چین به تنهایی حدود یک چهارم از شمش نیکل جهان را وارد می‌کند. آمریکا با ۱۲ درصد و آلمان با ۸ درصد، دیگر واردکنندگان بزرگ شمش نیکل به شمار می‌آیند. در سمت مقابل روسیه، کانادا و نروژ، به ترتیب به عنوان سه صادرکننده برتر، در مجموع حدود ۴۵ درصد از کل صادرات جهان را در دست دارند. در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲، به طور متوسط سالانه حدود ۷۸۰ هزار تن شمش نیکل در جهان تجارت شده است. تجارت جهانی شمش نیکل در بازه مذکور، متاثر از کاهش عرضه و تقاضای کشورهای برتر تجارت، به طور متوسط با کاهش ۴ درصدی در هر سال همراه بوده است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از روابط عمومی شرکت مشاوره اقتصادی آرمان آتورپات، شمش نیکل، از جمله فلزاتی است که از نظر قیمت و کاربردهای آن دارای ارزش زیادی در میان فلزات است. شمش نیکل دارای کاربردهای فراوانی در تولید انواع آلیاژ‌های مختلف و انواع فولاد‌های مقاوم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی یا در اصطلاح فولاد زنگ نزن است. شمش نیکل در آبکاری نیز دارای کاربردهای فراوانی است و یکی از بهترین فلزات برای پوشش بر روی فلزات مختلف مانند آهن و فولاد، مس و بسیاری دیگر از فلزات است. با توجه به کاربردهای مذکور، عمدتا کشورهای تولیدکننده فولاد زنگ‌نزن، جزو بزرگ‌ترین واردکنندگان این فلز به شمار می‌روند.
در نمودار ۱، تجارت شمش نیکل در بازه زمانی ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ به نمایش گذاشته شده است. تجارت شمش نیکل در سال ۲۰۱۸، به مقدار ۸۶۰ هزار تن بوده که در سال ۲۰۲۲، به میزان ۷۴۰ هزار تن رسیده است. افت و خیز زیاد در میزان عرضه و تقاضای شمش نیکل در سال‌های اخیر، تجارت شمش نیکل را تحت تاثیر قرارداده است.
تجارت شمش نیکل در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، به طور حدودی ۸۵۰ هزار تن بوده است اما در سال ۲۰۲۰ با کاهش ۱۸۰ هزار تنی، این رقم به ۶۷۰ هزار تن رسیده و حدود ۲۱ درصد نسبت به سال ماقبل خود افت داشته است. میزان کاهش صورت گرفته در تجارت جهانی شمش نیکل، تحت تاثیر همه‌گیری بیماری کرونا بوده است که تمام معاملات و تجارت‌ها را در سال ۲۰۲۰ با کاهش روبه‌رو کرده بود.
چین، عامل مهم و تاثیرگذار بر بازار نیکل
موجودی انبار چین به عنوان قطب مصرف نیکل در جهان، در ارزیابی بازار و تجارت جهانی نیکل حائز اهمیت ویژه‌ای است؛ به طوری که می‌تواند روند تجارت و قیمت جهانی این فلز را به طور محسوسی تغییر دهد. دخالت‌های دولتی نیز از دیگر عواملی است که در سال‌های اخیر تاثیر بسزایی در بازار گذاشته است. به طور مثال، دخالت دولت اندونزی و وضع قوانین منع صادرات، موجب افزایش قابل توجه قیمت و کاهش حجم تجارت جهانی این فلز شد (صادرات اندونزی عمدتا شامل سنگ نیکل بود اما تاثیر قابل توجهی بر بازار نیکل تصفیه‌شده داشت).
تنش‌های ژئوپلیتیکی به ویژه در مورد تولیدکنندگان عمده نیکل می‌تواند بازار را دستخوش تغییرات بزرگی کند. اخیرا، تهاجم روسیه به اوکراین، زنجیره تامین را مختل کرد و منجر به افزایش قابل توجه قیمت نیکل شد. روسیه، از بزرگ‌ترین صادرکنندگان نیکل در جهان به شمار می‌رود.
همان طور که پیش‌تر اشاره شد، چین مصرف‌کننده اصلی نیکل در اشکال مختلف در جهان است و کاهش یا افزایش سرعت رشد اقتصاد چین تجارت و به دنبال آن قیمت نیکل را تحت تاثیر قرار می‌دهد. چین به طور قطع مهم‌ترین بازیگر سمت تقاضا در بازار نیکل است. بنابراین توجه به داده‌های اقتصادی و سیاسی چین برای تجارت نیکل بسیار مهم است.
در نمودار ۲، بزرگ‌ترین کشورهای واردکننده و صادرکننده شمش نیکل در پنج سال اخیر قابل مشاهده است. در بازه زمانی مورد بررسی، بزرگ‌ترین واردکنندگان شمش نیکل کشورهای چین، آمریکا، آلمان، ژاپن و هند هستند. کشورهای کانادا، روسیه، نروژ، مالزی و سنگاپور در راس صادرات شمش نیکل قرار دارند.
میانگین واردات شمش نیکل چین در پنج سال اخیر، به مقدار ۱۹۲ هزار تن به ثبت رسیده است. چین در سال ۲۰۲۱، حدود ۲۶۲ هزار تن شمش نیکل وارد کرده است. این کشور در سال ۲۰۲۲ نیز صمن اتخاذ تصمیم کاهش تعرفه واردات نیکل، به مقدار ۱۶۰ هزار تن شمش نیکل وارد کرد. عمده تامین‌کنندگان شمش نیکل چین، کشورهای استرالیا، روسیه و نروژ هستند. تقاضای بالای چین برای مصرف شمش نیکل، عمدتا ناشی از صنعت بزرگ فولاد این کشور، آن را به بزرگ‌ترین واردکننده شمش نیکل مبدل ساخته است.
مصارف جدید جایگزین نسبی تولید فولاد
حجم واردات شمش نیکل آمریکا در سال ۲۰۲۲، به مقدار ۹۵ هزار تن بوده و این در حالی است که در سال ۲۰۱۸، حدود ۱۲۰ هزار تن شمش نیکل وارد کرده است. روند واردات شمش نیکل این کشور در پنج سال اخیر نزولی و با کاهش ۵ درصدی همراه بوده است. تحلیلگران بازار نیکل اذعان دارند که این میزان کاهش واردات شمش نیکل، ناشی از انتخابات آمریکا است. با پیروزی بایدن، تعرفه واردات فولاد کاهش یافت که این موضوع بازار شمش نیکل در آمریکا را نیز متاثر کرده است. با کاهش تعرفه واردات، بخشی از تولید فولاد و در نتیجه واردات نیکل، جای خود را با واردات فولاد عوض کرد.
عمده مصرف شمش نیکل آمریکا در تولید فولاد زنگ نزن و آلیاژها است. همچنین نیکل در تمامی سکه‌های در حال استفاده در آمریکا به جز پنی به‌کار می‌رود. نیکل در ساخت باتری‌های قابل شارژ رایانه‌ها و در ساخت خودروهای هیبریدی و ابزارهای برقی کاربرد دارد. گسترش این وسایل در سال‌های اخیر بر جذابیت این فلز افزوده است. وجود این محرک‌ها در بازار آمریکا، موجب شده است که علی‌رغم موضوع مذکور در خصوص بازار فولاد این کشور، واردات نیکل آن با کاهش مضاعف همراه نشود.
واردات شمش نیکل آلمان در سال ۲۰۲۲، حدود ۶۲ هزار تن بوده و بیشترین میزان شمش نیکل را از روسیه وارده کرده است. در سال ۲۰۲۰ با کمترین میزان حدود ۵۷ هزار تن، واردات شمش نیکل برای این کشور ثبت شده است. ژاپن با افزایش واردات شمش نیکل در سال ۲۰۲۲ به مقدار ۵۲ هزار تن رسیده است. در این پنج سال اخیر، هند با طی کردن روند ثابتی به طور میانگین مقدار ۳۴ هزار تن واردات شمش نیکل داشته است. بررسی عملکرد سایر کشورهای بزرگ واردکننده نیز گواه این موضوع است که علی‌رغم کاهش مصرف کشورهای توسعه‌یافته به علت کاهش تولید فولاد، بخشی از این کاهش با مصارفی مانند تولید باتری‌ها و خودروهای الکتریکی در این کشورها جبران شده است. کشورهای در حال توسعه نیز تا حدود زیادی تقاضای خود را عمدتا از محل تولید فولاد حفظ کرده‌اند.
صادرات روسیه در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱، به طور متوسط حدود ۱۱۲ هزار تن بوده و در راس صادرات شمش نیکل قرار داشته است اما در سال ۲۰۲۱، صادرات شمش نیکل این کشور با افتی بی‌بدیل به ۴۵ هزار تن رسید و کاهش ۶۷ درصدی را تجربه کرد. در سال ۲۰۲۲، مقدار صادرات نیکل برای روسیه ثبت نشده که ناشی از موضوعات مرتبط با جنگ اوکراین است. هلند، مقصد اصلی صادرات شمش نیکل روسیه است. میزان صادرات شمش نیکل کانادا در سال ۲۰۲۱ نسبت به روسیه، حدود ۵۵ هزار تن بیشتر بود و کانادا توانست از روسیه که در سال‌های قبل همواره بزرگ‌ترین صادرکننده شمش نیکل بود، پیشی بگیرد و در سال ۲۰۲۱ پیشتاز صادرات شمش نیکل باشد.
نروژ، سومین کشور صادرکننده شمش نیکل است که با شیب ملایمی در مسیر افزایش صادرات خود گام برداشته و در سال ۲۰۲۲، حدود ۸۲ هزار تن شمش نیکل صادر کرده است. کشورهای چین، هلند و آمریکا مقصد صادرات نروژ هستند. صادرات شمش نیکل مالزی در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱، با فراز و فرودهایی همراه بوده است. در سال ۲۰۱۸ با صادرات حدود ۱۳۵ هزار تن در مقایسه با سال قبل، رشد خوبی برای این کشور رقم خورد که البته در سال ۲۰۲۰ با کاهش شدیدی همراه بود. سنگاپور نیز از دیگر صادرکنندگان بزرگ شمش نیکل است که آمار روبه‌رشدی را به ثبت رسانده است. در مجموع به نظر می‌رسد کشورهای دیگر پتانسیل بالایی برای کسب سهم بازار روسیه از خود به نمایش گذاشته‌اند.
انتهای پیام//
