صنعت فولاد در ایران با پیشرفت قابل‌توجهی طی سالیان اخیر همراه شده است؛ به نحوی که اکنون با تولید بیش از ۳۱ میلیون تن فولاد خام، در جایگاه نهم برترین فولادسازان جهان قرار دارد. در چنین شرایطی، فولادسازان بزرگ کشور با یک سری چالش‌های اساسی روبهرو شده‌اند که از جمله می‌توان به تامین پایدار خوراک (سنگ‌آهن) اشاره کرد. در چند سال گذشته به دلیل جزیره‌ای عمل کردن شرکت‌های معدنی، صنعت فولاد کشور با چالش عدم توازن عرضه و تقاضای مواد اولیه مواجه شده است و فولادسازان ناچارند برای رفع نیاز خود، به سمت سرمایه‌گذاری در بخش معدن حرکت کنند؛ این در حالی است که می‌توان با تشکیل اتاق فکری متشکل از اعضای انجمن‌های صنفی مختلف در صنعت فولاد، مانع از اتخاذ تصمیمات متعددی شد که ممکن است با یکدیگر در تداخل باشند. در همین راستا، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» گفت‌وگویی با سیدعلی، مدیرعامل شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
در خصوص اهمیت زنجیره تولید فولاد و تامین پایدار خوراک (سنگ‌آهن) توضیحاتی ارائه بفرمایید.
یکی از استراتژی‌های کشورهای توسعه‌‌یافته در مسیر رشد خود، اعتلای صنایع بزرگ و مادر و به دنبال آن رشد متوازن زنجیره‌های ارزش صنایع پایین‌دستی بوده است. به همین دلیل هم‌اکنون اکثر کشورهای در حال توسعه با توجه به اهمیت این موضوع، در تلاش هستند با اقدامات توسعه‌محور خود، به جایگاه مناسب و بالاتری در بازارهای بین‌المللی دست پیدا کنند. در همین راستا در ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه، اقداماتی مانند تبیین و تدوین چشم‌انداز بلندمدت بخش معدن و صنایع معدنی، نویدبخش تحولی شگرف در این بخش است. با توجه به پتانسیل بالای ارزش‌افزایی و اشتغال‌زایی زنجیره فولاد، می‌توان گفت که این صنعت از نقش بسزایی در رشد اقتصادی کشور برخوردار است و توسعه و ارتقای عملکرد آن، سبب هموارتر شدن مسیر پیشرفت و ترقی می‌شود. البته در این میان باید نکته مهمی را در نظر داشت که ادامه فعالیت هر صنعت، وابسته به متغیرهایی مشخص است که در صورت مهیا نبودن شرایط، کل زنجیره تولید و ارزش با چالش مواجه خواهد شد. یکی از مولفه‌های تاثیر‌گذار در زنجیره فولاد که هم‌اکنون مسئله‌ای حیاتی به شمار می‌آید، تامین پایدار خوراک (سنگ‌آهن) است؛ به همین دلیل زمانی توسعه صنعت فولاد محقق می‌شود که کل زنجیره، رشد متوازنی داشته باشد و با افزایش ظرفیت‌های تولید محصولات میانی و نهایی فولاد، تولید مواد اولیه نیز به تناسب افزایش پیدا کند. از این رو فعالیت شرکت‌های معدنی که وظیفه تامین خوراک صنایع فولادسازی را بر عهده دارند، بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است و با ظرفیت‌های ایجاد شده در کشور و هدف‌گذاری تولید ۵۵ میلیون تن فولاد تا سال ۱۴۰۴، تقاضای فولادسازان به مواد اولیه روند صعودی را طی می‌کند. برای تحقق این هدف، باید سالانه ۱۶۷ میلیون تن سنگ‌آهن در کشور تولید شود؛ در حالی که اکنون میزان تولید این ماده معدنی به ۱۰۳ میلیون تن در سال می‌رسد. به همین دلیل سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور از سال ۱۳۹۷ هشدار جدی مبنی بر پایان ذخایر سنگ‌آهن با توجه به روند اکتشافات موجود اعلام کرده است و بر اساس برآوردهایی که به تازگی توسط دیوان محاسبات کشور صورت گرفته، ذخیره فعلی سنگ‌آهن ایران حداکثر تا ۱۸ سال آینده پاسخگوی نیاز زنجیره فولاد کشور خواهد بود. بر همین اساس ضرورت دارد فولادسازان بزرگ کشور از حالا تمهیدات لازم برای تامین پایدار و به موقع سنگ‌آهن مورد نیاز خود را بیندیشند تا در آینده با مشکلات کمتری در این بخش مواجه شوند.
اهداف و رویکردهای شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان در صنعت فولاد کشور چیست؟
شرکت فولاد خوزستان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین و شاخص‌ترین فولادسازان کشور که با اقدامات بی‌بدیل خود سهم زیادی در توسعه صنعت فولاد و رشد اقتصاد ایران دارد، برای حفظ مزیت‌های رقابتی و تامین پایدار مواد اولیه، در سال ۱۴۰۰ نسبت به تاسیس شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان اقدام کرد. این مجموعه نیز در راستای ایفای رسالت خود نسبت به شرکت مادر، موفق شد تا با بهره‌مندی از دانش و تجارب کارشناسان بخش معدن و صنایع معدنی، الگوریتمی برای روش‌های صحیح تملک معادن و ارزش‌گذاری آن‌ها تصویب کند که با این کار مسیر شناسایی و تملک معادنی که پتانسیل تامین مواد اولیه بنگاه بزرگ اقتصادی فولاد خوزستان را دارند، هموارتر شد. ما در تلاش هستیم تا ۱۰ معدن در کمربند آهنی کشور (از غرب تا فلات مرکزی و جنوب ایران) را به تملک خود درآوریم که اقدامات مدیران ارشد و کارکنان مجموعه، منجر به تملک دو معدن سنگ‌آهن گوزل دره و قینرجه در استان زنجان و یک معدن آهک دولومیت در استان خوزستان شده است. علاوه‌براین، با واگذاری بلوک‌های آباده جازموریان، موفق شدیم تا پهنه شماره سه را به تملک خود درآوریم؛ در حال حاضر اکتشاف این پهنه به پایان رسیده است و پس از اعلام نظر سازمان صنعت، معدن و تجارت استان هرمزگان و شورای عالی معادن، مجوز گواهی کشف آن صادر می‌شود. در ادامه با صدور این مجوز، سایر اقدامات مربوطه در خصوص پروانه بهره‌برداری و اخذ مجوز فرآوری مواد معدنی و کنسانتره‌سازی نیز انجام خواهد شد. لازم به ذکر است که اقدامات گسترده اکتشافی شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان باعث شد که مجموعه ما در دومین کنفرانس تخصصی استیل پرایس با محوریت روش‌های نوین اکتشاف، به عنوان شرکت برتر اکتشافی سال ۱۴۰۲ شناخته شود و بدون شک اقدامات توسعه‌محور مجموعه در حوزه اکتشاف در سال ۱۴۰۳ نیز افزایش پیدا خواهد کرد.
شرکت توسعه معادن فولاد خوزستان چه اقداماتی در معدن گوزل دره انجام داده است؟
با هدف تملک و بهره‌برداری از معدن گوزل دره، ما تمام اقدامات لازم را طبق الگوریتم مصوب خود انجام دادیم و پس از گذشت ۹ ماه و اجرای دو هزار و ۵۰۰ متر حفاری اکتشافی در این معدن، پروانه ۱۰ میلیون تنی سنگ‌آهن با عیار کلوخه ۴۴ درصدی را از سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان دریافت کردیم. در حال حاضر ۱۱۴ نفر در معدن گوزل دره مشغول فعالیت هستند و اقدامات اکتشافی در این معدن همگام با فرایند‌های استخراج و تولید دنبال می‌شود.
ارزیابی شما از چالش‌هایی که در مسیر توسعه فعالیت‌های بخش معدن وجود دارد، چیست و چه راهکارهایی را برای رفع موانع موجود موثر می‌دانید؟
با توجه به به صدا درآمدن زنگ خطر اتمام ذخایر سنگ‌آهن در ایران، هم‌اکنون شاهد شکل‌گیری موجی از پیشنهادات در راستای افزایش فعالیت‌های اکتشافی به خصوص اکتشافات عمیق هستیم اما زمانی که سازمان‌های دولتی متولی بر اساس الگو‌ها و روش‌های سنتی در این زمینه گام برمی‌دارند، نمی‌توان انتظار داشت که در حوزه اکتشاف پیشرفت‌های قابل‌توجهی حاصل شود؛ ضمن اینکه پیاده‌سازی برخی از روش‌های نوین معدن‌کاری توسط فعالان بخش معدن، چندان مورد استقبال نهادهای دولتی قرار نمی‌گیرد و آمایش سرزمینی که تاثیر موثری بر این بخش داشته باشد، توسط این نهادها انجام نشده است. همچنین باید توجه داشت که تا به امروز به دلیل عدم وجود تجهیزات و ماشین‌آلات به‌روز در کشور، در زمینه اکتشافات عمیق اقدامات مهمی صورت نگرفته است و اساسا این کار با شرایط موجود دارای صرفه اقتصادی نیست. علاوه‌براین، یکی از چالش‌های دیگری که پیش روی فعالان بخش معدن وجود دارد، مسئله کمبود نیروی انسانی متخصص است؛ به طوری که اکنون با توجه به تفکرات غلطی که نسبت به فعالیت‌های معدنی در کشور شکل گرفته است، رشته معدن در دانشگاه‌ها پایین‌ترین میزان ورودی دانشجو را دارد و افراد تمایل چندانی به فعالیت و یا تحصیل در این زمینه ندارند. در حال حاضر برخلاف افزایش ظرفیت واحدهای فولادسازی در کشور و اهمیت بالای تامین پایدار مواد اولیه آن‌ها، شرکت‌های معدنی به جای افزایش ظرفیت تولید محصولات، به دنبال توسعه حلقه‌های بعدی زنجیره هستند. به همین دلیل این شرکت‌ها برای رفع نیاز خود، تمایلی به عرضه و فروش مواد اولیه در بازار ندارند و فولادسازان ناچارند به دنبال فعالیت در حوزه بالا‌دست زنجیره فولاد باشند. در همین راستا، یکی از راهکارهایی که می‌تواند قسمت عمده‌ای از چالش‌های بخش معدن را مرتفع کند، تشکیل اتاق فکری متشکل از کارشناسان زبده و باتجربه از ابتدا تا انتهای زنجیره تولید محصولات فولادی است زیرا در این صورت، انجمن‌های صنفی که هرکدام به صورت تخصصی در حوزه‌ای مشغول به فعالیت هستند، می‌توانند با همکاری سایر فعالان صنعت فولاد نتایج تصمیمات یک بخش را که اثرات بالقوهای بر فعالیت سایر حلقه‌های زنجیره تولید دارند، بررسی کنند و مانع از موازی‌کاری و آسیب به بخش‌های دیگر شوند.
انتهای پیام//
