آمارهای منتشر شده از عملکرد صادراتی ۶ ماهه فولادسازان، نوید‌بخش افزایش تنوع سبد صادراتی فولاد کشور و همچنین فتح بازارهای جدید بوده و در این باره می‌توان ادعا کرد که اثرات تحریمی تا حد زیادی در صنعت فولاد خنثی شده‌اند.
بــــه گــــزارش پایگــــاه خبــــری و تحلیلــی «فلزات آنلاین»، صنعت فولاد کشور در طی دو سال اخیر با چالش‌های فراوان داخلی و خارجی مواجه بود و فعالان این صنعت و بنگاه‌های بزرگ فولادساز در این مدت، یکی از سخت‌ترین دوره‌های زمان فعالیت خود را تجربه کردند و با انواع و اقسام فشارها و مشکلات تحریمی و خودتحریمی دست و پنجه نرم کردند.
در این دو سال، فشارهای تحریمی غرب به بیشترین حد خود رسید و رئیس‌جمهور آمریکا طی سه حکم متوالی، صنعت فولاد و فولادسازانی نظیر فولاد مبارکه را در فهرست تحریمی قرار داد تا به زعم خود با این کار، این صنعت استراتژیک و پیشران غیرنفتی را زمین‌گیر کرده و صادرات آن را به صفر برساند.
سایه سیاه خودتحریمی بر صنعت فولاد
در کنار آن، سیاست‌های دولت در خصوص فولادسازان نیز در طی سال‌های ۹۷ و ۹۸ کاملا بی‌نظم بود و کل زنجیره تولید را دچار اختلال کرد. ورود مستقیم دولت به نظام عرضه و تقاضای فولاد و درگیر کردن فولادسازان به مسائلی همچون بخش‌نامه‌های متناقض وزارت صمت، باعث شد تا فرصت‌های مهم صادراتی سال ۹۷ در ماه‌های منتهی به تحریم صنعت فلزات از دست برود، با این حال، فولادسازان بزرگ کشور با اتکا به توان داخلی موفق شدند در این سال، علاوه بر تامین کامل نیاز داخل، بازارهای صادراتی خود را نیز حفظ کنند.
مصائب ورود دولت به زنجیره فولاد در سال ۹۸ نیز با ابلاغ بخش‌نامه‌های جدید ادامه داشت و قیمت‌گذاری این محصول به دلیل وجود آن در سبد حمایتی دولت، همچنان دستوری و کنترل شده است و این سرکوب قیمتی و افزایش شکاف قیمتی کلیه محصولات موجود در زنجیره فولاد اعم از سنگ‌آهن و فولاد با قیمت‌های جهانی، خام فروشی سنگ‌آهن را توجیه‌پذیر کرده و همین امر باعث کمبود مقطعی سنگ‌آهن و کاهش تولید فولادسازان در ماه‌های مرداد و شهریور شد.
شکست دیوار تحریم با مشت‌های پولادین
با وجود همه این مشکلات و چالش‌ها، آمارهای صادراتی سال ۹۸ نشان‌دهنده شکست دیواره تحریم فولادی است و حال پس از گذشت یک سال از وضع شدیدترین نظام تحریمی، وضعیت صادرات غیرنفتی کشور و به خصوص فولاد رو به بهبود است. گزارش آماری ۶ ماهه ۹۸ که توسط انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران منتشر شده از رشد ۲۵ درصدی صادرات آهن و فولاد ایران و عبور از ۵٫۶ میلیون تن حکایت دارد.
بر این اساس، بیشترین رشد صادرات مربوط به ورق سرد بوده که با ۴۰۷ درصد رشد از ۱۵هزارتن به ۷۶ هزار تن رسیده است در کنار آن، صادرات ورق پوشش‌دار نیز از رشد ۱۸ درصدی برخوردار بوده و به ۱۰۵ هزار تن در شش ماهه اول ۹۸ رسیده است.
البته در این میان، صادرات ورق گرم حدود ۳۰ درصد کاهش یافته که با توجه به کاهش ۹۴ درصدی واردات ورق گرم زیر سه میلی‌متر، این کاهش به دلیل تمرکز ورق‌سازان بر تامین نیاز داخل بوده و این کاهش صادرات را می‌توان نتیجه بخش‌نامه دولت در خصوص رعایت کف عرضه در داخل عنوان کرد تا مجموعا صادرات محصولات تخت فولادی با ۵۰هزار تن کاهش ۴۷۸ هزار تن برسد که ۱۰درصد از نیمه اول سال گذشته کمتر است.
با این حال در بخش مقاطع طویل شاهد رشد صادرات بودیم و به دلیل عدم رشد تقاضای داخلی، دست فولادسازان برای صادرات بازتر بوده است و بر همین اساس، صادرات میلگرد شاخه‌ای، ۱۰۷ درصد رشد کرده و به ۷۳۸ هزار تن رسیده است. صادرات میلگرد کلاف هم ۶۵ درصد رشد داشته و نبشی و ناودانی و سایر مقاطع نیز با ۴۵ درصد رشد صادرات مواجه شده‌اند تا صادرات مقاطع طویل در شش ماهه ابتدایی امسال با ۶۷ درصد رشد به یک هزار و ۳۹۸ تن برسد.
رکوردزنی فولاد مبارکه در رشد صادرات
آمارهای تفکیکی صادرات فولاد کشور نشان می‌دهد فولادسازان کشور در شهریور ماه نیز خوش درخشیده‌اند و میزان صادرات این محصول در ماه ششم سال، به ۵۸۴ هزار تن رسیده است که ۶۰ درصد از مدت مشابه سال قبل بالاتر است و در این میان فولاد مبارکه با رشد ۱۶۰ درصدی صادرات خود، پیشتاز میدان صادرات فولاد بوده است. این شرکت توانسته در شش ماه اول امسال ۷۵۲ هزار تن فولاد صادر کند که این عدد تقریبا برابر کل صادرات این شرکت در سال ۹۷ است.
فولاد مبارکه همچنین در گزارش عملکرد شش ماهه خود اعلام کرده که درآمد حاصل از صادرات این شرکت در این بازه زمانی، ۳۳هزار و ۵۴۹ میلیارد ریال بوده که ۱۰۲درصـــد از درآمــد صادراتی شش ماهه ابتدایی ســـال ۹۷ بیشتر است. این شرکـــت همچنین پیش‌بینی کرده تا پایان سال ۹۸، میزان درآمد صادراتی خود را به ۶۱ هزار و ۳۸۱ میلیاردریال برساند.
بر اساس گزارش خبرگزاری فارس، بررسی‌ها نشان می‌دهد کل محصولات فولادی صادر شده در نیمه اول امسال برابر با یک میلیون و ۸۷۶ هزار تن بوده‌اند که این عدد در یک ساله تحریمی اخیر، ۳۷ درصد رشد پیدا کرده است و نکته مثبت، افزایش صادرات محصولات میانی زنجیره فولاد اعم از بیلت، آهن اسفنجی و فولاد میانی است که نشان‌دهنده بهبود وضعیت تولید در این بخش مهم از زنجیره فولاد و فراهم شدن بستر برای افزایش ظرفیت در پایین‌دست است.
چراکه پیش‌تر، در این قسمت از زنجیره فولاد، کمبود تولید وجود داشت و ظرفیت‌های پایین‌دستی به دلیل عدم تأمین فولاد میانی و آهن اسفنجی، خالی مانده بودند اما در طی سال‌های اخیر با بهره‌برداری از طرح‌های توسعه آهن اسفنجی، این بخش از زنجیره نیز تقویت شده است.
در مجموع آمارهای منتشر شده از عملکرد صادراتی ۶ ماهه فولادسازان، نوید بخش افزایش تنوع سبد صادراتی فولاد کشور و همچنین فتح بازارهای جدید بوده و در این باره می‌توان ادعا کرد که اثرات تحریمی تا حد زیادی در صنعت فولاد خنثی شده‌اند.
