عربستان سعودی قصد دارد از طریق افزایش تولید مواد اولیه معدنی در خاورمیانه، منطقه‌ای که معمولا با نفت و گاز در جهان شناخته شده است، حضور خود در بازار فلزات پایه را گسترش دهد.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به‌ نقل از موسسه «Fastmarkets»، عربستان سعودی دارای ذخایر عظیم معدنی مس، روی و طلاست و بر همین اساس برنامه‌ریزی کرده است که فاز اکتشاف این ذخایر با ارزش را در بازه زمانی تعریف شده انجام دهد.

صنعت مس:

شرکت «Manara Minerals» که شرکت «Ma’aden» و صندوق سرمایه‌گذاری عمومی عربستان سعودی از بزرگ‌ترین سهام‌داران آن هستند، ۱۰ درصد از سهام دارایی‌های فلزات پایه شرکت واله «Vale» را به مبلغ ۲٫۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ خریداری کرد. پیش‌بینی می‌شود با سرمایه‌گذاری انجام شده، ظرفیت تولید مس شرکت واله سالیانه از حدود ۳۵۰ هزار تن در سال، به بیش از ۹۰۰ هزار تن در سال افزایش پیدا کند.

در سمت تقاضا، علی‌رغم پیش‌بینی تبدیل منطقه خاورمیانه به یک قطب مصرف مس در آینده، میزان مصرف مس در عربستان سعودی هنوز روند صعودی را در پیش نگرفته است.

شماری از منابع مختلف به موسسه «Fastmarkets» تاکید کرده‌اند که اجرای برخی از پروژه‌های زیرساختی بزرگ مرتبط با چشم‌انداز سال ۲۰۳۰ در این کشور می‌تواند حجم تقاضا برای مس را افزایش دهد.

مطابق با متن گزارش یک سند سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۰، عربستان سعودی چندین ابرپروژه را طراحی و اجرای آن‌ها را آغاز کرده است که منجر به افزایش حجم تقاضا برای میلگردهای مسی خواهد شد. در این سند همچنین به پیش‌بینی افزایش حجم تقاضای سالانه ۳٫۷ درصدی برای مس در عربستان اشاره شده است.

در همین راستا، شرکت «Glencore» در ماه مارس ۲۰۲۴ اعلام کرد که این شرکت بخشی از پروژه ساخت اولین واحد ذوب مس عربستان سعودی با ظرفیت برنامه‌ریزی شده ۴۰۰ هزار تن در سال به شمار می‌آید.

با این حال، بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که هنوز حجم تقاضا برای مس در این کشور افزایش قابل‌توجهی را به ثبت نرسانده است؛ البته در مقایسه با حجم تقاضا برای این فلز سرخ قبل از آغاز همه‌گیری کرونا، وضعیت با ثبات‌تری دارد.

میزان مصرف مس در منطقه خاورمیانه طی بازه زمانی ۲۰۰۸ تا ۲۰۲۳

بعضی از منابع آگاه عنوان کردند که فعالان بازار از تاثیر طرح سرمایه‌گذاری عربستان سعودی بر بازار جهانی مس چندان مطمئن نیستند.

در همین راستا، یکی از تحلیلگران صنعت مس با اشاره به اینکه حجم تقاضای کلی مس عربستان سعودی در مقایسه با سایر کشورها محدودتر است، افزود: اگرچه این کشور طرح‌های گسترده‌ای در رابطه با تولید و مصرف مس در دست انجام دارد اما به طور کلی این طرح‌ها بر این صنعت جهانی تاثیر چندانی نخواهد داشت.

یکی از منابع در مصاحبه خود با موسسه «Fastmarkets» اظهار داشت: ممکن است داده‌های مربوط به روند معاملاتی مس خام، منعکس‌کننده حجم تقاضای عربستان سعودی برای محصولات مسی نباشد.

یکی دیگر از تحلیلگران بازار با بیان اینکه عربستان سعودی بیشتر به خرید محصولات ساخته شده تمایل نشان داده است، تصریح کرد: مصرف محصولاتی مانند ماشین لباس‌‎شویی که احتمالا میزان مصرف مس در این کشور را افزایش می‌دهد، در داده‌های خام منعکس نخواهد شد زیرا این محصولات در کشور دیگری تولید می‌شوند.

با در نظر گرفتن جمعیت ۳۶ میلیون نفری عربستان سعودی و جمعیت حدود ۹ میلیون نفری امارات متحده عربی، باید اعلام کرد که میزان تاثیر این دو کشور بر مصرف جهانی مس محدود خواهد بود؛ همچنین تاثیر بخش ساخت‌وساز و میزان مصرف مس در آن در دو کشور نامبرده به اندازه کشور چین گسترده نیست.

صنعت نیکل:

طرح‌های در دست اجرای عربستان صعودی ممکن است حجم تقاضا برای نیکل و میزان بودجه تخصیص یافته به منظور راه‌اندازی معادن جدید را افزایش دهد.

برخی از منابع ابراز داشتند که طرح بلندپروازانه عربستان سعودی برای تنوع‌بخشی به منابع درآمدی خود به جز نفت و تمرکز بر سرمایه‌گذاری در بخش فلزات، موجب شده است میزان مصرف نیکل در این کشور افزایش یابد و تامین مالی پروژه‌های معدنی بین‌المللی، رشد چشمگیری را با توجه به سرمایه‌گذاری‌های هنگفت اخیر در صنعت نیکل تجربه کند.

در همین راستا، سرمایه‌گذاری شرکت «Manara Minerals» در دارایی‌های فلزات پایه شرکت واله می‌تواند منجر به افزایش تولید نیکل این شرکت از حدود ۱۷۵ هزار تن در سال به ۳۰۰ هزار تن در سال شود. طرح پروژه چشم‌انداز سال ۲۰۳۰ عربستان سعودی نیز یکی دیگر از محرک‌های بالقوه تاثیرگذار بر افزایش حجم تقاضای نیکل خواهد بود.

در سال ۲۰۲۲، این کشور از طرح سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری خود برای راه‌اندازی واحدهای تولید جدید فولاد و وسایل نقلیه الکتریکی (EV) پرده برداشت. این پروژه‌ها شامل تخصیص ۶ میلیارد دلار برای ساخت واحدهای جدید تولید ورق فولادی و کویل نورد گرم فولادی و ساخت یک واحد تولید باتری خودروهای الکتریکی است.

با توجه به اینکه بخش ورق فولادی و کویل نورد گرم فولادی و بخش باتری خودروهای الکتریکی، بیش از ۸۰ درصد حجم تقاضا برای نیکل را به خود اختصاص داده‌اند، سرمایه‌گذاری انجام شده باعث افزایش حجم تقاضا برای نیکل خواهد شد.

به گفته اولیویه میسون، تحلیلگر فعال در موسسه «Fastmarkets»، حدود ۶۶ درصد از کل حجم نیکل تولید شده، در بخش تولید فولاد زنگ‌نزن به مصرف می‌رسد؛ این در حالی است که سهم بخش باتری‌ها از مصرف نیکل تنها ۱۵ درصد است.

پروژه‌های زیرساختی در دست ساخت این پتانسیل را دارند که به بزرگ‌ترین محرک تاثیرگذار در افزایش حجم تقاضا برای فولاد در عربستان سعودی تبدیل شوند. به گفته برخی از منابع محلی فعال در صنعت فولاد کشور مذکور، علی‌رغم اعلام راه‌اندازی ابرپروژه‌هایی مانند «The Line»، «Trojena» و «The Red Sea»، تا به امروز مصرف فولاد در عربستان سعودی افزایش چندانی را تجربه نکرده است.

صنعت روی:

چندین پروژه معدنی روی با هدف افزایش تولید کنسانتره و فلز روی تصفیه شده در عربستان سعودی در حال انجام است و محصولات روی تولیدی در این کشور احتمالا تا سال ۲۰۲۵ در بازار عرضه خواهد شد. بزرگ‌ترین سایت اکتشاف معدن در این کشور، پروژه روی-مس «Khnaiguiyah» بوده که در ۱۷۰ کیلومتری جنوب غربی شهر ریاض واقع شده است.

گفتنی است که مدیریت پروژه «Khnaiguiyah» در اختیار شرکت معدنی بریتانیایی «Moxico Resources» و شرکت «Ajlan & Bros Mining» قرار دارد. این پروژه دارای حدود ۲۵ میلیون تن ذخایر سنگ معدنی روی است و انتظار می‌رود تا اواخر سال ۲۰۲۵ پس از رسیدن به ظرفیت ۱۰۰ درصدی، میزان تولید در این معدن به ۵۵ هزار تن کنسانتره روی برسد.

عربستان حتی طرح‌هایی به منظور سرمایه‌گذاری در راستای احداث واحدهای ذوب روی نیز در دست اجرا دارد. در همین رابطه، دو شرکت «Moxico Resources» و «Ajlan & Bros Mining» در حال توسعه یک واحد ذوب مس و روی در شهر ینبع، واقع در غرب عربستان سعودی هستند. انتظار می‌رود که سالانه ۲۰۰ هزار تن آلیاژ روی و ۱۰۰ هزار تن مس با ظرفیت ۱۰۰ درصدی در این واحد ذوب تولید شود.

اجرای طرح سرمایه‌گذاری مذکور به منظور استخراج روی در عربستان در زمانی آغاز شد که به دلیل توقف فعالیت در چندین معادن روی طی سال‌های اخیر، بازار جهانی کنسانتره روی همچنان با محدودیت در دسترسی مواجه است.

لازم به ذکر است که این محدودیت، منجر به کاهش تعرفه‌های ذوب و افزایش هزینه‌‌کرد واحدهای ذوب شده که از منظر مالی به نفع شرکت‌های معدنی است. در همین راستا، موسسه «Fastmarkets» تعرفه ذوب کنسانتره روی، با شرط تحویل محموله در بنادر اصلی چین و تقبل هزینه ارسال توسط خریدار (cif) را در روز ۱۴ ژوئن ۲۰۲۴، حدود ۱۰ تا ۲۰ دلار در هر تن ارزیابی کرد که نسبت به تعرفه ذوب ۱۹۵ تا ۲۳۰ دلار در هر تن اعلام شده در ۹ ژوئن سال ۲۰۲۳، کاهش را به ثبت رساند.

بورس فلزات لندن (LME) در ماه مارس ۲۰۲۴ اعلام کرد که در نظر دارد یک انبار ذخایر مس و روی جدید در عربستان سعودی را به ثبت برساند.

گفتنی است که در حال حاضر هیچ محموله فلز روی در انبارهای ثبت شده بورس مذکور در منطقه خاورمیانه وجود ندارد. بر اساس آخرین اطلاعات ارائه شده از سوی بورس فلزات لندن، هیچ محموله فلز روی با مبدا تولید عربستان در انبارهای ذخایر این بورس موجود نیست.

ثبت این انبار ذخایر جدید می‌تواند عدم تعادل قابل‌توجه ذخایر روی انبارهای بورس فلزات لندن در سراسر جهان که اکثرا در کشورهای آسیایی واقع شده است را کاهش دهد.

صنعت آلومینیوم:

برخی از فعالان بازار اعلام کردند که حجم تقاضا برای آلومینیوم اولیه در عربستان سعودی، علی‌رغم روند نزولی گزارش شده در سطح جهانی با افزایش همراه بوده است.

طبق گزارش‌های ارائه شده، حجم تقاضا برای شمش آلومینیوم هم‌زمان با روند صعودی برای خرید کابل آلومینیومی و وسایل برقی افزایش را تجربه کرده است.

تعدادی از منابع به موسسه «Fastmarkets» اعلام کردند که حجم تقاضا برای بیلت‌های آلومینیومی نیز افزایش یافته است. با این حال، این حجم صعودی به اندازه شمش آلومینیوم نبوده است.

همچنین حجم تقاضا برای آلومینیوم در قاره اروپا به‌ ویژه در بخش ساخت‌وساز، در سال‌های اخیر به دلیل افزایش هزینه‌ها و تورم فزاینده کاهش را تجربه کرد. با این حال، شماری از مشارکت‌کنندگان در بازار تاکید کردند که حجم تقاضا برای آلومینیوم در منطقه خاورمیانه و سایر مناطق و بازارهای نوظهور مانند کشور هند، روند رو به رشدی به خود گرفته است.

اندی فریدا، تحلیلگر فعال در موسسه «Fastmarkets» به دسترسی آسان‌تر سرمایه در منطقه خاورمیانه-شمال آفریقا «MENA» و همچنین حمایت دولت‌ها به عنوان عوامل موثر در افزایش مصرف آلومینیوم اشاره کرد؛ البته در اروپا نیز حمایت‌های مناسبی در خصوص تولید آلومینیوم خصوصا آلومینیوم سبز صورت گرفته اما روند طولانی صدور مجوز از سوی سازمان‌های نظارتی، تاثیر منفی در حجم فلز تولیدی در این قاره گذاشته است. با این وجود، بیشترین سهم مصرف آلومینیوم در قاره اروپا به بخش‌هایی همچون تولید کالاهایی با فناوری پیشرفته، خودروهای الکتریکی و لوازم مصرفی خانگی اختصاص دارد.

با این اوصاف، حجم آلومینیوم مصرفی در منطقه منا «MENA» به طور پیوسته در حال افزایش بوده اما در قاره اروپا اندکی روند نزولی به خود گرفته است.

آمار میزان مصرف آلومینیوم

به گفته شماری از منابع، روند عرضه آلومینیوم از سوی تولیدکنندگان در منطقه منا به بازار اروپا به دنبال بحران انرژی و کاهش حجم تقاضای داخلی در این قاره، اهمیت فزاینده‌ای طی سال‌های اخیر پیدا کرده است. در همین راستا، پریمیوم آلومینیوم اولیه در اروپا از ابتدای سال ۲۰۲۴ با وجود کاهش حجم تقاضای منطقه‌ای و به دلیل افزایش هزینه حمل‌و‌نقل و محدودیت در حجم عرضه، روندی صعودی به خود گرفته است.

اختلالات مداوم در برخی از مسیرهای تجاری از طریق دریای سرخ نیز موجب شده است نرخ پریمیوم آلومینیوم افزایش پیدا کند؛ چراکه فعالان بازار آلومینیوم در اروپا به محموله‌های وارداتی به منظور تامین نیاز بازار این قاره سبز وابسته هستند.

موسسه «Fastmarkets» پریمیوم آلومینیوم آلیاژی «P1020A» را در روز سه‌شنبه ۱۸ ژوئن ۲۰۲۴، حدود ۳۲۵ تا ۳۵۰ دلار در هر تن ارزیابی کرد که نسبت به پریمیوم ۱۹۰ تا ۲۱۵ دلار در هر تن گزارش شده در ابتدای سال جاری میلادی، افزایش را به ثبت رساند.

تولیدکنندگان مطرح آلومینا در خاورمیانه

تولیدکنندگان آلومینا در منطقه خاورمیانه به دنبال آن هستند که حجم مورد نیاز برخی از مصرف‌کنندگان در سطح بین‌‍‌المللی را در راستای توسعه ظرفیت تولید خود تامین می‌کنند. در حال حاضر تنها دو واحد پالایش آلومینا در خاورمیانه به دلیل دسترسی محدود به بوکسیت در حال فعالیت هستند.

یکی از این واحدهای پالایش آلومینا واحد «Al Taweelah» نام دارد که متعلق به شرکت «Emirates Global Aluminium» بوده و در شهر ابوظبی در کشور امارات متحده عربی واقع شده است.

فرایند تولید در این واحد پالایش از سال ۲۰۱۹ آغاز شد و تقریبا نیمی از نیاز شرکت (EGA) به آلومینا از این طریق تامین می‌شود. ظرفیت سالانه تولید در واحد پالایشی نامبرده، سالانه حدود دو میلیون و ۴۸۰ هزار تن گزارش شده است. بوکسیت مورد نیاز به عنوان ماده اولیه در واحد مذکور از کشور گینه تامین می‌شود.

به دلیل محدودیت عرضه بوکسیت در کشور گینه، شرکت (EGA) بیشتر تمرکز خود را روی ذخایر بوکسیت در این کشور و توسعه واحد پالایش آلومینا در گینه معطوف کرده و در این زمینه پیشرفت‌های زیادی به دست آمده است. لازم به ذکر است که حدود ۴۰ درصد از ذخایر بوکسیت جهان در کشور گینه قرار دارد.

در زمان حضور شرکت (EGA) در کشور گینه از سال ۲۰۱۶، این شرکت متعهد شد که ساخت این واحد پالایشی تا سال ۲۰۲۲ به اتمام خواهد رسید. علاوه‌براین، شرکت «EGA Guinea Alumina Corp» به عنوان شرکت زیرمجموعه شرکت (EGA) اخیرا قراردادی را با دولت گینه به منظور توسعه این واحد پالایشی به امضا رساند.

تولید آلومینا در عربستان سعودی

دومین واحد پالایش آلومینا در خاورمیانه متعلق به شرکت «Saudi Arabian Mining Company» است که برخلاف شرکت «Emirates Global Aluminium»، دسترسی نزدیک‌تر و راحت‌تری به ذخایر بوکسیت داخلی دارد.

طبق گزارش سازمان زمین شناسی ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی دارای ۱۸۰ میلیون تن ذخایر بوکسیت بوده که تنها چهار میلیون و ۶۰۰ هزار تن آن در سال ۲۰۲۳ استخراج و تولید شده است.

واحد پالایش آلومینای شرکت (Ma’aden) از بوکسیت داخلی استفاده می‌کند و ظرفیت تولید آن سالانه دو میلیون تن اعلام شده است.

گفتنی است که حدود ۸۰ درصد از بوکسیت استخراج شده در عربستان سعودی در بازار داخلی این کشور به مصرف می‌رسد و مابقی آن به دیگر کشورها صادر می‌شود.

انتهای پیام//