فلز نیکل بدترین عملکرد را در میان سایر فلزات بورس «LME» از ابتدای سال ۲۰۲۴ تاکنون داشته و قیمت آن نسبت به سال ۲۰۲۳، حدود ۳ درصد کاهش را تجربه کرده است. به نظر می‌رسد روند نزولی قیمت لیتیوم حداقل در کوتاه‌مدت به دلیل کاهش حجم تقاضا و وضعیت مازاد عرضه در بازار این فلز حیاتی ادامه پیدا کند.

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین» و به‌ نقل از موسسه تحقیقاتی «ING Research»، قیمت نیکل اخیرا به پایین‌ترین میزان خود از سال ۲۰۲۰ رسیده است. افزایش ظرفیت تولید این ماده معدنی در اندونزی، باعث کاهش قیمت نیکل در سال‌های اخیر و افت حجم تقاضای آن از سمت بخش‌های فولاد زنگ‌نزن و باتری خودروهای الکتریکی شده است.

از زمانی که دولت اندونزی در ماه ژانویه ۲۰۲۰ ممنوعیت دائمی صادرات سنگ معدن نیکل را به منظور جذب سرمایه‌گذاران خارجی، حمایت از فرآوری داخلی این ماده معدنی و استفاده بیشتر از نیکل در صنایع پایین‌دستی متقاضی این فلز حیاتی اعمال کرد، ظرفیت تولید واحدهای ذوب نیکل در این کشور با افزایش قابل‌توجهی همراه شده است.

وضع ممنوعیت از سوی دولت اندونزی موجب شد تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران خارجی، عمدتا از چین به راه‌اندازی واحدهای ذوب محلی در این کشور اقدام کنند و همین مسئله افزایش ارزش حجم صادرات نیکل را برای اندونزی به ارمغان آورد. در همین راستا، می‌توان بیان کرد که در  حال حاضر اندونزی بیش از نیمی از ظرفیت تولید جهانی نیکل را به خود اختصاص داده است.

طبق گزارش اداره کل مواد معدنی و زغال‌سنگ اندونزی، تا ماه سپتامبر ۲۰۲۴ تعداد ۴۴ واحد ذوب نیکل در این کشور در حال فعالیت بوده که در مقایسه با تعداد سه واحد ذوب اعلام شده در سال ۲۰۱۴، افزایش قابل‌توجهی را به ثبت رسانده است.

شماری از مقامات اندونزیایی در خصوص وضعیت بازار نیکل عنوان کردند که انتظار می‌رود حتی با راه‌اندازی واحدهای ذوب جدید نیکل، تغییر قابل‌توجهی در شرایط بازار داخلی و تا حدودی بازار جهانی این ماده معدنی اتفاق نیفتد. در همین رابطه، باهلیل لاهادالیا، وزیر انرژی و منابع معدنی اندونزی اخیرا در اظهارنظری بیان کرد که ظرفیت سنگ معدن نیکل تولید شده در اندونزی را برای متعادل نگهداشتن وضعیت عرضه و تقاضا در بازار داخلی این کشور مدیریت خواهد کرد.

کاهش دسترسی به سنگ معدن نیکل به دلیل افت صدور مجوزهای دولتی، کاهش عیار سنگ معدن نیکل و روند نزولی سطح میزان بارندگی‌ها در اوایل سال ۲۰۲۴، از جمله عواملی به شمار می‌آید که موجب کاهش حجم عرضه این فلز حیاتی در بازار داخلی اندونزی در سال جاری میلادی شده است. کاهش حجم دسترسی به نیکل در اندونزی شرایطی را به وجود آورده که در آن شماری از تولیدکنندگان نیکل کلاس یک (نیکل با غلظت ۹۹٫۸ درصد یا بیشتر) در اندونزی مجبور شدند برای تامین مواد اولیه خود، به بازار واردات از طریق فیلیپین به عنوان دومین تولیدکننده بزرگ این فلز حیاتی در جهان روی بیاورند.

در مجموع، مشکلات مربوط به تعیین سهمیه‌های تولید و واگذاری سهام و مدیریت معادن اندونزی، از ابتدای سال جاری تاکنون در صنعت نیکل این کشور همچنان پابرجاست.

داده‌های اداره آمار اندونزی نشان می‌دهد که حجم محموله‌های وارداتی سنگ نیکل به اندونزی در ۱۰ ماهه سال ۲۰۲۴، حدود ۵۷ برابر افزایش را تجربه کرده و به ۹٫۳ میلیون تن در مقایسه با رقم ۱۶۱ هزار و ۹۱۷ تن اعلام شده در مدت مشابه سال ۲۰۲۳ رسیده است.

مقایسه سهم بازار کشورهای تولیدکننده نیکل و پیش‌بینی میان‌مدت در بازه زمانی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۳۰

به نظر می‌رسد افزایش ظرفیت تولید نیکل در اندونزی و ایجاد وضعیت مازاد عرضه در بازار این ماده معدنی موجب شده است برخی از تولیدکنندگان این ماده معدنی در کشور مذکور مجبور شوند معادن تحت مدیریت خود را به طور موقت تعطیل کنند. در همین رابطه، شرکت «First Quantum Minerals» اخیرا اعلام کرده است که فعالیت در معدن نیکل «Ravensthorpe» تحت مدیریت خود در استرالیا را به منظور آغاز فرایند مراقبت و نگهداری متوقف خواهد کرد.

از سوی دیگر، شرکت «BHP Group» طی بیانیه‌ای تاکید کرد که روند فعالیت پروژه‌های «Nickel West» و پروژه نیکل «West Musgrave» تحت نظارت خود در استرالیا را به حالت تعلیق در خواهد آورد.

با این تفاسیر، انتظار می‌رود علی‌رغم کاهش حجم عرضه نیکل از معادن در سال ۲۰۲۴، افزایش نیکل اولیه در اندونزی موجب شود بازار این ماده معدنی همچنان در سال ۲۰۲۵ در وضعیت مازاد عرضه قرار داشته باشد. ناگفته نماند وضعیت مازاد عرضه نیکل عمدتا به بخش تولید نیکل کلاس یک (نیکل با غلظت ۹۹٫۸ درصد یا بیشتر) که دلیل آن رشد شدید عرضه در چین و جهش تولید کاتد در اندونزی بوده است، مربوط می‌شود. گفتنی است بازار نیکل کلاس دو (نیکل با غلظت کمتر از ۹۹٫۸ درصد) به دلیل رشد کمتر از حد انتظار حجم تقاضا برای این ماده معدنی حیاتی در بخش تولید چدن نیکل در وضعیت محدودیت دسترسی قرار دارد.

طبق ارزیابی‌های انجام شده از سوی انجمن جهانی نیکل، پیش‌بینی می‌شود بازار جهانی نیکل اولیه در سال ۲۰۲۴ وضعیت مازاد عرضه ۱۷۰ هزار تنی را تجربه کند. با این حال، این حجم مازاد در سال ۲۰۲۵ کاهش می‌یابد و در مجموع به ۱۳۵ هزار تن خواهد رسید. همچنین انتظار می‌رود ظرفیت تولید نیکل اولیه در سطح جهانی در سال ۲۰۲۴ و در سال ۲۰۲۵ به ترتیب به سه میلیون و ۵۱۵ هزار تن و سه میلیون و ۶۴۹ هزار تن برسد. از همین رو، در صورت ادامه وضعیت نزولی قیمت این ماده معدنی، احتمال تعطیلی شماری از معادن و واحدهای تولید نیکل در مقیاس جهانی دور از انتظار نیست.

وضعیت بازار نیکل در بازه زمانی سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵

کاهش حجم عرضه نیکل از سوی برخی تولیدکنندگان، جایگزین کردن منبع تامین این ماده معدنی برای مصرف‌کنندگان در بازار را تنها به برخی از کشورهای تولیدکننده در جهان مانند اندونزی که سرمایه‌گذاران چینی حضوری پررنگ در آن دارند، محدود کرده است؛ البته این اتفاق درست در زمانی رخ داده که آمریکا و اتحادیه اروپا به دنبال کاهش وابستگی خود به کشورهای ثالث به ویژه چین برای دسترسی به مواد اولیه حیاتی از جمله نیکل هستند.

تعدادی از تحلیلگران بازار بر این باورند که دولت آینده ترامپ ممکن است تصمیمات سختگیرانه‌تری در خصوص دستورالعمل‌های تدوین شده مبتنی بر قانون کاهش تورم آمریکا در مورد بند مربوط به کشورهای متخاصم و دارای تعارض منافع اقتصادی با این کشور اتخاذ کند.

طبق یکی از بندهای قانون کاهش تورم آمریکا، هر شرکتی که حداقل ۲۵ درصد مالکیت آن به‌ طور مستقیم یا غیرمستقیم به اشخاص یا نهادهای وابسته به کشورهای متخاصم و دارای تعارض منافع اقتصادی با این کشور نظیر چین تعلق داشته باشد، واجد شرایط دریافت اعتبار مالیاتی هفت هزار و ۵۰۰ دلاری برای خرید خودروهای الکتریکی نخواهد بود. در همین راستا، دولت اندونزی در تلاش است تا با کاهش مالکیت پروژه‌های نیکل تحت مدیریت شرکت‌های چینی، بتواند زمینه را به منظور دریافت اعتبارات مالیاتی برای شرکت‌های فعال در این زمینه را در کشور مذکور فراهم کند.

در صورت وضع سختگیری‌های جدید در خصوص بند مربوط به کشورهای متخاصم و دارای تعارض منافع اقتصادی با آمریکا مبتنی بر قانون «IRA»، نه تنها مشکلات در زنجیره‌ تامین نیکل افزایش خواهد یافت بلکه منجر به ایجاد مانعی برای دستیابی به اهداف اندونزی برای توسعه بازار صادراتی خود به آمریکا نیز خواهد شد.

اگر سخت‌گیری در مورد بند مربوط به کشورهای متخاصم و دارای تعارض منافع اقتصادی با آمریکا توسط دولت آتی ترامپ بیشتر شود، در این صورت محصولات نیکل اولیه و محصولات میانی تولید شده در ​​اندونزی به طور عمده به چین صادر خواهند شد. بر اساس پیش‌بینی‌های ارائه شده، انتظار می‌رود نوسانات جزئی در روند عرضه و تقاضای جهانی نیکل، تاثیر چندانی بر قیمت این فلز حیاتی در سال ۲۰۲۵ نگذارد.

تاثیر مستقیم وضعیت مازاد عرضه نیکل کلاس یک بر افزایش ذخایر انبارهای این فلز حیاتی

حجم ذخایر نیکل انبارهای بورس «LME» همچنان در حال افزایش است

آن‌طور که به نظر می‌رسد، وضعیت مازاد عرضه در بازار نیکل کلاس یک (نیکل با غلظت ۹۹٫۸ درصد یا بیشتر) موجب افزایش ذخایر این ماده معدنی در انبار بورس‌های کالایی شده است. در همین راستا، داده‌های منتشر شده از سوی بورس فلزات لندن «LME» نشان می‌دهد که حجم زیادی از محموله‌های نیکل تصفیه شده کلاس یک از چین و اندونزی در ماه اکتبر ۲۰۲۴ به انبارهای ذخایر بورس نامبرده تحویل داده شده است.

لازم به ذکر است که پس از صدور مجوز از سوی بورس «LME» در ماه جولای ۲۰۲۴، اولین محموله‌های نیکل تولید شده در اندونزی به انبار ذخایر بورس مذکور تحویل داده شدند؛ البته بیشتر محموله‌های ورودی به انبارهای بورس مذکور مربوط به محموله‌های صادراتی از چین بوده است. واضح است که افزایش تحویل محموله‌های نیکل تولید شده در چین و اندونزی به انبارهای ذخایر بورس «LME» ممکن است در صورت تداوم، فشار نزولی بیشتری بر قیمت نیکل بورس «LME» وارد کند.

وضعیت محموله‌های نیکل تولیدی کشورهای مختلف در انبار ذخایر بورس «LME»

تداوم روند نزولی حجم تقاضا برای نیکل در بازارهای جهانی

حجم تقاضا برای نیکل از سوی بخش فولاد که یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان این فلز حیاتی به شمار می‌رود، از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون با روند نزولی همراه بوده است. در همین رابطه، می‌توان بیان کرد که سرعت رشد اقتصادی چین در سال ۲۰۲۴ به دلیل افت حجم تقاضا از سوی مصرف‌کنندگان و رکود در بخش املاک و مستغلات در این کشور که از قضا بر حجم تقاضا برای نیکل نیز تاثیر منفی گذاشته، کاهش یافته است.

اخیرا دولت چین یک بسته جامع حمایتی برای افزایش سرعت رشد اقتصادی این کشور در بخش‌ها و صنایع مختلف ارائه داده است. با این حال، ابهاماتی در خصوص میزان تاثیرگذاری آن و اینکه آیا بسته حمایتی مذکور موجب افزایش حجم تقاضا برای نیکل در بخش فولاد چین خواهد شد یا خیر وجود دارد.

در بخش خودروهای الکتریکی نیز حجم تقاضا برای نیکل به دلیل فروش کمتر از حد این خودروها، افزایش مصرف باتری‌های لیتیوم آهن فسفات (LFP) و رشد تقاضا برای خودروهای اتصال الکتریکی دوگانه‌سوز با روند نزولی همراه شده است. گفتنی است صنعت باتری پس از بخش فولاد، دومین مصرف‌کننده بزرگ نیکل به شمار می‌رود. بر اساس پیش‌بینی انجمن جهانی نیکل، انتظار می‌رود مصرف جهانی نیکل از سه میلیون و ۳۴۶ هزار تن در سال ۲۰۲۴، به سه میلیون و ۵۱۴ هزار تن در سال ۲۰۲۵ افزایش یابد.

بر همین اساس، با توجه به تداوم وضعیت افزایش ظرفیت تولید نیکل در اندونزی در سال ۲۰۲۵، هیچ‌گونه نگرانی بابت تامین احتمال روند افزایشی حجم تقاضا برای این ماده معدنی در سال مذکور وجود نخواهد داشت. از این رو، به احتمال زیاد وضعیت مازاد عرضه نیکل در بازار جهانی همچنان برای حداقل یک سال دیگر باقی خواهد ماند.

احتمال تداوم روندی نزولی قیمت نیکل در بازار

با توجه به پیش‌بینی‌ها در رابطه با ادامه وضعیت مازاد عرضه نیکل در بازار طی سال ۲۰۲۵، انتظار می‌رود روند نزولی قیمت‌ها در بازار همچنان در سال مذکور تداوم داشته باشد. طبق ارزیابی‌های انجام شده، تخمین زده شده است که قیمت نیکل در سال ۲۰۲۵ در محدوده قیمتی ۱۵ هزار و ۸۰۰ دلار در هر تن در نوسان باشد؛ همچنین افت سرعت نرخ پذیرش خودروهای الکتریکی در بازار جهانی و لغو برخی از مشوق‌های تعیین شده و اعتبارات اختصاص یافته به این خودروها در آمریکا در دولت آتی ترامپ، از جمله عوامل احتمالی‌ محسوب می‌شوند که بر وضعیت بازار نیکل در سال ۲۰۲۵ تاثیر منفی خواهد گذاشت.

انتهای پیام//