مدیرعامل شرکت صنعتی معدنی کانیار تبدیل شمال‌شرق، تولیدکننده کک متالورژیکی و حرارتی گفت: در حال حاضر ایمنی و امکانات موجود در معادن کوچک‌مقیاس بخش خصوصی به شدت افت پیدا کرده است و قیمت تمام شده محصولات معدنی به ویژه زغال‌سنگ برای فعالان این بخش صرفه اقتصادی ندارد. از این رو امیدواریم نگاه دولت و سازمان‌های ذی‌ربط به نحوه فعالیت در معادن بخش خصوصی تغییر جدی پیدا کند و تامین ایمنی و امکانات کافی به علاوه تجهیزات و دستگاه‌های جدید در دستور کار قرار بگیرد.
امین اردیانی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» بیان کرد: شرکت صنعتی معدنی کانیار تبدیل شمال‌شرق فعالیت خود را از سال ۱۳۸۸ در زمینه تولید کک متالورژیکی و حرارتی آغاز کرده است؛ به نحوی که ما زغال‌سنگ را به صورت خام از معادن شهرستان شاهرود تامین می‌کنیم و پس از اعمال آنالیزهای خاصی همچون پلاستومتری «Plastometry»، آن را تبدیل به انواع کک می‌کنیم.
پلاستومتری، عاملی مهم در تولید زغال‌سنگ
وی با اشاره تقسیم‌بندی زغال‌سنگ به دو نوع حرارتی و کک‌شو، افزود: زغال‌سنگ حرارتی به عنوان سوخت نیروگاهی در کشورهایی مانند ترکیه که با چالش کمبود گاز مواجهند، مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در حالی که زغال‌سنگ کک‌شو ماده اولیه تولید فولاد به روش کوره بلند در کارخانه‌های بزرگ فولادسازی جهان است. از طرفی، میزان پلاستومتری (چسبندگی) این دو زغال که با نماد Y در آزمایشگاه‌های تخصصی شناخته می‌شود نیز متفاوت بوده و عدد چسبندگی در زغال کک‌شو نباید کمتر از ۱۸ باشد. بر همین اساس ما پس از خرید زغال‌سنگ خام از یک معدن مشخص، آزمایش‌های اولیه را با هدف تعیین عدد چسبندگی در آزمایشگاه شرکت انجام می‌دهیم و اگر Y کمتر از ۱۸ نباشد، تامین زغال مورد نیاز خود را از آن معدن ادامه می‌دهیم. مسئله حائز اهمیت بعدی شست‌وشوی زغال با هدف جداسازی خاکستر به عنوان یکی از عناصر مزاحم در زغال‌سنگ تولیدی است و باید توجه داشت که برخلاف خاکستر، هیچ‌گونه نمی‌توان گوگرد، فسفر و سایر عناصر مزاحم در زغال‌سنگ را جداسازی کرد. در یک جمع‌بندی کلی، میزان خاکستر موجود در زغال کک نشو نباید بیش از ۱۰ درصد باشد و با فرض در نظر گرفتن پلاستومتری بالای ۱۸، فیکس کربن زغال تولیدی باید به بیش از ۸۰ درصد برسد.
مدیرعامل شرکت صنعتی معدنی کانیار تبدیل شمال‌شرق ادامه داد: پس از آنکه از میزان چسبندگی و خاکستر مد نظر در زغال تولیدی اطمینان حاصل شد، عملیات خردایش در آسیاب‌های موجود با هدف پودر کردن و رسیدن به ضخامت صفر تا سه میلی‌متر انجام می‌شود. هرچه پودر تولیدی نرم‌تر باشد، از مرغوبیت بالاتری برخوردار خواهد بود. در کوره‌های سنتی که به صورت دیواری ساخته می‌شوند، حداقل پنج تا هشت روز زمان لازم است که زغال خام به کک تبدیل شود؛ در حالی که عملیات تولید کک در کوره‌های کندویی به صورت روزانه انجام می‌پذیرد. از طرفی، ظرفیت کوره‌های سنتی به طول ۱۲ متر، عرض سه متر و دیواره ۱٫۴۰، بین ۴۰ تا ۵۰ تن و ظرفیت کوره‌های سنتی با قطر سطح مقطع ۲٫۹۰، بین سه تا چهار تن است.
اردیانی با بیان اینکه ما از هر دو کوره سنتی و کندویی در کارخانه استفاده می‌کنیم، عنوان کرد: در کوره‌های سنتی با تعبیه یک سری محفظه (اتاقک) و دمیدن آتش با استفاده از دودکش و چوب، زغال را حدود یک هفته در داخل اتاقک قرار می‌دهند تا محصول کک حاصل شود؛ در حالی که با توجه به استفاده از آجرهای نسوز در دیواره کوره‌های کندویی، فرایند تولید با سرعت بیشتر و مشکلات کمتری صورت می‌پذیرد. لازم به ذکر است که اگر ۱۰۰ کیلوگرم زغال خام در کوره‌های سنتی و کندویی ریخته شود، در خوشبینانه‌ترین حالت ۷۰ کیلوگرم کک حاصل خواهد شد؛ در حالی که این میزان برای یک تن زغال خام برابر با ۷۰۰ کیلوگرم کک است.
ایجاد ارزش افزوده از مواد فرار
وی با تاکید بر اینکه ۳۰ درصد مواد فرار در حین فرایند تولید کک به صورت دود و آتش از کوره‌ها خارج می‌شود، مطرح کرد: در شرکت ذوب آهن اصفهان از این مواد فرار ارزش افزوده ایجاد شده و نکته قابل توجه اینکه قابلیت تولید بیش از ۷۰۰ نوع ماده شیمیایی و صنعتی (مانند قطران، بنزن، انواع نایلن‌ها و…) از این مواد وجود دارد. باید توجه داشت که گاز به دست آمده از تولید زغال می‌تواند ارزش افزوده قابل‌توجهی به همراه داشته باشد و این همان نقطه عطف تولید این ماده معدنی در کشورهای صنعتی و توسعه‌یافته است.
مدیرعامل شرکت صنعتی معدنی کانیار تبدیل شمال‌شرق در ادامه به اهمیت کک در تولید فولاد به روش کوره بلند اشاره کرد و گفت: در فرایند تولید فولاد به روش کوره بلند، سنگ‌آهن به همراه کک حاصل از زغال‌سنگ و آهک از بالا وارد کوره شده و از پایین هوای داغ با دمای ۸۰۰ تا یک هزار و ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد به درون کوره دمیده می‌شود. در ادامه به دنبال حرارت حاصل از سوختن کک، سنگ‌آهن ذوب شده و کربن موجود در کک، موجب احیای اکسید آهن می‌شود و آن را به آهن فلزی تبدیل می‌کند. از نگاه فرایندی، کربن (C) به (FE2O3) افزوده شده و در نهایت (FE) که همان آهن است، به علاوه (O2) حاصل می‌شود. لازم به ذکر است که اگر فیکس کربن کک تولیدی کمتر از ۸۰ درصد باشد، از آن به منظور تکلیس آهک در کارخانه‌های قندسازی استفاده خواهد شد.
اردیانی با بیان اینکه خوشبختانه موفق به تحقق ۱۰۰ درصد ظرفیت اسمی تولید کک حرارتی و متالورژیکی شده‌ایم، اضافه کرد: با این وجود، با برخی چالش‌ها در حدود ۱۵ سال فعالیت در این صنعت مواجه بوده‌ایم که از جمله می‌توان به کمبود زغال خام مرغوب اشاره کرد. تعدادی از معدن‌داران با هدف جلب نظر مثبت تولیدکنندگان کک، زغال‌سنگ خام را با کیفیت و مرغوبیت عالی برای نخستین خرید آن‌ها تامین می‌کنند؛ در حالی که شاهد هستیم کیفیت زغال خریداری شده در دفعات بعد، به مراتب کاهش پیدا می‌کند و همین مسئله به مهم‌ترین چالش کنونی ما تبدیل شده است. در حال حاضر قیمت هر تن زغال‌سنگ مرغوب به حدود سه میلیون تومان می‌رسد و اگر زغال نامرغوب در اختیار واحدهای صنعتی فعال قرار بگیرد، بدون شک تولید کک مقرون به صرفه نخواهد بود.
وی با بیان اینکه ما یک معدن زغال‌سنگ را با هدف تامین پایدار مواد اولیه به تملک درآورده‌ایم، به ریسک بالای فعالیت معادن زغال‌سنگ اشاره کرد و یادآور شد: هر از چند گاهی اخبار ناگواری پیرامون مرگ کارگران حین فعالیت در معادن زغال‌سنگ کشور به گوش می‌رسد که بیانگر ریسک بالای فعالیت در این معادن است. برخلاف معادن دولتی، متاسفانه توجه چندانی به معادن بخش خصوصی نمی‌شود و همین مسئله منجر به کاهش ایمنی و افت سرمایه‌گذاری جهت به‌روزرسانی تجهیزات و ماشین‌آلات مورد استفاده در این معادن شده است. در حال حاضر ایمنی و امکانات موجود در معادن کوچک‌مقیاس بخش خصوصی به شدت افت پیدا کرده و قیمت تمام شده محصولات معدنی به ویژه زغال‌سنگ برای فعالان این بخش صرفه اقتصادی ندارد. بر همین اساس امیدواریم نگاه دولت و سازمان‌های ذی‌ربط به نحوه فعالیت در معادن بخش خصوصی تغییر جدی پیدا کند و تامین ایمنی و امکانات کافی به علاوه تجهیزات و دستگاه‌های جدید در دستور کار قرار بگیرد.
مدیرعامل شرکت صنعتی معدنی کانیار تبدیل شمال‌شرق در پایان با اشاره به ضرورت افزایش قیمت تمام شده زغال‌سنگ، بر اهمیت این موضوع در تامین نقدینگی کافی جهت پرداخت هزینه‌های جانبی معادن اعم از حقوق کارگران و… تاکید کرد و خواستار توجه هرچه بیشتر مسئولان معدنی کشور به توسعه ایمنی و امکانات موجود در معادن زغال‌سنگ کشور شد.
انتهای پیام//
