خوش‌بینی اولیه در مورد بازیابی رشد اقتصادی چین پس از پایان قرنطینه‌های اعمال شده به منظور شیوع ویروس کرونا در نیمه اول سال جاری میلادی به تدریج کنار گذاشته شده و باعث شد که اکثر فلزات پایه شرایط دشوار معاملاتی را در نیمه دوم سال ۲۰۲۳ تجربه کنند.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌ آنلاین» و به‌ نقل از خبرگزاری رویترز، شاخص بورس فلزات لندن (.LMEX) که عملکرد ۶ فلز پایه اصلی معامله شده در این بورس را ارزیابی می‌کند، در حال حاضر با نزدیک شدن به ماه ژانویه ۲۰۲۴ حدود ۷ درصد کاهش یافته است.

از میان این ۶ فلز پایه اصلی در بورس فلزات لندن، تنها مس است که تا پایان سال ۲۰۲۳ روند قیمتی آن صعودی اعلام شد و همچنان نیز روند افزایشی این فلز ادامه دارد.

بازیابی روند رشد اقتصادی چین پس از پایان محدودیت‌های سختگیرانه اعمال شده به منظور شیوع ویروس کرونا در پایان سال ۲۰۲۲ بسیار ضعیف بوده و بخش ساخت و تولید در ایالات متحده آمریکا و اروپا نیز به طور پیوسته روند نزولی داشته است.

در حال حاضر سیستم قیمت‌گذاری فلزات هنوز مبتنی بر چرخه سنتی اقتصادی است اما نمی‌توان فرصت ایجاد شده برای رسیدن به یک چرخه باثبات رشد اقتصادی همراه با افزایش حجم تقاضا برای کالا و خدمات «super-cycle)» مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر را نادیده گرفت.

اگرچه ممکن است برای رسیدن به چنین وضعیتی کمی اغراق شده باشد اما تقاضا برای فلزات سبز توانسته است کاهش حجم تقاضا برای فلزات پایه در بخش‌های ساخت‌و‌ساز و تولید کالاهای الکترونیکی را تا حدی جبران کند، با این حال نباید هرگز پتانسیل زنجیره‌های تامین این فلزات برای ایجاد شگفتی همچون رویدادهای غیرقابل‌پیش‌بینی را دست کم گرفت.

شاخص فلزات پایه بورس فلزات لندن و تغییرات ماهانه آن‌ها

چرخه سنتی اقتصادی

مسئله قابل تامل در سال جاری میلادی اینکه قیمت فلزات با توجه به ایجاد رکود در چرخه صنعتی روند نزولی چندانی را تجربه نکرده‌ است.

اقتصاد چین آن‌چنان که باید و شاید بعد از لغو محدودیت‌های وضع شده در این کشور مرتبط با شیوع کرونا رشد نکرده است و  به نظر می‌رسد بخش املاک این کشور به عنوان یکی از محرک‌های اصلی تقاضا برای فلزات در سال‌های اخیر، در یک بحران نسبی قرار دارد.

بر اساس گزارش‌های به دست آمده، فعالیت‌ کارخانه‌های تولیدی در اروپا طی ۱۸ ماه گذشته با کاهش همراه بوده است و آخرین ارزیابی شاخص‌های مدیران خرید (PMI)، حکایت از رکود اقتصادی در این قاره سبز دارد.

همچنین بخش ساخت و تولید در ایالات متحده آمریکا به مدت ۱۳ ماه متوالی در حال انقباض است و هم‌اکنون این بخش با افزایش هزینه‌های استقراض (بازپرداخت وام) دست و پنجه نرم می‌کند.

عملکرد ضعیف در هر سه اقتصاد بزرگ جهانی همراه با کاهش ارزش شاخص دلار، نوعی وضعیت نوسانی در سطح کلان بازار را ایجاد کرده که منجر به ثبت پایین‌ترین سطح قیمتی در مجموعه فلزات پایه شده است.

با این حال، شاخص بورس فلزات لندن در هنگامی که قیمت فلزات پایه در پایین‌ترین میزان خود یعنی ماه اکتبر سال جاری میلادی قرار داشت، در ابتدای سال تنها ۱۰ درصد کاهش را تجربه کرد اما همچنان بالاتر از کمترین قیمت به ثبت رسیده در سال ۲۰۲۲ بود.

چرخه نوین اقتصادی

بررسی‌ها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری انجام شده در طرح گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر در سال ۲۰۲۳، بخش زیادی از تقاضا برای فلزات پایه را کاهش داده است.؛ این مسئله را به وضوح می‌توان در چین مشاهده کرد.

طبق ارزیابی‌های انجام شده بخش ساخت و تولید در چین طی هفت ماه گذشته در سال ۲۰۲۳ با روند نزولی همراه بوده است.

با این حال به نظر می‌رسد افزایش تولید فلزات در چین، موجب افزایش حجم ذخایر انبارها در این کشور شده است. در همین راستا واحدهای ذوب آلومینیوم، مس و روی در چین به لطف افزایش ظرفیت‌های جدید تولید و دسترسی راحت‌تر به بازار مواد اولیه، رکوردی جدید را به ثبت رسانده‌اند.

حجم واردات آلومینیوم تا ماه اکتبر ۲۰۲۳، بالغ بر ۱٫۲ میلیون تن ارزیابی شد که تقریبا سه برابر بیشتر از حجم واردات این فلز در مدت مشابه سال ۲۰۲۲ بود.

همچنین در سال ۲۰۲۲، حدود ۷۹ هزار تن روی تصفیه شده به چین وارد شد اما حجم این واردات در ۱۰ ماهه ابتدایی سال جاری میلادی به ۳۰۵ هزار تن رسید.

با این حال حجم واردات مس تصفیه شده در سال جاری میلادی، همچنان کمتر از سال ۲۰۲۲ است اما پس از اینکه حجم محموله‌های وارداتی این فلز به بالاترین میزان خود طی دو سال اخیر در ماه نوامبر ۲۰۲۳ افزایش پیدا کرد، این شکاف کاهش یافته است.

با این وجود، موجودی انبارهای ذخایر فلزات پایه قابل رصد در چین همچنان کم است و به نظر می‌رسد افزایش حجم واردات تاثیر جزئی بر آن داشته است.

مقصد فلزات تولید شده در چین کجاست؟

اگرچه به نظر می‌رسد بخش ساخت و تولید در چین در حال درجا زدن است اما حجم تقاضای مرتبط با بخش‌ فلزات سبز وضعیت مناسبی دارد و در حال افزایش است

در همین رابطه، حجم فروش خودروهای مبتنی بر انرژی‌های نو در ماه نوامبر ۲۰۲۳ نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۲، حدود ۳۹٫۸ درصد رشد را تجربه کرده است که نسبت به رشد حدود ۳۷٫۵ درصدی ثبت شده در ماه اکتبر سال میلادی جاری فراتر رفته و ۴۰ درصد از حجم کل فروش خودروها در چین را به خود اختصاص داده است. چین هم‌راستا با اهداف تعیین شده برای کاهش کربن تولیدی، در حال افزایش ظرفیت تولید برق از انرژی خورشیدی و بادی است.

طبق ارزیابی مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک چین، این کشور در سال ۲۰۲۳ به اندازه کل سیستم‌های مبتنی بر انرژی تجدیدپذیر نصب شده در ایالات متحده آمریکا، ظرفیت جدید تولید برق از انرژی خورشیدی را افزایش داده است.

بر اساس گزارش موسسه «SMM»، افزایش حجم تقاضا در بخش انرژی برق دولتی و بخش انرژی‌های تجدیدپذیر چین، نرخ بهره‌برداری را در میان تولیدکنندگان سیم و کابل مسی این کشور به حدود ۹۲ درصد در ماه نوامبر ۲۰۲۳ رسانده است.

این موضوع نشان می‌دهد روند صعودی تقاضا برای فلزات سبز در تولید برق به ویژه در دیگر کشورها به سرعت در حال افزایش یافتن است. بر همین اساس افزایش تقاضا برای برق مبتنی بر انرژی‌های تجدیدپذیر تاثیر بسیار ملموسی در روند صعودی تقاضا برای فلزات خواهد گذاشت.

عملکرد نسبی فلزات بورس فلزات لندن در سال ۲۰۲۳

افزایش حجم عرضه نیکل در بازار

در حالی که بیشتر فلزات پایه در نیمه دوم سال جاری میلادی، وضعیت قیمتی نوسانی را تجربه کردند، قیمت فلز نیکل در مدت مشابه تنها در حالت نزولی قرار داشت.

قیمت نیکل بورس فلزات لندن از ابتدای سال ۲۰۲۳ تاکنون ۴۵ درصد کاهش یافته و ضعیف‌ترین عملکرد را در میان دیگر فلزات اساسی این بورس داشته است.

با این حال وضعیت عرضه جهانی نیکل در سال ۲۰۲۳ مناسب ارزیابی می‌شود. به دلیل استفاده از نیکل در تولید باتری‌ خودروهای الکتریکی، حجم تقاضا برای این فلز به سرعت در حال افزایش است. بر همین مبنا به دلیل افزایش تولید نیکل در اندونزی، روند عرضه این فلز با سرعت بیشتری در حال رشد است.

بر اساس انجمن مطالعات بین‌المللی نیکل، مقدار تولید نیکل از معدن در اندونزی طی ۱۰ ماهه سال ۲۰۲۳، حدود ۲۹ درصد افزایش یافته است؛ در حالی که مقدار تولید مواد اولیه حیاتی به‌کاررفته در تولید باتری‌ها رشد ۷۱ درصدی را به ثبت رساند. این ارقام نشان می‌دهد علی‌رغم کاهش چشمگیر قیمت نیکل، حجم عرضه این فلز از اندونزی با افزایش همراه بوده است.

یکی از اتفاقات غیرمنتظره در رابطه با فلزات پایه، توقف فعالیت معدن «Cobre Panama» به دستور دولت پاناما در اوایل ماه دسامبر ۲۰۲۳ بود. لازم به ذکر است که مدیریت این معدن بر عهده شرکت «First Quantum» قرار داشت. گفتنی است که دادگاه عالی این کشور با صدور حکمی، فعالیت در معدن مذکور را مغایر با قانون اساسی پاناما اعلام کرده بود.

توقف فعالیت در معدن بزرگ «Cobre Panama» که به تازگی ظرفیت تولید در آن افزایش یافته بود، منجر به بازنگری‌ها در قالب پیش‌بینی‌ حجم عرضه و تقاضای آتی مس و افزایش قیمت اخیر این فلز شده است.

قیمت فلز روی نیز تا حدودی به دلیل وقوع آتش‌سوزی در معدن «Ozerny» روسیه با افزایش همراه شده است. انتظار می‌رفت قبل از وقوع آتش‌سوزی در معدن «Ozerny» در ماه نوامبر سال جاری میلادی، بیشترین افزایش حجم عرضه جهانی روی از این معدن برای سال ۲۰۲۴ انجام شود.

با توجه به نامشخص بودن زمان آغاز فعالیت در معدن «Ozerny» روسیه، اکنون به نظر می‌رسد که با کاهش حجم عرضه این فلز قیمت آن روند صعودی به خود بگیرد؛ این در حالی است که افزایش حجم عرضه مورد انتظار روی بر کاهش قیمت این فلز در نیمه اول سال تاثیرگذار بود.

احتمال رسیدن به چرخه باثبات رشد اقتصادی

در سال جاری میلادی، کمتر در مورد احتمال رسیدن به چرخه باثبات رشد اقتصادی همراه با افزایش حجم تقاضا برای فلزات «super-cycle»  صحبت شده است که البته این مسئله جای تعجب ندارد.

به هر حال، زمانی که بورس فلزات لندن حتی برای حفظ قیمت‌های مبنای تعیین شده در ابتدای سال با مشکل مواجه شده است، افزایش بیشتر قیمت فلزات بسیار دشوار خواهد بود.

با این وجود، کاهش یا افزایش قیمت‌ها در حالت کلی مبتنی بر  قیمت‌های مبنای تعیین شده خواهد بود. با توجه به کاهش موانع رشد اقتصادی، روند نزولی قیمت فلزات پایه در سال جاری میلادی نسبت به بالاترین قیمت ثبت شده برای این فلزات در سال ۲۰۲۲ چندان اختلافی ندارد.

افزایش تمایل به چرخه نوین اقتصادی در راستای استفاده از فلزات سبز هنوز نتوانسته است به طور جدی عملکرد ضعیف چرخه سنتی اقتصادی را جبران کند؛ با این حال توانسته است تاثیرگذاری بر نوسانات قیمتی را کاهش دهد.

انتهای پیام//