طی دوره ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ در بین کشورهای آمریکا، آلمان، دانمارک و انگلستان، کشور آمریکا بیشترین انتشارات کربنی را داشت؛ این در حالی است که کاهش انتشارات کربنی در این کشور نسبت به دیگر کشورهای مورد بررسی با سرعت کمتری اتفاق افتاد اما کشور دانمارک توانست با سرعت بیشتری انتشارت کربنی را کاهش دهد. سهم انرژی پاک از کل انرژی عرضه شده کشور آمریکا، در سال ۲۰۲۲ چیزی حدود ۱۸.۲ درصد برآورد شد که این رقم در مقایسه با دیگر کشورهای توسعهیافته بالاتر است. کشور آمریکا در سال ۲۰۲۲ با تولید ناخالص داخلی بیش از ۲۱ تریلیون دلار، بیشترین انتشارات کربنی را در مقایسه با کشورهای توسعهیافته داشت.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزاتآنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، سوختهای فسیلی منبع اصلی برای تامین انرژی مورد نیاز تولید در صنایع مختلف هستند؛ حتی در کشورهای توسعهیافته نیز سهم قابلتوجهی از تامین انرژی به سوختهایی مانند نفت، گاز و زغالسنگ اختصاص دارد. گازهای گلخانهای آزاد شده از این نوع سوختها، عامل اصلی گرمایش زمین و تغییرات آبوهوایی به ویژه در سالهای اخیر بوده است. از این رو، کاهش انتشارات گازهای گلخانهای برای حفظ محیط زیست و جلوگیری از گرم شدن زمین، اهمیت زیادی دارد و در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است.
روند نزولی نسبت انتشارات کربنی به تولید ناخالص داخلی کشورهای توسعهیافته
نمودار یک نسبت انتشارات کربنی معادل «CO۲» به تولید ناخالص داخلی کشورهای توسعهیافته از جمله آمریکا، انگلستان، آلمان و دانمارک را نشان میدهد؛ به طور کلی طی سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲، این نسبت با نرخ مرکب سالیانه منفی ۱۸ درصد افت داشته است. روند کاهش انتشارات کربنی در این چهار کشور تا سال ۲۰۲۲ محسوس بود اما در سال ۲۰۲۱ چیزی حدود ۰.۶ درصد افزایش پیدا کرد و در سال ۲۰۲۲ مجددا به روند کاهشی خود بازگشت و نسبت به سال قبل از آن با ۴.۷ درصد افت همراه بود.
در این دوره، آمریکا در بین چهار کشور توسعهیافته مورد بررسی بیشترین انتشارات کربنی را نسبت به تولید ناخالص داخلی خود داشت. بر اساس برآوردهای انجام شده در آتورپات، نسبت انتشارات کربنی معادل «CO۲» در آمریکا طی سال ۲۰۱۳ چیزی حدود ۲۹۰ تن به ازای هر یک میلیون دلار تولید ناخالص داخلی بود. در دوره مورد بررسی، نسبت انتشارات کربنی کشور آمریکا روند کاهشی داشت؛ به گونهای که با نرخ مرکب سالانه ۱۴.۱ درصد تا سال ۲۰۲۲ به ۲۱۴ تن کاهش پیدا کرد. پس از آمریکا، بیشترین انتشارات کربنی به ازای هر یک میلیون دلار از تولید ناخالص داخلی به کشور آلمان اختصاص داشت و طی این دوره روند انتشارات کربنی این کشور با نرخ مرکب سالانه منفی ۱۶ درصدی همراه بود.
نسبت انتشارات کربنی به تولید ناخالص داخلی کشور انگلستان نیز با نرخ مرکب سالانه ۲۲.۷ درصد کاهش یافت و در سال ۲۰۲۲ به حدود ۹۶ تن به ازای هر میلیون دلار رسید. کشور دانمارک، جهت کاهش انتشارات کربنی در مقایسه با سه کشور دیگر موفقتر عمل کرد؛ به گونهای که نسبت انتشارات کربنی به تولید ناخالص داخلی در این کشور از ۱۳۳.۵ تن در سال ۲۰۱۳ به چیزی حدود ۷۳.۲ تن به ازای هر یک میلیون دلار در پایان دوره مورد بررسی کاهش پیدا کرد. کاهش انتشارات کربنی دانمارک در دوره مورد بررسی با نرخ مرکب سالانه ۲۵.۲ درصد همراه بود که در مقایسه با آمریکا، آلمان و انگلستان سرعت بیشتری داشت.
استفاده از انرژی پاک، تنها عامل تاثیرگذار بر کاهش انتشارات نبوده است
نمودار ۲ سهم عرضه انرژی پاک از کل انرژی عرضه شده توسط کشورهای توسعهیافته را نشان میدهد؛ همانطور که در نمودار ۲ مشاهده میشود، کشور آمریکا در مقایسه با آلمان، انگلستان و دانمارک سهم بیشتری از انرژی عرضه شده خود را به انرژی پاک اختصاص داده است. سهم انرژی پاک در مقایسه با سایر منابع انرژی در کشور آمریکا، طی سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرد و در سال ۲۰۲۲ به حدود ۱۸.۲ درصد رسید که در مقایسه با ابتدای دوره مورد بررسی، ۱.۵ واحد درصد رشد داشته است. در کشور دانمارک، سهم انرژی پاک از کل عرضه انرژی در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۲ درصد بود که نسبت به ابتدای دوره برابر با ۰.۶ واحد درصد کاهش داشت. بررسیها نشان داد که سهم انرژی پاک در کشورهای آلمان و انگلستان نیز کاهشی بود؛ طی دوره مورد بررسی این سهم در انگلستان با ۱.۸ واحد درصد کاهش به مقدار ناچیز ۰.۳ درصد در سال ۲۰۲۲ رسید. در دوره مورد بررسی، سهم عرضه انرژیهای پاک به جز آمریکا در سه کشور دیگر کاهش یافت.
با وجود اینکه سهم انرژی پاک از کل انرژی عرضه شده در کشورهای مورد بررسی کم بوده است، این سهم در کشورهای مورد بررسی به جز آمریکا کاهش پیدا کرد؛ هر چند که میزان عرضه انرژی پاک در هر چهار کشور مورد بررسی افزایشی بود. طی دوره ۱۰ ساله منتهی به ۲۰۲۲، میزان عرضه انرژیهای پاک توسط کشور دانمارک با نرخ رشد مرکب سالانه ۴.۵ درصدی همراه بود که از دیگر کشورهای مورد بررسی در این زمینه پیشتاز بوده است. طبق بررسیهای آتورپات حجم عرضه سوختهای فسیلی به ویژه زغالسنگ که انتشار کربنی بالایی دارد، در این دوره کاهشی بوده است. گفتنی است که در بین کشورهای مورد بررسی، عرضه زعالسنگ در کشور انگلستان با نرخ مرکب سالانه منفی ۲۰ درصد بیشترین کاهش را داشت.
بررسیهای انجام شده نشان داد که انتشارات کربنی کشورهای توسعهیافته از جمله آمریکا، آلمان، انگلستان و دانمارک در دوره مورد بررسی کاهشی بود و دانمارک در این زمینه بیشترین موفقیت را داشت. با توجه به این نکته که سهم عرضه انرژی پاک به جز آمریکا در سه کشور دیگر کاهش داشت، علت اصلی کاهش انتشارات کربنی در این کشورها میتواند به عوامل دیگری به جز مصرف انرژیهای پاک و جایگزینی آن با سوختهای فسیلی ارتباط داشته باشد. میتوان گفت یکی از عوامل موثر بر کاهش انتشارات کربنی در این کشورها این است که تولید ناخالص داخلی آنها به صنایعی که مصرف انرژی پایینتری دارند، بیشتر اختصاص یافته است. از عوامل موثر دیگر برای کاهش انتشارات کربنی در کشورهای توسعهیافته میتواند مربوط به استفاده از تکنولوژیهای پیشرفتهای باشد که در آنها مصرف انرژی بهینه شده و شدت مصرف انرژی کمتری دارند و در پی این امر میزان انتشارات کربنی را کاهش دادهاند.
نتیجه میگیریم که کشورهای مختلف با توجه به اهمیت آلایندگی گازهای گلخانهای، درصدد کاهش انتشارات این نوع گازها هستند و میتوانند با بهبود راندمان واحدهای صنعتی و نیروگاهی و حذف گازهای آلاینده یا با جایگزین کردن انرژیهای پاک با سوختهای فسیلی، میزان انتشارات کربنی را کاهش دهند.
انتهای پیام//