آرمان جهش تولید و توسعه صنعتی سال‌هاست به عنوان محور برنامه‌ها و راهبردهای کلان اقتصادی کشور مطرح می‌شود. تحقق این مهم پیش از هرچیز مستلزم ریل‌گذاری و فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم برای فعالیت بنگاه‌های صنعتی و تولیدی است تا بتوانند با بهره‌مندی از مزیت‌های نسبی کشور مانند دسترسی به آب‌های آزاد، ذخایر عظیم انرژی و هزینه‌های پایین تولید و خدمات عمومی، محصولاتی رقابت‌پذیر را به بازارهای داخلی و جهانی عرضه کنند. در این بین، نقش مناطق ویژه اقتصادی به عنوان نواحی‌ای که با ارائه مزیت‌های زیربنایی و مقرراتی، زمینه تسهیل و توسعه محیط کسب‌وکار، انجام مراودات تجاری، سرمایه‌گذاری و رشد تولید را فراهم می‌آورند بسیار حائز اهمیت است. در همین راستا خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» گفت‌وگویی با محمدرضا پیرحسینلو، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
در رابطه با اهداف شکل‌گیری مناطق ویژه اقتصادی و اهمیت این مناطق در رشد و توسعه اقتصاد و صنایع کشور توضیحاتی ارائه بفرمایید.
در اقتصاد امروز جهان، توسعه تجارت و روابط بین‌الملل کلید رشد اقتصادی جوامع تلقی می‌شود که تاثیر قابل‌توجهی را بر شاخص‌های اقتصادی مانند ارزش پول ملی، اشتغال‌زایی، عملکرد کمی و کیفی صنایع و جایگاه آن‌ها در بازارهای بین‌المللی خواهد داشت. برای تحقق این امر باید زیرساختی فراهم شود تا دسترسی کشورها به بازارهای خارجی و منطقه‌ای را به بهترین شکل فراهم آورد؛ همچنین امکان ارائه بهینه خدمات، ارتقای سطح تکنولوژی و بهره‌گیری از فناوری‌های برتر و تشویق سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را داشته باشد. به همین دلیل مناطق ویژه اقتصادی با قوانین جدید به شکلی که هماهنگ با اقتصاد جهانی بوده و منافاتی با مقررات داخلی نداشته باشند، تاسیس شدند. در حال حاضر اکثر کشورهای توسعه‌یافته و اقتصادهای بزرگ جهان، بخش اعظمی از رشد اقتصادی خود را مرهون فعالیت‌های مناطق ویژه اقتصادی هستند. به عنوان مثال، کشور چین موفق شده است که با بهره‌مندی از مزایای فراوان و ظرفیت‌های مناطق ویژه اقتصادی، به طور چشمگیری قدرت اقتصادی خود را افزایش دهد. ایران نیز به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه که از موقعیت استراتژیکی در منطقه خاورمیانه برخوردار است و به آب‌های آزاد و بین‌المللی دسترسی دارد، با تاسیس مناطق ویژه اقتصادی به دنبال توسعه صادرات و رشد بیش از پیش اقتصاد خود و همچنین کاهش هزینه‌های تولید و ورود به بازارهای رقابتی است. شایان ذکر است که برنامه هفتم توسعه، چهارمین قسمت از سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور است که با توجه به رویکردهایی نظیر ایجاد فرصت‌های عادلانه برای فعالان و کارگزاران اقتصادی از طریق بهبود محیط کسب‌وکار، افزایش سرمایه‌گذاری خارجی، تعامل جدی مثبت و سازنده با کشورهای منطقه، توسعه صادرات غیرنفتی، کاهش انحصار و مداخلات دولتی در اقتصاد و افزایش رقابت و شفافیت برای دوره ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۶ تدوین شد. در این برنامه رشد اقتصادی ۸ درصد، رشد تشکیل سرمایه ناخالص سرمایه‌گذاری ۲۲٫۶ درصد و رشد موجودی سرمایه ۶٫۵ درصد هدف‌گذاری شده است. به همین منظور مناطق ویژه اقتصادی می‌توانند با جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در راستای رشد تولید و اعتلای صنایع و شناسایی بازارهای جدید با هدف توسعه صادرات، نقش موثری در تحقق این برنامه داشته باشند.
سرمایه‌گذاری و احداث واحدهای صنعتی در مناطق ویژه اقتصادی چه امتیازاتی برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد و منطقه ویژه اقتصادی خلیج فارس دارای چه مزیت‌های مهمی است؟
در حال حاضر ۴۸ منطقه آزاد و منطقه ویژه اقتصادی در کشور فعال هستند که استان هرمزگان دارای پنج منطقه ویژه اقتصادی (منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس، منطقه ویژه اقتصادی کشتی‌سازی خلیج فارس، منطقه ویژه اقتصادی بندر شهید رجایی، منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی‌بر پارسیان و منطقه ویژه اقتصادی نفتی لاوان) است. به طور کلی هدف از احداث مناطق ویژه اقتصادی، سهولت در امر تولید و صادرات است تا سرمایه‌گذاران و بنگاه‌های اقتصادی بتوانند در بستری امن و با ریسک کمتر به تجارت با سایر کشورها بپردازند. به همین دلیل با تکمیل زنجیره ارزش و تولید در این مناطق، بنگاه‌های اقتصادی نگرانی‌ای از بابت تامین پایدار مواد اولیه، فروش محصولات خود و هزینه‌های تولید نخواهند داشت؛ ضمن اینکه مناطق ویژه اقتصادی با انجام این کار مانع از خام‌فروشی و سبب تولید و صادرات محصولات نهایی و با ارزش افزوده بالاتر می‌شوند که در نهایت رشد درآمد و سودآوری کشور را به دنبال دارد. علاوه بر موارد مطرح شده، ورود ماشین‌آلات خطوط تولید و ابزار و اثاثیه اداری بدون عوارض گمرکی، پرداخت عوارض گمرکی مازاد بر ارزش افزوده قطعات خارجی در تولیدات، تبعیت از قانون کار مناطق آزاد تجاری و صنعتی در مناطق ویژه، معافیت گمرکی تا سقف ارزش افزوده و صدور مجوز ساخت و پایان کار به صورت رایگان از دیگر مزایای مناطق ویژه اقتصادی به شمار می‌روند.
در حال حاضر منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس با قرارگیری شرکت‌های بزرگ فولادی نظیر شرکت فولاد هرمزگان، فولاد کاوه جنوب کیش، صبا فولاد خلیج فارس، فولاد صنعت جنوب، گندله‌سازی مادکوش و سرمایه‌گذاری سایر شرکت‌های فولادی (انبار محصولات وارداتی و صادراتی و ترانزیت) و همچنین قرارگیری شرکت‌های فعال در صنعت آلومینیوم همانند آلومینیوم المهدی و آلومینیوم هرمزال، یکی از قطب‌های مهم تولید فولاد و آلومینیوم در کشور محسوب می‌شود؛ ضمن اینکه بر اساس تفاهم‌نامه توسعه و افزایش ظرفیت تولید فولاد، میزان تولید این فلز در منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در قالب یک کنسرسیوم مرکب از هفت مجموعه معدنی و فولادی و بخش خصوصی به ۱۰ میلیون تن خواهد رسید و استان هرمزگان با توجه به مزیت دسترسی به بنادر بین‌المللی، به قطب تولید و صادرات فولاد در کشور تبدیل خواهد شد. مزیت‌های این منطقه ویژه اقتصادی بسیار فراوان و متعدد است اما بخشی از آن‌ها عبارت‌اند از: امکان صادرات، ترانزیت، ترانشیب و صدور مجدد کالا، حمایت برای اخذ وام از طریق منابع داخلی و خارجی، مشاوره در تمام مراحل اجرای پروژه، معافیت از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده برای شرکت‌های فعال در منطقه، انجام عملیات اخذ مجوز اشتغال برای کارکنان خارجی سرمایه‌گذاران، معافیت از پرداخت مالیات عملکردی به مدت هفت سال، اسکله مجهز اختصاصی تخلیه و بارگیری مواد معدنی و نفتی به ترتیب با ظرفیت‌های ۱۲ و ۱۵ میلیون تن، وجود ۴۰ هکتار سایت انباشت مواد معدنی مجهز به دستگاهای مکانیزه انباشت و برداشت، برخورداری از محوطه ریلی اختصاصی با دو خط ارتباطی در منطقه، وجود ایستگاه راه‌آهن در مجاورت منطقه ویژه، فاصله ۲۰ کیلومتری تا فرودگاه بین‌المللی بندرعباس و اسکله شهید باهنر. شایان ذکر است که برخورداری از این مزیت‌ها، ارائه خدمات باکیفیت و برخورد شایسته با سرمایه‌گذاران موجب شد تا منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در هشتمین اجلاس مشتری‌مداری موفق به دریافت تندیس زرین و لوح تقدیر شود. همچنین در نخستین جشنواره اعطای نشان ویژه اقتصاد مقاومتی به تولیدکنندگان و صنعتگران، منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس به عنوان واحد برتر انتخاب شد.
در خصوص طرح‌های توسعه‌ای و عملکرد منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در حوزه تولید و صادرات طی سال ۱۴۰۲ توضیحاتی ارائه بفرمایید.
در حال حاضر منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق ویژه اقتصادی کشور، صنایع مختلفی را در خود جای داده است و اجرای پروژه‌های متنوعی را در راستای توسعه زیرساخت‌ها و فراهم کردن بستر مناسب برای رشد تولید و صادرات آن‌ها دنبال می‌کند. خوشبختانه اقدامات لازم در این خصوص انجام شده است تا همگام با ارتقای شاخص‌های عملکردی صنایع مستقر در منطقه، شاهد اعتلای صنعت و اقتصاد کشور و همچنین ثبت موفقیت‌های پی‌‌در‌پی در کارنامه کاری این منطقه ویژه اقتصادی باشیم؛ به طوری که اجرای ۱۸ پروژه زیرساختی با سرمایه‌گذاری ۳۳ هزار و ۷۳۰ میلیارد ریال در دستور کار قرار گرفت و اکنون دو پروژه خرید ترانسفورمر به اتمام رسیده است. علاوه‌براین، پنج پروژه بزرگ منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس که شامل پروژه تعمیرات اساسی پل دسترسی، آبگیر و اسکله منطقه ویژه، پروژه آبرسانی به شرکت‌های مستقر در سایت ۶۰۰ هکتاری، پروژه گازرسانی به نیروگاه‌های سایت میانی و احداث شبکه و ایستگاه تقلیل فشار سایت شمالی و میانی، پروژه تکمیل و بازسازی ابنیه و اقدامات عمرانی منطقه ویژه و پروژه جمع‌آوری و هدایت سیلاب سایت شمالی می‌شوند، با پیشرفت ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی در شرف افتتاح قرار دارند. لازم به ذکر است پروژه پست مدولار شهید لشکری که با هدف تامین برق چهار صنعت بزرگ مستقر در منطقه در اولویت قرار گرفت، در مراحل پایانی خود بوده و تست‌های آن انجام شده است. منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس به دلیل مشتری‌مداری، فراهم کردن شرایط مناسب و آماده‌سازی بسته‌های جذاب سرمایه‌گذاری، موفق شده است که طی سال‌های اخیر رشد چشمگیر و قابل‌توجهی را در جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی تجربه کند؛ به طوری که مجموع سرمایه‌گذاری ترکیبی ۲۲ شرکت فعال در این منطقه بیش از دو میلیارد و ۳۱۳ میلیون دلار، دو میلیارد و ۴۷۰ میلیون یورو و چهار هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود و ۵۲ شرکت دیگر نیز در حال ساخت و نصب تجهیزات خود هستند.
در خصوص تولید و صادرات نیز باید گفت که منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس عملکرد مطلوبی در این حوزه داشته است زیرا با اتخاذ راهبردهای کاربردی موفق شدیم میزان تولید را با رشد ۹ درصدی از هشت میلیون و ۹۱۰ هزار تن در سال ۱۴۰۱، به بیش از ۹ میلیون و ۶۹۶ هزار تن در سال ۱۴۰۲ ارتقا دهیم. همچنین میزان صادرات از اسکله اختصاصی این منطقه از چهار میلیون و ۱۰۶ هزار تن در سال ۱۴۰۱، به ۱۰ میلیون و ۲۵۳ هزار تن در سال ۱۴۰۲ رسید که حاکی از رشد ۱۴۹ درصدی است. ارزش صادرات انجام شده در سال ۱۴۰۲ با رشد ۲۳ درصدی نسبت به سال قبل از آن، از دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار به دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار رسید. همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره شد، منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس یکی از قطب‌های تولید فولاد در کشور به شمار می‌آید که میزان تولید انواع محصولات زنجیره فولاد شامل اسلب، آهن اسفنجی، بیلت، گندله و بریکت در این منطقه از هشت میلیون و ۳۸۰ هزار تن در سال ۱۴۰۱ با رشد ۷٫۶ درصدی، به ۹ میلیون و ۲۲ هزار تن در سال ۱۴۰۲ افزایش یافت. گفتنی است که این آمار و ارقام مهر تاییدی بر حرکت مستمر و مداوم منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس در مسیر رشد تولید و افزایش ثروت و دارایی‌های ملی با توسعه صادرات و ارزآوری است؛ البته دستیابی به این موفقیت‌های ارزشمند باعث نمی‌شود که ما از تلاش‌های خود به منظور گسترش روابط تجاری کشور، جذب و هدایت سرمایه‌گذاری بیشتر به این منطقه و توسعه کسب‌و‌کارها دست برداریم. به همین دلیل از طریق برنامه‌های مختلفی مانند شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی مختلف به دنبال تحقق اهداف توسعه‌ای تعیین شده هستیم؛ به طوری که انعقاد تفاهم‌نامه سه‌جانبه به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار بین منطقه ویژه اقتصادی صنایع معدنی و فلزی خلیج فارس، شورای عالی صنایع دریایی کشور و شرکت فناور پالایش نفت با هدف تولید سوخت کشتی کم‌سولفور یکی از دستاوردهای شرکت در این نمایشگاه‌ها بوده است.
انتهای پیام//
