بسیاری از قطعات آلومینیومی که در اطراف ما وجود دارند و ما از آن‌ها استفاده می‌کنیم با روش ریخته‌گری تولید شده‌اند. علت اصلی کاربرد فرآیند ریخته‌گری در تولید قطعات مختلف این است که می‌توان با این روش، هر وسیله‌ای با هر شکلی یا کاربردی را تولید کرد؛ به همین خاطر، در صنایع خودروسازی، یراق‌آلات، رادیاتور خانگی، لوازم خانگی، موتورهای الکتریکی و … کاربرد دارد اما مشکلاتی که درخصوص تامین سرمایه در گردش، تکنولوژی نوین، واردات قطعات و … وجود دارد، موانعی را در سال‌های اخیر، برای تولیدکنندگان قطعات ریختگی و فعالان این حوزه به وجود آورده است در همین رابطه درخصوص استفاده از قطعات ریختگی در صنایع مختلف تولیدی از جمله صنعت خودروسازی، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، با علیرضا اقصایی، مدیرعامل شرکت صنعتی پژوهان کیا، به گفت‌وگویی به شرح زیر پرداخت:
در شرکت صنعتی پژوهان کیا چه قطعاتی را تولید می‌کنید؟
شرکت صنعتی پژوهان کیا در زمینه ریخته‌گری و ماشینکاری سرسیلندر و انواع قطعات آلومینیومی خودرو اعم از سرسیلندر موتورهای پراید، تیبا، X100، EF7، TU5، مخزن منیفولد، پوسته کلاچ و قاب نردبانی فعالیت می‌کند.
آیا میزان تولیدات شما نسبت به سال‌های گذشته، کاهش داشته است؟
بله، به علت رکود فعلی، در سال جاری میزان تولیدات ما به یک چهارم سال گذشته کاهش یافته است؛ رکودی که در زمینه خرید قطعات ریختگی در کشور وجود دارد، دلایل متنوع و بیشماری دارد و اگر بخواهیم مشکلات موجود در این زمینه را هموار کنیم در ابتدا باید موانع زیرساختی را از میان ببریم و امکاناتی در جهت صادرات تولیدات داخلی و تهیه تکنولوژی‌های نوین در اختیار تولیدکنندگان قرار دهیم.
چه عواملی موجب رکود صنعت ریخته‌گری شده است؟
رکودی که در حال حاضر در صنعت ریخته‌گری شاهد آن هستیم، از سال ۹۱ آغاز شده ، هر سال شدت بیشتری به خود می‌گیرد و تاثیر مخرب آن با وضع تحریم‌های جدید، بیشتر می‌شود، به گونه‌ای که در حال حاضر صنعت خودروسازی را نیز دچار مشکلات بیشماری کرده است.
تنش‌های سیاسی، دلیل اصلی رکود موجود در بازار ریخته‌گری آلومینیوم و وضعیت اقتصادی آشفته تولیدکنندگان این حوزه است. تحریم‌های وضع شده، اوضاع صنعت کشور را به این شکل درآورده است و محدودیت‌های ایجاد شده که چند سالی است بر صنعت ریخته‌گری سایه انداخته، هر روز بدتر از گذشته می‌شود؛ در صورتی که مسئولان می‌توانستند با تدبیری مناسب، اوضاع اقتصادی و سیاسی را بهبود بخشند و مانع از این تخریب گسترده در صنایع شوند.
علاوه بر مشکلات سیاسی که صنایع تولیدی داخلی را محروم از صادرات و بازار جهانی کرده است، تصمیمات اشتباه در زمینه‌های مختلف، تاثیری بدتر از تحریم‌ها داشته است، به گونه‌ای که این خودتحریمی‌ها و ایجاد فضایی بسته برای صنایع، امکان رشد و توسعه را از تولیدکنندگان داخلی گرفته است. در چند سال اخیر، تولیدکنندگان به دلیل مدیریت‌های نادرست، ناکارآمد و عاجز شده‌اند. برای مثال شرکت صنعتی پژوهان کیا که به تولید سرسیلندر می‌پردازد دارای تکنولوژی نوین و خط تولید به روز شده است اما به دلیل مشکلات و موانع موجود، تنها یک چهارم ظرفیت، تولید دارد، در صورتی که هنگام سرمایه‌گذاری در این حوزه، برنامه‌ریزی‌ها و پیش‌بینی‌هایی در جهت افزایش نیروی انسانی، افزایش میزان تولیدات و کسب درآمد بیشتر داشتیم که متاسفانه به هیچکدام از آن‌ها نرسیدیم.
آیا سال‌های گذشته، در زمینه قطعات ریختگی خودرو واردات داشتیم؟
بله، سال‌های گذشته، واردات قطعات ریختگی خودرو رونق زیادی داشت، به گونه‌ای که شرکت‌های خودروساز برای خرید و استفاده قطعات ریختگی مورد نیاز خود، محصولات وارداتی را با قیمتی دو برابر بیشتر از محصول تولیدی داخلی، خریداری و استفاده می‌کردند.
دلیل اصلی اقدامات این چنینی این بود که خودروسازان از ارز دولتی که در اختیارشان قرار می‌گرفت برای واردات این قطعات استفاده می‌کردند. از سوی دیگر عدم اعتماد به محصولات داخلی مانعی برای رشد صنایع تولیدی کشور بوده است.
تصمیمات مدیران شرکت‌های خودروساز برای واردات قطعه، امکان رقابت را از ما می‌گرفت، در صورتی که تولیدکنندگان داخلی قادر بودند همان قطعات را با کیفیت عالی و با قیمت کمتر در اختیار خودروسازان قرار دهند اما به دلایل نامشخص و غیرمنطقی، شرکت‌های وابسته به دولت از صنعتگران داخلی قطعه نمی‌خریدند.
آیا در سال جاری، در زمینه تامین مواد اولیه با مشکلی مواجه شده‌اید؟
بله، مشکلاتی در زمینه تهیه مواد اولیه وجود دارد که البته به دلیل تورم موجود است؛ به طور مثال، شمش آلومینیوم از کیلویی سه هزار تومان به کیلویی ۳۰ هزار تومان و تیتانیوم از ۱۵ هزار تومان به ۸۰ هزار تومان رسیده است اما نکته‌ای که وجود دارد این است که علی‌رغم افزایش قیمت‌ها، این مواد همچنان در بازار یافت می‌شوند و ما نیز قادریم این این مواد اولیه و ضروری را خریداری کنیم.
شرکت‌های تولیدکننده قطعات ریختگی در حال حاضر چه مشکلاتی دارند؟
در حال حاضر، شرکت‌های تولیدکننده قطعات ریختگی با یک مشکل اساسی روبه‌رو هستند که این چالش موجود در کشور، مانعی برای بقای آن‌ها شده است؛ در شرایط فعلی تولیدکنندگان نمی‌توانند گردش مالی شرکت خود را مدیریت کنند، برای مثال، تولیدکنندگان قطعات ریختگی مواد اولیه خریداری و محصولی تولید می‌کنند اما دستمزد و هزینه ساخت را از شرکت‌های خودروساز به موقع دریافت نمی‌کنند. این عدم دریافت به موقع عاملی برای ناکارآمدی تولیدکنندگان و از میان رفتن سود مورد نظر می‌شود و ما مسلما نمی‌توانیم با این تاخیر در پرداخت‌ها فعالیت مجموعه را توسعه دهیم.
در این سال‌ها به دلیل عدم پرداخت به موقع معوقات از سوی شرکت‌های خودروساز، ریخته‌گران هیچ سودی نبردند و تنها ضرر کرده‌اند و به جای اینکه فعالیت خود را توسعه دهند و یا تکنولوژی‌های جدید خریداری کنند، از دنیا عقب مانده و فعالیت خود را محدودتر کرده‌اند.
آیا ارگان‌های دولتی حمایتی از فعالیت‌های ریخته‌گران انجام داده‌اند؟
خیر، ارگان‌های دولتی نه تنها حمایتی از فعالیت‌های ریخته‌گران انجام نداده‌اند بلکه به تولیدکنندگان و قطعه‌سازان، ضرر نیز رسانده‌اند؛ به طور مثال وعده دولت مبنی بر ارائه تسهلات با سود کم محقق نشد و بانک‌ها با بهره‌های بسیار بالا به ما تسهیلات تخصیص می‌دهند و همچنین سازمان تامین اجتماعی مزاحم فعالیت ما شده است و بدون در نظر گرفتن شرایط اقتصادی موجود در جامعه، دستوراتی را صادر می‌کند که با وجود قانونی بودن، امکان اجرای آن برای ما وجود ندارد؛ با این حال اگر درخواست‌های تامین اجتماعی را به موقع انجام ندهیم، سریعا حساب‌‌ها را مسدود می‌کنند و اجازه چرخش سرمایه را از ما می‌گیرند. این در حالی است که تولیدکنندگان قطعات ریختگی، نمی‌توانند دستمزد خود را از خودروسازان به موقع دریافت کنند.
تسهیلات بانکی با سود ۲۴ درصد به تولیدکنندگان تعلق می‌گیرد که به محض تاخیر، این سود با جرائم تا ۳۰ درصد نیز افزایش می‌یابد درصورتی که تولیدکنندگان قطعات ریختگی بابت ساخت قطعات این میزان سود را دریافت نمی‌کنند، در واقع سود دریافتی توسط بانک‌ها بیشتر از کارمزد یا دستمزد ما است. بانک‌ها به صورت قانونی ما را جریمه می‌کنند اما ما نمی‌توانیم شرکت‌های مصرف‌کننده را بابت عدم پرداخت به موقع جریمه کنیم.
ارگان‌های دولتی در شرایط فعلی، نه تنها کمکی به تولیدکنندگان نکرده‌اند بلکه موانع و مشکلاتی را برای ما بوجود آورده‌اند؛ هر ارگانی به شکلی به قطعه‌سازان آسیب رسانده است. شرایط طوری شده است که ما نه تنها خواهان کمک و حمایت از دولت نیستیم بلکه فقط می‌خواهیم این نهادها با وضع مقررات بسیار سختگیرانه خود، وضعیت کسب‌وکار ما را از اینکه هست، بدتر نکنند.
شرکت ما در گذشته بیش از ۸۰۰ هزار نفر نیرو داشت اما شرایط به گونه‌ای رقم خورده است که در حال حاضر، تنها ۲۵۰ نفر در کارخانه مشغول به کار هستند؛ اگر مدیران دولتی موانع را کاهش می‌دادند ما می‌توانستیم علاوه بر افزایش میزان تولیدات، نیروی کار بیشتری را جذب کنیم که این فرآیند در نهایت به نفع جامعه می‌شد.
تحریم‌های وضع شده، چه تاثیری در روند فعالیت ریخته‌گران داشته است؟
تحریم‌های وضع شده در چند سال اخیر، فعالیت ریخته‌گران را محدود کرده و اجازه صادرات را از ما گرفته است اما اقدامات دولت، تاثیر بسیار مخرب‌تری بر فعالیت ما داشته است و درحال حاضر، کشور دچار خودتحریمی شدیدی شده است؛ البته این مشکلات تنها، محدود و مختص به یک تولیدکننده و قطعه‌ساز نمی‌شود بلکه ۹۵ درصد ریخته‌گران فعال در کشور، با همین مشکلات مواجه شده‌اند و نتواستند فعالیت خود را ادامه دهند.
تصمیم‌گیری‌های اشتباه دولت، تولیدکنندگان بسیاری را از چرخه فعالیت خارج کرده است و در حال حاضر تنها عده محدودی که پشتوانه مالی قوی داشته‌اند، باقی مانده‌‌اند. این روند اشتباه همچنان در کشور ادامه دارد و تعداد انگشت شمار تولیدکنندگان فعال نیز به زودی ورشکست شده مجبور به کناره‌گیری می‌شوند.
آیا تکنولوژی ایرانی در زمینه ریخته‌گری وجود دارد؟
بله، نیروی کار فعالی که در کشور وجود دارد، قادر هستند دستگاه‌های رایج مورد استفاده در دنیا را تولیدکنند. در زمینه دایکست تحت فشار، ریخته‌گری ثقلی، ریخته‌گری ریژه و… دستگاه‌های لازم تولید می‌شود و اگر از نیروی فنی ایرانی حمایت شود، قادریم این تکنولوژی‌ها را صددرصد را بومی کنیم و تمام بخش‌های سخت افزاری را در کشور تولید کنیم.
باید در نظر داشت که نمی‌توانیم تمام قطعات را در داخل کشور تولید کنیم و این موضوع تنها مختص کشور ما نیست بلکه تمام کشورها از محصولات تولیدی یکدیگر استفاده می‌کنند؛ باید برخی قطعات را وارد کنیم چون ساخت تمام قطعات خودرو نیاز به سرمایه‌گذاری کلان، دانش فنی به روز و نیروی انسانی ماهر دارد؛ به همین دلیل تولید تمام دستگاه‌ها یا قطعات خودرو در داخل کشور، مقرون به صرفه نیست.
قیمت‌گذاری قطعات ریختگی چگونه انجام می‌شود؟
عنوان شده که قیمت‌گذاری‌ها براساس آنالیز دقیق و با توجه به فرآیند تهیه و تولید یک قطعه که شامل ماشینکاری، برشکاری، تزریق و … است، انجام می‌شود و به صورت توافقی است اما در حقیقت اینگونه نیست و قیمت قطعات خودرو را شرکت‌های مصرف‌کننده تعیین می‌کنند و تولیدکنندگان چاره‌ای جز پذیرفتن قیمت‌های مشخص شده، ندارند.
در گذشته اگر قطعه‌ای را به قیمتی که خودروساز درخواست می‌کرد، تولید نمی‌کردیم، آن شرکت‌ها واردات را جایگزین تولیدات داخلی می‌کردند و از چین و هند قطعه می‌خریدند اما خوشبختانه، در حال حاضر که شرایط واردات کمی سخت‌تر از گذشته شده، این قیمت‌گذاری‌های دستوری نیز کاهش یافته است.
کیفیت قطعات تولید داخلی در چه سطحی قرار دارد؟
تولیدکنندگان می‌توانند قطعات باکیفیت و مرغوب تولید کنند به شرط اینکه بهای آن پرداخت شود. در تمام دنیا محصولات درجه یک، دو و سه وجود دارد و با توجه به بهای پرداختی، قطعات تولید می‌شود و نمی‌توان با پرداخت کارمزد اندک توقع دریافت کالای مرغوب را داشت.
قیمت‌گذاری قطعات باید به گونه‌ای باشد که تولیدکنندگان بتوانند علاوه بر پرداخت هزینه‌های کارخانه، دستمزدها و … سود نیز ببرند و انگیزه‌ای برای تولید بیشتر و محصول باکیفیت‌تر داشته باشند. قطعه‌سازان داخلی قابلیت تولید قطعات در سطح استاندارد جهانی را دارند؛ شاید در بخش سخت افزاری و تکنولوژی، کسری‌هایی داشته باشیم اما دانش فنی بالای نیروی کار آن کسری را جبران می‌کند.
انتهای پیام//
