عبور کمربند مس از منطقه خاورمیانه بهگونهای است که کشورهای ایران، ترکیه و عمان میزبان بیشترین ذخایر مس قابل برداشت در منطقه هستند. بر اساس ارزیابیهای صورت گرفته توسط سازمان ارزیابی زمینشناسی ایالات متحده «USGS» در سال ۲۰۱۵ ، میزان ذخیره مس منطقه خاورمیانه بالغ بر ۱۸۰ میلیون تن شامل منابع کشف نشده است.
این رقم سهم ۵ درصدی از مجموع ذخایر جهانی کشف نشده مس را تشکل میدهد. بهپشتوانه این حجم ذخیره واحدهای تولید مس در برخی کشورهای منطقه به ویژه ایران شکل گرفته است که بهدلیل مازاد بودن حجم تولید کاتد نسبت به تقاضای داخلی کشورهای تولیدکننده عمدتا ایران، بخشی از آن صادر میشود.
با توجه به نمودار ۱ رشد سالانه صادرات کاتد مسی ایران در ۱۷ سال گذشته تقریبا صفر بود؛ در حالی که دامنه نوسانات حجم صادرات این فلز صنعتی از ایران در بازه ۲۶ تا ۱۰۶ هزار تن قرار داشت.
نوسان مجموع صادرات کاتد منطقه بهدلیل وابستگی آن به صادرات ایران بوده است. با این وجود، رشد سالانه ۲۹ درصدی صادرات کاتد امارات، با وجود سهم اندک از کل صادرات منطقه، موجب ثبت رشد سالانه ۳ درصدی طی بازه مورد بررسی برای منطقه شد.
تشدید تحریمهای بینالمللی علیه ایران طی سالهای پایانی دوره مورد بررسی، از مهمترین عوامل افت روند صعودی صادرات ایران و طبیعتا منطقه بوده است. انتظار میرود با خروج یکجانبه آمریکا از برجام و اعمال تحریمهای اقتصادی این کشور علیه ایران، طی سالهای پیش رو مجددا شاهد نوساناتی در صادرات کاتد از ایران باشیم.
ولی از سویی دیگر، افزایش تولید کاتد این کشور و رشد مازاد عرضه آن نسبت به تقاضای داخلی، مسالهای است که نمیتوان از آن به راحتی گذشت و برآورد میشود حجم صادرات این کشور با توسعه بازاریابی بینالمللی و تنوع بیشتر بازارهای هدف، نهایتا روند رشد را تجربه کند.