چین قصد دارد سهم استفاده از نیروگاه‌های تجدیدپذیر این کشور را در راستای دستیابی اهداف تعیین شده طرح برایند انشار کربن صفر افزایش دهد. علاوه‌براین، این کشور در نظر دارد از نیروگاه‌های تولید برق مبتنی بر سوخت زغال‌سنگ و گاز به عنوان گزینه تامین برق پشتیبان (اضطراری) استفاده کند.
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» و به نقل از خبرگزاری رویترز، در حال حاضر تغییرات در سیستم تولید برق چین در حال انجام است. با این حال، به دنبال خشکسالی در سال ۲۳-۲۰۲۲ که منجر به کاهش مقدار تولید موقت برق در نیروگاه‌های برق‌آبی این کشور شد، وقفه‌ای هرچند کوتاه‌مدت در اجرای این سیاست‌‌گذاری‌ها به وجود آمد.
بر اساس گزارش شورای صنعت برق چین، نیروگاه‌های حرارتی در این کشور (اکثرا مبتنی بر سوخت زغال‌سنگ) حدود دو هزار و ۸۵۳ گیگاوات (GW) یا ۴۸ درصد از کل ظرفیت تولید برق را در پایان ماه نوامبر ۲۰۲۳ به خود اختصاص دادند.
مابقی ظرفیت تولید برق چین به منابع تجدیدپذیر اختصاص یافت که از این میان سهم انرژی خورشیدی ۵۵۸ گیگاوات (حدود ۲۰ درصد)، نیروگاه‌های برق‌آبی ۴۲۱ گیگاوات (۱۵ درصد)، انرژی باد ۴۱۳ گیگاوات (۱۵ درصد) و انرژی هسته‌ای ۵۷ گیگاوات (۲ درصد) بود.
با این وجود، نیروگاه‌های حرارتی در چین همچنان حدود ۷۰ درصد از مقدار تولید برق در سال ۲۰۲۳ را در اختیار دارند که در مقایسه با نیروگاه‌های برق‌آبی با سهم ۱۳ درصد، انرژی باد ۹ درصد، انرژی هسته‌ای ۵ درصد و انرژی خورشیدی ۳ درصد، سهم بسیار بیشتری به نظر می‌آید.
میانگین تولید برق در نیروگاه‌های حرارتی این کشور، حدود چهار هزار و ۴۰ کیلووات ساعت در ۱۱ ماهه سال ۲۰۲۳ اعلام شد که نسبت به مقدار تولید برق در مدت مشابه سال گذشته در نیروگاه‌های آبی معادل دو هزار و ۹۲۷ کیلووات ساعت، انرژی باد با سهم دو هزار و ۲۹ کیلووات ساعت و نیروگاه‌های خورشیدی با سهم یک هزار و ۲۱۸ کیلووات ساعت قابل مقایسه است.
یکی از نقاط مثبت نیروگاه‌های برق حرارتی به لطف ذخایر فراوان زغال‌سنگ، امکان تامین نیاز مصرف‌کنندگان در زمان نیاز در سطح گسترده است؛ در حالی که تولید برق از نیروگاه‌های برق‌آبی در زمان‌هایی همچون وقوع خشکسالی مانند آنچه در چین طی سال‌های ۲۳-۲۰۲۲ رخ داد، باعث تاثیرگذاری بر روی تامین برق خواهد شد. علاوه‌براین، در حال حاضر دسترسی به برق مبتنی بر انرژی خورشیدی و انرژی باد با محدودیت‌هایی همراه شده است.
مصرف زغال‌سنگ در سیستم تولید برق چین در اوج
تولید انرژی مبتنی بر سوخت زغال‌سنگ، نقش مهمی در رشد مجدد مصرف برق در سال ۲۰۲۳ به خصوص پس از پایان محدودیت‌های وضع شده به منظور شیوع ویروس کرونا در چین ایفا کرد و حتی کمبود تولید برق در نیروگاه‌های برق‌آبی در این مدت از این طریق تامین شده است. طبق اعلام اداره ملی انرژی چین، میزان کل مصرف برق در این کشور در سال ۲۰۲۳ به ۵۷۹ میلیارد کیلووات ساعت (۷٫۶ درصد) افزایش یافته است.
میزان تولید برق در نیروگاه‌های بزرگ‌مقیاس حدود ۵۲۰ میلیارد کیلووات ساعت افزایش یافت که بیشترین مقدار این افزایش، مربوط به نیروگاه‌های حرارتی با حدود ۳۷۹ میلیارد کیلووات ساعت انرژی برق بود. به علاوه، تولید برق از طریق انرژی باد در سال ۲۰۲۳، حدود ۱۲۲ میلیارد کیلووات ساعت، انرژی خورشیدی حدود ۶۵ میلیارد کیلووات ساعت و انرژی هسته‌ای حدود ۱۵ میلیارد کیلووات ساعت افزایش را تجربه کرد.
همچنین تولید برق در نیروگاه‌های برق‌آبی چین در سال ۲۰۲۳ در نتیجه کاهش بارندگی‌ها و پایین آمدن سطح رودخانه‌ها در استان‌های جنوبی سیچوان و یون‌نان که حدود نیمی از کل تولید برق از این نیروگاه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند، حدود ۶۱ میلیارد کیلووات ساعت کاهش یافت.
جایگزینی سوخت زغال‌سنگ به جای گزینه تامین برق پشتیبان
علی‌رغم ثبت رکورد برای تولید برق در نیروگاه‌های حرارتی طی سال ۲۰۲۳، رشد عظیم ظرفیت تولید برق از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر و بازیابی سطح طبیعی آب رودخانه‌ها، احتمالا منجر به کاهش تولید برق در نیروگاه‌های حرارتی و سپس از دست دادن سهم عمده آن در سیستم برق چین تا قبل از پایان سال ۲۰۳۰ خواهد شد.
در همین راستا، ظرفیت تولید برق در نیروگاه‌های حرارتی در سال ۲۰۲۳، حدود ۴ درصد افزایش را به ثبت رساند اما این میزان نسبت به رشد مصرف کلی ۷ درصدی برق، نرخ افزایش ۱۸ درصدی ظرفیت تولید برق با استفاده از انرژی باد و نرخ افزایش ۵۰ درصدی ظرفیت تولید برق با استفاده از انرژی خورشیدی کمتر بود.
دولت مرکزی چین از قبل برنامه‌هایی را برای تبدیل نیروگاه‌های برق مبتنی بر سوخت زغال‌سنگ و گاز به نیروگاه‌های تامین برق پشتیبان (اضطراری) ارائه داده است. بر اساس تفسیری که توسط خبرگزاری رسمی دولت چین به نام شین هوآ منتشر شد، سهم منابع انرژی تجدیدپذیر کم‌کربن مانند انرژی باد و خورشیدی به طور قابل‌توجهی افزایش خواهد یافت و در نهایت به منبع اصلی تامین برق چین تبدیل خواهد شد.
طبق طرحی که دولت چین ارائه داده است، تعداد زیادی از نیروگاه‌های تولید برق مبتنی بر زغال‌سنگ به نیروگاه‌های پشتیبان تبدیل خواهند شد و تنها در سال چندین ساعت در روز مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
برای بسیاری از فعالان محیط زیست و سازمان‌های غیردولتی، جایگزینی سوخت زغال‌سنگ با انرژی‌های تجدیدپذیر در نیروگاه‌ها بر روی کاغذ ساده انگاشته می‌شود اما در عمل، مقامات چین برای این اقدام طی بازه زمانی کوتاه‌مدت تا میان‌مدت تمرکز کرده‌اند.
در همین راستا، دولت چین عنوان کرده است که سیستم‌های ذخیره‌سازی انرژی برق در بزرگ‌مقیاس، هنوز از نظر فنی و تجاری به مرحله بلوغ کامل نرسیده‌اند. بر همین اساس نیروگاه‌های مبتنی بر سوخت زغال‌سنگ و گاز، عملیاتی‌ترین و قابل‌اعتمادترین گزینه برای تامین برق پشتیبان در زمان‌های اضطراری برای برق تولید شده از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر هستند.
در همین راستا، برای پوشش هزینه‌های تامین انرژی برق پشتیبان، دولت چین برنامه‌هایی را برای ایجاد یک سیستم جدید قیمت‌گذاری دو بخشی برق ارائه کرده و اعلام کرده است که هزینه تولید برق از طریق نیروگاه‌های پشتیبان تولید برق مبتنی بر زغال‌سنگ به منظور دسترسی آسان‌تر به انرژی برق و با توجه به میزان تولید این نیروگاه‌ها، به طور جداگانه پرداخت خواهد شد.
این هزینه‌ها مبتنی بر ظرفیت تولید انرژی برق و در راستای امکان بازیابی هزینه‌های ثابت مربوط به ساخت‌و‌ساز، نیروی کار و تعمیرات به این نیروگاه‌ها پرداخت خواهد شد.
علی‌رغم ثبت رکورد تولید زغال‌سنگ، تولید برق و کاهش انتشار کربن در چین طی سال ۲۰۲۳، در حال حاضر روند گذار به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در سیستم برق این کشور پیشرفت‌های بسیار مناسبی را تجربه کرده است.
با ادامه وضعیت افزایش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در سیستم برق چین، دولت این کشور به احتمال زیاد به اهداف مد نظر خود برای کاهش میزان کربن تولیدی دست خواهد یافت.
انتهای پیام//
