مدیرتولید شرکت توربوژنراتور شاهرود، یکی از سازندگان و تعمیرکنندگان الکتروموتورها و ژنراتورها، گفت: بسیاری از سازندگان، امروزه استفاده از مواد اولیه با کیفیت را در دستور کار خود قرار داده‌اند و همین امر، باعث کاهش قیمت تمام شده تولید و ابعاد محصول شده است، به‌طوری که ابعاد برخی الکتروموتورها در چند سال اخیر نصف شده است.

حجت‌اله صدقی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین»، در خصوص فعالیت شرکت توربورژنراتور شاهرود، اظهار داشت: شرکت ما بیشتر به تعمیرات ژنراتورها، الکتروموتورها و مولدهای برق می‌پردازد. هرچند که در برخی مواقع نیز اقدام به تولید محدود برخی از این محصولات نیز می‌کنیم. در این شرکت، تولید و تعمیر الکتروموتورهای فشارقوی، الکتروموتورهای DC، ژنراتور، ترانسفورماتور، مگنت‌های الکتریکی، کویل و شینه ژنراتورهای نیروگاهی و قطعات یدکی ماشین‌های الکتریکی انجام می‌شود.

وی افزود: شرکت توربوژنراتور شاهرود برخی خدمات خاص دیگر نیز به صنعت ارائه کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به طراحی و ساخت الکتروموتورهایی با توان‌های ۵۵۰۰، ۳۵۰۰، ۳۳۰۰ و ۲۶۰۰ کیلووات برای اولین بار در کشور و نیز طراحی و ساخت اولین الکتروموتور HV از نوع یاتاقان لغزشـــی با تـــوان بالاتـــر از ۲۵۰۰کیلــووات اشاره کرد.

مدیر تولید شرکت توربوژنراتور شاهرود در خصـــوص نحــوه ساخت الکتروموتور، عنـــوان کـــرد: پایـــه ساخـــت یک ژنراتــــور الکتریکی، مس، عایق و ورق‌های سیلیکون استیـــل اســـت. علاوه‌برایـــن، بلبرینــــگ و رول‌برینگ نیز در این وسیله به‌کار می‌رود. مس در سیم‌پیچ‌های ژنراتور و پمپ‌های الکتریکی، استفاده می‌شود و عایق نیز در بدنه آن قرار می‌گیرد. ضمن اینکه هسته این موتورهای الکتریکی از ورق‌های سیلکون استیل تشکیل می‌شود.

سیلیکون استیل، هسته اصلی الکتروموتور

صدقی با بیان اینکه ماده اولیه و قطعه اصلی هسته تمامی موتورها، پمپ‌ها و ژنراتورهای الکتریکی از ورق سیلیکون استیل تشکیل می‌شود، تصریح کرد: در موتورهای الکتریکـــی مختلـــف، ورق‌هــای سیلیکونـــی متفاوتی به‌کار می‌رود زیرا بسته به توان، اندازه و ولتاژ موتور، باید ورق‌های مختلفی را مورد استفاده قرار داد. حتی برخی از سازندگان که

اقدام به جایگزینی ورق‌های دیگر به‌جای ورق سیلیکون استیل کرده‌اند، هرگز عملکرد مطلوب دستگاه را دریافت نخواهند کرد زیرا تنها ورق سیلیکونی عملکرد مورد نظر مشتریان را برای تولید انرژی الکتریکی، حرکت موتورها و سایر موارد ایجاد خواهد کرد.

وی در خصوص تولید ورق سیلیکونی در کشور، خاطرنشان کرد: در حال حاضر تولید ورق سیلیکون استیل در کشور انجام نمی‌شود؛ البته شرکت فولاد مبارکه حدود پنج سال قبل اعلام کرده بود که توانایی تولید ورق‌های سیلیکون استیل را دارد اما این مهم اتفاق نیفتاد و دیگر محصولی از این شرکت به ‌دست تولیدکنندگان الکتروموتور نرسیده است.

مدیر تولید شرکت توربوژنراتور شاهرود با اشاره به اینکه برخی از تجار، ورق فولادی را در انبارهای خود دپو کرده‌اند، واردات را تنها راه تامین ورق‌های سیلیکونی دانست و اضافه کرد: همچنیـــن در برخی مواقع، از طریق واسطه‌ها اقدام به واردات آن می‌کنیم. هرچند که همان تجار نیز به‌دلیل مشکلات ناشی از تحریم، مجبور به خرید و تامین ورق سیلیکون استیل از طریق چند واسطه دیگر هستند. قیمت ورق‌های سیلیکون استیل که در شرکت توربوژنراتـــور شاهـــرود مورد استفـــاده قرار می‌گیرد، حدود ۱۲ تا ۱۳ هزار تومان به‌ازای هر کیلوگرم است. در حال حاضر، این ورق‌ها از شرکت‌های چینی، روسی و تعدادی اروپایی نیز تامین می‌شود.

صدقی با بیان اینکه عمده کاربرد ورق‌های سیلیکونی برای ایجاد میدان مغناطیسی داخل الکتروموتور یا ژنراتور است، خاطرنشان کرد: برای عبور برق از سیم‌پیچ ، باید از ورق‌های مخصوصی که خاصیت مغناطیسی قوی دارند، استفاده شود. خاصیت مغناطیسی در ورق‌های سیلیکون استیل ایجاد می‌شود و برای بهبود عملکرد دستگاه بسیار مطلوب است. روی این ورق‌ها نیز توسط ورق‌های عایق پوشانده می‌شود و هنگامی که این ورق‌ها در کنار هم قرار می‌گیرند، یک لایه عایق را تشکیل می‌دهند.

وی با اشاره به اینکه انواع ورق‌های سیلیکون استیل بسته به توان الکتروموتور و ژنراتور مورد استفاده قرار می‌گیرند، بیان کرد: گریدهای بالای ورق سیلیکون استیل (High Si) در برخــــی الکتــــروموتــــورهــای حســـاس و گریدهـــای پاییـــن این ورق (Low Si) در الکتروموتورهـــای معمولـــی به‌ کـــار گرفتـــه می‌شوند.

در این رابطه، نمی‌توان از دیگر مواد برای ایجاد عملکرد مطلوب مانند میدان مغناطیسی استفـــاده کــرد زیرا به‌کارگیـــری محصولی همچون ورق‌های روغنی، باعث کاهش عملکرد دستگاه، کاهش عمـــر و همچنیـــن بروز مشکلات دیگری می‌شود.

استفاده از مواد اولیه مطلوب در الکتروموتورها برای افزایش عملکرد

مدیر تولید شرکت توربوژنراتور شاهرود تاکید کرد: در حال حاضر، اغلب تولیدات صنعتی به‌ سمت بهینه شدن پیش رفته‌اند. به ‌طور مثال، موتورهای الکتریکی در سال‌های اخیر دچار تغییرات شدیدی شده‌اند و از ابعاد آن‌ها کاسته شده است. به‌گونه‌ای که ابعاد برخی موتورها با عملکـــرد ثابت، طی ۲۰ سال نصـــف شده است. این موضوع نشــان می‌دهـــد که استفــاده از مواد اولیه با کیفیـــت به چه میزان بر عملکرد مطلوب دستگاه تاثیرگذار اســـت. کاهـــش سایـــز الکتروموتور موجب می‌شود که دستگاه نهایی حجم کمتری اشغال کند.

صدقی در پایان نکته جالب توجهی را در مورد الکتروموتورهای جدید مطرح و عنوان کرد: گرید هسته الکتروموتورهای جدید یعنی ورق‌های سیلیکون استیل به ‌شدت افزایش یافته و همین امر سبب شده تا متناسب با آن، حجم هسته کاهش یابد. کاهش حجم هسته الکتروموتور با استفاده از مواد اولیه با کیفیت، علاوه بر صرفه‌جویی در حجم کلی الکتروموتور، باعث کاهش قیمت حمل این محصول و در نهایت بهای تمام شده تولید می‌شود.