گروه صنعت بازارهای کربن و انجمن بین‌المللی تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای، پیشنهادات مطرح شده مبنی بر تعلیق موقت سیستم تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا را به‌ دلیل بحران قیمت انرژی رد کرد.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات ‌آنلاین» و به‌ نقل از موسسه «‌Platts‌»، اظهارات در مورد تعلیق موقت سیستم تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا در پی گفته‌های اخیر وزیر آب و هوا و محیط زیست لهستان مبنی بر تعلیق بازار کربن اتحادیه اروپا تا زمان اصلاح آن صورت گرفت. انجمن بین‌المللی تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای مستقر در ژنو سوئیس اعلام کرد که هیچ مبنای قانونی برای تعلیق سیستم تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا وجود ندارد. این بدین معنی است که باید از طریق عزم مشتـــرک کشورهـــای عضـــو اتحادیـــه اروپـــا و قانون‌گـــذاران، اصلاحیـــه دستورالعمـــل سیستـم تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای ارائه و درباره آن تصمیم‌گیری شود.

جولیا میچالاک، رئیس سیاست انجمن بین‌المللی تجــارت انتشــار گازهــای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا عنـــوان کــرد کـه با توجه به اینکـه دستورالعمل‌های مصوب در قالب ۲۷ قانون ملی در این اتحادیه ترجمه شده است، هرگونه تغییری باید ابتدا در سطح اتحادیه اروپا انجام شود و سپس توسط کشورهای عضو به اجرا درآید. همچنین هرگونه تغییر در این دستورالعمل‌ها باید در چارچوب یک فرایند منظم تصمیم‌گیری مشترک توسط کمیسیون اروپا و پارلمان اروپا انجام شود. میچالاک در روز ۲۳ ماه آگوست بیان کرد که بسته به اراده سیاسی برای رسیدن به توافق، این کار ممکن است حــدود یک تا ســه ســال به طــول بینجامد. بنابراین، بازه زمانی مورد نیاز برای چنین اقدام قانونی نمی‌تواند منجر به کاهش فوری هزینه‌ها و قیمت انرژی در سراسر اروپا شود؛ حتی اگـــر از حمایــت سیــاسی کافــی برای تصویـب آن برخوردار باشد.

وی در ادامه افزود که تعهد قانونی شرکت‌ها برای سهمیه سالانه مطابق با قوانین انتشار گاز دی اکسید کربن تایید شده خود نیز باید برداشته یا تعلیق شود و کشورهای عضو باید قوانین ملی خود را بر این اساس اصلاح کنند.

میچالاک عنوان کرد که در معاهدات اتحادیه اروپا هیچ بند تعلیق قانونی کلی که به سیستم تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا اجازه تعلیق و اجرا شدن را بدهد، وجود ندارد. به علاوه در هیچ بندی به اجازه انصراف از سهمیه‌های کربن اشاره نشده است.

وی در ادامه تصریح کرد که علاوه‌براین، در شرایط سیاسی کنونی، تصور اینکه اتحادیه اروپا از قوانین آب و هوایی خود عقب‌نشینی کند، دشوار است. از سوی دیگر، آنچه در استراتژی و طرح اتحادیه اروپا با نام «REpowerEU» که برای حذف وابستگی به گاز روسیه تا قبل از سال ۲۰۳۰ است می‌بینیم، هدف روشنی برای تسریع در استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و تلاش‌ برای کربن‌زدایی ارائه شده است تا اتحادیه اروپا بتواند بی‌نیاز از واردات انرژی از روسیه شود.

لهستان خواستار اعمال تعلیق

پارلمان لهستان در ماه دسامبر سال ۲۰۲۱، قطع‌نامه‌ای را تصویب کرد که خواستار تعلیق سیستم تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا شد. آنا مسکوا وزیر آب و هوا و محیط زیست این کشور در اوایل ماه آگوست نیز همین درخواست‌ها را تکرار کرد.

افزایش قیمت کربن، قیمت بسیار بالای برق در سراســـر اروپـــا در بحبوحــه افزایــش قیمــت زغال‌سنگ و گاز طبیعی در سال ۲۰۲۲ را به‌ دنبال داشته است.

قیمت سهمیه کربن اتحادیه اروپا در روز ۱۹ماه آگوست به بالاترین حد خود یعنی ۹۸٫۴۲یورو در هر تن معادل دی‌اکسید کربن (۹۷٫۷۲ دلار در هر تن) رسید. بر اساس ارزیابی شاخص «‌Platts‌» که توسط موسسه ارائه‌دهنده اطلاعات انرژی  «S&P Global Commodity Insights» ارائه شده است، میانگین قیمت‌ها که ۵۳٫۵۲ یورو در هر تن معادل دی‌اکسید کربن در سال ۲۰۲۱ بود، تقریبا دو برابر افزایش داشته است. قیمت‌ها از آن زمان به بعد در پایان ۲۵ ماه آگوست، به ۸۸٫۵۶ یورو در هر تن معادل دی‌اکسید کربن کاهش یافت.

همچنین ذخایر گاز در اروپا در سال ۲۰۲۱ محدود شده بود که همین امر باعث افزایش قیمت‌ها شد. به علاوه، نگرانی‌های عرضه گاز با تهاجم روسیه به اوکراین در ماه فوریه سال ۲۰۲۲ تشدید شد که این موضوع امنیت عرضه و تامین گاز برای شرکت‌های صنعتی و مصرف خانگی در اروپا را تهدید کرد. همچنین بحران قیمت انرژی قیمت‌ زغال‌سنگ و برق را به بالاترین حد خود در سال ۲۰۲۲ رساند و هزینه‌ها را برای صنایع انرژی بر اروپا و به ویژه کشورهای وابسته به زغال‌سنگ بالا برد.

داده‌های دریافتی از آژانس محیط زیست اروپا نشان می‌دهد که شدت انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از تولید برق اروپا در سال ۲۰۲۰ به طور متوسط ۲۲۹ گرم دی‌ اکسید کربن در هر کیلووات ساعت بوده است. با توجه به قیمت ۹۰ یورو در هر تن معادل دی‌ اکسید کربن برای سهمیه کربن اتحادیه اروپا، می‌توان اذعان کرد که از هر مگاوات ساعت برق به‌ صورت عمده‌فروشی، حدود ۲۰٫۶۱یورو آن مربوط به  هزینه کربن است.

با فرض اینکه یک نیروگاه گازسوز حدود ۳۵۰گرم دی‌ اکسید کربن در هر کیلووات ساعت منتشر می‌کند، بخش کربن در قیمت عمده‌فروشی به ۳۱٫۵۰ یورو در مگاوات ساعت افزایش می‌یابد.

تمرکز بر سوخت‌های فسیلی

اندیشکده انرژی «‌Ember‌» مستقر در بریتانیا تایید کرد که تعلیق سیستم تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا در برنامه آن‌ها نیست. چارلز مور، سرپرست برنامه اروپایی این اندیشکده می‌گوید اتکای اروپا به سوخت‌های فسیلی برای تامین انرژی و نه قیمت کربن، عمده‌ترین دلیلی است که هزینه‌های انرژی اروپا را بسیار بالا برده است.

وی در روز ۲۴ ماه آگوست بیان کرد که در زمان خشکسالی و سیل بی‌سابقه، تعلیق بازار کربن و پیام بین‌المللی که بیان می‌کند می‌تواند انجام اقدامات اقلیمی جهانی را از مسیر خود خارج کند، به شدت بر مصرف‌کنندگان تاثیر می‌گذارد.

وی همچنین افزود که دولت‌ها در حال حاضر ابزارهـــایی بـــرای ارائـــه حمایـــت هدفمنـــد از مصرف‌کنندگان انــرژی دارند و باید تلاش‌های سیاسی خود را جهت تسریع استفاده از انرژی تجدیدپذیر به جای سوخت‌های فسیلی متمرکز کنند تا یک بار برای همیشه به اتکای اقتصاد اروپا بر سوخت‌های فسیلی پایان دهند.

مکانیزم مهار هزینه

قانون سیستم تجارت انتشار گازهای گلخانه‌ای اتحادیه اروپا که در حال حاضر بین کشورهای عضو و پارلمان آن در حال بررسی است، شامل اصلاحات پیشنهادی برای ماده ۲۹ الف است که در آن مکانیزمی برای به ثبات رساندن قیمت‌ها در صورت افزایش بیش از حد و مداوم طراحی شده است. این قانون در صورتی اجرایی می‌شود که در یک دوره ۶ ماهه متوالی، میانگین قیمت سهمیه اتحادیه اروپا در رابطه با انتشار گازهای گلخانه‌ای بیش از سه برابر میانگین آن‌ها در دو سال گذشته برسد. اگر این مکانیسم فعال شود، می‌تواند با قیمت‌های بالا از طریق گزینه‌های مختلفی چون ارائه حجم معاملات و حراجی‌های بازار آتی برای افزایش عرضه در یک دوره کوتاه‌مدت مقابله ‌کند. هرچند که این مکانسیم تاکنون فعال نشده است.

به علاوه تا سال ۲۰۲۲، موارد مطرح شده در این مکانیسم مبهم باقی مانده بود. هرچند پیشنهادهایی برای شفاف‌تر کردن حد و و مرز ماده ۲۹ الف که در قالب رساندن میزان این حد و مرز به دو برابر میانگین دو سال قبل به جای سه برابر قیمت و همچنین توجه بیشتر به تغییرات قیمت‌ها ارائه شده است اما تصویب آ‌ن‌ها همچنان در دست بررسی است.

طبق شاخص «‌Platts‌» موسسه آنالیتیکس، اگرچه تعلیق کل بازار کربن به طور گسترده مورد حمایت قرار نمی‌گیرد اما ایجاد اصلاحات در ماده ۲۹ الف می‌تواند راهی قابل اجرا برای مقابله با قیمت‌های بیش از حد کربن در آینده باشد؛ در صورتی که این اصلاحات به قانون تبدیل شوند.

این موسسه در روز ۲۳ ماه آگوست ۲۰۲۲ اعلام کرد که از دیدگاه ما، ایجاد اطلاحات در این حد و مرزها می‌تواند به مدیریت نوسانات قابل توجه در قیمت سهمیه اتحادیه اروپا در رابطه با انتشار گازهای گلخانه‌ای در بلندمدت کمک‌ کند. در نهایت در صورتی که قیمت سهمیه اتحادیه اروپا در رابطه با انتشار گازهای گلخانه‌ای به ایجاد یک سقف جدید نزدیک‌تر شود، احتمالا روند نزولی بازار با شیب بیشتری افزایش می‌یابد.