صنعت روی، یکی از صنایع مهم و ارزشمند کشور محسوب می‌شود که می‌تواند نقش بسزایی در اشتغال‌زایی و ارزآوری داشته باشد. علی‌رغم اینکه تولیدکنندگان روی همواره با تکیه بر توان و دانش متخصصان داخلی، سعی در ادامه مسیر تولید خود داشته‌اند اما به نظر می‌رسد برخی از مشکلات موجود همچون عدم امنیت در تامین خوراک و همچنین مواد اولیه، ادامه این روند را برای آن‌ها دشوار ساخته است. با توجه به ضرورت حمایت بیشتر از فعالان این صنعت و همچنین تسهیل شرایط صادرات شمش روی، خبرنگار پایگاه خبری و تحلیلی «فلزات آنلاین» گفت‌وگویی را با عبدالله تیموری‌نیا، مدیرعامل شرکت ذوب روی اصفهان تدارک دیده است که متن کامل آن را در ادامه خواهید خواند:
جایگاه صنعت روی در جهان را چگونه ارزیابی می‌کنید و تامین مواد اولیه مورد نیاز تولیدکنندگان روی با چه چالش‌هایی مواجه بوده است؟
روی به عنوان فلزی که پوشش یا آلیاژ را در کنار فلزات دیگر از جمله آهن و مس بر عهده دارد، یکی از فلزات رنگین اساسی است و قدمت استفاده از آن به هزاره‌های قبل بر می‌گردد. در بورس فلزات لندن نیز روی یکی از ۱۱ فلزی است که روزانه قیمت‌گذاری می‌شود و همواره با تولید و خرید و فروش همراه بوده است. از حدود سال ۱۳۸۰، عرضه خاک کنسانتره مناسب تولیدکنندگان با دشواری‌های فراوانی روبه‌رو شده است و این شرایط سال به سال نیز دشوارتر شد. آخرین امید تولیدکنندگان شمش روی به داشتن اندک سهمیه‌ای از معادن به ویژه معدن انگوران نیز از سال گذشته هم‌زمان با ورود خاک این معدن به بازار بورس، یک سره بر باد رفت و در حال حاضر برای تولیدکننده روی که خود دسترسی به معدن و خاک ندارد، در عمل راهی برای تهیه خوراک باقی نمانده است.
چه پیشرفت‌هایی در زمینه دانش و تکنولوژی تولید شمش روی در سطح جهان طی سالیان اخیر حاصل شده است؟
این صنعت نیز مانند سایر عرصهها، هر روز در جهان شاهد پیشرفت‌های کمی، کیفی و بهینه‌سازی است. طی سال‌های اخیر، مسائل و ملاحظات زیست‌محیطی به شدت افزایش یافته و جدی‌تر شده است و صنعتگران باید رعایت الزامات زیست‌محیطی را سرلوحه فعالیت خود قرار دهند. بدیهی است که تولیدکنندگان و صنعتگران داخل کشور نیز ناچار هستند تا حد امکان همگام با سایر کشورها حرکت کنند تا سهم خود را از بازار جهانی از دست ندهند اما در شرایط فعلی که موانع متعدد و روزافزون حتی اجازه گردش چرخ روزانه صنعت را نمی‌دهند، انتظار توسعه و پیشرفت و هزینه‌کرد برای آن چندان واقعی به نظر نمی‌رسد.
وضعیت صنعت روی در داخل کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید و در حال حاضر تولیدکنندگان شمش روی با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
مشکل اساسی این صنعت مانند بسیاری از حوزهها، عدم امنیت است. عدم امنیت در تامین خوراک، تامین مواد اولیه به قیمت مناسب، تغییرات غیر‌کارشناسی قوانین در دستگاه‌های مختلف دولتی که شرکت‌ها با آن‌ها سر و کار دارند، موانع تجاری (واردات و صادرات)، بی‌ارزش شدن زمان در ساختار دیوان‌سالاری کشور و اتلاف زمان‌های باور نکردنی، در مجموع انگیزه چندانی برای تولیدکنندگان و همچنین افرادی که می‌خواهند وارد این حرفه شوند و یک بنگاه تولیدی راه‌اندازی کنند، باقی نمی‌گذارد. در کنار تمام این موارد، عدم ثبات و شفافیت نرخ ارز، چالش بسیار قدیمی محسوب می‌شود که هیچ‌گاه رفع نشده است.
ارزیابی شما از سرمایه‌گذاری در این صنعت طی سالیان اخیر چیست و آیا دولت از تولیدکنندگان شمش روی حمایت می‌کند؟
تا جایی که مشخص است، طی سالیان اخیر سرمایه‌گذاری جدیدی در این صنعت انجام نشده است. شاید همان واحدهای قدیمی خرید و فروش شده‌اند و صاحبان و سهامداران تغییر کرده باشند اما در لیست‌هایی که به فرض از طرف انجمن ارائه می‌شود، اسامی جدیدی طی سال‌های اخیر مشاهده نشده است. تولیدکنندگان مدت‌ها است که چشم امیدی به حمایت دولت ندارند و تنها درخواست آن‌ها این است که ضمن ادامه فعالیت، سنگ‌اندازی‌ها نیز متوقف شود.
با توجه به اهمیت صادرات، آیا همکاری‌های لازم با تولیدکنندگان روی در این زمینه صورت پذیرفته است؟
حمایت از صادرات و ارزآوری، همواره در حد یک شعار که در سال چند نوبت نیز مطرح می‌شود، باقی مانده است. در واقع طی سالیان اخیر، نه تنها مشکلی از تجارت (اعم از صادرات و واردات) کاسته نشده است بلکه همواره شاهد معضلات و هزینه‌های جدیدی در این فرایند هستیم. در واقع به مرور زمان، کار تولیدکننده به جایی می‌رسد که عطای تنها مزیت صادرات یعنی معافیت مالیاتی را به لقای آن ببخشد و بازارهای جهانی را فراموش کند.
نوسان قیمت روی در بازارهای جهانی، چه تاثیری بر قیمت این فلز در بازارهای داخلی داشته است؟
بدون شک تمام افرادی که با کامودیتی‌ها سروکار دارند، تابع قیمت‌های جهانی بوده و می‌دانند که این قیمت‌ها، تغییرات قابل ملاحظه‌ای دارند که قابل پیش‌بینی هم نیستند. از سوی دیگر، برای مثال تولیدکننده فلز روی می‌داند که با گران شدن مواد اولیه و هزینه‌های آن، قادر نیست قیمت فروش را بالا ببرد (عکس‌العملی که سایر تولیدکنندگان نشان می‌دهند). بنابراین تنها حیطه مانور تولیدکننده ، قیمت تمام‌شده است اما در کشور این مشکل مضاعف بوده و دلیل آن هم عدم ثبات نرخ ارز است. یعنی تولیدکننده هم باید ریسک تغییرات بورس فلزات لندن را بپذیرد و هم تغییرات روزانه و حتی لحظه‌ای نرخ ارز را در نظر داشته باشد. ضمن اینکه افزایش مشکلات صادراتی، معمولا موجب انباشت محصول در داخل کشور می‌شود و قیمت فروش به مراتب از قیمت جهانی پایین‌تر می‌آید.
چشم‌انداز داخلی و آینده صنعت روی در سطح جهان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
آینده همان چیزی است که امروز می‌سازیم. اگر کماکان به همین رویه ادامه دهیم و بدون برنامه حرکت کنیم، در عمل هیچ حرکتی نکرده و درجا زده‌ایم و بدیهی است روزبه‌روز از بازار جهانی که به صورت مداوم در تلاش و کوشش است، عقب‌تر خواهیم ماند و چندان دور نیست که از صادرکننده روی، تبدیل به واردکننده شویم اما اگر تغییرات اساسی بر پایه علم و نظرات کارشناسی در این عرصه ایجاد کنیم، امید به ارتقای جایگاه را هم خواهیم داشت.
