حسین حبیبی کارشناس آزمایشگاه فراوری مرکز تحقیقات فراوری مواد معدنی ایران در این باره بیان کرد: مرکز تحقیقات فراوری مواد معدنی ایران با تمرکز بر روی این پسماند، به دانش فنی استحصال عناصر مذکور دست یافت و موفق به کسب دانش فنی استحصال اکسید تیتانیوم و محصول حاوی اسکاندیوم شد.

وی با اشاره به پژوهش در حال انجام این مرکز تحت عنوان استحصال تیتانیوم و عناصر نادر خاکی از گل قرمز کارخانه بوکسیت جاجرم در مقیاس پایه، عنوان کرد: مرکز تحقیقات فراوری مواد معدنی ایران این پژوهش را از اواخر سال ۱۴۰۰ و با تهیه ۲۰ تن نمونه از سد باطله کارخانه آلومینای جاجرم آغاز کرد.

حبیبی ادامه داد: پژوهش مذکور باهدف بهینه‌سازی فرایند از نظر فنی و اقتصادی در مقیاس پایه در حال انجام است و در آن، بخش‌های مختلف فرایند در آزمایشگاه تعدیل و بهینه‌سازی شده و پس از انجام آزمایش در مقیاس پایه در شرایط بهینه‌ شده، امکان بررسی فنی اقتصادی اولیه فراهم شده و نتایج مثبت آن ارائه خواهد شد.

بومی‌سازی روش استحصال گل قرمز

کارشناس آزمایشگاه فراوری مرکز تحقیقات فراوری مواد معدنی ایران با بیان اینکه نگهداری و ذخیره گل قرمز به دلیل خاصیت قلیایی شدید و حجم وسیع تولید آن بسیار مشکل است، تصریح کرد: روش‌های مختلفی در دنیا برای ذخیره و نگهداری گل قرمز، مورد استفاده قرار گرفته است اما هیچ کدام از روش‌های موجود، از نظر زیست‌محیطی مطلوب نیست. بر این اساس، وجود عناصر با ارزش مانند تیتانیوم و اسکاندیوم، گل قرمز را به یک سرمایه معدنی قابل‌ توجه تبدیل کرده است و در فرایند بایر، در نتیجه حرارت و فشار، ترکیبات جدیدی تشکیل می‌‌شود که هر کدام کاربردهای ویژه‌ای دارند. با تلاش این مرکز، روش استحصال گل قرمز بومی‌سازی شد.

وی ابراز کرد: استحصال تیتانیوم موجود در باطله آلومینا، به علت شرایط خاص کانی‌شناسی، نسبت به سایر منابع تیتانیوم، علاوه بر حذف مرحله پرهزینه خردایش، امکان استفاده از روش‌های فراوری کم‌هزینه و دستیابی به محصولی باکیفیت و ارزش اقتصادی بالا را فراهم کرده است. از دیگر تشکیل‌ دهنده‌های مهم این پسماند، عناصر نادر خاکی است که امروزه دارای اهمیت زیادی در صنایع استراتژیک هستند و میزان گل قرمز تولیدی در کارخانه تولید آلومینای جاجرم، سالانه حدود یک‌ میلیون تن برآورد شده است.

حبیبی با اشاره به جزئیات پژوهش انجام شده در مرکز تحقیقات فراوری مواد معدنی ایران تحت عنوان شناسایی و امکان‌سنجی استحصال تیتانیوم و عناصر نادر خاکی از گل قرمز کارخانه بوکسیت جاجرم در مقیاس آزمایشگاهی، اظهار کرد: این مرکز، پس از انجام مطالعات کتابخانه‌ای در مورد گل قرمز، انجام فرایند نمونه‌گیری توسط متخصصان نمونه‌گیر از ۱۲ نقطه به صورت شبکه‌ای از سد باطله جاجرم انجام شد.

کارشناس آزمایشگاه فراوری مرکز تحقیقات فراوری مواد معدنی ایران مطرح کرد: در مرحله بعد، مطالعات شناسایی شامل اندازه‌گیری جرم مخصوص، دانه‌بندی، آنالیز کانی‌شناسی و شیمیایی بر روی نقاط نمونه ‌برداری و نمونه معرف انجام شد. نمونه معرف گل قرمز به ‌صورت عمده حاوی کانی‌های هماتیت، کلسیت، آناتاز و شاموزیت و… است. این نمونه، حاوی ۱۹٫۴ درصد آهن، ۵٫۳۲ درصد اکسید تیتانیوم ۷۷۵ ppm عناصر نادر خاکی ۳۰ ppm تا ۵۰ اسکاندیوم و ۶٫۴ درصد آلومینیوم است.

حبیبی تاکید کرد: در ادامه فرایند پژوهش، مطالعات امکان‌سنجی فنی فراوری باهدف بازیابی تیتانیوم و عناصر نادر خاکی (اسکاندیوم به‌ عنوان با ارزش‌ترین عنصر نادر خاکی موجود در گل قرمز) آغاز و بر اساس مطالعات شناسایی نمونه، آزمایش‌های جدایش مغناطیسی، پیرومتالورژی و هیدرومتالورژی بر روی نمونه انجام شد.

وی بیان کرد: این پژوهش‌ها منجر به توسعه دانش فنی استحصال اکسید تیتانیوم با خلوص بیش از ۹۲ درصد و تولید محصول حاوی اسکاندیوم با عیار قابل‌ استفاده در فرایندهای بعدی به روش هیدرومتالورژی شد که به نام ایمیدرو در سامانه مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت‌ اسناد و املاک کشور به ثبت رسید.

کارشناس فراوری مرکز تحقیقات فراوری ایران خاطرنشان کرد: پژوهش یاد شده، در جشنواره پژوهش وزارت صمت در سال ۱۳۹۹ به‌ عنوان طرح برتر پژوهشی معرفی و سه مقاله در ژورنال‌های علمی ««Environmental Science and Pollution Research، Separation and Purification Technology» «Minerals Engineering و منتشر شد.

انتهای پیام//