیموان در ساخت آن استفاده می‌شود. خواص منحصربه‌فرد آنتیموان باعث شده است در تولید باتری‌های فلزی مایع به منظور ساخت سیستم‌های ذخیره انرژی باتری پنل‌های خورشیدی از این ماده معدنی استفاده شود. لازم به ذکر است که به‌کارگیری باتری‌های فلزی مایع، جذب و توزیع انرژی خورشیدی تولید شده را افزایش می‌دهد و چالش‌های مربوط به تناوبی بودن دسترسی به منابع انرژی تجدیدپذیر را برطرف می‌کند.

با پیش‌بینی رشد تصاعدی نصب سیستم‌های مبتنی بر انرژی خورشیدی، نباید نقش پررنگ آنتیموان در گذاری آسان‌تر به انرژی‌های تجدیدپذیر را نادیده گرفت. در همین راستا، آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی تا سال ۲۰۳۰ در سطح جهانی، به بیش از ۳۰۰ گیگاوات و تا سال ۲۰۵۰، به حدود ۷۰۰ گیگاوات برسد.

ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی در سراسر جهان از سال ۲۰۱۵ تا سال ۲۰۵۰

نقش برجسته آنتیموان در ساخت سیستم‌های دفاعی

علاوه بر بخش انرژی‌های تجدیدپذیر، از آنتیموان در ساخت ابزارهایی در صنایع دفاعی نیز استفاده می‌شود. وزارت دفاع آمریکا از این ماده معدنی حیاتی در ساخت بیش از ۲۰۰ نوع مهمات از جمله کلاهک‌های ضربه‌ای، چاشنی‌های انفجار و مهمات ضدزرهی استفاده می‌کند.

همچنین به‌کارگیری آلیاژهای آنتیموان، دوام و امنیت باتری‌های سرب اسیدی مورد استفاده در ساخت وسایل نقلیه و تجهیزات نظامی را افزایش می‌دهد. علاوه‌براین، آنتیموان در تولید مواد ضدحریق در صنایع دفاعی نقشی کلیدی ایفا می‌کند. در واقع یونیفرم‌های نظامی، تجهیزات و وسایل نقلیه ضد حریق به استفاده آنتیموان متکی هستند؛ از این رو ایمنی پرسنل نظامی در سناریوهای جنگی تضمین خواهد شد. استفاده از آنتیموان در تولید نیمه‌هادی‌ها که در ساخت حسگرهای مادون قرمز و دستگاه‌های دید در شب به کار می‌روند، بسیار حیاتی محسوب می‌شود.

افزایش تلاش‌‌های جهانی در راستای تامین منابع آنتیموان

طبق گزارش‌های منتشر شده، چین نزدیک به ۵۰ درصد از استخراج جهانی آنتیموان و ۸۰ درصد از فرآوری این ماده معدنی را در اختیار دارد. وضع محدودیت‌های صادراتی اخیر توسط دولت چین به بهانه کاربردهای نظامی و غیرنظامی این ماده معدنی، وابستگی به استفاده از این مواد معدنی در سطح جهان را تشدید کرده است. با توجه به اختلال ایجاد شده در زنجیره‌های تامین، وابستگی صنایع مذکور به آنتیموان افزایش را تجربه کرده است.

وضع چنین محدودیت‌هایی، چالش‌های مهمی برای کشورهای مختلف جهان از جمله ایالات متحده آمریکا ایجاد می‌کند که برای تامین بیش از ۸۰ درصد از آنتیموان مصرفی خود به واردات متکی است. وضح محدودیت‌های صادراتی از سوی دولت چین بر دسترسی به منابع آنتیموان به منظور تولید ابزارهای مورد نیاز در بخش انرژی تجدیدپذیر تاثیر منفی گذاشته است. در همین راستا، صنعت انرژی خورشیدی آمریکا که نقشی حیاتی در گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر دارد، به دلیل کاهش دسترسی به مواد اولیه حیاتی به کار رفته در ساخت پنل‌‌های خورشیدی، با اختلالاتی مواجه شده است. با افزایش تنش‌های تجاری میان چین و کشورهای غربی، تامین منابع جایگزین به یک ضرورت استراتژیک تبدیل شده است. در همین رابطه، آنتیموان یکی از مواد معدنی حیاتی‌ای بوده که چین در ماه اکتبر سال جاری میلادی، صادرات آن به سایر کشورهای جهان را محدود کرده است.

نقش بسیار موثر متنوع‌سازی منابع تامین آنتیموان در ایجاد انعطاف‌پذیری زنجیره تامین

شماری از کشورهای جهان در حال اتخاذ تدابیری در راستای کاهش اتکای خود برای واردات آنتیموان از چین هستند. در طول دو سال گذشته (۲۰۲۳ و ۲۰۲۴)، در مجموع در ۶۲۵ ذخیره معدنی استخراج آنتیموان انجام شده است. استرالیا با استخراج ۴۴ ذخیره معدنی در این زمینه نسبت به سایر کشورهای جهان پیشتاز بوده است.

حجم استخراج آنتیموان از ذخایر معدنی جهان از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴

کانادا، نیوزلند و نامیبیا از جمله دیگر کشورهایی به شمار می‌آیند که در زمینه استخراج آنتیموان فعالیت می‌کنند. اخیرا نیز کشورهای بوسنی، اندونزی و اسلواکی تمایل خود به استخراج ذخایر آنتیموان را اعلام کردند که این موضوع به افزایش حجم تقاضا برای این ماده معدنی در صنایع انرژی‌های تجدیدپذیر و دفاعی مربوط است.

ارزیابی داده‌های ارائه شده اخیر نشان می‌دهد که تلاش کشورهای مختلف جهان برای تامین آنتیموان به علت اختلالات ایجاد شده در زنجیره‌های تامین جهانی و بالا رفتن تنش‌های ژئوپلیتیکی، به طور قابل‌توجهی با افزایش همراه بوده است. علاوه‌براین، همکاری کشورهای مختلف جهان در حال افزایش است.

در همین راستا، کشورهایی مانند استرالیا، بلژیک و هند قدم در مسیر ساخت و سرمایه‌گذاری در واحدهای فرآوری آنتیموان نهاده‌اند. همچنین، از کشورهای آفریقایی‌ای مانند موزامبیک و تانزانیا به عنوان منابع جدید و جایگزین آنتیموان چین نام برده می‌شود. هدف از این اقدامات، ایجاد زنجیره‌های تامین انعطاف‌پذیر عنوان شده است که در برابر افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی تاب‌آوری لازم را داشته باشد.

به دلیل نقش حیاتی آنتیموان در صنایع دفاعی و انرژی‌های تجدیدپذیر، لزوم به‌کارگیری رویکردی متوازن در تخصیص منابع که در تامین حجم تقاضا برای این ماده معدنی نقشی پررنگ ایجاد کند، بیش از پیش احساس می‌شود. تشدید جنگ تجاری میان آمریکا و چین، وضع تعرفه‌های وارداتی جدید، اعمال محدودیت‌های صادراتی و اقدامات تلافی‌جویانه بر روی برخی کالاها، از جمله مواردی محسوب می‌شود که موجب ایجاد اختلال در زنجیره تامین آنتیموان شده است. به همین علت باید به استفاده از نوآوری‌های جدید نسبت به قبل با هدف گذار از این چالش‌ها بیشتر اهمیت داده شود.

افزایش قیمت‌ها و چشم‌انداز بازار آنتیموان

بررسی‌های انجام شده از بازار جهانی آنتیموان نشان می‌دهد که به دلیل افزایش تقاضا و وضع محدودیت‌های صادراتی جدید، روند عرضه این ماده معدنی تحت فشار قرار گفته است. در همین رابطه، قیمت تری اکسید آنتیموان در ماه دسامبر ۲۰۲۴، حدود ۲۳۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۳ افزایش یافت و به ۳۸ هزار دلار در هر تن رسید. به نظر می‌رسد شرایط سخت به وجود آمده در بازار جهانی آنتیموان، عمدتا ناشی از محدودیت‌های صادراتی وضع شده از سوی دولت چین و تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی بوده است.

نوسانات قیمت آنتیموان از سال ۲۰۲۲ و پیش‌بینی افزایش قیمت‌ها در سال ۲۰۲۵

نقش حیاتی این ماده معدنی در تولید ابزارهای فناور‌محور در صنایع دفاعی، پنل‌های خورشیدی و باتری، آنتیموان را در کانون توجهات جهانی قرار داده است. بر همین اساس، انتظار می‌رود حجم تقاضای جهانی برای آنتیموان در سال‌های آینده، به‌ ویژه با توسعه صنایع دفاعی و انرژی‌های تجدیدپذیر به شدت افزایش پیدا کند.

شماری از تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که ارزش بازار آنتیموان ممکن است به‌ دلیل رشد سریع فناوری‌های به کار رفته در پنل‌های خورشیدی، سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی باتری و صنایع دفاعی رشد قابل‌توجهی را تجربه کند.

تخمین زده شده است ارزش حجم تقاضا برای این ماده معدنی حیاتی تا سال ۲۰۳۰ به ۳٫۵ میلیارد دلار برسد. با این حال، بازار آنتیموان همچنان در برابر اختلالات زنجیره تامین آسیب‌پذیر بوده و سهم بالای چین در تولید و فرآوری این ماده معدنی کماکان بر قیمت جهانی آن تاثیر می‌گذارد.

برای رفع اختلالات زنجیره تامین آنتیموان، اقداماتی مانند افزایش سرمایه‌گذاری در منابع جایگزین و استفاده از روش بازیافت انجام شده است. همچنین، کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و کانادا در حال سرعت بخشیدن به تولید داخلی این ماده معدنی هستند. از سوی دیگر، شرکت‌هایی مانند «Military Metals Corp» به دنبال اجرای پروژه‌های اکتشافی به منظور بهره‌برداری از ذخایر بکر و استفاده نشده آنتیموان هستند.

شرکت «Military Metals Corp»، بازیگر کلیدی نوظهور در حوزه آنتیموان

در حال حاضر شرکت «Military Metals Corp» به یک بازیگر کلیدی نوظهور در روند عرضه پایدار آنتیموان تبدیل شده است. شرکت مذکور قصد دارد با افزایش تولید آنتیموان در دارایی‌های معدنی خود در اسلواکی و کانادا، وابستگی کشورهای غربی به واردات این ماده معدنی را کاهش دهد.

با توجه به ارزیابی‌های انجام شده، شرکت «Military Metals Corp» حجم زیادی از ذخایر آنتیموان و طلای پرعیار را در پروژه « Trojarova» تحت مدیریت خود در اسلواکی شناسایی کرده است. این شرکت در نظر دارد از طریق روش حفاری‌های عمیق در پروژه مذکور، حجم تقاضای روزافزون برای آنتیموان در صنایع دفاعی و انرژی‌های تجدیدپذیر را در سطح جهانی تامین کند.

بررسی داده‌‎های منتشر شده، حاکی از وجود مقادیر قابل‌توجهی از آنتیموان در باطله‌های معدنی موجود در منطقه وست گور در استان نوا اسکوشیای کانادا است که از طریق بازیافت آن می‌توان حجم قابل‌توجهی از حجم تقاضا برای این ماده معدنی را به روشی مقرون‌ به صرفه‌تر تامین کرد.

سناریوهای پیش روی بخش جهانی آنتیموان

به منظور پاسخ‌گویی به حجم تقاضای روبه‌رشد آنتیموان، اتخاذ یک رویکرد چندوجهی در مقیاس جهانی امری کاملا ضروری به نظر می‌رسد. از جمله مهم‌ترین این رویکردها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• افزایش سرمایه‌گذاری در استخراج داخلی: توسعه پروژه‌های معدنی آنتیموان در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و کانادا می‌تواند وابستگی به واردات این ماده معدنی را کاهش دهد و انعطاف‌پذیری زنجیره تامین را تقویت کند.
• به‌کارگیری ابزارهای فناورمحور: توسعه مواد جایگزین و روش‌های بازیافت آنتیموان می‌تواند فشار بر تامین حجم تقاضا برای این ماده معدنی از طریق استخراج از معادن را کاهش دهد.
• توسعه همکاری‌های بین‌المللی: تلاش کشورهای مختلف در خصوص گسترش روابط بین کشورها، علاوه بر متنوع‌سازی منابع تامین در زنجیره‌های تامین، دسترسی عادلانه به مواد معدنی حیاتی نظیر آنتیموان را تضمین خواهد کرد.

در پایان باید دوباره به نقش بسیار کلیدی آنتیموان در توسعه صنایع دفاعی و انرژی‌های تجدیدپذیر اشاره کرد. همچنین با توجه به چالش‌های ایجاد شده در گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی، باید از تامین پایدار این ماده معدنی حیاتی در زنجیره تامین جهانی اطمینان حاصل کرد.

انتهای پیام//