آخرین بررسیهای انجام شده نشان می‌دهد دولت فدرال استرالیا صدور مجوز برای راه‌اندازی چهار معدن جدید زغال‌سنگ را به تصویب رسانده است. تصمیم دولت فدرال استرالیا درست نقطه مقابل طرحی است که در آن، به کاهش ظرفیت تولید زغال‌سنگ و چشم‌انداز آتی بازار صادرات محصولات انرژی‌محور فسیلی استرالیا اشاره شده است.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به نقل از وب‌سایت موسسه (IEEFA)، طی ماه‌های سپتامبر و دسامبر ۲۰۲۴، وزیر فدرال محیط زیست و آب‌وهوا در استرالیا از صدور هفت مجوز برای توسعه معادن جدید زغال‌سنگ خبر داد. این تصمیم در حالی اعلام شد که ارزیابی‌های اخیر نشان می‌دهد توسعه پروژه‌های معدن زغال‌سنگ استرالیا به دلیل افزایش هزینه‌های تولید و کاهش تقاضا برای صادرات آن از بازار آسیا دیگر صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
طبق قوانین استرالیا مجوز فعالیت در معادن این کشور از ۶ تا ۵۰ سال متفاوت است. در همین راستا، تاریخ اتمام بهره‌برداری از سه معدن از هفت معدن زغال‌سنگ جدید در استرالیا سال‌های ۲۰۵۳، ۲۰۶۲ و ۲۰۸۸ تعیین شده است. اعطای چنین مجوزهایی با زمان بهره‌برداری بلندمدت، به شدت توانایی دولت استرالیا برای تغییر شرایط صدور مجوز راه‌اندازی و توسعه معادن جدید را محدود خواهد کرد.
از سوی دیگر، قرار است اصلاحاتی در قوانین به منظور نظارت دقیق‌تر بر میزان انتشار گاز متان از معادن زغال‌سنگ استرالیا انجام شود. با این حال، وضعیت اثرات بلندمدت توسعه معادن جدید زغال‌سنگ بر آب‌وهوا با در نظر گرفتن هزینه‌های احیای زمین تخریب شده برای دستیابی به سطح قبلی تولید و پایدار نگهداشتن آن در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
معضلی به نام تعداد بالای معادن فعال زغال‌سنگ استرالیا
واضح است دولت فدرال استرالیا در راستای افزایش تولید سالانه زغال‌سنگ مجبور نخواهد بود که صدور مجوز راه‌اندازی معادن جدید این سوخت فسیلی را افزایش دهد. حتی اگر هیچ مجوزی برای ساخت پروژه‌های جدید معدن زغال‌سنگ استرالیا صادر نشود، میانگین تولید سالانه این سوخت فسیلی در معادن فعلی با ۵۵ درصد افزایش به ۲۱۴ میلیون تن که ۱۰۶ میلیون تن آن زغال‌سنگ حرارتی و ۱۰۸ میلیون تن آن زغال‌سنگ متالورژی خواهد بود، می‌رسد. به نظر می‌رسد رقم مورد انتظار بسیار بیشتر از حجم تقاضای پیش‌بینی شده دولت فدرال برای بازارهای صادراتی زغال‌سنگ استرالیا است.
آژانس بین‌المللی انرژی طی گزارشی اعلام کرده است که به منظور تامین حجم تقاضای زغال‌سنگ در آینده در راستای دستیابی به هدف‌گذاری تعیین شده برای مکانیزم برایند انتشار کربن صفر تا سال ۲۰۵۰، هیچ نیازی به سرمایه‌گذاری جدیدی در تامین سوخت‌های فسیلی نخواهد بود. به نظر می‌رسد برخلاف چشم‌انداز ارائه شده در مکانیزم مذکور، در حال حاضر استرالیا بیشترین معادن فعال زغال‌سنگ را در جهان در اختیار دارد و حتی قرار است برخی دیگر از معادن به زودی برای تامین حجم تقاضای مصرف‌کنندگان در بازارهای هدف در این کشور ساخته شود.
براساس آخرین گزارش وزارت صنعت، علوم و منابع استرالیا، تعداد ۴۷ پروژه زغال‌سنگ در سال ۲۰۲۴ در این کشور در مرحله توسعه و راه‌اندازی قرار داشت. پروژه‌های جدیدی که مجوز بهره‌برداری برای آن‌ها صادر شده، شامل پروژه‌های تولید زغال‌سنگ حرارتی و متالورژیکی است. در همین رابطه، می‌توان بیان کرد به دلیل اینکه حجم صادرات زغال‌سنگ حرارتی استرالیا در سال ۲۰۲۴ بیش از تولید آن در سال مذکور بود، از همین رو یکی از دلایل افزایش تعداد صدور مجوزهای راه‌اندازی معادن جدید زغال‌سنگ در این کشور به همین موضوع مرتبط است. قابل ذکر است که تعداد سه مجوز از هفت مجوز صادر شده برای معادن جدید زغال‌سنگ که اخیرا از سوی دولت فدرال استرالیا ارائه شده، مربوط به معادن جدید زغال‌سنگ حرارتی است.
طرح توسعه معادن زغال‌سنگ استرالیا در تضاد با چشم‌انداز جهانی
طرح توسعه معادن و ظرفیت تولید زغال‌سنگ در استرالیا درست در نقطه مقابل طرح سایر کشورهای تولیدکننده این سوخت فسیلی در جهان است که در راستای اجرای فرایند کربن‌زدایی به دنبال کاهش میزان ظرفیت تولیدی خود هستند. در گزارشی که اخیرا از سوی آژانس بین‌المللی انرژی منتشر شده است، ظرفیت تولید زغال‌سنگ حرارتی اندونزی، بزرگ‌ترین صادرکننده این ماده معدنی در جهان به دلیل افت محسوس تقاضای بازارهای بین‌المللی برای آن روندی نزولی به خود گرفته است. در همین راستا، می‌توان عنوان کرد در حال حاضر هیچ مدرکی دال بر اینکه تمایل مصرف‌کنندگان زغال‌سنگ حرارتی به واردات این ماده معدنی تولید شده در استرالیا در آینده افزایش پیدا می‌کند، وجود ندارد.
همچنین در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، بر کاهش حجم واردات زغال‌سنگ به ژاپن به عنوان بزرگ‌ترین بازار صادراتی زغال‌سنگ استرالیا که ناشی از کاهش تولید برق با استفاده از این سوخت فسیلی در ژاپن بوده، اشاره شده است. علاوه‌براین، میزان حجم واردات زغال‌سنگ از استرالیا به کره‌جنوبی به عنوان یکی دیگر از واردکنندگان بزرگ این ماده معدنی اخیرا با روندی نزولی همراه شده است. در سایر کشورهای واردکننده زغال‌سنگ نیز طبق بررسیهای انجام شده، حجم واردات زغال‌سنگ نزولی شده یا در آینده کاهشی خواهد شد.
آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که طی سه سال آینده، رشد واردات زغال‌سنگ حرارتی تنها به سه کشور فیلیپین، ویتنام و بنگلادش محدود خواهد شد؛ این در حالی است که حجم صادرات زغال‌سنگ حرارتی استرالیا به کشورهای جنوب شرق آسیا طی سه فصل نخست سال ۲۰۲۴، حدود هفت میلیون تن کاهش را طبق گزارش‌های منتشر شده به ثبت رساند. ویتنام که اکنون پنجمین واردکننده بزرگ زغال‌سنگ در جهان به شمار می‌رود، به دنبال جایگزینی منابع تامین زغال‌سنگ خود است. همچنین ویتنام قصد دارد واردات زغال‌سنگ از کشور همسایه خود لائوس را حدود ۱۰ برابر افزایش دهد.
کشور فیلیپین نیز ظرفیت تولید داخلی زغال‌سنگ را در سال ۲۰۲۴ افزایش داد که این مسئله می‌تواند بر تقاضای واردات این سوخت فسیلی به کشور مذکور در آینده تاثیر بگذارد. به نظر می‌رسد بنگلادش نیز بخشی از نیاز خود به واردات زغال‌سنگ را از کشور همسایه خود یعنی هند تامین خواهد کرد.
یکی از دلایلی که برای افزایش تعداد مجوزهای صادر شده به منظور راه‌اندازی معادن جدید زغال‌سنگ مطرح شده، این است که در بلندمدت تقاضا برای زغال‌سنگ استرالیا در صنعت فولادسازی در مقیاس جهانی افزایش پیدا خواهد کرد؛ اگرچه طبق ارزیابی‌های انجام شده شرایط این‌گونه نخواهد بود. آخرین بررسیهای انجام شده توسط آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد با پیشرفت‌‌های به دست آمده از طریق توسعه فناوری‌های جدید، دیگر چندان نیازی به استفاده از زغال‌سنگ متالورژی در صنعت فولاد نیست. در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان دیگر در تولید فولاد از زغال‌سنگ استفاده نمی‌شود.
براساس آمار، حجم تقاضای جهانی برای زغال‌سنگ حرارتی به نسبت زغال‌سنگ متالورژی کاهش بیشتری را به ثبت رسانده است و به نظر می‌رسد این روند همچنان ادامه خواهد داشت. آژانس بین‌المللی انرژی نیز اعلام کرده است که مصرف جهانی زغال‌سنگ در سال ۲۰۲۴ در مقایسه با سال ۲۰۲۳، کاهش ۱٫۹ درصدی را تجربه و احتمالا این روند نزولی تا سال ۲۰۲۷ ادامه پیدا می‌کند.
با وجود اینکه انتظار می‌رود مصرف زغال‌سنگ متالورژی در هند و اندونزی افزایش یابد، کاهش مورد انتظار میزان مصرف این سوخت فسیلی در چین و سایر نقاط جهان بدین معنا خواهد بود که در مجموع مصرف زغال‌سنگ متالورژی در مقیاس جهانی در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۳، حدود ۵٫۳ درصد کاهش را تجربه کرده است.
موضوع مهم دیگر در خصوص افزایش مجوزهای صادر شده به منظور راه‌اندازی معادن جدید زغال‌سنگ استرالیا اینکه چنین اقدامی، میزان انتشار متان در کشور مذکور را به شدت افزایش می‌دهد. براساس تجزیه و تحلیل‌های قبلی انجام شده از سوی آژانس بین‌المللی انرژی، هرچه میزان حفاری‌های انجام شده در معادن زغال‌سنگ عمیق‌تر باشد، در حجم بیشتری از مناطق عملیاتی انفجار برای حفاری انجام خواهد شد و در نتیجه متان بیشتری در جو زمین آزاد می‌شود.
گفتنی است که در فرایند تولید زغال‌سنگ با کیفیت بالاتر در معادن زغال‌سنگ متالورژی، در حالت کلی میزان انتشار متان نسبت به معادن زغال‌سنگ حرارتی بیشتر است. با بزرگ‌تر و عمیق‌تر شدن حفاری‌های انجام شده در معادن روباز، نیاز به احیای زمین تخریب شده برای دستیابی به سطح قبلی تولید و پایدار نگهداشتن آن افزایش پیدا خواهد کرد. بر همین اساس اگر شرکت‌های استخراج‌کننده اقدامی در خصوص احیای زمین تخریب شده برای دستیابی به سطح قبلی تولید و پایدار نگهداشتن آن انجام ندهند، هزینه‌های چنین اقدامی را دولت و مالیات‌دهندگان متحمل خواهند شد.
انتهای پیام//
