با شیوع ویروس کرونا در سرتاسر جهان، دولت‌ها به منظور پیشگیری از رشد این بیماری، شهرها را به حالت قرنطینه درآوردند و فعالیت بسیاری از واحدهای صنعتی را متوقف کردند. این تعطیلی موجب شد بازار بسیاری از صنایع بزرگ همچون نفت خام و فولاد تحت تاثیر قرار گیرند. بازار داخلی ایران نیز، متاثر از این ویروس مخرب، اکنون شرایط خاصی را تجربه می‌کند و پیش‌بینی می‌شود حتی پس از پایان این بیماری، مدتی طول بکشد تا شرایط به وضعیت عادی بازگردد. البته نباید از لزوم توجه به برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات مناسب در جهت کاستن از تبعات این بحران جهانی نیز غافل شد.
به گزارش «فلزات آنلاین» و به نقل از اخبار فلزات، کریم رحیمی طی یادداشتی نوشت: مدت زیادی از شیوع بیماری کرونا -که حالا تبدیل به یک پاندمی شده است- نمی‌گذرد، ولی در همین مدت کوتاه تاثیرات فراوانی در تمام جنبه‌های زندگی بشر از جمله اقتصاد، سیاست، صنعت و… بر جای گذاشته است. این تاثیرات را می‌توان در صنعت فولاد، که همواره شاخصهای از فعالیت‌های صنعتی کشورها به شمار می‌رود، به وضوح مشاهده کرد.
بدیهی است شدت این تاثیرات در همه کشورها یکسان نبوده است. چین، به عنوان دارنده بزرگ‌ترین صنعت فولاد جهان، در سال گذشته حدود ۹۹۶ میلیون تن یعنی نزدیک به ۶۰ درصد از فولاد خام جهان را تولید و نزدیک به ۸۸ میلیون تن یعنی ۹ درصد از تولیدات خود را صادر کرد. آهنگ صادرات فولاد چین بعد از سال ۲۰۱۶ رو به کاهش بوده است، در حالی که هر سال به طور میانگین ۵ درصد بر تولیـــد فـــولاد خـــام خـــود می‌افزایـــد.
ایـــن امــر نشان‌دهنــده حجم بالای تقاضـــای فـــولاد در بازارهای داخلی چین است. شواهدی مانند رشــد ۷ درصــدی تولیـــد فولاد خـــام در ماه‌های ژانویه و فوریه و اعلام بازگشــایی پروژه‌هــای بزرگ راه‌سازی و زیرساختی در ماه مارس دلالت بر این دارند که ویروس کرونا آسیب قابل‌توجهـــی به اقتصـــاد چیـــن نــزده اســت و پروژه‌های بزرگ این کشور با خطر رکود مواجه نشده‌انـــد. احتمــالا ویروس کرونــا بر بازارهای صادراتی چین، که بزرگ‌ترین آن‌ها آمریکاست، تاثیر خواهد گذاشت. صادرات سهم کوچکی در صنعت فولاد چین دارد و به نظر می‌رسد چین در سال ۲۰۲۰ هم یک میلیارد تن و یا بیشتر فولاد تولید خواهد کرد.
به نظر می‌رسد ویروس کرونا افت شدید تولید فولاد را در اروپا در پی خواهد داشت؛ زیرا هنوز تولید فولاد حوزه یورو پس از رکود اقتصــادی سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ کاملا بهبود نیافتـــه اســـت. بخش‌هــای ساخـــت‌وســــاز و خودروسازی، کــه دو مصرف‌کننده مهم فولاد به شمـــار می‌رونـــد، از کرونـــا آسیب دیده‌اند.
انجمن خودروسازان اروپا تخمین می‌زنند که به دلیل تعلیق خطوط اتومبیل‌سازی این قاره، حدود ۵۵ هزار تن در روز از تقاضای فولاد بخش خودروسازی اروپـــا کاستــه شده است. بخش ساخت‌وساز نیــز در برخی کشور‌هـــا، بـــه دلیل قرنطینه‌های اخیر، تحت فشار بوده و تقاضای فولاد آن کاهش یافته است. در حال حاضر کوره‌های بلند زیادی در سراسر اروپا از جمله اتریش، فرانسه، آلمان، اسپانیا و ایتالیا موقتا تعطیل شده‌اند و خطوط بسیاری نیز با کاهش شدید فعالیت روبه‌رو هستند.
در ناحیه غرب آسیا، که بیشتر یک بازار مصرف‌کننده برای فولاد به شمار می‌آید تا تولیدکننده، باید سه عامل کرونا، کاهش قیمت نفت و فرارسیدن ماه رمضان را به طور همزمان در نظر گرفت. این سه عامل حداقل تا سه ماه آینده موجب کاهش تقاضای فولاد در منطقه خواهند شد. ویروس کرونا از جمله پدیده‌های منحصر‌به‌فردی است که هم در عرضه و هم در تقاضا به طور همزمان اختلال ایجاد کرده است. در هفته‌های گذشته صندوق بین‌المللی پـــول چشـــم‌انداز رشـــد اقتصــادی کشورهــای خاورمیانــه را، به دلیــل کاهــش قیمت نفت، منفی ۳٫۳ درصد (بر خلاف پیش‌بینی۰٫۳درصد) اعلام کرده است.
ریزش قیمتی در پی رکود صنعتی
شیوع ویــروس کرونـــا و در پی آن تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی و صنعتی موجب شده است تــا کارشناسان رکود اقتصادی به مراتب شدیدتری را نسبــت به رکود سال ۲۰۰۸ پیش‌بینی کنند و حتی به عقیده بسیاری، تکرار رکود دهه سی میلادی دور از انتظار نخواهد بود. دلایل بسیاری برای این پیش‌بینی وجود دارد: اول، پنج کشور از هفت کشور صنعتی جهان در رده اول تا ششم ابتلا به کرونا و فوت بــر اثــر آن قرار دارنــد؛ دوم، کشورهای تولیدکننده نفت اوپک پلاس ۲۰ میلیون بشکه از تولید روزانه خود یعنی ۲۰ درصد از مصرف روزانه نفــت جهــان را کاهش داده‌انــد، ولی قیمــت نزولــی نفــت متوقــف نشـده است. بنابراین در حاضـر حداقل ۲۰ درصد از اقتصـــاد دنیا از حرکت بازایستاده است.
با توجه به تعطیلی کارخانجات خودروسازی در کشورهای اروپایی، ژاپن و آمریکا و همین‌طور کاهش یا توقف فعالیت‌های انتقال نفت‌وگاز با لوله، تقاضای ورق در اکثر مناطق با کاهش شدید همراه است و در برخی کشورها منجر به کاهش تولید و یا توقف تولید فولادسازان شده است. قیمت شمش فولاد صادراتی ایران از ۴۰۰دلار در اوایل سال جاری به ۳۴۰ دلار در هفته گذشته رسیده است. این قیمت‌ها هم پایدار نخواهند بود و خریداران انتظار کاهش قیمت بیشتری را خواهند داشت. در چنین شرایطی می‌بایست منتظر ماند تا ثبات به اقتصاد و تجارت جهانی بازگردد.
اثرگذاری بیشتر ویروس کرونا بر بخش‌های پایین‌دستی
به طور کلی صنعت فولاد ایران را باید به دو بخش مجزا و قابل‌تفکیک بالادستی و پایین‌دستی تقسیـــم کـــرد. در بخش‌هــــای بالادستــــی، فولادسازی‌های بزرگ دیده می‌شوند که به منابع معدنی و انرژی دسترسی دارند و فارغ از تحولات جهانی، به تولید خود ادامه می‌دهند. حتی در سطح جهان نیز با اینکه قیمت نفت به پایین‌ترین سطح در بیست سال گذشته رسیده، ولی قیمـــت سنگ‌آهـــن و زغـــال‌سنگ کاهـــش محسوسی نداشته است. در بخش پایین‌دستی نیز صنایع نورد قرار دارند که ماده اولیه آن‌ها بلوم و بیلت است. نوسانات قیمت‌های جهانی و داخلی فولاد این بخش‌ها را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهد.
شیـــوع ویـــروس کرونـــا بر همــه موانــع و مشکلات قبلی صنعت فولاد افزوده شده است و تهدیدی جدی برای بازارهای داخلی و خارجی به شمار می‌رود. صنعت فولاد کشور به یک همزیستی با موانع و مشکلات رسیده است. بعضی از این موانع، همچون تحریم‌ها که بر صادرات فشار می‌آورنـــد، دائمی هستنـــد. در صادرات، موضوع اصلـــی رقابـــت بـــا سایر کشورهای تولیدکننده است که این کشورها از معضل تحریم، انتقال پول و فروش غیرمستقیم محصولات فولادی ایران کمال استفاده را در جهـــت تضعیـــف جایگـــاه ایـــران می‌برنـــد و تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی نهایت ضرر را در این مورد متحمل می‌شوند.
شیوع بیماری با آخرین ماه سال و شروع سال جدید مصادف شد و هنوز تأثیرات خود را کامل نشان نـــداده است. در بیـــن موانـــع داخلــی، رکـــود ساخت‌وساز، افزایش کرایه حمل‌ونقل زمینی، کیفیت و نوسانات شدید قیمت مواد اولیه و سیاست‌های ارزی دولت تاثیر مستقیمی بر قیمت فروش محصول در بازار دارد.
در ایران، بخش اعظم محصولات نهایی فولاد به استثنای ورق را بخش خصوصی تولید می‌کند که در چند سال گذشته این شرکت‌ها اقدام به توسعه صادرات کرده‌اند. ولی با شرایط پیش‌آمده و همچنین پیشِ رو بودن ماه رمضان، بعید است که بازارهای صادراتی تا چند ماه آینده به روال قبلی خود بازگردند. برای جبران کاهش تقاضا در بازارهای جهانی می‌بایست افزایش تقاضا در داخل برای محصولات فولادی تقویت شود که این کار نیازمند حمایت دولتی از پروژه‌های زیرساختی و عمرانی است. برای مثال، دولت چین بودجه‌ای ۴۴۰ میلیارد دلاری بــرای جلوگیـــری از رکـــود صنایـــع مسکـــن و زیرساختی و عمرانی و نیز برای تحریک تقاضای فولاد در نظر گرفته است.
روند شیوع ویروس کرونا در ایران به نحوی بوده است که بتوان موج اول ضربه این بیماری را در ایام تعطیلات سال جدید کنترل کرد، اما ادامه آثار و پس‌لرزه‌های کرونا توجه و برنامه ویژه‌ای می‌طلبــد کـــه از جملـــه این برنامه‌ها می‌تــــوان بـــه بسته‌هـــای حمایتـــی در قالـــب تسهیلات بانکی با نرخ پایین، جبران بخشی از هزینه‌های دستمزدی و هزینه‌های انرژی، کاهش و یا تخفیف پرداخت مالیات عملکرد و ارزش افـــزوده واحدهـــای تولیـــدی و نیــــز برنامه‌ریزی برای رونق ساخت‌وساز در کشور اشاره کرد.
سلامت نیروی کار، اولویت شرکت فولاد ناب تبریز
شرکت فولاد ناب تبریز، به عنوان یکی از واحدهای خصوصی پیشگام در صنعت فولاد کشور، در طول هفته‌های اخیر همواره تلاش کرده است تا با انجام برنامه‌ریزی‌های مدون، اقداماتی مناسب را در راستای مسئولیت‌های اجتماعی در دستور کار خود قرار دهد. این شرکت کوشیده است تا با ضدعفونی معابر، مسیرهای تردد پرسنل، مکان‌های عمومی و اختصاصی و تجهیزات با محلول‌های مناسب، محیطی سالم را برای فعالیت پرسنل خود فراهم کند.
این شرکت همچنین با اجرای روزانه تب‌سنجی، رعایت فاصله اجتماعی، به حداقل رساندن تماس کارکنان، کاهش یا تعطیلی موقت فعالیت‌ها و تغییر روش سِرو غذا به ظروف یک‌بارمصرف، زمینه مناسبی را برای پیشگیری از شیوع بیماری کرونا در میان کارکنان فراهم آورده است. خرید دستگاه‌های تب‌سنج مادون‌قرمز و کنترل اکسیژن، تامین اقلام بهداشتی مورد نیاز، آموزش، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در قالب تدوین و انتشار پوستر، بروشور، بنر و پیامک و استفاده از سایر کانال‌های ارتباطی بخشی از اقدامات انجام‌شده در شرکت فولاد ناب تبریز است.
