ترکیه در مسیر پیشی گرفتن از آلمان به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده برق از سوخت زغال‌سنگ اروپا در سال ۲۰۲۴ است زیرا افزایش تورم باعث شده است که تولیدکنندگان برق، خرید گاز طبیعی گران‌قیمت را کاهش داده و استفاده از زغال‌سنگ با قیمتی بسیار مقرون ‌به‌صرفه‌تر جهت تولید برق را افزایش دهند.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌ آنلاین» و به‌ نقل از خبرگزاری رویترز، داده‌های اندیشکده «Ember» نشان می‌دهد که ترکیه به رکورد ۱۱۷٫۶ تراوات ساعت (TWh) تولید برق از زغال‌سنگ در سال ۲۰۲۳ رسیده است که در نتیجه آن، حدود ۱۱۸ میلیون تن دی‌اکسید کربن و گازهای مرتبط با آن منتشر شد.

این میزان تولید برق در ترکیه نسبت به رقم ۱۱۷٫۹ تراوات ساعت توسط بزرگ‌ترین تولیدکننده برق از زغال‌سنگ در قاره اروپا یعنی آلمان و نسبت به مقدار تولید ۹۷ تراوات ساعت برق مبتنی بر این سوخت فسیلی در لهستان قابل مقایسه است.

بزرگ‌ترین تولیدکنندگان برق از زغال‌سنگ در اروپا

گفتنی است که تولید برق از زغال‌سنگ در هر دو کشور آلمان و لهستان کاهش شدیدی را در سال ۲۰۲۳ به ثبت رساند. همچنین این دو کشور متعهد شدند که در کنار کاهش استفاده از زغال‌سنگ در تولید برق، به‌کارگیری انرژی‌های تجدیدپذیر در این صنعت را افزایش خواهند داد.

بر اساس ارزیابی‌های انجام شده، این دومین سال متوالی است که تولید برق از زغال‌سنگ در ترکیه با روند افزایشی همراه شده است. به نظر می‌رسد تولیدکنندگان برق به دلیل افزایش نرخ تورم در ترکیه، استفاده از سوخت بسیار مقرون به‌ صرفه زغال‌سنگ را نسبت به دیگر فرایندهای تولید برق ترجیح می‌دهند.

وضعیت نرخ‌های تورم و بهره بانکی در ترکیه

نرخ تورم سالانه ترکیه در سال ۲۰۲۳، حدود ۶۴٫۷۷ درصد اعلام شد که یکی از بالاترین نرخ‌های تورم در سراسر جهان محسوب می‌شود. دلیل این مسئله، کاهش بسیار شدید نرخ‌های بهره بانکی در نیمه اول سال ۲۰۲۳ در ترکیه بود که به دنبال آن، افزایش شدید قیمت‌ها در چندین بخش عمده اقتصادی این کشور در نیمه دوم سال مذکور را به همراه داشت.

بانک مرکزی ترکیه به منظور کاهش قیمت‌ها با تغییر رویکرد خود در ماه ژوئن سال ۲۰۲۳، نرخ بهره بانکی را از زیر ۹ درصد، به بیش از ۴۲ درصد در نیمه دوم سال مذکور افزایش داد.

افزایش نرخ بهره بانکی، سرعت افزایش قیمت‌ها در ترکیه را کاهش داده است اما اقتصاددانان معتقدند که چرخه افزایش نرخ بهره قبل از اینکه شاخص‌های نرخ تورم در این کشور به طور مداوم کاهش پیدا کنند، تا اواسط سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد داشت.

داده‌های بورس اوراق بهادار لندن «LSEG» نشان می‌دهد که ارزش لیر ترکیه در بازارهای ارز به دلیل نوسانات شدید تورم در این کشور، به شدت روند نزولی به خود گرفته است. به‌ علاوه، ارزش لیر نسبت به دلار آمریکا از ماه ژوئن ۲۰۲۳، حدود ۳۰ درصد کاهش یافته است.

مشکل تامین برق

برای تولیدکنندگان برق ترکیه که به شدت به واردات سوخت برای تولید برق متکی هستند، عواملی نظیر افزایش سریع نرخ بهره بانکی و کاهش ارزش پول این کشور باعث شده است تا حجم خرید گاز طبیعی به ویژه گاز طبیعی مایع در ترکیه به شدت کاهش پیدا کند.

داده‌های ارائه شده توسط اندیشکده «Ember» نشان می‌دهد که حجم واردات گاز طبیعی مایع به ترکیه در سال ۲۰۲۳، به میزان ۸٫۲ درصد نسبت به سطح اعلام شده در سال ۲۰۲۲ کاهش یافت و به کمترین میزان خود از سال ۲۰۱۹ رسید.

در نتیجه کاهش واردات گاز به ترکیه، تولیدکنندگان برق در این کشور مجبور به کاهش استفاده از گاز شدند و تولید برق با استفاده از این سوخت، به بیش از ۶۶ تراوات ساعت در سال ۲۰۲۳ رسید که کمترین میزان در چهار سال گذشته به شمار می‌رود.

داده‌های اندیشکده «Ember» نشان می‌دهد که برای جبران کمبود گاز در ترکیه، شرکت‌های تولید برق در این کشور استفاده از نیروگاه‌های برق مبتنی بر سوخت زغال‌سنگ را ۳٫۵ درصد در سال افزایش دادند. بر همین اساس، سهم استفاده از این سوخت فسیلی در صنعت تولید برق ترکیه از ۳۵٫۴ درصد در سال ۲۰۲۲، به ۳۷ درصد در سال ۲۰۲۳ رسید.

تولید برق در ترکیه به تفکیک منابع

بر اساس داده‌های اندیشکده «Ember»، حجم کل واردات زغال‌سنگ به ترکیه در سال ۲۰۲۳، حدود ۳۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تن بوده و ارزیابی این داده‌ها نشان می‌دهد که حجم عمده واردات زغال‌سنگ به ترکیه از کشور روسیه بوده است.

لازم به ذکر است که از زمان تحریم روسیه توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۲ پس از تهاجم این کشور به اوکراین، روسیه ناچار به فروش سوخت‌های تولیدی خود با تخفیف بسیار بالاتر شده است.

بر اساس گزارش این اندیشکده، حجم کل واردات زغال‌سنگ حرارتی ترکیه از مبدا روسیه در سال ۲۰۲۳، به رکورد ۲۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن رسید که ۲۵ درصد نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش را به ثبت رساند.

روسیه در سال ۲۰۲۳، حدود ۵۸ درصد از سهم صادرات زغال‌سنگ به ترکیه را به خود اختصاص داده است. این سهم نسبت به رقم ۴۶ درصد به ثبت رسیده در سال ۲۰۲۲ و عدد ۲۰ درصد گزارش شده در سال ۲۰۱۸ افزایش را نشان می‌دهد.

مهم‌ترین تامین‌کنندگان زغال‌سنگ حرارتی ترکیه

در راستای افزایش حجم واردات زغال‌سنگ از روسیه، ترکیه واردات این سوخت فسیلی از کشورهایی چون کلمبیا، آفریقای‌ جنوبی، استرالیا و آمریکای‌ شمالی در سال ۲۰۲۳ را کاهش داد. علی‌رغم اینکه حجم کل واردات زغال‌سنگ به ترکیه تا حد زیادی ثابت مانده اما این اقدام صرفه اقتصادی بیشتری برای واردکنندگان در این کشور داشته است.

با توجه به اینکه شرکت‌های برق ترکیه همچنان تحت فشار افزایش هزینه‌ها قرار دارند و با در نظر گرفتن افزایش عرضه برق از منابع تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی در این کشور، زغال‌سنگ وارداتی از روسیه احتمالا همچنان به عنوان منبع تامین اصلی سوخت مورد نیاز برای نیروگاه‌های تولید برق ترکیه در سال ۲۰۲۴ باقی خواهد ماند.

علاوه‌براین، در صورتی که مقدار تولید برق از زغال‌سنگ در آلمان ثابت بماند، ترکیه احتمالا در سال ۲۰۲۴ به بزرگ‌ترین تولیدکننده برق مبتنی بر این سوخت فسیلی در قاره اروپا تبدیل خواهد شد.

انتهای پیام//