رضا شهرستانی در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» در خصوص تحریم‌های جدید و مقایسه آن با تحریم‌های پیشین، اظهار داشت: تحریم‌های قبلی که علیه صنعت فلزات ایران و به‌ویژه فولاد اعمال شد، به نقل و انتقالات مالی و کالاهای با کاربرد دوگانه (نظامی و غیرنظامی) بازمی‌گشت.
این تحریم‌ها بیشتر واردات را مورد هدف قرار می‌داد تا صادرات. در حالی که موضوع تحریم جدید این است که هر شرکت یا کشوری که کالاهای فلزی ایرانی را خریداری کند، مورد تحریم ثانویه قرار می‌گیرد و یا از سوی آمریکا جریمه‌های سنگینی می‌شود.
وی افزود: با این وضعیت سه نتیجه از اعمال تحریم‌های جدید حاصل می‌شود؛ نخست آنکه برخی کشورها دیگر تمایل به همکاری و معامله با ایران نخواهند داشت و ریسک موضوع تحریم را نمی‌پذیرند.
دوم اینکه اگر کشور یا شرکتی حاضر به همکاری و معامله با ایران باشد، تحریم‌ها را بهانه‌ای قرار می‌دهد تا بتواند در خصوص قیمت و سایر موارد مرتبط با معامله، چانه‌زنی بیشتری داشته باشد؛ به‌ویژه آنکه اطلاع دارند به‌دلیل تحریم‌ها برخی از شرکت‌ها حاضر به همکاری نیستند از این رو با چانه‌زنی می‌توانند قیمت مناسب‌تری را دریافت کنند.
دیگر مساله تحریم حمل و نقل است که باعث افزایش هزینه‌ها خواهد شد، زیرا کشتی‌ها تمایلی به حضور در ایران، بارگیری و حمل کالاهای ایرانی مورد تحریم ندارند.
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان در خصوص افزایش نرخ حمل و نقل دریایی، بیان کرد: طی چند ماه اخیر به‌دلیل تحریم‌ها هزینه حمل ۱۳ تا ۱۷ دلار افزایش پیدا کرده و اگر این شرایط پایدار بماند مطلوب است؛ اما نگرانی تولیدکنندگان آن است که در آب‌های آزاد کشتی‌های حامل کالاهای ایرانی مانند آنچه که در مورد نفتکش گریس رخ داد، توسط کشورهای تابع قوانین آمریکا متوقف شود.
برخی مقررات در شرایط تحریمی لغو شوند
شهرستانی در خصوص تحریم‌های جدید و اقدامات دولت برای مقابله با آن، عنوان کرد: از مدت‌ها قبل در مورد تحریم‌ها و اقدامات علیه ایران از سوی انجمن تولیدکنندگان فولاد به دولتمردان هشدارهای لازم داده شد، حداقل انتظار این بود که دست تولیدکنندگان فولاد برای صادرات و دور زدن این تحریم‌ها و ورود ارز به کشور باز باشد اما شاهد اینگونه همراهی‌ها نبودیم و مشاهده شد که دولت اقدام به ایجاد محدودیت در صادرات کرد.
وی تصریح کرد: تحریم‌های سخت و شدید بین‌المللی مشکل چندانی برای صنعت فولاد و صادرات آن به‌وجود نیاورده است در مقابل تحریم‌های داخلی از سوی سیاست‌گذاران سخت‌تر بوده و دست و پای تولیدکنندگان و صادرکنندگان را بسته است. متاسفانه محدودیت صادرات لطمه سنگینی به صنعت فولاد می‌زند.
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد با بیان اینکه در سال گذشته از ۲۵ میلیون تن فولاد تولیدی، ۸٫۵ میلیون تن صادر شد، خاطرنشان کرد: در سال جاری قرار است که میزان تولید به ۲۸ میلیون تن برسد، در حالی که مصرف داخلی ۱۵ میلیون تن خواهد بود. بنابراین باید برای صادرات ۱۳ میلیون تن باقی‌مانده برنامه‌ریزی کرد.
در شرایط کنونی که قیمت‌های بین‌المللی فولاد بهبود یافته و نرخ ارز نیز افزایش پیدا کرده است، قیمت فولاد ایران نیز بسیار رقابتی است لذا می‌توان بخشی از عدم فروش نفت خام را با صادرات فولاد جبران کرد اما متاسفانه از این فرصت استفاده درستی به‌عمل نمی‌آید.
شهرستانی با گلایه از صدور بخشنامه‌های اخیر وزارت صمت در مورد صادرات، بیان کرد: اخیرا یک بخشنامه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر شده که بر اساس آن، شرکت‌هایی که ۷۵ درصد از تولیدات خود را در بورس کالا ارائه نکنند، اجازه صادرات نخواهند داشت.
درست است که باید قوانین و مقررات کشور رعایت شود اما می‌توان به‌جای قطع صادرات، مسائل دیگری مانند افزایش مالیات، عوارض بر صادرات و… را برای شرکت‌هایی که در بورس کالا عرضه نداشتند، لحاظ کرد.
قطع صادرات در شرایط کنونی اشتباه بسیار بزرگی است و باعث حذف ایران از بازارهای جهانی می‌شود. از دولت درخواست تغییر در برخی مقررات را دارم تا صادرات متوقف نشود زیرا در شرایط تحریمی هر اندازه که مقدور باشد، باید صادرات را افزایش داد؛ حتی جلوی صادرات شرکتی که مقررات را رعایت نکرده است را نباید گرفت بلکه باید به شکل دیگری آن را مجازات کرد.
تقویت ارتباط با کشورهای همسایه
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد با اشاره به سخت‌تر شدن شرایط برای صادرات، عنوان کرد: باید ارتباطات با کشورهای همسایه مانند افغانستان و عراق را تقویت کرد. خوشبختانه طی یکی دو ماه اخیر ویزا میان ایران و عراق برداشته شد و این اقدام مثبت قطعا بر شرایط تجاری کشور تاثیرگذار خواهد بود. می‌توان پیش‌بینی کرد که کالاهای ایرانی راحت‌تر به بازار عراق وارد خواهند شد.
شهرستانی ادامه داد: البته لازم است این کالاها به شرکت‌های عراقی واگذار شده و صادرات مجدد توسط آن‌ها انجام شود. حتی تولیدکنندگان ایرانی می‌توانند درخواست کنند شرکت‌هایی مشترکی در عراق تاسیس شود تا شمش ارسالی از ایران در این شرکت‌ها به محصول و کالای قابل صادرات مانند میلگرد تبدیل شده و به‌عنوان کالای عراقی صادرات مجدد انجام شود.
وی با اشاره به مزیت‌های روش یاد شده، تاکید کرد: در این روش اولا دیگر نامی از ایران نیست و در ثانی صادرات از طریق آب‌های بین‌المللی انجام نمی‌شود که آن را رهگیری کنند و دلهره توقیف آن را داشته باشیم.
در عین حال کشورهای خریدار از کالای ایرانی استقبال خواهند کرد زیرا خرید مواد اولیه ارزان‌قیمت و رقابتی باعث ایجاد رونق در صنایع تبدیلی و اشتغال‌زایی در کشور میانی می‌شود. این موضوع یک فرصت برای هر دو کشور است که از دل تهدید تحریم‌ها، فرصت‌های خوبی ایجاد کنند.
عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ابراز امیدواری کرد با تقویت ارتباطات بین‌المللی و امضای توافقنامه‌ها و تفاهم‌ها میان ایران و کشورهای همسایه، شرکت‌های ایرانی فرصت پیدا کنند تا با حضور در بازارهای کشورهای هدف، بتوانند کالاهای خود را صادر کنند.
