شرکت فولاد خوزستان به عنوان نمادی از توسعه صنعت فولاد کشور طی چهار دهه، با تمرکز بر مزیت‌های رقابتی و اتخاذ راهبردهای استراتژیک یکی از سودآورترین شرکت‌های فولادی کشور بوده است. این شرکت با کسب درآمد ۷۳۹ هزار و ۹۴۷ میلیارد ریال در سال ۱۴۰۲، به سود خالص ۸۲ هزار و ۶۴۱ میلیارد ریال دست یافت. با این حال، محدودیت‌های مصرف انرژی و افزایش نرخ حامل‌های انرژی طی چند سال اخیر منجر به افزایش بهای تمام شده محصول و کاهش هزینه‌های تولید این شرکت شده؛ به طوری که حاشیه سود خالص فولاد خوزستان در سال گذشته به ۱۱ درصد رسیده است. این شرکت به منظور عبور از شرایط پرریسک حاکم بر صنعت فولاد، برنامه‌های راهبردی را در خصوص تامین پایدار انرژی و مواد اولیه در دستور کار دارد تا جایگاه خود را در بازار حفظ و تثبیت کند.
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات‌آنلاین»، صنعت فولاد به عنوان یکی از صنایع پیشران، زمینه‌ساز رشد اقتصادی و پیشرفت صنعتی در کشور برشمرده می‌شود و به واسطه گستردگی زنجیره ارزش حلقههای بالادستی و پایین‌دستی، درآمدزایی، ارزآوری و اشتغال‌زایی فراوانی را برای کشور به ارمغان می‌آورد. اگرچه طی چند سال اخیر صنعت فولاد یکی از مهمترین منابع درآمدهای ارزی کشور بوده اما با چالش‌های مهمی نیز دست و پنجه نرم کرده است. در واقع شدت گرفتن چالش‌ها در حوزه زیرساخت، دشواری تامین نهاده‌های تولید و اختلال در فعالیت فولادسازان، زمینه کاهش حاشیه سود برای فعالان این صنعت را ایجاد و در نهایت به ارزآوری صنعت فولاد نیز آسیب وارد میکند.
شرکت فولاد خوزستان دومین فولادساز و بزرگترین صادرکننده فولاد کشور است که طی چهار دهه فعالیت مستمر و تولید محصولات متناسب با استانداردهای جهانی، به بیش از ۲۸ کشور جهان صادرات داشته است. این شرکت با تمرکز بر رشد تولید و پیاده‌سازی برنامه‌های راهبردی رشد فروش، توانسته است شاخص‌های سودآوری را بهبود ببخشد و برگ زرینی بر افتخارات صنعت فولاد کشور بیفزاید. با این حال، بررسی‌ها نشان می‌دهند که شکاف ناترازی تولید و مصرف انرژی در کشور موجب عدم تحقق برنامه‌ها و از دست رفتن بخشی از تولیدات این شرکت شده است و این مسئله می‌تواند با اختلال در تحقق برنامه‌های فروش منجر به افت حاشیه سود شود و در بلندمدت به سودآوری شرکت فولاد خوزستان آسیب وارد کند.
حفظ سودآوری در شرایط پرریسک
شرکت فولاد خوزستان با تجربه‌ای بیش از چهار دهه در صنعت فولاد کشور، امروز به جایگاه بزرگترین صادرکننده فولاد کشور دست یافته و افتخارات و دستاوردهای ارزنده‌ای را در صنعت فولاد کشور به دست آورده است. بررسی عملکرد فروش و سودآوری شرکت فولاد خوزستان طی چند سال اخیر نشان می‌دهد که این شرکت هم در بازار داخلی و هم در بازارهای بین‌المللی نقش‌آفرینی شناخته شده به شمار می‌آید. در حالی که محدودیت‌های مصرف انرژی در فصول گرم و سرد سال، تولید فولاد در این شرکت را به چالش کشانده بود و به نظر می‌رسید که برنامه‌های فروش و درآمدزایی شرکت فولاد خوزستان محقق نشوند، این شرکت توانست به درآمد عملیاتی ۷۳۹ هزار و۹۴۷ میلیارد ریالی در سال ۱۴۰۲ دست یابد. سهم فروش داخلی این شرکت از درآمدهای عملیاتی شرکت ۷۴ درصد بوده است. گفتنی است درآمدهای عملیاتی این شرکت در سال گذشته نسبت به سال قبل از آن، رشد قابل توجه ۳۹٫۴ درصدی را تجربه کرده است. شرکت فولاد خوزستان در این بازه زمانی موفق شد به سود عملیاتی ۸۶ هزار و ۱۲ میلیارد ریال و سود خالص ۸۲ هزار و ۶۴۱ میلیارد ریال دست یابد و حاشیه سود عملیاتی ۱۱٫۶ درصد و حاشیه سود ناخالص ۱۱٫۱ درصد را ایجاد کند.
مقایسه حاشیه سود عملیاتی و خالص این شرکت در سال ۱۴۰۲ و سال قبل از آن نشان می‌دهد که هر دو شاخص عملکرد افت نسبی را نسبت به سال ۱۴۰۱ داشته‌اند. درآمد حاصل از فروش داخلی اسلب در سال ۱۴۰۲ برابر با ۲۰۹ هزار و ۱۱۴ میلیارد ریال و درآمد حاصل از فروش داخلی بلوم و بیلت برابر با ۳۰۲ هزار و ۷۴۹ میلیارد ریال بوده است. گفتنی است شرکت فولاد خوزستان در سه ماهه نخست سال جاری نیز موفق شد درآمد عملیاتی بیش از ۲۰۹ هزار میلیارد ریال را به دست آورد که ۱۸۱ هزار و ۶۴۰ میلیارد ریال آن از فروش داخلی حاصل شده است؛ در حالی که درآمد حاصل از فروش صادراتی این شرکت در این بازه زمانی ۲۷ هزار و ۳۷۶ میلیارد ریال بوده است.
به جرات می‌توان گفت که شرکت فولاد خوزستان با عرضه محصولات با کیفیت بالا، ارائه خدمات پس از فروش، تحویل به موقع کالا، پاسخگویی به نیاز مشتریان در زمان مناسب و قیمت‌های رقابتی، به نوعی لیدر صادرات شمش فولاد ایران در در بازارهای جهانی به شمار می‌آید. بدون شک حفظ این جایگاه و حضور موثر و فعال در بازار، مستلزم تحقق تولید پایدار و هم‌سو شدن با تقاضای مصرف‌کنندگان است. با این حال، شرکت فولاد خوزستان در سال‌های اخیر با ریسک‌های بیرونی مهمی دست به گریبان بوده است که عملکرد این شرکت را در مقایسه با پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های آن دچار اخلال میکند. در واقع ریسک‌ها و چالش‌هایی مانند قطعی برق و گاز و موانع صادراتی با ایجاد اختلال در انجام تعهدات می‌تواند به برند این شرکت آسیب بزند؛ البته باید در نظر داشت که وضع محدودیت‌های صادراتی علاوه بر کاهش درآمد و سودآوری شرکت‌های فولادی، عاملی برای از بین رفتن اعتماد مشتریان خارجی به واسطه عدم ایفای نقش فولادسازان در زمان مناسب محسوب می‌شود.
انرژی؛ عامل محدودکننده
بدون شک یکی از بزرگترین و چالش‌برانگیزترین موضوعات در فعالیت صنعت فولاد کشور، قطعی برق و گاز و محدودیت تامین مواد اولیه است که با اختلال در اجرای برنامه‌های تولید، موجب عدم تحقق کامل برنامه‌های فروش و سودآوری شرکت‌های فولادی می‌شود. از طرفی در سال‌های اخیر هزینه‌های تامین مواد اولیه و نرخ حامل‌های انرژی به شدت افزایش یافته است و از آنجایی که فولاد صنعتی انرژی‌بر به شمار می‌آید، به لحاظ تامین انرژی رشد قابل توجه هزینه‌ها را تجربه میکند. این مسئله به تحقق برنامه تولید شرکت فولاد خوزستان که ظرفیت تولید سالانه سه میلیون و ۸۰۰ هزار تن شمش را دارد نیز لطمه وارد میکند. این شرکت در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۵ درصد تولید را از دست داد که آثار نامطلوب آن در متحمل شدن خسارت مالی و عدم تعهدات به برخی مشتریان نمایان می‌شود.
به طور کلی، افزایش هزینه‌های تامین انرژی و مواد اولیه با افزایش بهای تمام شده محصول، منجر به کاهش حاشیه سود شرکت فولاد خوزستان شده است؛ ضمن اینکه چالش تامین نهاده‌های تولید نیز به تحقق برنامه‌های تولید این شرکت آسیب وارد میکند. با توجه به شرایط پرریسک و نااطمینانی صنعت فولاد کشور، شرکت فولاد خوزستان برنامه‌ریزی برای عبور از چالش‌ها را در راس برنامه‌های راهبردی و مدیریتی خود قرار داده است تا بتواند به برنامه‌های تولید جامه عمل بپوشاند؛ چراکه در اهداف این شرکت حضور مداوم و موثر در بازار کشورهای حاشیه خلیج فارس، مرکز و جنوب شرق آسیا، خاورمیانه و شمال آفریقا قرار گرفته است. شرکت فولاد خوزستان به منظور تامین پایدار انرژی طی اقدامی هوشمندانه، نسبت به احداث نیروگاه برق ۵۰۰ مگاواتی سیکل ترکیبی اقدام کرده است تا با سرمایه‌گذاری در این خصوص بتواند بخشی از مشکلات تامین انرژی را برطرف کند؛ البته با توجه به اهمیت کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی در فرایند تولید، سرمایه‌گذاری برای ایجاد نیروگاه‌های منابع تجدیدپذیر نیز می‌تواند در این خصوص موثر واقع شود. بنابراین بررسی‌های لازم برای ورود به این حوزه نیز در دستور کار این شرکت قرار گرفته است.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، شرکت فولاد خوزستان در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ ضرر مالی ۸۶۹ میلیون دلاری را به واسطه از دست رفتن یک میلیون و ۵۵۰ هزار تن شمش متحمل شده است. در صورت تداوم این شرایط، مجموع خسارات وارد شده به این شرکت تا پایان سال ۱۴۰۳، یک میلیارد دلار برآورد می‌شود. با این حال و با توجه به ریسک‌های مطرح شده، شرکت فولاد خوزستان موضوع مدیریت هزینه‌های تولید و ارتقای سطح بهره‌روی در همه ابعاد سازمان را در راهبردها و اهداف استراتژیک خود به شکلی جدی دنبال میکند. در این راستا، بهسازی و اصلاح خطوط تولید، ارتقای سطوح تکنولوژی و همچنین توسعه و ایجاد زیرساخت‌ها در دستور کار این شرکت قرار داده شده است. باید در نظر داشت که شرکت فولاد خوزستان به منظور تامین پایدار مواد اولیه، بر بهره‌برداری از معادن کوچک‌مقیاس نیز متمرکز شده است تا بتواند با کمترین دغدغه تامین سنگآهن، برنامه‌های تولید را محقق سازد، به تعهدات فروش محصولات خود در بازارهای داخلی و بین‌المللی عمل کند و جایگاه خود را در بازار ارتقا دهد.
در مجموع باید اذعان داشت برطرف کردن چالش‌های تولید از جمله تامین پایدار انرژی که امروز صنعت فولاد ایران را هم از جنبه تولید پایدار و تامین بازار و هم از لحاظ شاخص‌های مالی و سودآوری تحت فشار قرار داده است، نیازمند برنامه‌ریزی راهبردی در سطح کلان است. تنها در این صورت می‌توان با رشد تولید مستمر، سودآوری پایدار را برای صنعت فولاد کشور تضمین کرد و تداوم چنین شرایط پرریسک و پرابهامی نه‌تنها به سودآوری شرکت فولاد خوزستان بلکه به پیکره صنعت فولاد کشور لطمه وارد میکند.
نمودار ۱٫ درآمدهای عملیاتی شرکت فولاد خوزستان در سال‌های اخیر
نمودار ۲٫ سود خالص شرکت فولاد خوزستان در سال‌های اخیر
نمودار ۳٫ حاشیه سود شرکت فولاد خوزستان در سال‌های اخیر
انتهای پیام//
