در روز دوم یازدهمین همایش و نمایشگاه چشم‌انداز صنعت فولاد و سنگ‌آهن ایران، نقاط ضعف و قوت طرح جامع فولاد مورد بررسی قرار گرفت و همه فعالان حاضر در میزگردی با این موضوع، بر لزوم حل همه مسائل صنعت فولاد در داخل این زنجیره و عدم دخالت سایر نهادها در صنعت فولاد تاکید کردند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین»، در دومین روز از یازدهمین همایش و نمایشگاه چشم‌انداز صنعت فولاد و سنگ‌آهن ایران، موضوع بررسی تحلیلی طرح جامع فولاد در دستور کار میزگرد نخست قرار گرفت و در این رابطه محمد ابکا، رئیس هیئت مدیره شرکت فولاد تکنیک با ذکر نکاتی در خصوص طرح جامع فولاد اظهار داشت: در سال ۱۳۹۲ در حالی که توازن در زنجیره فولاد وجود نداشت، شاهد صادرات ۲۲ میلیون تنی سنگ‌آهن بودیم، در حالی که همان زمان واردات گندله داشتیم.
وی افزود: در سال جاری به تولید ۳۰ میلیون تن فولاد خواهیم رسید و در همین حال مصرف ظاهری فولاد کشور نشان می‌دهد امسال با مازاد ۳٫۳ میلیون تنی فولاد مواجه شدیم.
ابکا اذعان کرد: مصرف سرانه فولاد در کشور به ۱۷۵ کیلوگرم به ازای هر نفر رسیده اما برای کشورهای در حال توسعه این میزان ۳۰۰کیلوگرم به ازای هر نفر است. بنابراین در مصرف فولاد عقب هستیم.
رئیس هیئت مدیره شرکت فولاد تکنیک خاطرنشان کرد: قرار بود در برنامه ششم توسعه هر سال ۸ درصد رشد داشته باشیم اما این هدف محقق نشد و هر سال شاهد کاهش مصرف بودیم. ضمن اینکه اهداف تعیین شده برای رشد بخش‌های مختلف اقتصادی تحقق نشدند.
وی تصریح کرد: برای رسیدن اهداف افق ۱۴۰۴ مجموعا به ۹٫۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری در زیرساخت و کلا ۱۴٫۵ میلیارد دلار سرمایهگذاری نیاز داریم.
ابکا با اشاره به ذخایر سنگ‌آهن بیان کرد: ذخایر زمین‌شناسی سنگ‌آهن پنج میلیارد تن و ذخایر زمین‌شناسی ۳٫۳ میلیار تن است. اگر با همین وضع کنونی به استخراج سنگ‌آهن ادامه دهیــم، حدود ۲۰ سال دیگر ذخیره خواهیم داشت.
رئیس هیئت مدیره شرکت فولاد تکنیک عنوان کرد: برنامه‌های بخش‌های اثربخش در برنامه زنجیره فولاد با سند چشم‌انداز ۲۰ ساله انطباق ندارد و در بسیاری از بخش‌ها شاهد عدم توازن بوده‌ایم.
طرح جامع فولاد بازنگری شود
پس از سخنرانی محمد ابکا، میزگرد تخصصــی نقـــد و بررسی تحلیلی طرح جامع فولاد در یازدهمیـــن همایــش و نمایشگاه چشم‌انداز صنعت فولاد و سنگ‌آهن ایران با حضــــور مهـــدی کرباسیــــان و مصطفــــی موذن‌زاده مدیران عامل اسبق ایمیدرو، محمد آقاجانلو معاون طرح‌های توسعه معدن و صنایع معدنی ایمیدرو و منصور یزدی‌زاده مدیرعامل شرکت ذوبآهن در سالن شماره یک هتل المپیک برگزار شد. در این نشست موذن‌زاده اظهار داشت: طرح جامع فولاد در زمان ریاست دکتر کرباسیان در ایمیدرو تدوین شد. در طرح جامع فولاد بر ایجاد ظرفیت تاکید شد و برنامه خوب پیش رفت و به نظر می‌رسد زودتر از موعد به اهداف خواهیم رسید.
وی افزود: موضوع حال حاضر این است که پس از طرح جامع و تحقق اهداف در افق ۱۴۰۴ به کجا برویم اما هنوز متولی صنعت فولاد مشخص نیست و بیش از ۲۰ سازمان درگیر صنعت فولاد هستند. در حالی که در کشورهای دیگر همچون چین، همه مسائل مرتبط با صنعت فولاد در یک سازمان متمرکز شده است.
رئیس سابق هیئت عامل ایمیدرو خاطرنشان کرد: برای سرمایه‌گذاران و فعالانی که علاقه‌مند به حضور در صنعت فولاد هستند، باید دوره آموزشی آشنایی با طرح جامع فولاد گذاشته شود.
موذن‌زاده اذعان کرد: متولی اکتشاف هم مشخص نیست و به نظر می‌رسد ۹۰ درصد از مسائل اکتشافی به وزارت صمت برمی‌گردد.
وی تصریح کرد: مقیاس تولید در صنعت فولاد مورد غفلت قرار گرفته و شاهد فعالیت تولیدکنندگان کوچک و زیر یک میلیون تن در این صنعت هستیم.
رئیس سابق هیئت عامل ایمیدرو بیان کرد: در بحث زیرساخت‌ها، تولیدکنندگان باید خود آستین همت را بالا بزنند و زیرساخت‌های اساسی همچون ریل و آب را خود احداث کنند. کما اینکه طرح انتقال آب خلیج فارس با سرمایهگذاری سه شرکت معدنی احداث شد.
وی در پایان تاکید کرد: بازار فولاد هم از نظر عرضه و هم از نظر قیمت‌گذاری نامتوازن است. ضمن اینکه طرح جامع فولاد باید از حالت گزارش مانند خارج شود و به مسائل اساسی‌تر و نیازهای جزئی صنعت فولاد وارد شود.
جذب سرمایهگذاری، چالش اساسی صنعت فولاد
مهدی کرباسیان دیگر سخنران این نشست، اظهار داشت: طرح جامع فولاد با کمک شرکت فولاد تکنیک تدوین و توسط شرکت ملی فولاد اجرا شد. طرح جامع فولاد قبلا تدوین شده بود اما در زمان ما به‌روزرسانی شد. در آن زمان عدم توازن فراوانی در صنعت فولاد به ویژه در صدور مجوز وجود داشت. به طوری که بیش از ۱۷۰ میلیون تن مجوز صادر شد که حتی برخی از آن‌ها پیشرفت داشتند.
وی افزود: نکته مهم این است که هر طرح پس از تدوین به‌روزرسانی شود. در صنعت فولاد موضوعات زیرساخت، صدور مجوز، ادغام شرکت‌ها و ایجاد توازن مطرح هستند.
رئیس سابق هیئت عامل ایمیدرو اذعان کرد: باید بپذیریـــم کـــه جـــذب سرمایه و سرمایهگذاری چالش اساسی است. تحریم به عدم جذب سرمایه دامن زده است و در چند سال گذشته شاهد رشد منفی سرمایهگذاری بودیم. به طوری که قرار بود با سرمایه دانیلی چهار میلیون تن آهن اسفنجی در چابهار احداث کنیم اما پس از خروج آمریکا از برجام دانیلی از ایران رفت.
کرباسیان خاطرنشان کرد: چالش دیگر کمبود سنگ‌آهن است و در این رابطه از ذخایر عمیق غفلت شده است. ایمیدرو با تهیه و تولید به ذخایر خوبی در عمق رسیده‌اند اما هنوز اقدامی برای برداشت از آن‌ها نشده است.
آمادگی جذب سرمایهگذاری نداریم
محمد آقاجانلو در ادامه میزگرد اظهار داشت: ظرفیت‌سازی صنعت فولاد به سمت اهداف می‌رود اما بهره‌وری این صنعت پایین است. همچنیـــن چالش‌هـــایی در رابطـــه با قیمت‌گذاری و بازار این صنعت وجود دارد.
وی افزود: مشکل اساسی کشور جذب سرمایهگذاری است. اگر برجام برگردد، آیا آمادگی جذب سرمایهگذاری داریم. هنوز ساختارهای مالی ما با جذب سرمایه خارجی منطبق نیست.
معاون طرح‌های توسعه معدن و صنایع معدنی ایمیدرو خاطرنشـــان کـــرد: با اینکــه ۵۰۰میلیون تن سنگ‌آهن در ایران مرکزی کشف و آماده بهره‌برداری شده است اما مجوز برداشت داده نمی‌شود. اگر اکتشافات تکمیل شود و بروکراسی اداری تسهیل شود، مشکلی برای تامین سنگ‌آهن نداریم.
استراتژی صادراتی نداریم
منصور یزدی‌زاده در بخش دیگر میزگرد نخست روز دوم همایش اظهار داشت: ظرفیت‌سازی خوبی برای فولاد در کشور ایجاد شده است ولی برخی فولادسازان زیر ظرفیت فعالیت می‌کنند.
وی افزود: مشکل اساسی عدم توازن در صنعت فولاد، نحوه قیمت‌گذاری مواد اولیه و محصولات است. در حال حاضر نیز شیوه‌نامه فولادی هم به دغدغه فولادسازان تبدیل شده که هنوز تعیین تکلیف نشده است.
مدیرعامل شرکت ذوبآهن خاطرنشان کرد: وضعیت صادرات فولاد مشخص نیست و با اینکه هدف صادرات ۲۰ میلیون تنی تعیین شده اما استراتژی صادرات در صنعت فولاد تدوین نشده است.
یـــزدی‌زاده تصریـــح کـــرد: متاسفانــــه دستورالعمل‌های ناگهانی و مشروط کردن صادرات به عرضه داخلی صادرات را با چالش زیادی مواجه کرده است.
وی عنـــوان کــرد: زیرساخت اکنون چالش بزرگی برای صنعت فولاد است. ذوبآهن با اینکه ریل تولید می‌کند اما حوزه حمل ریلی با مشکلات زیادی مواجه است.
