ساخت ریل‌های راه‌آهن در انحصار کشورهای محدودی در دنیا است و این کالای استراتژیک با حجم نسبتا زیادی در دنیا تجارت می‌شود. آسیا به سبب حجم تولید بالای کشور چین و هم‌چنین کشورهای هند و ژاپن قطب اصلی تولید این محصول در دنیا به‌شمار می‌رود.
سالانه حدود ۶ میلیون تن ریل در دنیا تولید می‌شود و نیمی از این تولید در بازارهای دنیا بین کشورهای مختلف مورد داد و ستد قرار می‌گیرد. منطقه خاورمیانه با برنامه‌های پرشتاب توسعه زیرساخت‌های شهری کشورهای حاشیه خلیج فارس، در سال‌های اخیر تقاضای زیادی برای مصرف این محصول دارد.
به گزارش «فلزات‌آنلاین»، در سال ۲۰۱۷ منطقه خاورمیانه با واردات حدود ۶۳۰ هزار تن ریل، سهم ۱۸ درصدی از تجارت جهانی را به‌خود اختصاص داده است. عربستان و ایران بزرگ‌ترین واردکنندگان منطقه هستند. هلدینگ‌های فولادی بحرین نیز با افزایش حجم تولید ریل در ۲ سال اخیر، نیاز عربستان به ریل را تامین کرده‌اند.
در نمودار شماره ۱ کشورهای صادرکننده منطقه و سهم این منطقه در صادرات جهانی ریل فولادی نشان داده شده است. همان‌طور که ملاحظه می‌شود از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ سهم صادرات خاورمیانه حدود ۲ درصد بود که عمدتا توسط ترکیه انجام می‌شد، اما از سال ۲۰۱۳ بحرین صادرات ریل فولادی را آغاز کرد و تا سال ۲۰۱۷ افزایش قابل ملاحظه‌ای در میزان آن ثبت کرد. با افزایش صادرات بحرین سهم منطقه از تجارت جهانی این محصول به سرعت رشد کرد و در سال ۲۰۱۷ با ۱۰ درصد افزایش به حدود ۱۲ درصد رسید.
بحرین طی سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷، در هر سال حدود ۲۸۰ هزار تن ریل فولادی صادر کرد که تقریبا تمام آن به مقصد عربستان بارگیری شده است. با توجه به ساختار صنایع فولادی بحرین، به نظر می‌رسد این افزایش تولید و صادرات به عربستان توسط هلدینگ‌های فولاد عربستانی مانند «Foulath» و «SULB» که در خاک بحرین در حال فعالیت هستند، در راستای اجرای راه‌آهن اتحادیه عرب صورت می‌گیرد.
این هلدینگ‌ها با هدف سرمایه‌گذاری و ثبات در رشد صنعت فولاد در کشورهای شورای همکاری خلیج (GCC) تاسیس شده‌اند و با جدیدترین تکنولوژی‌ها و جذب سرمایه داخلی و خارجی، نیازهای منطقه به فولاد برای توسعه زیرساخت‌ها را تأمین می‌کنند. هلدینگ‌های ذکر شده، سهام چندین کارخانه فولادی را در منطقه در اختیار دارند و برنامه‌های تولیدی خود را متناسب با نیاز منطقه تنظیم می‌کنند.
ترکیه نیز که در سال‌های اخیر برای توسعه صنایع پایین‌دست تولید محصولات فولادی خود برنامه‌ریزی زیادی کرده و تولیدات پایانی فولادی خود را از فولاد ساختمانی به محصولاتی با تقاضای بیشتر تغییر داده، در بازه سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۷ صادرات ریل فولادی را از حدود ۲۳ هزار تن به ۷۶ هزار تن رسانده است. مقصد اصلی صادرات ریل فولادی ترکیه در این بازه ایران بوده است.
در ایران طبق برنامه ششم توسعه، خطوط راه‌آهن باید به ۲۵ هزار کیلومتر برسد و هر ۱۰ کیلومتر خط آهن نیاز به ۵۰۰ تن ریل دارد. این آمار نشانگر میزان زیاد ریل مورد نیاز کشور است. کارخانه ذوب آهن ایران نیز تکنولوژی تولید ریل را در اختیار دارد؛ اما تولید این محصول در ایران با چالش‌های مدیریتی و سرمایه‌ای فراوانی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند.
افق توسعه‌ای شبکه‌های ریلی در ایران و منطقه برای تولید این محصول بسیار روشن است و در صورت برنامه‌ریزی صحیح، می‌توان علاوه بر تأمین نیاز داخلی به تأمین بازارهای منطقه‌ای نیز اندیشید.
