در ایران ذخایر معدنی از تیتانیوم به‌صورت فراوان وجود دارد که می‌توان با استفاده از آنها نیاز کشور به محصولات تیتانیومی را رفع کرد و همچنین می‌توان زمینه‌های صادرات را نیز فراهم آورد. هر چند که برخی از این پتانسیل‌ها به‌طور کامل مورد شناسایی قرار نگرفته‌اند.

بزرگ‌ترین ذخیره تیتانیوم ایران در کهنوج قرار دارد. این معدن دارای حدود ۴۰۰ میلیون تن ذخیره احتمالی و همچنین بیش از ۱۶۰ میلیون تن ذخیره اثبات شده، است. معدن کهنوج دارای عیار حدود ۴ درصد است. این میزان عیار، مناسب است و با دو تا سه گام فرآوری می‌‌‌توان این مواد معدنی را به اکسید تیتانیوم (TiO2)، که از محصولات اصلی صنعت تیتانیوم است، تبدیل کرد.

اکسید تیتانیوم در صنایع رنگ‌‌سازی، پلاستیک‌‌‌سازی و همچنین لوازم آرایشی – بهداشتی مورد استفاده قرار می‌‌‌گیرد. صنایع رنگ‌‌سازی در کشور، تقریبا ۱۰۰ درصد نیاز خود به این محصول از بازار مواد وارداتی تامین می‌‌کنند.

پروژه تعریف شده‌‌ در ایمیدرو تولید کنسانتره، تولید سرباره و در مرحله تکمیلی اکسید تیتانیوم است. کنسانتره و سرباره تولیدی را می‌‌‌توان در مراحل میانی تولید، صادر نمود و یا اینکه به گام بعدی زنجیره تولید منتهی به اکسید تیتانیوم، اختصاص داد.

تبدیل کهنوج به قطب معدنی جنوب کرمان

منطقه‌‌‌ جنوب کرمان جزء مناطق توسعه نیافته ایران است و با مشکلات عدیده‌‌‌ای از لحاظ معیشتی مواجه است. با انجام این پروژه می‌‌‌توان کهنوج را تبدیل  به قطب معدنی جنوب کرمان نمود و سبب پیشرفت و توسعه‌‌ این منطقه شد. انجام این پروژه سبب رفع نیاز کشور به واردات این محصول می‌‌‌شود و همچنین در آینده صادرات این محصول را در پی خواهد داشت.

استقبال از مشارکت‌‌های خصوصی

با توجه به پیشرفت‌‌‌های صورت گرفته در این طرح و همچنین با کمک اصحاب رسانه، این طرح به‌عنوان پروژه‌‌‌ای که سرمایه‌‌‌گذاری در آن برگشت‌پذیر است، شناخته شده است؛ به همین دلیل شرکت‌‌‌های بزرگی علاقمندی خود را برای سرمایه‌‌‌‌گذاری در این پروژه را ابراز کرده‌‌‌‌اند. با توجه به اینکه زیربناهای مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در این طرح وجود دارد؛ ایمیدرو نیز از مشارکت بخش خصوصی استقبال می‌‌‌‌کند.

پیشنهادی که در حال حاضر می‌‌‌‌تواند برای سرمایه‌‌‌‌گذاری مفید باشد، سرمایه‌‌‌‌گذاری در واحدهای تولید پیگمنت است. چرا که ارزش افزوده‌ی بیشتری دارد و برگشت سرمایه در آن سریع‌‌‌‌تر اتفاق می‌‌‌‌افتد.

روند رو به جلو در پروژه کهنوج

منطقه کهنوج از لحاظ زیربنایی برای انجام این پروژه مشکل خاصی ندارد. قرارداد برق مورد نیاز بسته شده است و حدود ۵۰ درصد از آب مورد نیاز آن نیز تأمین و برای تأمین مابقی آن هم مشکل خاصی وجود ندارد.

به‌طور کلی طرح با روند خوبی در حال پیشرفت است. زیرساخت‌‌‌‌های اساسی طرح از جمله مشخص کردن محل بهینه پیت معدن و بالا بردن قطعیت اعداد ذخایر با پیشرفت خوبی در حال انجام است، حفاری‌های اکتشاف تکمیلی به پایان رسیده و نمونه های معدنی در حال حاضر در مرحله‌‌‌ آنالیز شیمیایی هستند. طرح‌‌‌‌های پیرامونی از قبیل دیوارکشی‌‌‌‌ها، احداث سیل‌بند، جابجایی خط ۶۳ کیلو وات نیز به‌طور کامل انجام شده است.

در واحد کنسانتره نیز پیشرفت‌‌‌‌های مشهودی داشته‌‌‌‌ایم. تقریبا فونداسیون تمام سالن‌‌‌‌های تولید ریخته شده و همچنین بتن‌ریزی مخزن ورودی آب هم تکمیل شده است.

تحریم‌‌‌‌ها مانعی بر سر راه

با توجه به نوسانات اقتصادی حال حاضرکشور و مشکلات انتقال ارز، تا حدودی برای فراهم کردن تدارکات خارجی با مشکل روبه‌رو شده‌‌‌ا‌یم که امیدواریم مشارکت بخش خصوصی بتواند تا حد زیادی این مشکل را برطرف کند.

تدارکات خارجی در حدود ۳۰ درصد تجهیزات مورد نیاز پروژه را شامل می‌‌‌‌شود. این تدارکات بیشتر در واحدهای کنسانتره و همچنین سرباره مورد نیاز است. با توجه به اینکه در کشور صنعت مشابهی نداریم و بعضی از این تأسیسات برای اولین بار است که به ایران وارد می‌‌‌‌شود، بنابراین معادل ایرانی ندارند. همچنین در بخش جدا کردن ناخالصی‌‌‌‌ها از سنگ معدن به تکنولوژی‌‌‌‌های خارجی احتیاج داریم. با توجه به تحریم‌‌‌‌های ایجاد شده برای کشور، در تأمین این تجهیزات دچار مشکلاتی هستیم که امید داریم حل شوند.

در حال حاضر صنعت تیتانیوم در ایران بومی‌‌‌‌سازی نشده است. در گام‌‌‌‌های بعدی احتمالا به‌سمت بومی‌‌‌‌سازی تجهیزاتی که از خارج وارد می‌‌‌‌شود، می‌‌‌‌رویم. البته بعضی از تأسیسات از قبیل تجهیزات جدایش الکترومغناطیسی بومی هستند.

آینده‌‌‌ پیش رو، خودکفایی در محصولات تیتانیومی

ایران در حدود ۵۰ تا ۷۰ هزار تن اکسید تیتانیوم مورد نیاز صنایع خود را وارد می‌‌‌‌کند. ذخیره‌‌‌ معدن در کهنوج حدود ۱۶۰ میلیون تن است. اگر با همین زنجیره تولیدی پیش برویم با ظرفیت ۳ میلیون تن برداشت سنگ معدن در سال، ۱۳۰ هزار تن کنسانتره ۴۵ درصد تولید می‌‌‌‌شود. از این مقدار کنسانتره می‌‌توان ۷۰ هزار تن سرباره با عیار ۸۰ درصد تولید کرد. در ادامه اگر این زنجیره کامل شود، می‌‌‌‌تواند منجر به تولید ۵۰ هزار تن اکسید تیتانیوم در سال گردد.