به مجموعه رفتارها، گفتارها و عملکرد گروهی انسانها در قبال مسائل گوناگون، فرهنگ گفته میشود. فرهنگ میتواند برگرفته از باورها و موضوعاتی باشد که طی سالها در اذهان عمومی جامعه ریشه دوانیده و نشاندهنده عملکرد یک جامعه در قبال مسائل گوناگون است.
فرهنگ جزو جداییناپذیر زندگی امروزه بشر است و بسیاری از جوامع بشری با فرهنگهای آنها شناخته میشوند. به عبارت بهتر، هر جامعه را میتوان با رفتارها و فرهنگهای آن شناسایی کرد. یکی از جلوههای فرهنگ در جوامع، عملکرد گروهی افراد در قبال یک موضوع خاص است که میتواند برخواسته از تفکرات مشابه جامعه نسبت به آن موضوع باشد. به طور مثال، در مورد مسائلی مانند دهه محرم و اربعین حسینی، دهه مبارک فجر و پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی، نوروز و… که در میان ایرانیان ریشه دوانیده است، افراد جامعه در قبال این رویدادها اغلب رفتارهای کاملا یکسانی بروز میدهند و این موضوعات طی دهها و صدها سال تبدیل به فرهنگ در جامعه شده است.
یک سازمان مانند یک جامعه کوچک است که افراد در آن حضور دارند و اهداف و استراتژیهای یکسانی را پیگیری میکنند. در هر سازمان مجموعه نیز با توجه به اهداف، استراتژیها ترسیم میشوند و تکتک کارکنان در جهت این اهداف حرکت می کنند. سازمانها بسته به ماهیت و عملکرد خود، استراتژیهای متفاوتی را ترسیم میکنند. یکی از مباحثی که طی سالهای اخیر در جوامع به ویژه سازمانها مطرح شده و بسیاری از چینشها در مجموعه ها بر این اساس صورت میگیرد، فرهنگ سازمانی است. درست مانند سایر فرهنگها نظیر آیینی، دینی و … فرهنگ سازمانی نیز میتواند به رشد و تعالی سازمان و در نهایت جامعه کمک کند. ناگفته نماند که فرهنگ سازمانی موضوعی است که تنها از چندین دهه قبل به فرهنگ مدیریت سازمانی و رفتار کارکنان وارد شده است. اما بسیاری از اقتصاددانها، جامعهشناسها، روانشناسها و مدیران شرکتها به این موضوع توجه بسیار ویژه نشان دادهاند، زیرا فرهنگ سازمانی میتواند نقش غیر قابل انکاری در پیشرفت و تعالی سازمان ایفا کند. در این رابطه، امروزه یکی از موضوعات بنیادین در حوزه دانش مدیریت، فرهنگ سازمانی است. در توصیف اهمیت ایجاد فرهنگ در سازمانها، تعدادی از نظریه پردازان اعتقاد دارند به صورت کلی سازمان چیزی جز فرهنگ نیست. این یعنی جهت شناسایی دقیق یک سازمان، باید تنها به فرهنگ آن سازمان نگاه کرد.
اهمیت فرهنگ سازمانی
فرهنگ سازمانی مانند سایر فرهنگها، الگو یا الگوهایی در سازمان است که همه کارکنان باید از آن تبعیت کنند که این الگو با توجه به کارکرد و نقش سازمان در جامعه و استراتژیهای سازمانی تغییر میکند. بنا به گفته نظریهپردازان در خصوص فرهنگ سازمانی، وجود فرهنگ در هر مجموعهای، همانند شکلگیری شخصیت در یک انسان است.
به عبارت دیگر، فرهنگ سازمانی در واقع به عنوان مجموعهای از باورها و ارزشهای مشترک بر رفتار، ایدهها و اندیشه کارکنان تاثیر گذاشته و میتوان از آن به عنوان محرک نخست در مسیر پیشرفت سازمان نام برد. باید توجه داشت که فرهنگ در یک سازمان از طریق پارامترهای گوناگونی ایجاد میشود که میتوان از جمله آنها به فرهنگ اجتماعی، فناوری، بازارها، رقبا، شخصیت مدیران و سهامداران آن سازمان اشاره کرد. به این ترتیب مشخص میشود با توجه به عملکرد کلی، برخی فرهنگهای سازمانی از دیگر فرهنگها متمایز بوده و طبعا در این سازمانها فرهنگ قویتر و فراگیرتری میان کارکنان بوجود خواهد آمد. به طوری که کلید دستیابی به یک سازمان موفق، دارا بودن فرهنگی بر پایه باورهای قوی و مشترک است که ساختار و استراتژی سازمان آن را تایید کرده باشد. در این میان منابع انسانی نقشی پراهمیت در جاودانهسازی یک فرهنگ سازمانی قدرتمند ایفا میکنند و اساسا یک سازمان بدون داشتن کارکنان دارای فرهنگ سازمانی بسیار قوی، موفق نخواهد بود. به گونهای که فرهنگ قدرتمند وجه مشترک شرکتهای موفق و پیشرو محسوب میشود. عکس این موضوع هم میتواند اتفاق بیفتد. به عبارت دیگر یک فرهنگ ناکارآمد و بیاثر میتواند موجبات شکست و زمین خوردن سازمان را فراهم آورد. به گونهای که اجرای ضعیف فرهنگ سازمانی از سوی کارکنان و دلسردی آنان، تاثیر منفی بر عملکرد کلی سازمان خواهد گذاشت.
فرهنگ سازمانی که در میان کارکنان یک سازمان به صورت عمیق ریشه دوانیده باشد، میتواند آن سازمان را در مقابل مشکلات و چالشهای درونی و بیرونی مصون داشته و سربلند سازد. چالشهای درونی را میتوان تغییرات درونی، مشکلات خط تولید و … نام برد که کارکنان سازمان میتوانند با استراتژیهای سازمانی تبیین شده، بر این چالشها فائق آیند. اما برخی چالشها از بیرون سازمان به درون آن تحمیل میشوند و میتوانند بسیاری از سازمان ها را حتی نابود سازند.
به طور مثال تغییرات نرخ ارز، کمبود مواد اولیه و حتی شیوع ویروس کرونا که باعث شده بسیاری از سازمانها حتی نتوانند حداقل عملکرد را در مقابل این چالشها داشته باشند.
فولاد خوزستان، مجموعه ای سرآمد در فرهنگ سازمانی
فرهنگ سازمانی در فولاد خوزستان از اهمیت دوچندانی برخوردار است. این مجموعه مانند یک زنجیره عمل میکند تا به اهداف اصلی خود دست یابد.
فولاد خوزستان با نهادینه کردن فرهنگ سازمانی در میان کارکنان خود علاوه بر نفع مادی به دلیل بهرهوری بالاتر و سود بیشتر، به دیگر بخشهای زنجیره نیز کمک میکند. فرهنگ سازمانی در شرایطی اهمیت بیشتری پیدا می کند که بسیاری از صنایع در کشور ما درگیر شیوع ویروس کرونا شدهاند و بعضا به همین دلیل تعطیل یا دچار زیانهای هنگفت شدهاند. اما فولاد خوزستان با فرهنگ بسیار عمیق سازمانی که طی دهها سال فعالیت خود به دست آورده، توانسته بر چالشهای شیوع ویروس کرونا نیز غلبه کند.
شرکت فولاد خوزستان از جمله شرکتهایی است که با توجه به سابقه چندین ساله در صنعت فولاد کشور و داشتن استراتژی مدون و فرهنگ سازمانی غنی، بر چالشهای شیوع ویروس کرونا به خوبی غلبه کرده و آمارهای تولیدی، فروش و سودآوری این شرکت در سال جاری با وجود این مشکلات، گویای عملکرد مثبت این سازمان در مقابل چالش مذکور است. شیوع این ویروس میتوانست روی سایر قسمتهای تولیدی شرکت اثر منفی بگذارد اما با درایت کمیته مقابله با کرونا و با همت بلند فولادمردان خوزستان این اتفاق رخ نداد و رکوردهای تولیدی یکی پس از دیگری توسط کارکنان این شرکت شکسته شدند. به عبارت بهتر میتوان گفت، این فرهنگ سازمانی در میان کارکنان فولاد خوزستان در حوزههای مختلف بوده که موفقیتهای برای این شرکت در شرایط خاص این بیماری رقم زده است.
در پایان این نکته حائز اهمیت است که بدانیم مجموعه فولاد خوزستان در کنار تولید پایدار، اشتغالزایی، فروش مستمر در بازارهای داخلی و خارجی، ایفای مسئولیت اجتماعی و… توجه ویژهای به ارتقای سطح فرهنگ سازمانی خود داشته و میتوان به جرات گفت جزو سازمانهای سرآمد در این حوزه است.
یادداشت: ولی مهدیپور، رئیس رسانه و دبیر شورای عالی فرهنگی شرکت فولاد خوزستان
انتهای پیام//