کشورهای عضو آژانس کشتیرانی سازمان ملل متحد اخیرا بر سر تدوین یک استاندارد جهانی در زمینه انتشار گازهای گلخانه‌ای در بخش حملونقل دریایی به توافق رسیدند؛ استانداردی که شامل دریافت عوارض از کشتی‌های آلاینده و ارائه مشوق به کشتی‌هایی می‌شود که از سوخت‌های کم‌کربن استفاده می‌کنند.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از خبرگزاری رویترز، ایالات متحده آمریکا از مذاکرات اقلیمی این هفته در سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) کنار کشید و ضمن دعوت سایر کشورها به انجام همین کار، تهدید کرد در برابر اعمال هرگونه عوارض بر کشتی‌های آمریکایی، اقدامات متقابل انجام خواهد داد.
با این حال، اکثریت کشورها با اجرای سیاست‌های کاهش کربن در بخش کشتیرانی موافقت کردند تا به اهداف تعیین شده از سوی «IMO» برای کاهش ۲۰ درصدی انتشار خالص تا سال ۲۰۳۰ و حذف کامل آن تا سال ۲۰۵۰ دست یابند.
بر مبنای این سازوکار، از سال ۲۰۲۸ کشتی‌هایی که میزان انتشار کربن آن‌ها از آستانه تعیین شده فراتر رود، باید به ازای هر تن مازاد، ۳۸۰ دلار جریمه بپردازند. در عین حال، استاندارد سخت‌گیرانه‌تری نیز تعیین شده است که در صورت عبور از آن، جریمه‌ای اضافی به میزان ۱۰۰ دلار برای هر تن لحاظ خواهد شد.
تصویب نهایی این سیاست‌ها در نشست اکتبر «IMO» انجام خواهد شد. ناگفته نماند که مذاکرات مذکور، اختلاف نظر کشورهای مختلف درباره میزان و سرعت مقابله با اثرات زیست‌محیطی بخش کشتیرانی را نیز برجسته کرد.
پیشنهاد مربوط به اعمال عوارض سنگین‌تر بر تمام انتشارات کربنی بخش کشتیرانی که با حمایت برخی کشورهای جزیره‌ای اقیانوس آرام، اتحادیه اروپا و بریتانیا همراه بود، به دلیل مخالفت برخی کشورها از جمله چین، برزیل و عربستان سعودی کنار گذاشته شد.
برآورد می‌شود این توافق از سال ۲۰۳۰ به بعد، سالانه تا حدود ۴۰ میلیارد دلار درآمد ایجاد کند که بخشی از آن به کاهش هزینه تولید سوخت‌های پاک اختصاص خواهد یافت.
براساس مفاد توافق مذکور، در سال ۲۰۳۰ کشتی‌ها موظفند شدت انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را نسبت به سال ۲۰۰۸ به میزان ۸ درصد کاهش دهند؛ در حالی که استاندارد سخت‌گیرانه‌تر، کاهش ۲۱ درصدی را هدف‌گذاری کرده است.
براساس استاندارد اصلی، تا سال ۲۰۳۵ میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از سوخت کشتی‌ها باید ۳۰ درصد کاهش یابد؛ در حالی که طبق استاندارد سخت‌گیرانه‌تر این کاهش باید به ۴۳ درصد برسد.
کشتی‌هایی که بتوانند میزان انتشار خود را به سطحی پایین‌تر از استاندارد سخت‌گیرانه برسانند، اعتباراتی دریافت خواهند کرد که می‌توانند آن را به کشتی‌های دیگر بفروشند.
واکنش‌های متفاوت
توافق جدید «IMO»، واکنش‌های متفاوتی از سوی کشورهای عضو اتحادیه اروپا، نهادهای صنعتی و گروه‌های حامی محیط زیست در پی داشت.
کمیسیون اروپا این توافق را گامی مثبت در مسیر تحقق اهداف توافق پاریس دانست اما در عین حال اشاره کرد که بخش کشتیرانی، به طور کامل با این اهداف هم‌راستا نشده است.
وزیر حملونقل بریتانیا نیز ضمن استقبال از این توافق، آن را عاملی برای سرعت بخشیدن به روند کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و توسعه سوخت‌های پاک دانست.
رالف ریگنوانو، وزیر تغییرات اقلیمی جمهوری وانواتو که کشور وی، یکی از آسیب‌پذیرترین کشورها در برابر تغییرات اقلیمی است، در انتقاد از روند مذاکرات مذکور گفت: کشورهای جهان در حمایت از مجموعه تدابیری که می‌توانست صنعت کشتیرانی را به هدف کاهش گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه سانتی‌گراد هدایت کند، ناکام ماندند.
لازم به ذکر است که به گفته دانشمندان، رسیدن به این سطح از گرمایش برای جلوگیری از پیامدهای فاجعه‌بار تغییرات اقلیمی ضروری است.
به گفته تحلیلگران، صنعت کشتیرانی همچنان به سوخت‌های بدون کربن مانند آمونیاک سبز و متانول دسترسی کافی ندارد. با این حال، کشتی‌ها در ابتدا قادر خواهند بود از گاز طبیعی مایع و زیست‌سوخت‌ها برای تطابق با قوانین جدید استفاده کنند.
اتاق بین‌المللی کشتیرانی با پیش‌بینی افزایش تولید سوخت‌های پاک، از توافق اخیر استقبال کرد و افزود: دولت‌ها نیاز به حمایت و سرمایه‌گذاری در تولید سوخت‌های بدون کربن را درک کرده‌اند.
با این حال، گروه حامی محیط زیست «Opportunity Green» نسبت به ریسک‌هایی که توافق «IMO» به همراه دارد، هشدار داد و اعلام کرد: ممکن است این توافق، به تداوم استفاده از زیست‌سوخت‌های نسل اول مبتنی بر محصولات کشاورزی و گاز طبیعی مایع که کاملا بدون کربن نیستند، منجر شود.
مدیر گروه مذکور تاکید کرد: تنها مسیر برای دستیابی به انتشار صفر خالص بدون آسیب به تنوع زیستی، استفاده از هیدروژن سبز و سوخت‌های الکترونیکی است.
انتهای پیام//
