علیرضا شهیدی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، اظهار داشت: موضوع اکتشافات ازجمله مهم‌ترین موضوعات مدنظر سازمان زمین‌شناسی است که در حال حاضر تمرکز بیشتری بر روی آن گذاشته می‌شود تا به واسطه اکتشافات جدید بتوانیم منابع جدیدی را به ذخایر معدنی کشور اضافه نماییم.
وی افزود: همچنان که در گذشته موضوع اکتشافات به طور جدی مدنظر روسای مختلف این سازمان بوده است، ما نیز به سیاق گذشته از زمان قبول مسئولیت در سازمان، به طور ویژه به مقوله اکتشافات معدنی نگاه کردیم؛ به طوری که برای تحقق «جهش تولید» در سال ۱۳۹۹، برنامه‌های متعددی در این زمینه طراحی و برای اجرا آماده شده است.
ضرورت کشف ذخایر سنگ آهن
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: با توجه به اینکه شرکت‌های فولادی برای تهیه مواد اولیه خود با کمبود مواجه هستند، بنابراین اولویت ما در مسئله اکتشافات معدنی، پیدا کردن ذخایر پلی متال‌ها همچون سنگ آهن است که به عنوان یکی از نیازهای اصلی صنایع معدنی کشور به خصوص در بخش فولاد محسوب می‌شود. بنابراین امسال بالغ بر ۱۵۰ هزار کیلومتر مربع مورد بررسی اکتشافی قرار خواهد گرفت.
شهیدی یادآور شد: سازمان زمین‌شناسی علاوه بر تمرکز و توجه به اکتشافات سنگ آهن در کشور، نگاه و سرمایه‌گذاری ویژه‌ای در رابطه با بوکسیت و عناصر غیرفلزی داشته است. در عناصر نادر خاکی که یکی از منابع استراتژیک کشور نیز محسوب می‌شود، طرح‌ها و برنامه‌های مهمی در دست اجرا قرار دارد و امیدوار هستیم که در سال جدید بتوانیم تمام این موارد را با توجه به ظرفیت موجود، پیش برده و پیش از ورود به قرن جدید، بر ذخایر کشور در بخش‌های مختلف معدنی، افزوده کنیم.
ژئوفیزیک هوایی، زمان کشف ذخایر معدنی را تسریع میکند
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور عنوان کرد: امروزه تحقق اکتشافات معدنی در تمام دنیا با پیشرفت‌های شگرفی همراه بوده و مسیرهای جدید کشف ذخایر معدنی، عجایب زمین را بیش از پیش برای ما نمایان میکند. یکی از موارد و گزینه‌های مهم و پیشرفته دنیای امروز در امر اکتشاف، استفاده از ژئوفیزیک هوایی است. ژئوفیزیک هوایی در ایران از سال ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۱ در سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی آغاز به کار کرد که در طول سال‌های پس از آن، بهره‌های فراوانی از این تکنولوژی برای کشف ذخایر صورت گرفت. بنابراین استفاده از ژئوفیزیک هوایی برای ما که نیاز مبرم به منابع معدنی جدید داریم، نه تنها به عنوان یک ضرورت مطرح می‌شود بلکه می‌تواند سرعت عمل اکتشافی ما را در یافتن پهنه‌های جدید معدنی، به طور ویژه‌ای افزایش دهد.
شهیدی تاکید کرد: بر اساس اطلاعات به دست آمده از عملیات ژئوفیزیک هوایی در راستای کشف ذخایر معدنی در کشور، مساحتی حدود ۷۰۰ هزار کیلومتر مربع که مستعد حضور مواد معدنی است را مشخص کردیم. برنامه ما در این زمینه بر اساس نیاز کشور و مطابق با بودجه‌ای که در اختیار این سازمان قرار می‌گیرد، تعیین تکلیف می‌شود. بنابراین پس از تعیین اولویت‌ها و برآیند کارشناسی کارگروه‌های این سازمان در راستای نیاز کشور و ظرفیت‌های موجود در سازمان اکتشافات معدنی، برداشت‌های مختلف از این ذخایر را عملیاتی می‌کنیم که خوشبختانه در حال حاضر با سرعت عمل خوبی در حال انجام است.
وی اضافه کرد: علاوه‌براین امسال نزدیک به ۱۵۰ هزار کیلومتر خطی (هر ۴٫۲ کیلومتر خطی از طریق ژئوفیزیک هوایی، معادل یک کیلومتر مربع است) را در برنامه کاری این سازمان قرار داده‌ایم که تا این لحظه، حدود ۶۲۰ هزار کیلومتر خطی را به ثمر نشانده‌ایم که جای بسی مباهات برای سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی است که به نوعی فراتر از برنامه سالانه عمل میکند.
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تصریح کرد: طی این چند وقت اخیر، بسیاری از ذخایر پنهان معدنی را از طریق ژئوفیزیک هوایی شناسایی کردیم که این فرآیند از طریق دو روش به نام روش مغناطیس و روش رادیومتری قابل بهره است. روش مغناطیس بر اساس شدت میدان مغناطیس زمین محاسبه می‌شود. این روش بیشتر برای اکتشاف ذخایر پنهان پلی‌متال‌ها به ویژه مگنتیت مورد استفاده قرار می‌گیرد که تا به امروز نتایج خوبی در این زمینه برای ما به ارمغان آورده است و با سرعت عملی که امروز شاهد آن هستیم، به نظر می‌رسد تا پایان سال به رقم‌های کشف شده قابل توجهی در این زمینه دست پیدا کنیم.
اکتشفات معدنی اولویت نخست ماست
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور گفت: در موضوع آمایش سرزمین که ازجمله موضوعات فوق‌العاده مهم و استراتژیک کشور محسوب می‌شود، سازمان زمین‌شناسی از طریق سازمان برنامه و بودجه کل کشور، به عنوان رئیس کمیته زمین موضوع آمایش سرزمین انتخاب شده است. با این حال، اکتشافات معدنی جزو مسئولیت‌ها و اولویت‌های اصلی و مهم این سازمان درنظر گرفته می‌شود. در واقع حوزه مسئولیت ما تا زمینه شناسایی و پی‌جویی تعریف شده است و مابقی چرخه معدنی را پس از تکمیل آن مراحل، به سازمان ایمیدرو و شرکت‌های معدنی بزرگ دولتی و خصوصی واگذار می‌کنیم.
سازمان اکتشافات معدنی یک سازمان فنی است
شهیدی اذعان داشت: دغدغه‌های مختلفی در زمینه اکتشافات زمین و به خصوص اکتشافات معدنی طی پروسه‌های مختلف زمانی-تاریخی مطرح شده و می‌شود که موضوعیت آن‌ها به زمان‌های گذشته، حال و آینده برمی‌گردد. در واقع با توجه به رسالت حاکمیتی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی، این سازمان در هر دوره‌ای به فراخور نیاز معدنی کشور و البته امکانات و تکنولوژی موجود در کره خاکی، سیاست‌هایی را اتخاذ و در راستای اجرای آن، برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی مشخصی را ابلاغ کرده است.
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور افزود: باید توجه داشته باشیم که سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی یک سازمان فنی و حاکمیتی است که رسالتی جدای از مسائل سیاسی و… برای خود قائل است؛ چراکه این سازمان باید به عنوان یک نهاد حاکمیتی بتواند اهداف مدنظر چشم‌انداز معدنی کشور را با طراحی و برنامه‌ریزی‌های دقیق و مستمر به پیش ببرد. مسئولیت ما در این سازمان، مسئولیتی فراتاریخی است که باید در لوای آن به وضعیت کنونی و نسل‌های آینده بر اساس تجربه تاریخی گذشته کشور بیاندیشیم. بنابراین این‌گونه نیست که اگر در هر دوره از حکمرانی این سازمان، سیاست معدنی مشخصی وضع شده باشد، در دوره بعد و یا چند دوره پس از آن، تمام آن سیاست‌ها به طور کامل زیر و رو و یا ملغی شود. این رویکرد به دور از رویکرد حاکمیتی این سازمان به حساب می‌آید؛ بنابراین ما نیز همانند دوره‌های پیش از خود، تمامی پروژه‌های پایه‌محور را انجام داده، می‌دهیم و تردیدی وجود ندارد که پس از ما نیز با همین رویکرد به موضوع اکتشافات معدنی نگاه خواهد شد.
شهیدی گفت: با این حال، این‌گونه هم نیست که تمام تمرکز ما بر روی پروژه‌هایی گذاشته شود که سیاست‌گذاری آن پیش‌تر توسط مدیران سابق انجام شده است بلکه کارهای جدید را نیز مطابق با تحولات دنیا، نیازهای امروز و آینده کشور جلو خواهیم برد و هیچ‌گونه تعللی در پیشبرد آن‌ها نخواهیم داشت. از طرفی ممکن است در حال حاضر به یک نتیجه تازه‌ای در راستای اکتشافات معدنی کشور دست پیدا کنیم که اتفاقا نیاز امروز کشور هم به حساب بیاید، پس با تمام توان برای تحقق آن تلاش خواهیم کرد و حتما چنین رویکردی به معنای نفی کارهایی که در گذشته صورت گرفته است، نیست.
وی ادامه داد: در گذشته مقیاس نقشه‌های اطلاعات پایه‌ای همچون نقشه‌های زمین‌شناسی که توسط کارگروه‌های مختلف درون این سازمان تهیه و تولید می‌شد، یک میلیونیم یا یک ۲۵۰ هزارم بود که پس از آن و با تحولاتی که در سازمان طی پروسه‌های مختلف شکل گرفت، مقیاس این نقشه‌ها به یکصد هزارم تبدیل و کم کم به یک ۵۰ هزارم رسید؛ به طوری که در حال حاضر معیار عملکرد ما بر اساس مقیاس یک ۲۵ هزار صورت‌بندی می‌شود.
رویکرد ما افزایش دقت، کاهش خطا
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور تصریح کرد: ما به دنبال افزایش دقت کار در فرآیند نقشه‌های زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی هستیم تا از این طریق بتوانیم میزان خطا و زمان رسیدن به نتایج زمین‌شناسی و ذخایر معدنی را به حداقل ممکن کاهش دهیم. این موضوع در دنیای امروز بسیار مورد توجه سازمان‌های بین‌المللی قرار دارد؛ تا جایی که جزو مباحث ضروری در زمینه افزایش بهره‌وری در یک سازمان محسوب می‌شود؛ بنابراین زمان مهم‌ترین دستاویز ما برای پیشبرد اهداف در زمینه کشف ذخایر معدنی است.
اقتصاد معدنی جایگزین اقتصاد نفتی
شهیدی گفت: در حال حاضر، چشم‌انداز بخش معدن و به خصوص اکتشافات معدنی بسیار روشن‌تر از گذشته ترسیم می‌شود. جایگزینی اقتصاد معدنی به جای اقتصاد نفتی، یکی از مولفه‌های مهم در امیدواری به این بخش است. در واقع، پررنگ‌تر شدن نقش معدن در اقتصاد این روزهای کشور موجب شده که نگاه‌ها به بخش اکتشافات معدنی نسبت به گذشته، نه تنها تغییر کند بلکه بیشتر هم شود.
وی افزود: تجربه کشورهایی که اقتصاد آن‌ها بر پایه معادن تعریف می‌شود، نشان می‌دهد که اقتصاد آن‌ها نسبت به کشورهای نفت‌محور، از ثبات بیشتری برخوردار است. کشورهای با اقتصاد نفتی، متاسفانه با یک نوسان قیمتی در بازار جهانی نفت، کل ساختار اقتصاد آن‌ها به یک باره در هم می‌ریزد که این موضوع در اقتصادهای معدن‌محور، هرگز این‌گونه نبوده و نوسانات در بازار نفت قابل مقایسه با بازار معدن نیست.
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در پایان خاطرنشان کرد: برای رسیدن به چشم‌انداز اکتشافات معدنی کشور بر اساس نقشه راه معدن و صنایع معدنی، برنامه تفصیلی بلندمدتی طراحی کرده‌ایم که به تبع آشکار شدن نتایج آن، مطمئنا بر ظرفیت معدنی کشور افزوده خواهد شد. از طرفی با وجود اینکه کشور ما جزو ۱۲ تا ۱۵ کشور بزرگ معدنی در جهان محسوب می‌شود اما اکتشافات ما در بخش معدن و به خصوص در زمینه منابع فلزی، میزان قابل توجهی نیست؛ بنابراین با توجه به نگاه ویژه اقتصاد کشور به بخش معدن، برنامه ما تمرکز بر اکتشافات معادن فلزی در راستای افزایش ذخایر آن‌ها است تا از این طریق بتوانیم خوراک کافی برای صنایع پایین‌دستی فراهم نماییم. با این حال، بر اساس چشم‌انداز نقشه راه معدن، رسیدن به رقم ۵۵ میلیون تن فولاد، از اولویت‌های بخش معدن محسوب می‌شود که برای رسیدن به این رقم، نیاز به ۱۶۰ تا ۱۷۰ میلیون تن سنگ آهن به صورت سالانه داریم؛ در واقع، وجود چنین چشم‌اندازی، مسئولیت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی را برای کشف پهنه‌های جدید در راستای رسیدن به این ارقام در افق ۱۴۰۴، سنگین‌تر از گذشته میکند.
