رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با بیان اینکه عمق پوشش اکتشاف در دنیا ۷۳ متر است و این میزان در ایران بین نیم تا یک متر است، گفت: به منظور افزایش عمق اکتشاف، مطالعات ژئوفیزیک هوایی را در این سازمان اجرایی کردیم.
به گزارش «فلزات آنلاین»، علیرضا شهیدی در چهلمین گردهمایی ملی علوم زمین که به صورت آنلاین در سازمان زمین‌شناسی برگزار شد، با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب، اظهار داشت: نیاز کل کشور به این مطالعات ۶میلیون و ۶۰۰ هزار کیلومتر خطی و اولویت ما مطالعـــات هوایی بــه مساحــت دو میلیــون و ۷۵۰کیلومتـــر خطـــی اســت کــه تاکنون ۶۴۰ هــزار کیلومتر خطی اجرایی شده است که در این زمینه عقب هستیم. ایشان در این بیانات ایران را با دارا بودن یک درصد جمعیت جهان، دارای ۷ درصد ذخایر معدنی جهان دانستند و همچنین ابلاغ کردند بسیاری از ظرفیت‌ها دست نخورده باقی مانده است و سازمان زمین‌شناسی با توجه به بیانات گام دوم انقلاب هدف خود را در برنامه کاری، اکتشاف ذخایر پنهان جهت بالا بردن امتیاز ایران از نظر ذخایر معدنی در جهان قرار داده است.
وی با ابراز امیدواری از اینکه این سازمان در یک بازه زمانی کوتاه می‌تواند این هدف را محقق کند، افزود: ایران تا سال ۱۳۲۰ سازمانی را که متولی بحث زمین‌شناسی و اکتشاف باشد، به طور رسمی نداشته است و بیشتر مطالعات در این حوزه عموما از طریق زمین‌شناسانی بود که برای فعالیت‌های نفتی، فعال بودند.
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، آغاز رسمی کار این سازمان را از سال ۱۳۳۸ عنوان کرد و گفت: گستره فعالیت‌های این سازمان شامل تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی و اکتشافات کشور در محیطهای خشکی و دریایی، پایش ذخایر معدنی و برنامه‌ریزی هدفمند اکتشافات، تولید و تحلیل ۸۰۰ لایه اطلاعاتی مکان‌محور در حوزه علوم زمین و کشف ذخایر معدنی، منشایابی و پایش مخاطرات زمین‌شناختی و مهندسی، پدیده‌شناسی تغییر اقلیم و بحران‌های ناشی از آن، کشف منابع آبی جدید، پایگاه ملی داده‌های علوم زمین و برقراری ارتباط علمی و فنی با مراکز علمی دنیا است.
شهیدی وظیفه حاکمیتی این سازمان را تولید اطلاعات پایه علوم زمین و اکتشافات معدنی ذکر کرد و ادامه داد: ما همواره اعلام کرده‌ایم که در کشور از طریق اکتشاف مواد معدنی، خلق ثروت و از طریق شناسایی و پایش مخاطرات، از ثروت کسب شده صیانت می‌کنیم و بر همین اساس این سازمان در زمینه شناسایی منابع معدنی با هدف ایجاد ارزش افزوده و تولید ثروت ملی، سهم ۷ درصدی از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده است.
تهیه نقشه زمین‌شناسی خاورمیانه از سوی ایران
رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی در این سازمان، بیان کرد: در طول ۶۲ سالی که از تاسیس این سازمان می‌گذرد، چندین بار اقدام به اسکن زمین‌شناسی در کشور کردیم که یک بار در مقیاس یک دویست و پنجاه هزارم بود که خروجی آن نقشه‌های یک میلیونیم و شناخت اقلیم‌های مختلف تکتونیکی در کشور است.
این مقام مسئول گام دیگر تهیه این اطلاعات را، نقشه‌های پایه در مقیاس ۱۰۰ هزار دانست و گفت: از سال ۱۳۸۳ تاکنون توانسته‌ایم در تمامی زمینه‌هـــا نقشه‌هـــا را در مقیـــاس یک بیســت و پنج‌هزار تهیه کنیم ولی از سال جاری مقیاس کار در این سازمان تغییر یافته است و بر اساس آن تقریبا هیچ محصولی در سازمان زمین‌شناسی تهیه نمی‌شود که مقیاس آن در سلول‌های یک بیست و پنج هزار قرار نگیرند.
رئیـــس سازمـــان زمیــن‌شناسی و اکتشــافات معــدنی، بــا بیــان اینکــه ایــن سازمــان از دیربــاز همکاری‌های خوبی با مجامع بین‌المللی داشته است، خاطرنشان کرد: سازمان زمین‌شناسی ایران به عنوان یکی از ۹ سازمان زمین‌شنــاسی در جهــان شناخته شـده است و به همیــن دلیل، کمیسیــون نقشه‌هـای زمین‌شناسی دنیا در یونسکو، وظیفه تولید اطلاعات پایه و نقشه‌های زمین‌شناسی در خاورمیانه را به سازمان زمین‌شناسی ایران واگذار کرده است.
به گفته وی، به واسطه این ماموریت، تهیه نقشه‌های یک پنج میلیونیم خاورمیانه، تکتونیک خاورمیانه، لرزه زمین‌ساخت خاورمیانه، نقشه متالورژنی خاورمیانه، نقشه زمین‌شناسی جنوب غربی آسیا و تکتونیک افغانستان، ایران و پاکستان از سوی این سازمان اجرایی شده است.
برنامه‌های سازمان زمین‌شناسی در حوزه اکتشافات معدنی
شهیدی مطالعات در زمینه مخاطرات زمین‌شناسی را از دیگر زمینه‌های تحقیقاتی این سازمان نام برد و یادآور شد: اقدامات مهمی در این حوزه اجرایی شده است که امروز دو مورد از اطلس‌های ملی مخاطرات زمین‌شناسی در این مراسم رونمایی خواهد شد.
وی به بیان برنامه‌های اکتشافی این سازمان پرداخت و با بیان اینکه بررسی نقشه‌های معدنی کشور نشان می‌دهد که تقریبا در گذشته اجداد ما به خوبی از منابع معدنی استفاده می‌کردند، اظهار کرد: با کارهایی که در زون‌های بیست‌گانه کشور انجام شد، تعداد ۳۴۹ برگه ۱۰۰ هزار را در مساحتی به میزان ۸۷۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع مورد بررسی اکتشافی قرار دادیم و خروجی آن منجر به این شد که بتوانیم مناطقی از کشور را که دارای پتانسیل معدنی استراتژیک مانند طلا، مولیبدن و سرب و روی هستند، مشخص کنیم.
این مقام مسئول اضافه کرد: اطلس پتانسیل مواد معدنی را در سال‌های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ به چاپ رساندیم که در آن کلیه محیطهای مناسب برای مواد معدنی مختلف، مشخص شد و توانستیم به واسطه این اقدام، سرعت اکتشاف برای بخش خصوصی، میزان ریسک و سرعت زمان اکتشاف را کاهش دهیم.
شهیدی با بیان اینکه ایران جایگاه هفتم دنیا را از لحاظ منابع طبیعی، معدنی و نفت و گاز دارد، عنوان کرد: با توجه به نقشه‌های متالورژنی خاورمیانه که توسط سازمان زمین‌شناسی تهیه شده است و با توجه به نقشه متالورژنی مربوط به ایران، مشاهده می‌شود که محیطهای مستعد کانه‌زایی در دنیا ۴۸ مورد است که از این تعداد ۳۵ مورد در ایران وجود دارد. ضمن اینکه تیپ‌های معدنی شناخته شده در دنیا ۱۱۴مورد است که ۸۹تیپ از آن‌ها در ایران شناخته شده است.
به گفته وی، تنوع مواد معدنی در دنیا حدود ۱۱۲ مورد است که در ایران ۸۱ ماده معدنی کشف شده که این امر نشان‌دهنده آن است که ایران با پتانسیل مواد معدنی مواجه است.
این محقق حوزه زمین‌شناسی با بیان اینکه از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۱۸ استخراج مواد معدنی از ۹میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار به ۱۷ میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار رسیده است و در این بازه زمانی جهان به سمت استفاده بهینه از مواد معدنی حرکت کرده است، تصریح کرد: چین، آمریکا و روسیه سه کشور اول در استخراج مواد معدنی هستند.
شهیدی با بیان اینکه در حال حاضر اکتشاف به صورت روباز معنایی ندارد، گفت: معضل کشور در زمینه اکتشاف و استخراج مواد معدنی راه‌اندازی معادن است. از زمانی که اندیس شناسایی تا زمانی که تبدیل به معدن شوند، مدت زمانی که در دنیا صرف می‌شود به طور میانگین، هفت سال است که این زمان در ایران بسیار طولانی است و بر این اساس سازمان با اجرای طرح تحول زمین‌شناسی، مدت زمانی را که ما برای تهیه اطلاعات پایه و نقشه‌ها صرف می‌کردیم، به میزان ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش داده است. مدت زمان دو ساله برای تهیه نقشه‌های پایه به هشت تا ۱۲ ماه کاهش یافته است.
وی معضل دیگر کشور در حوزه اکتشافات معدنی را بی‌توجهی به ذخایر پنهان نام برد و ادامه داد: این در حالی است که از سال ۱۹۶۰ به بعد، دنیا به سمت اکتشاف ذخایر پنهان خود حرکت کرده است.
شهیدی، میانگین عمق پوشش اکتشاف در دنیا را ۷۳ متر دانست و اضافه کرد: بیشترین این میزان مربوط به کشور آمریکا ( ۲۲۳ متر) است که این میزان برای ایران بین نیم تا یک متر است.
بر اســاس گزارشــی از ایسنــا، رئیــس سازمان زمین‌شناسی تاکید کرد: به منظور افزایش عمق اکتشاف، مطالعات ژئوفیزیک هوایی را در این سازمان اجرایی کردیم. نیاز کل کشور به این مطالعات ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار کیلومتر خطی و اولویت ما مطالعــات هوایــی بــه مساحـــت دو میلیــــون و ۷۵۰کیلومتــر خطی اســت که تاکنون ۶۴۰ هزار کیلومتر خطی اجرایی شده است که در این زمینه عقب هستیم و امیدواریم تا دو سال آینده این هدف و اولویت اول کشور را به ثمر برسانیم.
