از سال ۲۰۱۶ قیمت الکترود گرافیتی روند افزایشی داشت؛ بهطوری که قیمت آن در سال ۲۰۱۷ تا ۲۰ برابر نسبت به اوایل سال ۲۰۱۶ افزایش داشت. باتوجه به گسترش روزافزون استفاده از کورههای قوس الکتریکی، پیشبینی میشود که علیرغم افزایش قیمت، تقاضا برای الکترود گرافیتی افزایش یابد.
این افزایش قیمت میتواند تاثیر به سزایی در قیمت فولاد در آینده داشته باشد که شاید افزایش قیمت الکترودهای گرافیتی در منظر برخی از تولیدکنندگان فولاد چندان پر اهمیت جلوه نکند. چنانچه تا به این جای کار نیز تاثیر آن بر تولید فولاد زنگنزن آشکار است. افزایش قیمت و کسری عرضه در بازار الکترود دغدغه بسیاری از تولیدکنندگان بوده است که هر یک سعی در اندیشیدن تمهیداتی برای کاهش تاثیر جهش قیمت در بازار این محصول بر تولید فولاد دارند.
الکترود گرافیتی از کک نفتی و قطران زغالسنگ تهیه میشود. فرآیند تولید شامل اختلاط مواد اولیه، اکستروژن، پخت در این مرحله بایندر فعال میشود و سپس گرافیته کردن در دمای ۳۰۰۰ درجه سانتیگراد است.
تکنولوژی تولید الکترود گرافیتی در انحصار چند تولیدکننده قرار دارد که از جمله آنها میتوان به شرکتهایی نظیر ,«SGL ,Graftech ShowaDenko» اشاره کرد.
قیمت الکترود گرافیتی طی سال گذشته در بازار جهش چشمگیری داشت بهطوری که قیمت آن در سال ۲۰۱۷ تا ۲۰ برابر نیز افزایش یافت. کسری عرضه الکترود گرافیتی نیز بخش اعظم آن به دلیل سیاستهای مقابله با آلودگی در چین به یک نگرانی در صنعت فولاد تبدیل شده است. این افزایش قیمت تا به اینجا نیز تاثیر خود را بر صنعت فولاد بالاخص فولاد زنگنزن گذاشته است به طوری که این موضوع به دغدغه بسیاری از تولیدکنندگان فولاد در دنیا تبدیل شده است.
در نمودار ۱ کشورهایی که بیشترین حجم الکترود گرافیتی را از چین در نیمه اول سال ۲۰۱۷ وارد کردهاند نشان داده شده است. ایران جایگاه دوم را به لحاظ واردات الکترود از چین داشته است که این موضوع در صورت کسری عرضه از جانب چین میتواند دردسرساز شود.
با توجه به افزایش تولید فولاد و بهبود زیرساخت در اقتصادهای در حال توسعه نظیر چین و هند، پیشبینی شده که ارزش تقاضای الکترود گرافیتی تا سال ۲۰۲۴ به ۵٫۶۸ میلیارد دلار برسد.
همچنین استفاده از کورههای فولادسازی قوس الکتریکی در دنیا رو به افزایش است که این خود عامل افزایش تقاضای الکترود گرافیتی است. همچنین پیشبینی شده که علیرغم افزایش قیمت، رشد سالانه «CAGR» تولید الکترود گرافیتی تا سال ۲۰۲۴ نزدیک به ۴٫۱ درصد باشد.
بهنظر میرسد که کسری الکترود گرافیتی تا ۵ سال آینده ادامه یابد و انتظار میرود که تولیدکنندگان فولاد با تغییر در نسبت مواد اولیه سعی کنند مصرف الکترود را کاهش داده و این افزایش قیمت را مدیریت کنند.
در کشور ترکیه تولیدکنندگان فولاد با تغییر زمان تولید خود به ساعتهای انتهایی شب سعی در کاهش هزینه برق مصرفی داشتهاند. البته با توجه به این امر که تولید این محصول در انحصار چند شرکت است پیشبینی اوضاع بازار این محصول در آینده شاید چندان با دقت همراه نباشد.
کسری عرضه الکترود گرافیتی تا جایی است که در روسیه سازمان ضد انحصاری این کشور تحقیقاتی را درباره احتمال احتکار شرکت تولیدکننده الکترود گرافیتی «Energoprom» در این کشور به منظور افزایش قیمت آغاز کرده است. این امر گواه آن است که باید به این روند کسری عرضه الکترود گرافیتی توجه ویژه داشت و تولیدکنندگان فولاد باید برای مقابله با افزایش قیمت در آینده چارهاندیشی کنند. حتی در صورت که پیشبینیهای انجام گرفته چندان محقق نشود مسئله اصلی انحصاری بودن تولید الکترود گرافیتی است که این امر موجب میشود تا هرگونه تغییر در وضعیت بازار آن موجب افزایش فشار بر تولیدکنندگان فولاد شود.